Moderat heeft er eindelijk weer zin in Moderat heeft er eindelijk weer zin in

Gek, zo’n afscheidstour. Een laatste applaus, een lege backstage, een deur die je achter je dichttrekt: opeens is alles geladen met betekenis. In 2017 speelde Moderat zijn allerlaatste show in thuisstad Berlijn, in een bomvol stadion voor 17.000 man. En dat was, op zijn zachtst gezegd, wel even een ‘momentje’, vertelt Sascha Ring alias Apparat. ‘Bij zo’n thuiswedstrijd is iedereen die je kent er. Totaal anders dan een gig in, eh, Singapore of zo. Als het dan kut is, krijg je het niet te horen, want je kent toch niemand. Aziatische mensen zijn sowieso heel beleefd. In tegenstelling tot Berlijners. Haha. Die show was trouwens fantastisch. Gewoon wij drieën op het podium, totaal synchroon. De beste shows zijn wanneer je de buitenwereld even vergeet. Naderhand hebben we heel lang geafterd naast de zaal. Toen ik naar huis wilde, bleek de chauffeur al vertrokken te zijn. En nergens een taxi te bekennen, want die plek is echt de reet van Berlijn. Toen ben ik maar met het OV teruggegaan. Gek was dat. Ik kwam van mijn grote rock ’n roll-moment, en opeens zat ik “gewoon” weer in de trein, met allemaal fans die ook naar de show waren geweest. Ik voelde me behoorlijk krokant. Niks limousine. De laatste Moderat-show in lange tijd. Dat kwam wel even aan, toen. Maar eigenlijk was het een fijne afsluiting. Heel symbolisch. Naderhand heb ik Gernot en Sebastian twee jaar niet gesproken. Gek, hè? We storten ons direct op onze soloprojecten.’

Die soloprojecten, dat is natuurlijk waar het allemaal mee begon. Moderat, dat kennen we als de fusie van twee elektronische projecten. Modeselektor en Apparat, en voordat ze samensmolten genoten beide projecten al succes in de elektronische underground. Modeselektor kennen we als duo, Gernot Bronsert en Sebastian Szary, die in hun kleurrijke dansvloertracks allerlei genres vervlochten: techno, house, hiphop en dubstep. Vaak onwijs lollig, een beetje lomp zelfs, op een vrolijke manier. Het stond in ieder geval haaks op de serieuze elektronische pop die Apparat als solo-artiest maakte. Toch was het een gouden huwelijk. ‘We zijn allemaal totaal andere mensen, maar daarom werkt het zo goed’, vertelt Apparat. ‘Ik ben niet zo’n sociaal type, nogal op mezelf, en op die manier begin ik de tracks: in mijn eentje. Gernot neemt het vervolgens over. Hij is de sterkste persoonlijkheid van ons allemaal, en zo gaat hij ook met het liedje om. Hij neemt het mee de studio in, en begint meteen te arrangeren. En dan komt het bij Szary terecht. Hij is een typetje hoofd-in-de-wolken, en hij doet de sounddesign en gekke kleine details. Wanneer het liedje bijna af is en de puntjes op de i moeten worden gezet, werken we allemaal in dezelfde kamer, omdat we elkaar niet vertrouwen’, grapt Apparat. ‘Stel je voor dat iemand iets verandert als je niet kijkt!’

In die constellatie bracht Moderat vanaf 2009 drie albums uit vol melancholieke elektronische muziek. Popmuziek eigenlijk, want Moderat maakte echt liedjes, en die toegankelijke sound was een bijzonder effectief cross-overmateriaal. Zo groeiden de Duitsers uit tot een act die Down The Rabbit Hole headlinede, op festivals als Glastonbury en Coachella stond en zo een hele generatie richting de dansvloer trok. ‘Gateway dance noem je het? Grappig, ik snap het ergens wel, Moderat is erg toegankelijk. Maar ik ben nog steeds verrast door het succes ervan. Natuurlijk, we maakten soms iets wat door kan gaan als “hit”. Maar neem ‘Bad Kingdom’. Ik nam het op in mijn kleine studiokamertje, en toen ik ermee bij Modeselektor kwam aanzetten, knalde ik de USB-stick op tafel en zei ik: “Alsjeblieft niet lachen.” Zo dacht ik over onze songs. Ik heb nooit gedacht: ‘Dit wordt een hit.” Het was altijd: ‘Is dit too out there? Moeten we dichterbij onze roots blijven? Er was altijd een angst om te poppy te zijn. Maar dat pathos, grote-stadion-ding, dat had ik altijd al in me zitten, en het moest eruit. Ik heb er nooit van gedroomd om zo’n artiest te zijn. Maar soms neemt je carrière een gekke wending, en ben je vooral verrast dat je ermee wegkomt.’

En toch besloot de supergroep in 2017 om een pauze te nemen. ‘Toen we met Moderat begonnen was het een zijprojectje. We waren samen op tour, het begon een beetje saai te worden, en het leek ons wel leuk om samen iets te doen. Gewoon, voor de lol, wat liveshows hier en daar. En opeens werd het serieus. We maakten een plaat, zouden daarna drie maanden op tour en dan teruggaan naar onze solo-project. Het was altijd bedoeld als een zijspan, maar in 2017 was dat zijspan de drijvende motor in onze levens. Het was ook niet leuk meer. We deden het al vijf jaar. Tussen ons zat het nog wel goed, we hadden langer door kunnen gaan tot we elkaar de tent uit zouden jagen. Maar muzikaal was het megasaai. De hele tijd dezelfde shit spelen, opnieuw en opnieuw. Tja. We besloten: we moeten nu met een pauze. Als we doorgaan, gaan we de muziek haten, en uiteindelijk heel Moderat.’

En zo spraken de bandleden elkaar twee jaar niet. Apparat maakte een nieuw solo-album, tourde door Europa en werd ondertussen ook nog vader, Modeselektor bracht meerdere projecten uit, werkte samen met talloze artiesten en had natuurlijk het label Monkeytown om te runnen. ‘We zijn echt het konijnenhol ingedoken. We belden elkaar wel voor onze verjaardagen, maar een biertje doen zat er niet in. We waren blij om iets anders te doen. Het contact herstelde heel organisch. We zagen elkaar een paar keer, begonnen te praten, daarna doken we de studio in.’ Dat was rond 2019, en eigenlijk kwam die pandemie wel handig uit, want het gaf de band te tijd om lang te sleutelen aan het nieuwe album More D4TA. Het klinkt een tikkeltje trager en broeieriger dat we van ze gewend zijn. ‘Ik zou zeggen dat die pauze heel effectief was. Nu hebben we er écht zin in. En na ze vijf jaar niet te horen, hebben we zelfs weer zin om die oude liedjes te spelen!’

Je moet je bedenken: zowel Apparat als beide leden van Modeselektor groeiden op in het Duitsland van de jaren negentig, en verdienden hun sporen in de underground ravescene, net na de val van de Berlijnse muur. Techno was rauw en DIY, een dingetje voor kraakpanden en kelders. In ieder geval een wereld van verschil met de stadionshows en de festivals die ze tegenwoordig aandoen. ‘We hebben de afgelopen jaren zóóó vaak gedacht: hoe de fuck zijn we hier beland?!’ Apparat grinnikt. ‘Die scene is nog steeds heel belangrijk voor ons. Ook al is de muziek nu anders, we willen die nineties rave-geest vasthouden. Vroeger – en ik mis dit écht in dance tegenwoordig – stond iedereen gewoon in een donkere kamer. Niemand gaf om de dj, het draaide om de groepservaring. Natuurlijk, onze show draait ook om het visuele aspect, we zijn geen anonieme dj in een donker hoekje. Maar ik ben altijd op zoek naar die collectieve ervaring met de menigte. Niet per se de euforie, of het handjes-in-de-lucht-moment. Dat is makkelijk, je moet gewoon bepaalde triggers in je muziek bouwen. Maar een collectieve trance neerzetten, en dat gevoel vasthouden, dat proberen we nog steeds. In mijn hoofd is dat waar ik nog steeds naartoe ga: die ravescene.’

Zelf groeide hij op in de Harz-regio in Oost-Duitsland. ‘Er was een grote techno-scene, met allerlei illegale feesten. Ik was een ukkie, twaalf of zo, maar mijn oudere zus kende een dj, dus via-via kon ik mixtapes regelen. Ik dompelde me er meteen in onder. Twee jaar later stond ik op mijn eerste feestje. Op een verlaten industrieterrein, waar ze vroeger treinen bouwden. Eigenlijk was ik te jong, maar ik mocht een kijkje komen kijken. Ik was totaal onder de indruk.. Die gigantische hal, een stroboscoop, keiharde muziek en reverb, waardoor het geluid helemaal zompig wordt.’ Hij lacht. ‘Totaal intimiderend. Ik voelde me een toerist. Ook omdat ik zo jong was, natuurlijk. Om geaccepteerd te worden in die scene moest ik eerst zelf leren te dj’en. Ik begon platen te bestellen bij Hard Wax, een bekende platenzaak in Berlijn. Toen hadden ze nog een mail order systeem: je kreeg een catalogus opgestuurd, en dan kon je met een formuliertje platen bestellen. Zo begon ik te draaien, en zelf feesten te geven op mijn zestiende. Dat was mijn way in.’

En dus heeft hij de elektronische muziekscene in al zijn stadia meegemaakt: van die DIY raveroots, tot aan de gigantische festivalexplosie die we afgelopen jaren zagen. ‘Het voelde bijna als een persoonlijke aanval’, zegt hij, een beetje verontwaardigd. ‘Het is totaal uit proportie. Er zijn overal te gekke locals die coole platen draaien, waarom wordt overal dezelfde assholes geboekt die allemaal dezelfde platen draaien? En er zoveel geld voor krijgen, ook. Ik had het er laatst over met Gernot, hij zei: “Ach Sascha, dit is niet de eerste keer dat techno commercialiseert. De eerste keer dat ik naar Berlijn ging, ging ik naar de Love Parade, en dat was al gigantisch!" Tienduizenden mensen die door de stad dansen, techno was huge. Maar dat vond ik gemakkelijker te begrijpen. Nu gaan mensen naar Ibiza en betalen ze zestig euro voor een ticket en vijfentwintig per drankje. Er is VIP-shit en champagnetafels, en ik denk alleen maar: “What the fuck, dit had niemand in gedachten toen ze ooit techno begonnen te draaien in industriële loodsen." Het is een beetje uit de hand gelopen.’

‘Maar ja. De laatste twee jaren waren een kans, denk ik. Overal waren zoveel illegale feestjes. Alles lokaal, want je kon niet vliegen natuurlijk. Dat is sowieso niet meer van deze tijd, toch? Het was een mooi moment voor een reset. Ik bedoel, ik ben gewoon druk met mijn baby, dus ik bleef en blijf er ver vandaan. Maar ik hoop echt dat er een nieuwe underground in opkomst is. We nemen een jonge lichttechnicus mee op tour. Hij is 24, en ik had het met hem over hoe alle festivals gecanceld waren tijdens covid en dat er niks gebeurde. Hij zei: “Nee joh, er is zóveel aan de hand in de bossen rondom Berlijn, het is gewoon niet legaal en niet groot. Maar weet je... Oh god, ik klink echt als een oude man als ik dit zeg. Dat is allemaal voor de nieuwe generatie. Ik ben te druk met mijn liedjes spelen op het podium.’