Bon Iver speelde zijn allergrootste show op Nederlandse bodem in de Ziggo Dome. Een beetje navelstaarderig wellicht, maar het was indrukwekkend hoe hij de hele zaal muisstil kreeg met zulke introspectieve liedjes en zoveel ruimte voor experiment.

Holy shit. We zijn zeven nummers onderweg, en helemaal solo, helemaal a capella zingt Justin Vernon (het muzikale brein van Bon Iver) ‘715 - CREEKS’ in de Ziggo Dome, terwijl er een eenzaam spotje op hem schijnt. In de kern is dit een intiem, plechtig folkliedje, maar de manier waarop hij het vertolkt is weergaloos. Onder zijn stem schuift hij de ene na de andere laag aan extra stemmen, opgewekt via een ding dat de ‘Messina’ heet, een soort super-vocoder-autotune-apparaat waarmee hij zichzelf kan omtoveren in een groots digitaal engelenkoor. Hij zingt dit liedje in zijn eentje, en toch (of juist daarom) zit er extreem veel dynamiek in. Het ene moment fluisterzingt-ie, het volgende breekt zijn stem in een ijzingwekkende brul. De zaal hangt aan zijn lippen. Wow. Is het ooit zo stil geweest in een volle Ziggo Dome? Werkelijk de hele tent, meer dan 10.000 mensen, staat met ingehouden adem toe te kijken.

Huh, staat Bon Iver in de Ziggo Dome? Jazeker, het is zijn grootste show ooit, en helemaal vol is het niet (wat wil je, de show is zo vaak verplaatst dat er vandaag mensen pas achterkwamen dat het uiteindelijk nú plaatsvindt!), maar laten we wel wezen: in het afgelopen decennium groeide Bon Iver van een baardige, introspectieve folky uit Eau Claire, Wisconsin, uit tot een van de meest invloedrijke artiesten van de jaren tien met een combinatie van experiment en introspectieve, cryptische liedjes. Zijn grote doorbraak ‘Skinny Love’ (hij speelt hem vanavond als vanouds, op een dobro-gitaar die zo’n beetje uit elkaar valt, luid brullend met zijn twee drummers) is een van de Grote Liefdesliederen van deze tijd geworden, in navolging van bijvoorbeeld Leonard Cohen’s song ‘Hallelujah’. Via een tranentrekkende cover van fucking Birdy werd het een classic in het repertoire van honderden X-Factor/The Voice/American Idol-kandidaten. Daarna was Bon Iver zelf al snel klaar met die indiefolkvibes: met de plaat werd zijn muziek experimenteler en tegendraadser. En toch nam zijn invloed over de jaren heen alleen maar toe. Via een muzikaal verbond met Kanye West, dat drie albums standhield. En via samenwerkingen met Aaron Dessner (The National) en Taylor Swift (hij werkte nota bene aan een stuk of acht nummers mee op haar tweeluik Evermore en Folklore).

(Lees verder onder de video...)

HET CONCERT:
Bon Iver in Ziggo Dome, 2 november 2022

HET PUBLIEK:
Keek ademloos toe en plengde vanaf de eerste noot wederom traantjes om de Gouden kopstem uit Wisconsin

WAS HET GOED:
Het was wat navelstaarderig maar prachtig

HET NUMMER:
Het digitale engelenkoor in ‘715 - CREEKS’ was weergaloos

Het is echt geweldig hoe mooi hij en zijn vijfkoppige band het gefröbel en experiment live inkapselen in de liedjes. Hoe de ene drummer voorzichtig tierlantijntjes toevoegt terwijl de ander HELEMAAL losgaat met drumsalvo’s in het refrein van ‘666 ʇ’, hoe ‘U (Man Like)’ een verknipte mondharmonica meekrijgt, hoe ’22 (OVER S∞∞N)’ wordt gestript van alle franje en met weirde vocale samples en synths weer wordt ingekleurd. Hoe een oudje als ‘Flume’ opeens wordt stilgelegd voor het refrein, in een ambient break van tien seconden, om daarna luidkeels weer in te zetten. Elk bandlid heeft een gigantische batterij aan apparatuur voor z’n neus om alles live te vertolken, en dat doen ze heel erg goed.

En dan is er nog het blokje grote hits: ‘Perth’, ‘Blood Banks’, ’re:Stacks’, ‘Skinny Love’, ’33 “GOD”’ en ‘Holocene’ zitten allemaal dicht op elkaar op twee derde van de set. Dan krijgt ook zijn lichtshow, een spiegelpaleis van vijfentwintig lichtgevende spiegels dat boven zijn hoofd zweeft, steeds meer ruimte om te schitteren. Het ene moment zweven ze op en neer om een grote glinsterende golf te creëren, het volgende vliegt er eentje naar beneden en schijnen spots rondom erop met als resultaat een discobol-illusie. Het is niet zo indrukwekkend als de producties waarmee The War On Drugs, Tame Impala en Arcade Fire recentelijk langs Amsterdam kwamen, maar past ook wel bij het type show dat Bon Iver speelt. Weliswaar met wat grootse momenten maar toch vooral introspectief en behoorlijk experimenteel.

Maar goed, je moet er niet te lang bij stilstaan dat Justin Vernon zelf echt núl charisma heeft. Hij staat daar, ingebouwd in zijn lichtinstallatie tussen zijn apparatuur, maar komt niet van zijn plek. Hij richt zich slechts een paar keer tot het publiek voor een kort dankwoord. Hij ziet eruit alsof hij vanochtend gewoon zomaar een shirt heeft aangetrokken, in de spiegel keek en besloot dat hij die slonzige baard nog niet hoeft bij te werken en zijn kalende kop ook nog geen trimbeurt nodig heeft. En hey, dat is ook allemaal helemaal niet erg. Met zo’n show zal Bon Iver nooit of te nimmer uitgroeien tot Pinkpop-headliner of subheadliner, daarvoor is het allemaal te navelstaarderig. Maar dat je met zoveel ruimte voor experiment, en zulke introspectieve liedjes de hele Ziggo Dome zó muisstil krijgt: dat is echt magnifiek.

CV Bon Iver

2008: For Emma, Forever Ago
2009: Blood Bank EP en Unmap (met Volcano Choir)
2010: staat op vier tracks van My Beautiful Dark Twisted Fantasy van Kanye West
2011: Bon Iver en Birdy covert ‘Skinny Love’
2013: drie tracks op Yeezus van Kanye West
2016: 22, A Million
2018: Big Red Machine (met Aaron Dessner van The National)
2019: I, I, headliner Best Kept Secret
2020: staat op achts songs van Taylor Swift’s Evermore en Folklore
2021: Big Red Machine 2

Setlist

1. 22 (OVER S∞∞N)
2. 666 ʇ
3. Heavenly Father
4. U (Man Like)
5. Towers
6. 10 d E A T h b R E a s T
7. 715 - CREEKS
8. Hey, Ma
9. Blindsided
10. Perth
11. Yi
12. iMi
13. Faith
14. Jelmore
15. Blood Banks
16. Re: Stacks
17. Skinny Love
18. 33 “GOD”
19. Holocene
20. Naeem

TOEGIFT:
21. Flume
22. Beth/Rest