Nieuwe muziek is er nog niet, maar de Arctic Monkeys zijn er al wel. De band meandert door het rijke oeuvre heen en smeedt verschillende kanten van zichzelf aaneen. Wat voor band is Arctic Monkeys anno 2022?

Om met het goede nieuws te beginnen: ze kunnen het nog. De Arctic Monkeys betreden het podium, pakken de instrumenten op, beginnen ‘The View From The Afternoon’ te spelen en alles klopt. Het is zo strak als in het debuutjaar. Matt Helders zorgt dat iedereen weer even ‘wat is dit een fucking goede drummer’ denkt, Alex Turner beheerst de snotty zang nog. En in dezelfde branie wordt ‘Brianstorm’ van tweede plaat Favourite Worst Nightmare gespeeld, waarmee destijds werd bewezen dat het debuut Whatever People Say, That’s What I’m Not geen toevalstreffer was. Ondertussen weten we dat Arctic Monkeys een veelzijdiger band is geworden. Die kanten komen voorbij en zullen het optreden verschillende richtingen in duwen. Alleen niet per se de goede.

De grote vraag die al maanden boven dit Lowlands-concert hangt is: spelen ze nieuwe nummers? Op het moment dat de headliner werd geboekt, was de verwachting zelfs dat er al een gloednieuwe plaat zou liggen. Lowlands-baas Eric van Eerdenburg vertelde in 3voor12 Radio: ’Ik heb een notitiemapje op mijn telefoon met interviews die de drummer in november gaf. In mei komt er een nieuw album. Maar volgens hun agent komt die pas in oktober.” Ook gewenst voor een festival natuurlijk, een band met nieuw werk. De headliner van een dag eerder - The Opposites - dreef ook op het verleden. Van Eerdenburg: ‘We hadden natuurlijk wel een beetje gehoopt op een nieuw album. Ik loop toch nog maar even naar de agent toe.’

Geland als frontman

Om de vraag maar vast te beantwoorden: nee, nieuw werk komt niet voorbij. Niet hier, niet tijdens de paar concerten hiervoor. Arctic Monkeys is na meer dan drie jaar afwezigheid weer aan het spelen, maar wie hun setlists heeft uitgeplozen ziet alleen maar oudjes. Ook Lowlands trekt op dat vlak aan het kortste eind. Het zijn old tunes only, maar daar valt natuurlijk veel moois uit te plukken. Toch zou die onzichtbare nieuwe plaat invloed kunnen hebben op de set. Zoals bleek bij de tour van het zwierige Tranquility Base Hotel + Casino, in de sfeer van die plaat werd ook het oude werk de midtempo kant opgetrokken. Niet de meest gelukkige keus want sommige nummers werden een gifloze versie van zichzelf. De Tranquility-vloek, als het ware.

Arctic Monkeys geeft tijdens deze Lowlands-show aanvankelijk geen signaal dat de motor op halve kracht staat. De band cruist door het eigen oeuvre heen. ‘Snap Out Of It’ van AM, ‘Crying Lightning’ van Humbug, de titeltrack van de laatste plaat en een lekker venijnige ‘Teddy Picker’. Alex Turner is daarbij geland als frontman. In de begindagen was hij het snotjoch dat geen woord met het publiek wenste te wisselen en ramde hij de nummers er stokstijf maar steengoed doorheen. Nu is hij een zanger met elan en pakt hij, getooid in colbertjasje, de zilveren microfoon uit de standaard om als een crooner over het podium te stappen.

HET CONCERT:
Arctic Monkeys, Alpha, zaterdag 20 augustus

HET PUBLIEK:
Een goedgevulde Alpha met fans van het eerste uur en fans van latere uren

WAS HET GOED:
De aftrap wel, maar daarna werd de bal te langzaam overgetikt

Humbug-chagrijn

De omslag komt geleidelijk, als een grijs wolkje dat steeds groter wordt en de eerste druppels loslaat. In het middenstuk laat de band teveel de muzikaal chagrijnige kant zien. Na die twee glorieuze debuutplaten kwam Arctic Monkeys met het door Josh Homme geproduceerde Humbug, waar de band teveel interesse in stoner had en te weinig in branie. Op Lowlands komt die grauwe stemming herhaaldelijk tot leven met een kille versie van ‘Potion Approaching’ als dieptepunt, een nummer waar zelfs de grootste fan niet op zit te wachten. De Britten zakken weg en komen met moeite uit het zelfgecreëerde drijfzand. Ook nog een albumtrack van Suck It And See: de setlistsamenstelling helpt echt niet mee. Het lineaalstrakke van de vliegstart is er allang af, de Monkeys spelen onvast, er worden foutjes gemaakt, de band staat op halfvuur. 

Zoals Arctic Monkeys zichzelf weer in de schijnwerpers zette met het album AM, zo zet de band zichzelf in Biddinghuizen weer aan met prijsnummer ‘Do I Wanna Know?’ De grooves schudden het volledige Alpha-terrein wakker. Maar als de band vervolgens de angel uit ‘Do Me A Favour’ haalt en de set weer ernstig vertraagt met ‘One Point Perspective’ is het duidelijk dat de Tranquility-vloek nog niet is uitgewerkt.

Setlist

1. The View From The Afternoon
2. Brianstorm
3. Snap Out Of It
4. Tranquility Base Hotel + Casino
5. Crying Lightning
6. Teddy Picker
7. Pretty Visitors
8. Why'd You Only Call Me When You're High
9. Arabella
10. Potion Approaching
11. One For The Road
12. Cornerstone
13. That's When You're Wrong
14. Do I Wanna Know?
15. Do Me A Favour
16. One Point Perspective
17. Knee Socks
18. 505
19. I Bet You Look Good On The Dancefloor
20. I Wanna Be Yours
21. R U Mine?

HET MOMENT:

Gelukkig komt de band nog tot leven in de finale en ziet iedereen er weer good uit op de dancefloor, maar de gehoopte Arctic Monkeys-show wordt het niet meer. Er werd niet hard om een toegift geroepen, de Alpha-weide had al afstand genomen. Het is vanaf nu vooral gissen welke kant de band opgaat met de nieuwe plaat. In een recent interview op het DrumathonLIVE-evenement liet drummer Matt Helders weten dat het ‘verder gaat waar Tranquility Base Hotel + Casino’ ophield. Wel met riffs en wat meer uptempo, maar: ‘It’s never gonna be like R U Mine? and all that stuff again.’ Op Lowlands is ‘R U Mine?’ juist de afsluiter waarmee de band nog even de beste kant van zichzelf laat zien. Maar het is te laat. Tijdens de gehele show zet de band een te grote stap terug.

Meer Lowlands 2022 in het dossier