Een ode aan het Lowlands-bandje Een ode aan het Lowlands-bandje

Op mijn zeventiende, in 2006, ging ik voor het eerst naar Lowlands. Heel cliché, maar het voelde alsof ik in een totaal ander universum was beland. In Den Bosch hoorde ik nergens echt bij. In ieder geval niet bij de kakkers. Dus ik hing liever met de alto’s. Zij blowden en luisterden Iron Maiden, Dragonforce, Fintroll en Manowar (ja echt), ik liever naar Patrick Watson, Spinvis, Interpol, Arcade Fire. Maar dat weekend in augustus ontdekte ik dat ik niet alleen was. In Biddinghuizen huppelden er tienduizenden malloten rond die waren zoals ik, stapelgek op alternatieve muziek. Nadat de aansteker rond ging om de rafelige randjes van het polsbandje dicht te schroeien was het bezegeld: ik hoor erbij.

Na vier dagen was het alsof ik weer ontwaakte uit een koortsachtige droom, met een loeiharde kater en tegelijkertijd nog napruttelend van de euforie, terug in Den Bosch. Terug bij Fintroll, speedmetal en de blowkikkers. Dus koesterde ik het bandje dat nog altijd om mijn rechterpols als mijn meest dierbare bezit, een herinnering dat die koortsachtige droom écht was, een bewijs dat er duizenden waren zoals ik. Met dat bandje was het alsof ik opeens was toegetreden tot Het Geheime Genootschap van Muzieknerds.

Als ik in de kroeg een jongen of meisje met zo’n vaalgroen bandje om de pols zag, dan wist ik: dat is een goeie. Die heeft ook een weekend lang door Biddinghuizen lopen ploeteren. ‘s Ochtends met traantjes in de ogen een bloedmooi ontbijtconcert in de India. ‘s Nachts in de X-Ray ‘Bohemian Rhapsody’ staan meebrullen bij Steve Aoki. Die heeft bij de tent de kotssmaak weer weggespoeld met nog een lauw halveliterblik Schultenbräu. Zo’n bandje zei: ik ben net als jij. Zo’n bandje was de perfecte conversation starter: ‘Ja man, Arctic Monkeys is te gek. Maar heb je Joan as Police Woman ook gezien?’ Waarna de vonk oversprong, we gerust de hele avond oorlogsverhalen konden uitwisselen en de dagen daarop ons prepaid telefoontegoed erdoorheen konden jagen om nog meer muziektips uit te wisselen. Daar is meer dan eens een vurige romance uit ontstaan.

Dus het bandje werd viezer en viezer, maar ging niet af. Na een jaar kwam er een tweede bandje bij, en het voor het eerst afknippen voelde alsof ik mijn eigen navelstreng doorknipte. Of nou ja, bijna dan.

(Tekst gaat verder na de foto)

Lowlands-überfan Dillan Sondervan (28) uit Haarlem weet precies wat ik bedoel. Hij heeft de bandjes van 2017, 2018, 2019 en 2020 nog om zijn pols hangen, alle andere bandjes sinds 2010 liggen op dit moment veilig opgeborgen in een doosje in zijn kamer. ‘Voor het eerst in tien jaar geen Lowlands voor mij, heel apart’, vertelt hij. ‘Normaal gesproken zouden we nu op weg naar Biddinghuizen gaan. Zo’n bandje is een fysieke herinnering: ik heb Snow Patrol gezien, Pendulum, deadmau5.’ Ja, en ook Dillan gebruikt het om gelijkgestemden te herkennen. ‘Als je op een station staat en ziet dat iemand ook een Lowlands-bandje om heeft? Dan glimlach je naar elkaar voordat je een andere trein in stapt.’

Een bandje is hij kwijtgeraakt: die uit 2016. ‘Jammer vond ik dat, dat was wat mij betreft een van de allermooiste bandjes.’

Soms kreeg hij het verwijt naar zijn hoofd geslingerd dat al die bandjes om je pols mega-ranzig zijn. ‘Mensen zeggen altijd: het is een bron van bacteriën. Dat kan kloppen, maar als je ze elke ochtend insopt onder de douche, dan komen ze er wel weer schoon uit.’

Wegens hygiënische overwegingen moest Max Verboeket (25) uit Landgraaf toch afscheid nemen van al die bandjes aan zijn pols. ‘Ik had er tien aan mijn arm, van allerlei festivals, maar toen ik met mijn koksopleiding begon móést ik ze toch afknippen.’ Aanvankelijk lagen die arme bandjes te verstoffen in een kast. ‘En toen zag ik mensen die hun bandjes op hun jasje hadden genaaid als een soort heavy metal spijkerjasje. Ik besloot om ze allemaal op mijn rugzak te naaien!’

Hoeveel dat er zijn geworden? ‘Een stuk of 30, geloof ik. Even tellen.’ …..

‘Wow, het zijn er 60…. nee, 61! De Lowlands-bandjes vind ik het allermooist. Veel andere festivals hebben een plastic bevestigingsknopje om hem strakker mee te draaien, die van Lowlands worden aan het uiteinde gebrand en zijn dus veel mooier.’

(Tekst gaat verder na de foto)

Er kleven nog wel wat geinige anekdotes aan het Lowlands-polsbandje. In Lelystad bijvoorbeeld was het een sympathiek gebaar aan Lowlands-gangers dat je in september een maand lang naar gratis concerten mocht in het lokale podium Underground, als je je bandje nog maar aan je pols had hangen.

In 2014 speelde Lowlands zelf met de status van het bandje: minderjarigen kregen traditiegetrouw een apart geel bandje (zodat je geen pintje bij de bar kon scoren). Maar daarnaast waren er opeens twee verschillende kleuren bandjes: rode en blauwe, die willekeurig werden verdeeld tussen de bezoekers. Het was dé meestgestelde vraag in Biddinghuizen dat jaar: waarom die verschillende kleuren? Op het terrein bleek een zogenaamd wisselkantoor te staan met een hoogst surrealistische ervaring. Iets met ouderwetse draaitelefoons, lichttherapie, kleurscans (‘ja, Ja, ik constateer veel blauw bij jou. Daar gaan we wat aan doen’) en een soort MRI-scan, waarna je soms wel, soms niet een nieuw bandje om je pols kreeg.

Op de blog Musicmeter.nl werd een jaar eerder al naarstig gediscussieerd over het wel en wee van de Lowlands-polsbandjes (en hoe ranzig het is om ze om te houden). Ene ’starbright boy’ beweert daar stellig dat Lowlands pionier is met houdbare festivalbandjes. ‘Dan nog even opa-vertelt modus. [..] Op Pinkpop of Werchter kreeg je midden jaren '90 nog zo'n geval van iets wat tussen papier en plastic inzat en wat met enige moeite het festival overleefde. Dat hoefde je daarna echt niet om te houden, zag er niet uit.’

Dat klopt heel aardig: de eerste editie in 1993 waren de bandjes van plastic. Toen waren er veel te weinig gemaakt, dus liep iedereen met verschillende kleuren rond. Het jaar daarna was het bandje simpelweg een touwtje, en in 1995 werd het bedrukte stoffen polsbandje geïntroduceerd.

Tegenwoordig wordt het bandje gemaakt is van polystraat G-materiaal. De beste manier om het schoon te houden? Gewoon wassen onder de douche met zeep, aldus Lowlands. Belangrijk: geen harde borstel, dan gaat hij stuk. En het bandje was niet altijd al een bandje.

(Tekst gaat verder na de foto)

Dat het nog een heel gedoe is om dat bandje te ontwerpen, dat weet Hansje van Halem maar al te goed. Haar ontwerpstudio is sinds 2017 de hofleverancier van alles wat Lowlands is, en dus ook de polsbandjes. Een jaar later won ze zelfs de Dutch Design Award met haar duizelingwekkende lijnenspel van horizontale en verticale lijnen waarbinnen (al dan niet geanimeerde) letters en patronen ontstaan. Haar ontwerpen zijn mega-kleurrijk, trippy en lijken in niks op de visuele stijl van veel andere festivals. Maar hoe ontstaat vanuit zo’n design ook een bandje? ’Elk jaar bedenken we nieuwe spelregels voor de huisstijl. Dat begint in oktober met de website, en in januari gaan we de bandjes maken’, vertelt ze. ‘Meestal bedenken we zes verschillende ontwerpen met zes verschillende kleurstellingen. Die worden naar China gestuurd om te worden geweven. Zo komen ze terug, dan kunnen we zien wat wel of niet mooi uitvalt.’

Dat is best een gepuzzel: op het computerscherm ziet een polsbandjesontwerp er volgens Van Halem namelijk altijd LELIJK uit. Ja, LELIJK, ja. ‘Het zijn bonkige ontwerpen met weinig details, want zo’n weefmachine kan niet alles aan. Het moet leesbaar blijven, kleuren gaan lelijk vermengen als je te fijne lijnen gebruikt.’ En elk bandje moet er natuurlijk weer heel anders uitzien dan de bandjes van de jaren ervoor, zodat de security onderscheid kan blijven maken tussen mensen die wél naar binnen mogen, en de mensen die denken dat ze met hun afgekloven vieze ongewassen stinkende polsbandje van vorig jaar gewoon nog eens Biddinghuizen onveilig kan maken.

Dit jaar was nogal een rampjaar. Niet alleen wegens corona, ook vanwege het polsbandjesontwerp: Hansje en haar team hadden namelijk bedacht om zoveel mogelijk met spits toelopende lijnen en driehoeken te werken. Wat denk je? Daarop lopen de weefmachines in China vast. Dus Hansje paste het ontwerp aan. En verdomme, weer lopen die weefmachines in China vast. Dus dat werd nog een heel gesteggel tussen Hansje, Lowlands en de producent (technisch móét het mogelijk zijn, maar computer says no). Kwam er toch een bandje uit gerold, dan was dat een ‘grauw groezelig ding’ terwijl dat gekleurde garen juist zo mooi is.

Uiteindelijk schudde Hansje dus een alternatief ontwerp uit haar mouw. ‘Het past niet helemaal bij de huisstijl van dit jaar, maar ik vind hem wel heel mooi, met die rare schaduw. Ik vind hem zelfs zo mooi, dat ik het jammer vind dat we hem volgend jaar niet meer kunnen inzetten.’

Dat bandje van 2020, het bandje dat er niet mocht zijn, dat is er toch gekomen. Lowlands heeft besloten ze in de winkel weg te geven op vertoon van een festivalticket. Wedden dat volgende week twee jongeren elkaar tegen het lijf lopen in de kroeg in Den Bosch, dat bandje van 2020 bij elkaar om de pols te zien hangen en elkaar grijnzend toeknikken. Jij bent net als ik. ‘Ja, Stormzy is sick! Maar ken je Angel Olsen ook?’ Om beste vrienden te worden, het hele jaar lang muziektips uit te wisselen en volgend jaar met z’n tweeën alsnog naar Lowlands te gaan.