The War On Drugs vindt magie in de details The War On Drugs vindt magie in de details

Hij weet het nog goed. Een kleine 14 jaar geleden, op 8 augustus 2008, speelde The War On Drugs voor het eerst in Nederland. In het bovenzaaltje van Paradiso. ‘En het was packed!’, grapt frontman Adam Granduciel vanaf het podium van de Ziggo Dome. ‘We dachten dat er helemaal niemand zou komen opdagen, maar er stond 40 man. Het was amazing.’ En kijk eens aan, nu heeft hij er 17.000 – zo’n 425 keer zoveel – voor zijn snufferd staan.

Zo maakte rockband The War On Drugs uit Philadelphia over het afgelopen decennium een wonderlijke ontwikkeling door. Zelfs toen Granduciel hitplaat Lost In The Dream in 2014 uitbracht, geloofde hij niet dat zijn soort muziek stadions zou gaan vullen (‘but I’m fine with that’). Maar waarom eigenlijk niet? Altijd al flirtte zijn midtempo radiorock met de groten der aarde: Springsteen natuurlijk, Tom Petty, Mark Knopfler en af en toe wat Dylan. Bij die muziekliefhebber resoneert The War On Drugs ook, overal in de Ziggo Dome staan kalende veertigers en vijftigers, vale spijkerbroeken, Pearl Jam-shirts, fonkelende oogjes, af en toe in vervoering met de armen in de lucht. Kijk je effe op je telefoon hoe laat het is, dan spreken ze je direct aan. ‘Hey, het gebeurt daar op het podium, ja!’ En ehm… bij verstilde momenten ouwehoeren ze er ook keihard doorheen, over de Skoda die ze toch maar hebben weggedaan omdat de maandlasten net effe te hoog zijn – ‘en zoveel rijd ik er niet mee’. Ja echt, je kunt de gesprekken woord voor woord meeluisteren, en het is soms bijna gênant hoe er telkens weer een storm van geroezemoes opsteekt wanneer Granduciel een gevoelig liedje speelt.

Maar wanneer de focus op de band is, komen de teksten van The War On Drugs juist bij die groep bezoekers diep binnen, want niet alleen muzikaal blikt Granduciel terug, ook met zijn weemoedige woorden haalt hij continu herinneringen op aan plekken van vroeger. Het is zelfs het centrale thema van laatste plaat I Don’t Live Here Anymore: kijk, de gebouwen waar hij opgroeide zijn tegen de vlakte gegaan. Dit is niet meer zijn thuis. En ook hij is niet meer dezelfde, er kleven littekens aan z’n ziel die er toen nog niet zaten. Adam Granduciel is definitief in een oude man veranderd, eentje die meer tijd achter zich heeft liggen dan voor zich. ‘Am I moving back in time?’, zucht hij al vroeg in de set, in het magistraal klinkende ‘Pain’, ‘or just standin' still?’

Maar het is te gemakkelijk om The War On Drugs weg te zetten als een jonge oudemannenband, een veredelde Springsteen-coverband. Ja, er zijn een paar euforische, uplifting momenten, zoals de 'woew!' in grote hit 'Red Eyes' en het mantra in slotsong 'I Don't Live Here Anymore', maar het is muzikaal toch echt te avontuurlijk, meer op sfeer dan op song geënt dan bijvoorbeeld Springsteen. Juist tijdens de technische problemen bij ‘I Don’t Wanna Wait’ hoor je dat goed: hoe Granduciel zijn gitaar laat galmen, hoe er voorzichtig orgels onder worden gelegd, en hoe de saxofoon lange uithalen doet, niet jubelend zoals Clarence Clemons van de E Street Band dat altijd deed, maar stuwend en diep. Krautrock en ambient zijn telkens weer het fundament in de lang uitgesponnen composities. Neem de haperende drumcomputer in ‘Under The Pressure’, de spacey elektronicabreaks van ‘Harmonia’s Dream’ (een direct eerbetoon voor de Duitse krautrockgroep Harmonia). Luister ook die geweldig mooie gitaarsolo’s: die zijn niet op z’n mooist als ze virtuoos en vingervlug zijn, maar juist wanneer hij zijn Jazzmaster ingetogen laat zingen en slechts drie noten speelt, herhaalt en herhaalt, gedompeld in galm. Of wanneer zijn gitaar – zoals in ‘Victim’ – klinkt alsof–ie door de bliksem is getroffen. Juist die details maken The War On Drugs zo goed: zonder fratsen of grootse handgebaren, maar wel prachtig uitgevoerd.