In januari heerste een doodse stilte in de concertzalen, in juni barstte de festivalzomer zo'n beetje uit zijn voegen (met heel wat personeelsproblemen): het is bizar om te bedenken hoeveel er in het eerste halfjaar van 2022 gebeurde. Eindelijk kwam ook het gesprek over grensoverschrijdend gedrag in de muzieksector op gang, acts als Goldband, Froukje en S10 beleefden hun doorbraak en oh ja, we zochten uit wat de allerbeste Nederlandstalige liedjes ooit gemaakt zijn. Dit is het eerste deel van het 3voor12 jaaroverzicht.

Januari: alles zit op slot, maar ESNS gaat door

De wereld is nog op slot, helemaal niks kan of mag (het OMT stelt een totaal onwerkbare opening tot 20.00 uur voor?!), en toch organiseert Eurosonic Noorderslag een showcasefestival. Digitaal welteverstaan. De Europese acts die eruit springen: de hilarische postpunk van Yard Act, en Anna B Savage zet krassen in je ziel. De top 25 van Noorderslag wordt aangevoerd door S10, POM en Bnnyhunna. Daarvoor al signaleren we traditiegetrouw de 12van3voor12. Rond ESNS hijsen we ook de UK gitaarsensatie Wet Leg, black metal-duo Doodswens en karpervissen-rapper Bob Uit Zuid op het schild, 3voor12-redactiechef Timo Pisart wint de Pop Media Prijs en DI-RECT de Popprijs (zeer sympathiek: het prijzengeld verdelen ze onder hun crew). 

Maar hét onderwerp dat in januari door de muziekindustrie gonst, is natuurlijk het schandaal rondom The Voice dat door Tim Hofman’s BOOS aan het licht wordt gebracht. Ali B legt vervolgens zijn werk bij SPEC neer, maar Lil Kleine probeert de negatieve media-aandacht rondom zijn vermeende geweldsincident om te zetten in aandacht voor zijn nieuwe album. Een pijnlijke, problematische slachtoffer-plaat, concludeert Timo Pisart. 

Dan is er nog het geval Joe Rogan, die bakken met geld kreeg om zijn podcast exclusief via Spotify te publiceren, en zijn podium gebruikt om twijfelachtige informatie rondom covid te verspreiden. Neil Young en Joni Mitchel besluiten hun muziek van de dienst te verwijderen, en Spotify reageert met misinformatie-guidelines. Ten slotte keert Moss terug als zeskoppige band, Junkie XL maakt een kleine comeback via White Lines en Matthijs Gaat Door weet Stromae te strikken voor een spectaculair optreden. 

DI-RECT wint Popprijs 2021 op ESNS22

© Ben Houdijk

Februari: het gesprek over grensoverschrijdend gedrag in de muziekindustrie

Nadat de initiële schok rondom The Voice is verwerkt, praat de muziekindustrie verder over grensoverschrijdend gedrag in de sector. Het begint met een ijzersterke open brief van bijna dertig Nederlandse zangeressen, daarna schrijft Malou Miedema een scherpe analyse over de giftige voedingsbodem waarin foute types vrij spel hebben. Daarover gesproken: na de problematische slachtofferplaat in januari, wordt Lil Kleine op 13 februari 2022 opgepakt door de Amsterdamse politie op verdenking van mishandeling van zijn verloofde eerder die dag. Spotify haalt Kleine direct uit de redactionele playlists, maar zakelijke partners NAMAM, Sony en Top Notch wachten langer tot ze reageren. Uiteindelijk nemen alle partijen afstand van de rapper. Ondertussen vragen we ons ook af hoe lang je de vele misstappen van Kanye West los kunt blijven zien van zijn muziek, en dat doen we met bekende fans Willem de Bruin, Kempi, Bnnyhunna en Armin Shah.

De cultuursector is in februari het corona-beleid en het gebrek aan waardering voor de kunsten spuugzat. WIES reageert op Rutte’s bandje-uitspraak met een venijnige track, het 3G-beleid wordt failliet verklaard, ID&T sluit zich aan bij het coronapas-manifest, ook het 1G-beleid is onwerkbaar en op 12 febuari openen de nachtclubs de deuren bij wijze van protest: De Nacht Staat Op. Ondanks de in sommige steden torenhoge dwangsommen waarmee wordt gedreigd, doen veel clubs mee. 

En welja, dan begint een balletje te rollen. Nachthoreca mogen open tot middernacht (?!), vanaf 24 februari mogen grote concerten en evenementen weer doorgaan (met 1G), en Ruben Brouwer (Mojo) roept dan al dat hij niet verwacht dat we met 1G de festivalzomer in hoeven. Inderdaad: 1G wordt alleen verplicht voor binnen-evenementen. En zoals Grasnapolsky het allerlaatste evenement was voordat de lockdown begon in 2020, zo zijn ze plotsklaps ook weer het allereerste festival dat in 2022 de deur wagenwijd opengooit. 

Nog meer nieuws: Mark Lanegan overlijdt, Alt-J verheft de dood tot kunst (en hun drummer praat openhartig over zijn eigen wankele gezondheid én doofheid), de Nederlandse dance-scene springt op de bres voor Kiev en we gaan met De Staat mee op tour naar Londen om te zien hoe lastig het anno 2022 is om over de grens te touren. En Stromae geeft in AFAS Live alvast een voorpremière van zijn nieuwe album. Hij is voor zijn show duidelijk geïnspireerd door Kraftwerk (en heeft een robothond mee!), vertelt hij aan Sagid Carter.

© Lydie Bonhomme / Universal

Maart: de allerbeste Nederlandstalige muziek

Een themamaand: in maart vieren we uitgebreid (maar dan ook écht héééél uitgebreid) de Nederlandstalige popmuziek van begin tot nu. We komen (met hulp van onze favoriete muzikanten) tot een lijst met de 50 allerbeste Nederlandstalige liedjes ooit geschreven, schrijven over Nederpop-iconen Doe Maar, Eefje de Visser, Osdorp Posse, Spinvis en De Jeugd van Tegenwoordig. We doen een lekker uitgebreid, nerdy interview met Song van het Jaar-winnaar Froukje over haar schrijfproces en nieuwe EP. Er is een Harde Smart-mix vol Nederlandstalige parels uit de sixties t/m eighties. S10’s Songfestivalsong verschijnt en blijkt een liefdevolle tranentrekker en sor laat nederhop en klassiek clashen met zijn ambitieuze drieluik Bae Doven, wij kijken achter de schermen mee. Oh ja, en met de gemeenteraadsverkiezingen voor de deur komt Hang Youth met een middelvinger naar het redelijke midden. 

De dancewereld is ondertussen volop in beweging: BIT blijkt een aanwinst voor het Rotterdamse nachtleven, Paradiso lanceert nieuwe, 'genre-overstijgende' club Parallel met een uitstekend programma en de Groningse nachtclub OOST keert toch terug op z’n oude locatie. Wij kunnen niet wachten om onze spieren kapot te dansen, en vragen clubprogrammeurs en festivalboekers naar de veelbelovende dj’s die je NU moet checken (ook nu een leuk lijstje om terug te lezen). Ook is er slecht nieuws: Welcome To The Future wordt weggejaagd uit recreatiegebied Het Twiske, en 3voor12 Den Haag schrijft op dat het iconische muziekcafé De Paap stopt met livemuziek.

Ondertussen wordt steeds meer versoepeld: het kabinet wil 1G bij grootschalige evenementen loslaten en nog geen week later wordt het testen voor toegang zelfs definitief van de baan geveegd. Grasnapolsky moet het nog wel doen met 1G (met een witte pop-up test-tent), en Goldband geeft er voor het eerst dit jaar een headliner-show. Er zullen er nog heeeeeel veel volgen. 

Ten slotte: er komt vanaf 2024 een verbod op plastic wegwerpbekertjes, festivals mogen alleen nog bekers inzetten bij grootscheepse recycling. Rapper KM (SFB) zit vast op verdenking van recordvangst cocaïne. De Bossche Jameszoo brengt een zeer eigenaardig nieuw album uit via Brainfeeder. Young Marco vindt zichzelf opnieuw uit met de oer-Amsterdamse mellowsound (en scoort daar later dit jaar mee op o.a. Lente Kabinet en Dekmantel). Charlotte Adigéry en Bolis Pupul brengen hun gezamenlijke debuutalbum uit, met hulp van de Soulwax-broers. De belangrijkste rockdrummer van zijn generatie is plotseling overleden: Taylor Hawkins van Foo Fighters is niet meer. Zijn zwanenzang is de melige slasherfilm Studio 666.

April: de neverending festivalzomer gaat van start

De eerste neverending festivalzomer in drie jaar tijd is begonnen. The Opposites blaast Paaspop omver (dit is de top 10), Job Jobse maakt zijn headliner-doorbraak op DGTL, Luna Morgenstern valt op op het Popronde-eindfeest, GGGOLDDD presenteert een loodzwaar album op Roadburn, bedevaartsoord voor de heavy avonturier. Motel Mozaique geeft ruim baan voor de nieuwkomers, op Rewire is het ademloos luisteren en struikelend dansen. Ook is er al groot Pinkpop-nieuws: ze gaan schuiven met de podia in Landgraaf. 

De grote concertmachine draait ook op volle toeren: The War On Drugs speelt in de Ziggo Dome, Khruangbin in de AFAS Live en Fontaines D.C. in de Ronda. Dan valt ook weer op: ugh, er wordt nog steeds keihard door sommige concerten heen geouwehoerd. Aysha de Groot (Meis, achtergrondzangeres bij Eefje de Visser) pleit voor een nieuwe live-etiquette. Is er ook een vaccin voor de Dutch Disease? 

Nederlandse acts in het nieuws: Abel van Gijlswijk krijgt eigen VPRO Tegenlicht-aflevering, Goldband komt terecht in The Passion, Eefje de Visser viert de vruchtbaarheid met haar nieuwe EP (en een kindje!), Froukje wint een Edison, Murda wordt veroordeeld tot celstraf in Turkije wegens het verheerlijken van cannabis (WTF), we stellen plofkraak-rapper Eves Laurent aan je voor, deze Nederlandse filmmaker regisseert een clip voor A$AP Rocky, Excelsior bestaat 25 jaar (maak kennis met de stille motor van het label), Donnie brengt een kekke ode aan jaren tachtig sekslijnserie Dirty Lines en Nederpopicoon Hennie Vrienten overlijdt op 73-jarige leeftijd. De Amsterdamse club De Marktkantine moet in juni sluiten en organiseert (tevergeefs) een protest. En Menno de Boer wordt definitief aangesteld als zendermanager van 3FM, nadat hij er al even zit als interim en radiocoach.

Verder zijn we razend trots op de podcastserie Blauwe M&M’s, waarin Atze de Vrieze en Timo Pisart een ode brengen aan de mensen die achter de schermen keihard werken om de wonderlijke wensen van wereldartiesten te vervullen, en te zorgen dat de show doorgaat. Een podcast vol gouden verhalen, luistertip!

Mei: het nijpende personeelstekort in de livesector en S10 op het Songfestival

Ai, er worden in mei al shows gecanceld omdat er simpelweg niet voldoende personeel is te vinden. Festivals worden gedwongen eerder te beginnen met de opbouw en grote kans dat headliners deze zomer met kleinere producties touren, concludeert Mojo-CEO John Mulder: het nijpende personeelstekort heeft grote gevolgen voor de livesector. Máár het meeste gaat gewoon door: we ontdekken coole nieuwe acts op The Great Escape en London Calling (Wet Leg!), zien Dua Lipa’s glitter-euforie in de Ziggo Dome. Ondertussen breekt Clone Records met de Russische techno-grootheid Nina Kraviz omdat ze weigert publiek afstand te nemen van Poetin, en schrapt The Crave haar van de line-up.

Verder is er een hele berg aan supersterrenmuziek: The Smile (de nieuwe band van Thom Yorke en Jonny Greenwood) speelt in Paradiso, Kendrick Lamar deelt heel wat lelijke waarheden op zijn eerste album in jáááren, Harry Styles maakt frisse popmuziek voor tieners én hun ouders, Moderat heeft er na een pauze van vijf jaar eindelijk weer zin in en Sharon van Etten gaat op zoek naar een echte connectie.

En in de Nederlandse muziekwereld: steunfonds Muzikantendag keert 600.000 euro uit aan jonge makers, Opgezwolle-man Rico maakt een familiehiphopshow, Ares leert een belangrijke les op Mars en een razend mooi interview met Philou Louzolo, de dj/producer die uit een diep dal van verslaving klom en het roer omgooide met een geweldig album: African Gold. 

Oh ja, en S10 doet in mei met het Songfestival in Turijn. ‘Ik wil gewoon op avontuur!’, roept ze in dit vrolijke verhaal. We analyseren met haar regisseur ook de performance zonder opsmuk en in de slipstream wordt ook onze S10-documentaire uit 2019 weer erg goed bekeken. Ze doet het super in Turijn en wordt uiteindelijk 11e. 
 

Juni: van festivalweide naar festivalweide, van Pinkpop naar Best Kept Secret

Juni festivalmaand, en het grootste festival is natuurlijk Pinkpop. Onze teleurgestelde Chef’Special-review wordt landelijk nieuws (sorry, Cheffies, we wilden écht een positieve recensie schrijven), we worden omver geblazen door de mega-oprechte Eddie Vedder van Pearl Jam en door Eefje de Visser en Joost, Metallica zet in op het old school gevoel en we zijn minder enthousiast over de nieuwe headliner Imagine Dragons en Songfestival-posers van Måneskin (een Dr. Oetker Hawaii). Check hier onze top 25 en kijk alle liveopnames via het YouTube-kanaal. Ook neemt Pinkpop afscheid van mr. Pinkpop himself: Jan Smeets. Hij krijgt een ontroerende erehaag, Atze de Vrieze doet een mooi afscheidsinterview met Smeets en we spreken ook de nieuwe festivalmanager Niek Murray direct na de 51ste editie. Die roept dat Beyoncé op Pinkpop fantastisch zou zijn.

Met de Landgraafse spierpijn nog in de benen racen we alweer door naar Best Kept Secret, waar Nick Cave de dood van zijn zoon verzwijgt en het leven viert in een mega-intense show. Die andere grote headliner, The Strokes, geeft een nogal merkwaardige show, waar Julian Casablancas grapt dat hij weer op de draak is geklommen (lees: aan de heroïne zit). Daarover gesproken: Sky Fereirra laat in een troosteloos optreden zien dat heroïne-chic allang niet meer chic is. Wel prachtig: Big Thief, Fontaines D.C. en Jessie Ware. Dit is onze top 25, check hier alle liveopnames en kijk hier ook de tv-uitzending over het festival. 

In ander nieuws: het is even spannend of dancefestival Lente Kabinet doorgang kan vinden. Een actiegroep probeert het festival te dwarsbomen met een kort geding. Dat wint Lente Kabinet. De eerste dag zit vol zonnige en frisse ontdekkingen, De tweede raakt totaal verregent. Wat doe je als organisatie wanneer je festival een vieze modderpoel wordt? Dat vragen Atze, Niels en Malou aan Boye ‘t Lam van Lente Kabinet. Hij vertelt ook nog over de stress die de chaos op Schiphol opleverde (waardoor heel wat artiesten deze zomer lastminute hun show moesten cancellen). 3voor12 Gelderland zag ondertussen Red Hot Chili Peppers in het Goffert Park, Donald Glover komt voor zijn serie Atlanta naar Amsterdam (en gaat op de vuist met Zwarte Piet) en Ronnie Flex z’n vaste gitarist Ginton speelt een giga-gitaarsolo op het album van superster Drake.