Een maand nadat frontman Win Butler werd beschuldigd van seksueel grensoverschrijdend gedrag in een doorwrocht verhaal van Pitchfork, speelt Arcade Fire in Ziggo Dome. In hoeverre overschaduwt dat de grootste clubshow die de band ooit in Nederland speelde?

Het gonst in de rij voor de Ziggo Dome. Het gonst bij de fotografen die even verderop backstage wachten tot ze naar de fotopit mogen. En ook achteraf in de metro wordt er nog over gesproken: wat moet je met de verhalen die Pitchfork over Win Butler publiceerde? Drie vrouwen en een non-binair persoon deelden via het Amerikaanse muziekmedium dat Butler (op het moment dat zij tussen de 18 en 23 jaar oud waren, en hij tussen de 36 en 39) seksueel grensoverschrijdend gedrag vertoonde en zijn machtspositie als rockster misbruikte om die jonge meisjes te overrompelen en verleiden. Butler zelf bood in een lange reactie zijn excuses aan, erkende dat hij seks met de jonge fans heeft gehad maar stelde ook dat het altijd met wederzijdse instemming gebeurde. Tja. Er is bewijs (screenshots van Instagram-dm’s en appjes) dat hij het initiatief nam om met die fans af te spreken en hen lastig viel nadat zij niet meer wilden afspreken. Zelfs met de excuusbrief en een vergevingsgezind statement van zijn vrouw Régine, beiden ongetwijfeld met een crisismanagement-pr-bureau opgesteld, is het als fan moeilijk om je kop in het zand te steken. Je moet hier wel íéts van vinden. Zangeres Leslie Feist trok zich om die reden al terug als voorprogramma met een lang, scherp overdacht statement.

Tja, wat moet je ermee als de frontman van je favoriete band ter wereld een ontzettende creep blijkt te zijn? In de zaal en op Twitter liggen de reacties ver uit elkaar: sommigen besloten niet te gaan, bij anderen spookte het in het hoofd zonder de pret al te zeer te drukken en weer anderen hebben de tijd van hun leven vooraan in de Ziggo Dome. Zo beantwoorden ze ieder de vraag die collega Malou Miedema op Twitter opwerpt: hoe ongemakkelijk vind je het zelf dat je met een volle zaal staat te juichen voor een man die kortgeleden van grensoverschrijdend gedrag, aanranding en machtsmisbruik is beschuldigd?

Win Butler, die lijkt zelf één keer impliciet naar de incidenten te verwijzen. Het ontroerende liedje over onvoorwaardelijke liefde voor zijn negenjarige zoontje (‘Unconditional I’) draagt hij op aan ‘alle mensen met imperfecte ouders’. ‘Oh shit, that’s all of us.’ En ook de andere songs van het dit jaar verschenen album WE (ze spelen maar liefst zeven nummers van die plaat, en amper songs van Funeral en Neon Bible) lijken achteraf te verwijzen naar het wangedrag van Win Butler, en hoe dat de relatie met zijn vrouw en bandlid Régine Chassagne heeft beschadigd. ‘We can make it if you don’t quit on me’, herhaalt Win alsmaar in de single ‘The Lightning I & II’, een liedje dat begint als verzoenende inhaker (‘I’ll never quit on you’) en uitmondt in een donderende bliksemstorm van wanhoop. Openingssong ‘Age of Anxiety I’ verhaalt over de tijd waarin het internet ons kapotmaakt als mens. De (een beetje cringey) conclusie in ‘End of the Empire I IV: ‘I unsubscribe!’ Arcade Fire wil terug naar de basis, zich ontkoppelen van computer en smartphone en zijn kracht vinden in het gezinsleven.

Arcade Fire

  • Funeral (2004)
  • Neon Bible (2007)
  • The Suburbs (2010)
  • Reflektor (2013)
  • Everything Now (2017, titeltrack wordt in Nederland verkozen tot Song van het Jaar)
  • WE (2022)

Arcade Fire

WE, staat er ook groot op de flightcase waar Win Butler telkens weer op gaat staan. Wij tegen de wereld. Wij vormen een front, straalt de band ook uit, die compact in een halve cirkel is opgesteld terwijl achter hen dat alziende oog van het albumartwork prijkt in een gigantisch scherm. De hele show lang zoeken ze heel erg nadrukkelijk de verbinding met het publiek. Vanaf de eerste tel zelfs al. Win en Régine komen op via de fotopit, lopen langs de barriers om alle fans vooraan meteen een handje te geven. Daarna zullen ze niet een, niet twee maar zelfs vier keer dwars door de zaal lopen naar de B-stage achteraan in de Ziggo Dome – met amper security in hun kielzog –, zodat ze hun fans in de ogen kunnen kijken en omgekeerd.

Broer Will Butler, die ooit in de nok van de tent klom bij die legendarische Lowlands-show en hetzelfde nog eens zou herhalen, is er niet meer bij. Die stapte al begin dit jaar uit de band. In plaats daarvan hebben ze nu een overenthousiaste percussionist en hypeman meegenomen die in ‘Here Comes The Night Time’ hysterisch op een fluitje loopt te blazen en telkens weer zijn armen in de lucht gooit om de mensen vooraan op te fokken (en daarmee soms net effe de plank misslaat).

Na een wat gejaagde, gehaaste start (waar vooral Régine niet stemvast is) zien de mensen die dat willen een band in topvorm. Een band die elke avond weer een andere setlist speelt, die outro’s scherp laat crashen in de intro’s van de volgende nummers, de vaart erin houdt (misschien wel iets teveel) en al vanaf het eerste nummer vol vuur speelt. In discosongs ‘Afterlife’ en ‘Reflektor’ – gemaakt met James Murphy van LCD Soundsystem – kruipt Win Butler op de rug van de piano. Tijdens ‘Here Comes The Night Time’ geen gekleurde confetti, maar een nog veel geestiger stage-effect: een zestal wappermannen dat opeens de lucht in schiet. En in de toegift een grootse versie van ‘Wake Up’, dat nog eens een extra lang vreugdevol outro krijgt waarvoor het Haïtiaanse voorprogramma Boukman Eksperyans is aangeschoven, en de band als grote percussie-parade zingend door de hele Ziggo Dome marcheert. ‘Ik ben dankbaar voor mijn band, voor de 71 man crew die mee op tour is, voor jullie als publiek, en waar ik misschien wel het meest dankbaar voor ben? Dat die geweldige groep Boukman Eksperyans ons voorprogramma verzorgt’, zegt Win Butler even eerder. Om impliciet eraan te herinneren dat Feist er niet staat. Geen slechte show, maar als je erbij stil wil staan wel een ongemakkelijke.

Setlist

1. Age of Anxiety 1
2. Ready to Start
3. Black Wave/Bad Vibrations
4. Creature Comfort
5. Afterlife
6. Reflektor
7. Age of Anxiety II (Rabbit Hole)
8. The Lightning I
9. The Lightning II
10. Rebellion (Lies)
11. Month of May
12. Here Comes the Night Time
13. The Suburbs
14. The Suburbs (Continued)
15. Unconditional I (Lookout Kid)
16. Sprawl II (Mountains Beyond Mountains)
17. Everything Now

TOEGIFT:
18. End of the Empire I-III
19. End of the Empire IV (Sagittarius A*)
20. Wake Up
21. Wake Up (akoestisch door de zaal)