De mainstream hitlijsten? Dat is het wereldje van Beyoncé, Drake en Harry Styles, van Tiësto en David Guetta. Nu scoren twee dj’s uit de Britse underground – Eliza Rose en Interplanetary Criminal – een gigantische hit die je overal hoort, van de mainstream hitlijsten tot aan Dekmantel en Draaimolen. Zaterdag speelt Interplanetary Criminal in de Amsterdamse club Parallel.

'Do you wanna dance, baby?' Daar is-ie weer, die oorwurm van een hook, zo cheeky als een kushandje. Het is zaterdag 9 september, twintig over drie 's middags, en we staan hier op Draaimolen, een smaakvol dancefestival in de Tilburgse bossen. Dit is een liefhebbersfestival, een mekka voor dansvloervreters die openstaan voor de vele genres, subgenres en microgenres van de dance. Om maar te zeggen: een wereldje dat nauwelijks verder kan liggen van de Top 40. Hitjes. Echte mainstream pop. En toch, echt waar, 'B.O.T.A. (Baddest Of Them All)' lijkt die werelden te overbruggen. Op het moment dat de track door de speakers van de Draaimolen mainstage schalt? Op datzelfde moment prijkt-ie bovenaan de Britse charts, als bona fide nummer 1 hit (één plekje boven David Guetta, moet je nagaan).

Des te weirder als je bedenkt Eliza Rose en Interplanetary Criminal twee behoorlijk underground dj’s/producers zijn uit de Britse clubscene. Zij werkte tot voor kort in een platenzaak, heeft een RinseFM-show en runt een labeltje voor groovy houseplaten, hij bracht een sloot coole releases uit vol (speed)garage, 2-step en bassline op niche labels als Kalahari Oyster Cult, garagelabel TimeIsNow en zijn eigen ATW Records. Dat uitgerekend hún track de 61 miljoen aantikt op Spotify? Met chartnoteringen van Nederland (19) tot aan Australië (7), Letland (10), Estland (4) en Litouwen (3)? 'Dat slaat heeeeelemaal nergens op,' schatert Zachary Bruce (28) alias Interplanetary Criminal aan de telefoon. ‘Een mainstream hit? Als underground artiest houd je dat überhaupt niet voor mogelijk. Laatst liep ik door het stadcentrum toen ik iets vanuit een kledingwinkel hoorde. HUH, is dat mijn track?! De winkelier stond te kijken: waarom staat die gast zo door het raam te staren? M’n vrienden sturen nog steeds video’s als ze hem horen in een winkel of de supermarkt, het blijft bizar. Niemand had ooit gedacht dat zo’n track een hit zou worden.’

Interplanetary Criminal

Nummer 1 hit

Inderdaad, ‘B.O.T.A. (Baddest Of Them All)’ is niet wat je zou verwachten bij een Top 40 dancehit. Het is subtiel, het is housey, met een snufje UK garage. Eliza en Zac volgden elkaar al een tijdje, vertelt hij, toen ze hem een DM stuurde: hey, wil je eens samenwerken? Van het een kwam het ander, met die sample was de instrumental zo gepiept, zij deed de de vocal, voilà, in juni kwam het uit. En toen? Toen explodeerde de track op Glastonbury onder de vleugels van dj's als Shanti Celeste, Call Super en Peach. Ging keihard viral op TikTok. Kwam toen binnen in de Britse hitlijsten. Eerst op nummer 96, vervolgens keek Zac verbijsterd toe hoe de track steeg. En steeg. En steeg! 'Iedere vrijdag legde ik alles stil om de charts live op de radio te volgen. En toen de nummer 1 werd aangekondigd? ‘Ik had niet gedacht dat het me zoveel zou uitmaken, maar… géén idee wat me overkwam, maar ik heb wel een traantje gelaten. Nog steeds kan ik de situatie niet processen, misschien dat ik over een jaar denk: oooooh ja, dat was echt bijzonder.’

Garage, garage, garage

Waarom die track zo opblies? Daar heeft Zac wel een verklaring voor. ‘Het is pure nostalgie in de UK. Toen ik opgroeide stonden de charts vol met UK garage: klassiekers als ‘Flowers’ en The Architechs. Een nummer als ‘Baby Cakes’ hoorde je overal, ik weet nog dat ik bij de BBC muziekvideo’s zat te checken en die OM HET NUMMER werd gedraaid, zo vaak werd het aangevraagd, en I was luvin' it. Voor tieners is het iets dat hun ouders luisterden, maar in mijn scene is dit al jaren dé sound.’

Zelf raakte hij tien jaar geleden verslingerd aan clubmuziek. Zijn thuisstad Bolton, een piepklein stadje dichtbij Manchester, had net een eigen, piepkleine club gekregen. Daar openden dj’s Joy Orbison, de Hessle Audio-kliek, Dusky en Shadow Child hem de ogen. Zijn eerste liefde? UK bass en future garage. ‘Die onheilspellende muziek! De wobbelende bassen! Die garage-shuffle! Ik was hooked.’

Zo begon-ie zelf te draaien en te produceren, switchte z’n sound naar lofi house in de hoek van Mall Grab en DJ Boring, maar dat ging zoals het gaat. ‘De lofi scene was aan het uitsterven, het dj-ding kwam niet echt van het grond. Tja, wat toen? Ik weet nog dat ik een week garagetunes ging maken, gewoon voor de lol. Na een week had ik er tien, ik gooide ze op Soundcloud, opeens werden ze opgepikt en had ik m’n eerste release ooit te pakken.’ Dat was in 2019, en heel eerlijk? Eigenlijk kwam die lockdown wel lekker uit. ‘Opeens kon ik non-stop muziek te produceren. Muziekplatform Bandcamp deed Bandcamp Friday: je zette nieuwe muziek op het platform, en Bandcamp nam géén fee, dus als artiest ving je 100 procent van de inkomsten. Dat heb ik toen maanden gedaan: thuis tunes schrijven.’

Gateway voor de underground

Door die tracks gingen er mensen op hem letten. En toen de Britse clubs open gingen in juli? ‘Opeens waren er allemaal promoters die garage-avonden deden. Dat was daarvoor nooit: misschien was er een garage-only avond in Londen, opeens had je ze in Leeds, in Manchester. De vibe in de clubs was geweldig, er was alleen maar liefde, mensen wilden gewoon lol hebben. Daardoor landde garage supergoed: het is cheeky, speels en vooral héél FUN, het mag best poppy zijn en het hoeft zichzelf niet serieus te nemen. Precies waar iedereen behoefte aan had.’

Precies daarom landt ‘B.O.T.A’ zo goed, denkt-ie. ‘Dat nummer is zo zwaar beïnvloed door de speedgarage- en bassline-scene. Gek: het voelt alsof alle platen die we hebben verzameld uit de platenzaken nu opeens pop cross-over potentieel hebben. Ik zie veel nieuwe gezichten bij shows, en bij sommige mensen zie je dat ze alleen voor die ene hit komen. Maar als je de vibe kan vasthouden? Dan blijven ze meestal wel hangen. Je probeert smaakmaker te spelen. “Vind je B.O.T.A. leuk? Hier is alles dat eraan voorafging!”’

De dance die de afgelopen jaren de charts domineerden? EDM en commerciële techhouse. Als het al house was, dan wel de allerplatste vorm ervan. ‘Dat dit nu een hit is voelt als een overwinning voor de underground. Omdat er geen compromis is. Niemand bedacht: nu gaan we een hit maken, het gebeurde gewoon, en dat is het mooiste van allemaal.' Precies dat vindt-ie nu mega exciting: het idee dat 'B.O.T.A.' misschien wel dé gateway is voor de underground om weer in de charts te komen. 'Twintig jaar geleden had garage hetzelfde momentum. Als het nu wéér doorbreekt zoals in de jaren 2000? En het al míjn vrienden zijn die ervoor zorgen?! Dat zou geweldig zijn. In mijn scene hangt er een buzz: wat gebeurt er straks?! Wie gaat er doorbreken?! Echt géén idee, maar ik heb er een mega goed gevoel over.’

Interplanetary Criminal draait zaterdag 1 oktober in Parallel bij garage-nacht PARDON en Eliza Rose draait 22 oktober in Lovelee met Amsterdam Dance Event.