De bladeren vallen van de bomen af, kan jíj geloven dat dit de zomer was? Wij niet. Op de laatste zomerdag baden we ons in de afterglow van de festivalzomer. En wat voor één. We zagen ieder weekend een festival, honderden acts in één zomer, nu maken we de stand op: dit waren onze vijftig favoriete shows van de festivalzomer van 2022.
De liveshow van de Britse rapper Little Simz is zo aanstekelijk als een glimlach. Haar repertoire van hiphoptunes die stevig verankerd zijn in r&b, afrobeat, elektronica en soul brengt ze met een straffe liveband, en zo losjes en cheeky ze op het podium staat, zo stoer en scherp is haar flow. Bij ‘Venom’ mag de hele tent kapot!
Lees: Down The Rabbit Hole 2022: de zeven beste acts van zaterdag
Luister: Little Simz de introverte rapper: ‘Ik zie het als mijn superkracht’
Hoeveel Hang Youth-liedjes er in één Lowlands-show gaan? Vijf A4'tjes aan setlist, schijnbaar. Broodnodig, want alles moet worden aangekaart. Van het kapitalisme tot fascisme, van 'MANNEN' (met Froukje en S10!) tot Gotu Jim's studieschuld: alles moet in de as, en Hang Youth brengt de benzine.
Lees: Hang Youth steekt de nacht in de fik
Kijk: Hang Youth live op Lowlands 2022
Het Britse Squid verheft de Fuzzy Lop tot een overweldigend postpunk- paradijs, met drummer/zanger/frontman Ollie Judge als onaantastbare cultleider. En onder begeleiding van het mega onvoorspelbare Squid, natuurlijk. 5 minuten ambient en noise? Cool. Een sectie freejazz? Done. Oh, en ze hebben een cornet!
Lees: Down The Rabbit Hole 2022: de zeven beste acts van vrijdag
Kijk: Squid live bij 3voor12 Radio
Het blijft een prachtig verhaal: Rotterdamse noisepunkband doemt opeens op, staat met nog geen handvol (verraderlijk trage) nummers uitgebracht in de blikken Casbah en speelt een legendarische show vol verrukkelijke moshpit-manie. Drie kwartier die nog lang in het BKS-geheugen gegrift zullen staan.
Lees: Verschroeiend Tramhaus garant voor pure chaos
Kijk: 3voor12 introduceert: Tramhaus
Geloof het of niet, maar Jungle heeft zichzelf gepromoveerd van fletse tot volledig sprankelende liveband. Wie de Londense formatie in de begindagen zag, kon niet voorspellen dat het zich hiertoe zou kunnen evolueren. De band heeft zichzelf met een soulvolle vreugde-injectie verbeterd, en hun optimistische ‘Keep Moving’ komt aan als een post-pandemie anthem van het formaat ‘We’ve Lost Dancing’ of ‘De Langste Nacht’.
Lees: Jungle is nu echt de king
Kijk: Jungle live op Lowlands 2022
De avant-gardistische producer Koreless verknipt op Draaimolen pop-vocalen net zo lang totdat het als modern klassiek klinkt, trekt harpgeluiden uit elkaar in een lichtgevend alienlaboratorium en draait die euforische Caribou-remix waar de belofte van een kick nooit wordt ingelost.
Lees: Draaimolen 2022: een schitterende vrijdag ondanks alle tegenslagen
‘This is one dj you don’t wanna fuck with’. Hahaaaaa, je moet maar durven, zo’n gewaagde bassline-track met zó'n cheeky vocal draaien in je afsluitende Boiler Room-set op Dekmantel. De rockster van Dekmantel lockte iedereen in een set vol rauwe electro, breaks en vooral in haar hele strakke mix. Zou dit haar grote doorbraak zijn?
Lees: Dekmantel zaterdag: roze wolkjes en sets vol fun
Kijk: De Boiler Room van mad miran op Dekmantel 2022
Jaar na jaar lijkt Bicep alleen maar groter en groter te worden. Die kolossale breakbeats, die majestueuze trancey house, ze zijn perfect voor kippenvelmomentjes op de allergrootste podia. Eigenlijk inmiddels een veel logischere headliner dan Disclosure.
Lees: Down The Rabbit Hole 2022: de zeven beste acts van zondag
Jarenlang was ze de frontvrouw van de compromisloze postpunkband Savages, maar solo domineert Jehnny Beth ook. Op lakleren laarzen, met een blik die tegelijkertijd streng en mega-sensueel is, en natuurlijk met die bloedgeile, gevaarlijke pop noir.
Op WOO HAH! bleek: na een paar donkere jaren is Arie weer helemaal back. Hij liet het zien met een uiterst gecontroleerde show, zonder al teveel fratsen, maar met raps die tot op het bot gaan.
Lees: Dit waren de beste Nederlandse shows op WOO HAH! 2022
Kijk: Ares live op WOO HAH! 2022
Misschien dat Sherelle die UK-revival op Dekmantel inkopte, maar het voorzetje? Dat kwam toch zeker van Coco Bryce en Sully, die op de zaterdag The Nest totáál omkeerden. Vanaf de eerste kick explodeert de boel met anderhalf uur lang harde garage, jungle en drum ’n bass, die begint rond de 160 bpm en eindigt ergens voorbij Jupiter.
Lees: Dekmantel zaterdag: roze wolkjes en sets vol fun
Luister: Coco Bryce gaat voor jungle en happy hardcore-perfectie
Versmelt hiphop-maestro sor op zijn driedelige Bae Doven hiphop en klassiek, dan zagen we op WOO HAH! zijn ambitie tot leven komen. Mét – jawel! – zijn sorkest. De strijkers, blazers en pianopartijen geven z’n beats grandeur, gasten als Ray Fuego en Bully stuwen sor omhoog en dan is er nog die MEGA CUTE moshpit met z’n day ones van de Black Acid-gang. Een waanzinnig ambitieuze hiphopshow waar menig internationaal artiest op WOO HAH! een puntje aan kan zuigen.
Lees: Dit waren de beste Nederlandse shows op WOO HAH! 2022
Kijk: sor laat hiphop en klassiek clashen met Bae Doven
Lastig kiezen uit alle waanzinnige sets die we Job Jobse dit jaar zagen spelen. Op Wildeburg, waar hij met een verrassingsset als trance-duiveltje uit het doosje sprong. Op Dekmantel, waar hij roze wolkjes blies met trancey house vol powerdiva’s. Op Draaimolen, waar hij ‘Freestyler’ erop klapte als zijn slotplaat (!). Maar moeten we écht kiezen? Dan maar DGTL, waar de Amsterdamse club-darling een monumentale stap zette met zijn grootste headline-show ooit.
Nog één album en Fontaines D.C. kan zich zo tussen de Nick Caves, The Strokes en Alt-J's van deze wereld scharen. Dat wil zeggen: een festival als Best Kept Secret headlinen, zoveel werd deze zomer duidelijk. Want ja, werkelijk alles klopt aan de Ierse rockband: van de enigmatische frontman Chatten, de rock ’n roll look van de bandleden, tot aan de uiterst flegmatische liedjes waarmee de band ondertussen een straf repertoire heeft opgebouwd. Welk festival klopt straks als eerste aan voor een Fontaines headline-show?
Als het aan de trouwe aanhang van Pinkpop ligt zou Pearl Jam ook gewoon drie avonden achter elkaar headliner mogen zijn. Ze spelen immers toch elke dag net een andere set. Elke keer doet Eddie Vedder zijn best om zijn verhalen af te stemmen op de tienduizenden mensen die er voor zijn neus staan. Ook deze editie deed de band dat met grote bevlogenheid. En de grootste kracht van Eddie Vedder? Niet eens die krachtige stem die over het hele veld draagt, maar de ongekende oprechtheid waarmee hij alles brengt. Zelfs na meer dan 1000 shows in dertig jaar.
Lees: Pearl Jam is oprecht de beste
De headline-show van de Britse rapper Dave op WOO HAH! staat als een huis: projecties, licht, vuurwerk. Hij trekt alles uit de kast maar blijft altijd zelf de grootste eyecatcher. Dan weer achter de piano, dan weer met een gitaar. Het is indrukwekkend hoe de jonge artiest er in slaagt zoiets bijzonders neer te zetten. Als de laatste vuurpijl de lucht in gaat verdwijnt ook zijn dure jas nog het publiek in, maar dit concert zelf was al een groot genoeg cadeau.
Het ene moment sta je in een wall of death zo groot als het eerste vak, gniffel je om ‘Crazy Frog’ of rap je zijn domste slimme lines mee (‘ik ben fly net een meeuw, het is de blanke Paul de Leeuw’). En het volgende sta je keihard mee te janken met de Friese rapper Joost. Echt waar, wat een wervelwind van emoties. Altijd al schuilde er onder zijn absurdistische humor een groot verdriet, altijd al waren de knipogen naar internetcultuur zijn manier om een superzware jeugd een plek te geven, maar stond je bij zijn show op Pinkpop, dan zíé je hoe Joost oude en nieuwe trauma’s aan het verwerken is, en daarmee één van de meest indrukwekkende shows van de hele zomer neerzet.
Er wordt regelmatig gezegd en geschreven dat The Smile dicht tegen Radiohead aan ligt, en da’s begrijpelijk: kernleden Thom Yorke en Jonny Greenwood spelen samen, producer Nigel Godrich is ook weer van de partij. Maar op Down The Rabbit Hole wordt vooral duidelijk hoezeer The Smile afwijkt met Sons of Kemet-drummer Tom Skinner erbij. In Beuningen halen ze het spannendste in elkaar naar boven en oogt iedereen bevrijd. En dan vooral Yorke, die zo loopt te lachen, roept hoe schitterend het festival is, malle dansjes doet en naar het publiek juicht alsof hij net de wereldbeker heeft gewonnen. Prachtig.
Lees: The Smile in het experiment op Down The Rabbit Hole
Op een bepaalde manier deed de show van Jessie Ware op Best Kept Secret denken aan die van Eefje de Visser: de focus op een meesterlijk laatste album, een stijlvol glitterend gordijn, de choreografieën. Maar bij Jessie mocht het wel een tikkie… kinkier. Die sekszweep waarmee ze over het podium paradeert bijvoorbeeld, en het moment dat de dansers en vocalisten sensueel in elkaar kruipen en elkaar liefdevol beginnen te strelen. Wat bleek? Dat was totaal geïmproviseerd, ze hadden het nog nooit eerder zo gedaan.
Lees: Jessie Ware herboren als schitterende Studio 54 discobol
Kijk: Jessie Ware live op Best Kept Secret 2022
Op dance-fijnproeversfestival Dekmantel werd stevig ingezet op allerlei UK-sounds. De rijzende ster die daar de boel totaal afbrak? SHERELLE, een dj die opereert op het snijvlak van footwork, jungle en drum ‘n bass en een extreme high energy set geeft als afsluiter van de nieuwe Nest-stage. Om uiteindelijk op de booth te klimmen, onder luid gejoel haar shirt uit te trekken en die door de lucht de zwaaien alsof ze net het winnende doelpunt voor haar team heeft gescoord. Wat een winnaar!
Lees: Dekmantel zaterdag: roze wolkjes en sets vol fun
Luister: SHERELLE op Dekmantel 2022
En de show van Fred again..? Dat was er eentje van het opwindendste soort. Zo-eentje op de rand van een brede doorbraak, zo-eentje waarbij je weet: hierna worden de zalen alleen maar groter en groter. Fred again.. is dé grote cross-over dancebelofte, en tja, daar wil ie-der-een bij zijn. En dus puilt de Heineken uit van voor tot achter en van links naar rechts, golven de vloerbalken bij iedere four-to-the-floor beat en gaan de armen in de lucht bij iedere drop.
Het coolste aan Fred again.. is hoe hij best linksige dance vertaalt naar cross-overpop. Tussen de straightforward housebeats hoor je zo nu en dan zelfs amen-breaks, en met breakbeatanthem 'Turn on the lights again..' weet-ie zelfs Swedish House Mafia cool te laten klinken. Is zijn muziek de ultieme gateway drug voor toekomstige dancefanaten? Wellicht, te zien aan de collectieve euforie bij 'Marea (we've lost dancing)'. Alsof het allereerste kwartje OOIT collectief inkickt.
Lees: Fred again.. valt als het allereerste kwartje
Kijk: De Fred again.. co-host in 3voor12 Radio
Na acht jaar stilte is Stromae terug met een prachtig nieuw album en een show waarbij alles klopt. Over elke seconde, elke beweging, elke afbeelding op de draaiende videoschermen is nagedacht. Het ene moment zien we Pixar-esque cartoons over de schermen flitsen, dan weer dalen ze neer als een laag plafond boven Stromae terwijl hij in ‘Ta fête’ staat te dansen alsof hij bij een kelderrave staat, of laten ze het donderen in de trieste ballade ‘L’Enfer’. En toch - dat is misschien wel het allerknapste - oogt Stromae losjes en relaxt. Middenin een zelfgecreëerd robot-universum blijft Stromae een mens van vlees en bloed, die zijn fouten bezingt met een mierzoete glimlach.
Lees: Stromae overrompelt met zinnenprikkelend spektakel
Luister: Dit interview over Stromae's nieuwste album
Twee zoons verloor Nick Cave in de afgelopen tien jaar. Hoe ga je daar in godsnaam mee om als artiest? Nou, door nog dichter bij je publiek te komen. Cave brengt zijn halve optreden op de rand van de hekken door, kijkt de eerste rijen recht in de ogen, gebruikt hun handen als microfoonstandaard en weet er op wonderlijke wijze in te slagen die intimiteit te verspreiden over het hele veld. Tegen het einde van de set laat hij tijdens ‘Higgs Boson Blues’ zijn publiek letterlijk zijn hartslag voelen. ‘Feel my heartbeat’, zingt de hele band en het gospelkoor. ‘Boom boom boom’. Hij is letterlijk de dood aan het verdrijven met het leven. Hier ben ik, raak me maar aan. Ik spuug, ik adem, ik zing, mijn hart klopt. Ik zet mijn hand op jouw gezicht, ik hijs me op jouw schouders, ik gebruik je als mijn microfoonstandaard, ik leun op jullie allemaal. Wat een prachtige, onwaarschijnlijke show.
Lees: Nick Cave verdrijft de dood met het leven
Lees: Nick Cave zal er staan, ondanks alles
Kijk: Het festivalverslag op NPO Start
Minstens zo knap: hoe Eefje de Visser het momentum van haar meesterwerk Bitterzoet weet vast te houden en zelfs uit te bouwen tot bijna anderhalf jaar na release, toen ze er eindelijk mee kon touren. Werkelijk alles ziet er prachtig uit op Pinkpop, van de Lynchiaanse goudkleurige gordijnen die af en toe rood oplichten tot de bedwelmende choreografie met twee achtergrondzangeressen, tot aan het lichtkunstwerk van Nick Verstand: een gigantische spiegel die een aureool vormt boven Eefje. Het is een totaal eigen special effect dat duizend keer smaakvoller is dan wat we verder op Pinkpop zagen, harder binnenkomt dan honderd ejaculerende confettikanonnen en zo veelzijdig wordt ingezet dat het geen moment verveelt.
Bitterzoet is één van de beste Nederlandse albums ooit gemaakt, op Pinkpop konden we concluderen dat de bijbehorende show ook een baanbrekende, oogverblindend mooi geregisseerde show is die zijn gelijke niet kent. Moet je nagaan dat ze op Lowlands nóg een slag meer uitpakte met extra danseressen!
Lees: Eefje de Visser is oogverblindend mooi
Kijk: Eefje de Visser live op Pinkpop 2022
De show van Goldband op Lowlands was historisch, in allerlei opzichten. Hoe vaak krijgt een Nederlandse band met enkel een debuutalbum zo’n slot in de Alpha? Hoe vaak trok een act zo vroeg op de dag de mainstage al zo gruwelijk vol dat het zelfs op de heuvels eromheen dringen was? Hoe vaak zag je een act die zó happening voelde, met zoveel sterke hits achter elkaar, die door íédereen van intro tot outro worden meegebruld?
We willen maar zeggen: geen act gaf deze festivalzomer zo’n epische show als Goldband op Lowlands. We zagen momentum, kameraadschap, iets teveel ongein op het podium, het gevoel dat ze het op vrijdagnacht waarschijnlijk niet konden laten iets te hard te gaan en daardoor al net zo krokant waren als de mensen voor hun neus. Dat Karel ook nog effe uit zijn broek scheurde terwijl hij… geen onderbroek aanhad?… was een mooie kers op de taart.
Lees: Goldbands hits worden in de Alpha anthems
Kijk: Goldband live op Lowlands 2022 (complete show)