De zonovergoten maand juli lijkt van een leien dakje te gaan: Amsterdamse techno-dj KI/KI gaat zelfs zo lekker dat ze haar eigen label slash lanceert, en alsof dat nog niet genoeg tof nieuws uit onze hoofdstad is kondigt De School aan dat ze in september opnieuw open gaan en koopt Paradiso de grond naast hun terrein om uit te breiden met een gebouw van maar liefst vijf etages. Amsterdam timmert dus hard aan de weg (letterlijk). Toch loopt het niet voor iedereen in Nederland gesmeerd met vergunningen. Zo krijgt Terschellings festival eilân opnieuw geen vergunning, net als in 2019, en ook Welcome To The Future moet na dit jaar om dezelfde reden hun spullen pakken en vertrekken uit Oostzaan. Tja, er is maar een mogelijke oplossing: ANARCHIE!!! Nou ja, in de anarchistische punkrock theatershow van Hang Youth’s Abel dan, waarin het verbreken van het kapitalisme centraal staat. Dat past dan ook wel weer bij Rammstein, wiens concert in het Goffertpark on fire is. Maar echt, alles in de hens. Pearl Jams ervaring met vuur is iets minder leuk: het eerste Pearl Jam concert in de Ziggo Dome wordt geannuleerd omdat Eddie Vedders stembanden beschadigd raken na de Franse bosbranden. Gelukkig gaat de tweede show wel door. Minstens net zo lit, maar een stukje liever is het optreden van Harry Styles in de Ziggo Dome. Volgend jaar een festivalletje als Pinkpop, mr. Styles?
Speaking of festivals: natuurlijk is juli niet compleet zonder een hele grote smak festivalplezier (zet alvast een van onze vakantieplaylists op om weer even in de stemming te komen!). Atze doet een prachtig verslag van Wildeburg, dat de nacht terugclaimt na twee jaar ellende. Vergeet ook vooral niet de foto’s van Milkshake en Zwarte Cross te checken. Awakenings, dat dit jaar 25 kaarsjes mocht uitblazen, verhuist van Spaarnwoude naar Hilvarenbeek, waar de campingmogelijkheden groter zijn en het publiek nét ietsje langer mag blijven. Volgens Malou is dat verjaardagsfeestje zeer geslaagd: Awakenings kraakt de festivalformule. Ook doen we uitgebreid verslag van Down The Rabbit Hole (check hier de coole foto’s), waar Disclosure ondanks hun fantasieloze set toch al het publiek weten te trekken. Wie het wél begrepen hebben, zijn Gorillaz, die op het festival twintig jaar aan knuffels uitdelen. Ook Phoebe Bridgers is aanwezig op DTRH, die een paar weken na het festival een supercoole en intieme show speelt in AFAS Live. Check hier ook nog even de top 10 van DTRH. In datzelfde weekend rollen we zo van DTRH de moshpits van WOO HAH! X Rolling Loud in, waar de set van Future de boeken ingaat als de slechtste in de geschiedenis van het festival. Gelukkig is daar Dave, die compleet in Stone Island glitterjasje een mega-ambitieuze show geeft. J. Cole is de grootste naam op het festival, maar vooral Rico Nasty imponeert (‘Een soort cupcake met studs’), en bemachtigt daarmee een welverdiende plek in onze top 15. De Nederlandse shows op WOO HAH! zijn trouwens zo cool dat ze hun eigen lijstje verdienen. Alles nog eens herbeleven? Check dan onze WOO HAH-uitzending.
In de zomermaanden holden we van festival naar festival en zagen we onder andere hoe Fred Again.. in een sneltrein naar succes terechtkwam. Ondertussen werd de techno steeds harder en sneller, konden we de TikTok-trends amper bijbenen, en klom Natte Visstick in rap tempo omhoog in de top 100 van de Song van het Jaar, die Froukje samen met S10 won. Dit is deel twee van het jaaroverzicht.
Juli: van Milkshake tot Zwarte Cross en van Down The Rabbit Hole tot WOO HAH!
Augustus: de maand van wedergeboortes en het masterplan van Goldband
Augustus begint met fijn nieuws: Marne van Prins S. en de Geit herstelt goed van zijn hersenbloeding, en de band wil op Lowlands hun comeback maken. Nog meer comebacks: hiphop-dj Waxfiend wordt Wes Lee, en komt daarmee dichter bij zichzelf, en ook Jessie Ware viert op Milkshake haar wedergeboorte (met sekszweep!). Allemaal nét op tijd voor de Summer of Love. Net als het psychedelische kleurenspektakel van Tame Impala in de AFAS Live trouwens. Daar had je bij moeten zijn, want de foto’s doen er totaal geen recht aan. Foto’s die wél recht doen aan de concertsfeer zijn die van fotograaf Bart Heemskerk, die Kensington twaalf jaar fotografeerde en daar een boek van uitbrengt. Toch loopt de Summer of Love niet voor iedereen even soepeltjes: de vrijdagtickets van Draaimolen blijven zo ver achter dat de organisatie besluit de prijs te halveren. Ook wordt het schokkende nieuws bekendgemaakt dat Dance Valley-directeur Brian Bout wordt beschuldigd van verkrachting.
Augustus is natuurlijk niet compleet zonder festivals, en Reinier Zonneveld doet dat gewoon lekker in zijn eentje (elf uur lang!). Ook blijkt dat veel Nederlandse festivals een te hoog percentage vragen voor de merch die verkocht wordt. Op Dekmantel zien we veel indrukwekkende DJ-sets, zoals die van Jameszoo en Identified Patient. Check hier de hele top 20. Beetje fomo? Of geen idee meer wat je allemaal gehoord hebt op vijf dagen festival? Geen zorgen, daar hebben we de grote Gehoord op Dekmantel-playlist voor.
Lowlands is dit jaar anders dan we gewend zijn: duurdere muntjes, latere headliners en er opent een nieuwe club genaamd Current. En je gelooft het niet, maar Arctic Monkeys hebben geen plekje in onze top 30. The Opposites zijn voor het eerst headliner (had al vééél eerder moeten gebeuren), en Stromae gaat er met de hoofdprijs vandoor. Als kers op de taart slaat KI/KI Lowlands KO in de zaterdagnacht. En dan vergeten we bijna Goldbands sicke show, waar ze weer bewijzen de coolste festivalact van 2022 te zijn, wat Atze, Malou en Niels ook al voorspelden in De Machine over het masterplan van de Haagse band. De Nederlandse acts doen het op Lowlands sowieso fantastisch, zegt ook directeur Eric van Eerdenburg in het slotinterview. Liever kijken dan lezen? Check de twaalf magische momenten, de concertopnames en de tv-uitzending. Zin om gelijk het hele archief in te duiken? Kijk dan vooral onze fotoserie over de Lowlandsganger door de jaren heen.
September: wie de fuck zijn Gladde Paling en Vieze Asbak?!
Amper hersteld van de Lowlands-kater zijn we alweer op Into The Great Wide Open, het meest knusse festival van de lage landen, waar onder andere Tim Knol zijn nieuwe album presenteert. Net op tijd, want een week later zijn festivals als Into The Woods de dupe van een NS-staking. Voor Draaimolen is dit een opnieuw een domper. Toch is het festival (waar Rotterdams label Nous’Klaer een eigen stage heeft) niet te stoppen, en komt het festival helemaal tot bloei, weer of geen weer. Een mooie afsluiter van de festivalzomer, waarvan we de 50 coolste shows nog eens even voor je op een rijtje hebben gezet.
September betekent ook de start van de Popronde, waar we onder andere kennis maken met De Toegift, Babs en Mood Bored. Nog meer fris talent: Rotterdamse pro-choiceband Vulva, die kamervragen van de SGP en CU krijgt over hun albumrelease. Ander Rotterdams nieuws: Sophie Straat wordt met bier bekogeld omdat ze te vaak het woord ‘Amsterdam’ zingt. Amsterdam is ook de stad waarin underground DJ Interplanetary Criminal een set speelt na het scoren van een nummer 1-hit met ‘B.O.T.A.’ (doet misschien geen belletje rinkelen, maar ken je sowieso!). Maar eh, wie de fuck zijn Gladde Paling en Vieze Asbak?! De memetechno blaast helemaal op, en dat ziet ook publisher Cloud9, waarvan uitlekt dat ze het willen kopiëren, want tja, met memetechno kan je klaarblijkelijk flink cashen. Nu we het toch over cashen hebben: Mr. Probs eist minstens 10 miljoen van Sony, dat dat bedrag aan royalty's heeft achtergehouden.
Ook gevestigd talent keert ineens terug in september: Hardwell maakt een comeback met grootse trance en techno, C-Mon & Kypski duiken op voor een eenmalige reünie, Editors gaat met avant-gardist Blanck Mass een spannende richting in en Oliver Sim van The xx gaat solo. Even terug in de tijd: fotograaf Paul Bergen vangt de nineties in een fotoboek, waar ook die iconische sok-foto van Anthony Kiedis instaat. Oh, en nog een leuk nieuwtje: Patronaat opent nieuwe nachtclub CLUB3 in Haarlem, waar de lokale scene grotendeels zelf het programma bepaalt. Toch is er niet alleen maar goed nieuws: Rotterdamse rapgroep De Likt kondigt aan te gaan stoppen. Verder geeft Arcade Fire een goede, maar ongemakkelijke show, een maand nadat frontman Win Butler wordt beschuldigd van seksueel grensoverschrijdend gedrag.
Oktober: stijgende gasprijzen en eindelijk een volwaardig ADE
HET IS FOKKING ADE! Vorig jaar moesten we allemaal om middernacht naar huis, maar nu kan er eindelijk weer tot diep in de nacht gefeest worden – zoals het hoort, zien we ook op de weekender van Awakenings. Het lockdownleven is al even voorbij, maar hebben de Amsterdamse nachtclubs hun hoofd boven water kunnen houden? De School keert in ieder geval terug, dat weer even als vanouds voelt (en waar Amsterdams queerfeest Spielraum intrekt). Op ADE zien we ontzettend veel moois: The Blessed Madonna (die we o.a. kennen van Fred Again..), Peggy Gou en Nils Frahm, die ook een plekje in onze top 25 verdient. Op nummer 1 eindigt Speedy J’s STOOR, en dat is niet voor niets: samen met vijf andere ervaren producers staat hij acht uur lang in Paradiso. De sessie is nu integraal terug te zien. Ook voor EDM is er plaats op ADE, en hoewel de dood van EDM elk jaar opnieuw wordt voorspelt, is de Arena tijdens AMF tjokvol. Vergeten wat nou ook alweer die ene sicke track was die je tijdens ADE hoorde? Wie weet staat-ie tussen een van de 230 nummers in de Gehoord op ADE-playlist.
Voor iedereen die ADE overslaat is Left of the Dial de perfecte bestemming, waar we veel artsy punk- en postpunkbands zien. Ook staan we in oktober op London Calling, waar Wet Leg het ultieme hoogtepunt is. Er is nog meer feest- en festivalnieuws: Garage Noord opent een nieuwe club die Kanaal40 gaat heten, met een focus op micro-pop. Haarlem krijgt een gigantisch driedaags vinylfestival, Boiler Room Festival komt naar Amsterdam, en modulaire synth-freak Colin Benders organiseert een 32-uur non-stop festival in TivoliVredenburg. Genoeg om de agenda mee te vullen dus!
Hoewel ADE natuurlijk de grote highlight van oktober is, moeten we niet vergeten dat er nog heel veel ander moois is: Joost Klein brengt een hyperpersoonlijk album uit waarvan hij de eerste veertig luisterbeurten moest huilen, Froukje speelt een prachtige show in AFAS Live, waarmee ze haar succesjaar verzilvert, en Kendrick Lamar geeft een zinderend totaalspektakel in de Ziggo Dome. Nu we het over popzalen hebben: die hoge gasrekening kunnen ze na de coronacrisis niet bepaald goed gebruiken: TivoliVredenburg verwacht een kostenstijging van een miljoen. Verder presenteert 3voor12 Weird Hit Wonder Volume 3 met zes nieuwe verhalen, haalt Arctic Monkeys haalt het album van de week (dat je de oude Arctic Monkeys mist weten we nu wel), en komt Vice met documentaire De Nieuwe Gabbers, die drie gabbers volgt in de aanloop naar Ground Zero (niet te verwarren met de Jim Taihuttu speelfilm over gabbers). Minder gezellig nieuws: er gaat een streep door de Amerika-tour van Klangstof omdat The Avalanches ziek zijn, en Migos-lid Takeoff wordt op 28-jarige leeftijd doodgeschoten tijdens een potje dobbelen.
November: Animistic Beliefs wint de 3voor12 Award
Het eind van het jaar is in zicht, en daarom doen veel artiesten nog even een eindsprint voordat er alleen nog maar kerstmuziek gedraaid wordt: S10 maakt een album over haar nieuwe levensfase, Wende brengt een elektronische popsingle uit met hulp van Froukje, Duitse techno-grootheid Marcel Dettmann brengt zijn eerste album in een decennium uit, Son Mieux komt met een heuse discoclassic, Goldband en Maan brengen samen het flirterige ‘Stiekem’ uit (cuuute) en Personal Trainer brengt ein-de-lijk hun debuutalbum uit. Wie weet winnen ze ooit nog eens een 3voor12 Award. Dit jaar staat onder andere Gladde Paling er met zijn troll ‘n bass/memetechno in de lijst met genomineerden, en gaat Zuidoost-Aziatisch queer punkduo Animistic Beliefs er met hun album MERDEKA met de winst vandoor.
In november staan we ook op Utrechts showcase festival Le Guess Who?, waar we allerlei coole acts als Dry Cleaning en Nia Archives zien, maar ook artiesten waar je waarschijnlijk nog nooit van hebt gehoord zoals Irena & Vojtěch Havlovi en OKI. Check hier de 25 beste shows van Le Guess Who? 2022. LGW is trouwens lekker binnen, want wie de fuck organiseert er nog een buiten-festival in november? Oh, Herfstdrift in Nijmegen dus. Maar dat maakt blijkbaar niets uit, want zodra Job Jobse afsluit, druppelt het gecondenseerde zweet vanaf het tentdoek naar beneden. Nu de meeste festivals geweest zijn, worden de namen voor 2023 al aangekondigd door onder andere Eurosonic Noorderslag (waar we in januari uitgebreid verslag van doen), Pinkpop, Dauwpop en Vestrock (die The Prodigy en Franz Ferdinand weten te strikken!) en Down The Rabbit Hole, waar Fred Again.. als headliner wordt aangekondigd (hoe sick, vorig jaar stond hij nog in de Melkweg). Die komt trouwens ineens over de vloer bij Amsterdamse producer Baril, nadat hij een oproepje doet op Instagram, voorafgaand aan zijn uitverkochte show in AFAS Live, waar hij de festivaleuforie weer helemaal terugbrengt. Eerder staat Lil Nas X daar trouwens ook, maar dan fladderend en twerkend in plaats van fingerdrummend. Iets minder soepel in de heupen maar wel verbluffend mooi is Bon Iver, die de hele Ziggo Dome muisstil krijgt met zijn introspectieve show.
Dan nog (een beetje verdrietig) verhuisnieuws: na een decennium aan plannen maken lijkt de verhuizing van het Burgerweeshuis in Deventer weer in de ijskast te gaan. WOO HAH! vertrekt uit Hilvarenbeek en daar komt een ander evenement voor in de plaats op een andere locatie. Nog meer nieuwe projecten: het iconische feest The Warehouse Project strijkt neer in Rotterdam, het eerste internationale uitstapje van de invloedrijke megaclub uit Manchester. Onder ander Bicep, Kerri Chandler en Joy Orbison zitten bij de eerste lading namen. Ook lanceren de oprichters van Audio Obscura nieuw audiovisueel evenement Unfold.art, een kunstevenement dat een keer per jaar terugkeert in de Gashouder.
December: Froukje wint voor de tweede keer op rij de Song van het Jaar
In december staat bij ons een groot feest centraal, en nee, dat is niet kerst. We trappen af met het Song van het Jaar festival (kijk terug!), waar de prijs voor het beste nummer van 2022 wordt uitgereikt in de Maassilo. Voor de tweede keer op rij (check de facts & figures) wint Froukje (samen met S10) de titel voor de Song van het Jaar met ‘Zonder Gezicht’. Nog meer nagenieten? Check de Sandeman remix. Opvallend: Natte Visstick eindigt hoog in de lijst, die onderdeel is van de grootste muzikale trend van 2022: de memetechno. In deze explainer leggen we uit wat dat (en sped up muziek) precies is. Ook gaat alles ineens megasnel en hard, en TikTok speelt daar een grote rol in (het leren tuigje is het Nirvanashirt van 2022, aldus Malou). In De Machine spreken Atze, Malou en Niels met Mer Hajbarati van dance organisatie Verknipt en dj DIØN, die de hardtechno sound omarmen. Vet, maar zitten wel wat haken en ogen aan, want steeds meer mensen (waaronder artiesten) hebben last van tinnitus. De Tweede Kamer debatteert over het verlagen van het maximale volume in de strijd daartegen.
Een dag na de Song van het Jaar en met iets kleinere oogjes staan we alweer in de Melkweg voor het Popronde eindfeest, waar we heel veel moois zoals FIEP en Bumbe B. Boy (jawel, in imkerpak) voorbij zien komen. En na de Popronde is het nog maar een nachtje slapen tot Sinterklaas. Na geslaagde edities van Syntherklaas en Sitarklaas, vieren we dat dit jaar met Sinterblaas, compleet met doedelzak, shakuhachi én prehistorische hoornschelp. In december kiest de 3voor12-redactie ook het Album van het Jaar. Dit jaar gaat dat naar The Weeknd met Dawn FM, maar ook Rosalía scoort hoog, die een week eerder nog ‘de spannendste show van het jaar’ geeft in AFAS Live. Nog meer spannends: Viagra Boys spelen twee shows in Nederland, anderhalf jaar na het verlies van founding member Benis. Atze gaat met zanger Sebastian Murphy in gesprek. En van de punk stapt hij zo in als Fan voor een Dag van Heino, de koning van de Duitse Schlager.
Geen WOO HAH! (en ook geen Welcome To The Village) in 2023, maar Rolling Loud wordt het nieuwe grootste hiphopfestival van Nederland, met headliners Travis Scott en Kendrick Lamar. WOO HAH! blijft presenting partner, maar een WOO HAH! zoals voorheen zullen we alleen nog zien op beelden: dit zijn de beste concertregistraties van 2022. Daartussen staat ook Oscar and the Wolf tussenstaat, die zichzelf dit jaar verloor maar ook weer terugvond. Wie zichzelf ook vond dit jaar: Freddy Tratlehner, die britpopband de Job & Fred Band opricht. Verveel je je nou tijdens je vakantie? Check even de kijk/luister/leesgids. En nog steeds geen plannen voor Oud en Nieuw? Wij hebben alle toffe feesten even voor je op een rijtje gezet (wie weet scoor je nog iets op TicketSwap!). Een gelukkig en muzikaal 2023 toegewenst, enne… vergeet die oordoppen niet!