Wat we eigenlijk willen zeggen Wat we eigenlijk willen zeggen

Zangeres, dat is één van die beroepen waarvan je als klein meisje al droomt. Met een haarborstel in je handen voor de spiegel, hopend dat het ooit een echte microfoon gaat worden. Veel jonge meisjes delen die ambitie, zoveel dat tv-producenten er elk seizoen weer meerdere talentenjachten mee kunnen vullen. Voor jou geen tien, maar wel duizend anderen – en dat voel je wanneer je de muziekindustrie voor het eerst betreedt. Of het nou bij The Voice is, een studiosessie met een gevestigde naam, of bij een platenmaatschappij: je eerste grote kans voelt meteen als je enige grote kans.

Tegelijkertijd voelt het als het moment waar je je hele leven op gewacht hebt. Met een grote roze bril loop je de wereld van je dromen binnen, niet wetende dat het (voor een deel) een slangennest is. Natuurlijk heb je weleens een slecht verhaal gehoord over de muziekindustrie, maar dat ging over Amerika. En dat was 30 jaar geleden ofzo. Dit zijn gewoon hele aardige en coole gasten, geen sigaar rokende dikke oude mannen met chesterfield banken.

Vroeg of laat komt iedereen erachter hoe “cool” sommige van deze gasten daadwerkelijk zijn. Vrijwel ieder van ons heeft een of meerdere verhalen te vertellen. Over de producer die ineens zijn lul tevoorschijn haalde, of de vijftien jaar oudere manager die een relatie met je aanging toen je achttien was. De collega-artiest die zijn hand op je bil legde. De radioproducer die ongepaste opmerkingen maakte. Of de talentenjachtcoach die ineens achter je aanzat. En dan hebben we het nog niet eens over het mentale geweld. De mensen die je willen laten geloven dat je hen nodig hebt om succesvol te worden of te blijven. Die controle nemen over elk aspect van je carrière, waardoor je uiteindelijk amper meer weet wie je bent of waarom je ooit de muziek in bent gegaan.

Als haast iedere vrouwelijke artiest wel zo’n verhaal heeft, waarom was Tim Hofman dan nodig om het naar buiten te brengen? Ten eerste: Het doet pijn. We zijn heel goed geworden in weglachen en wegstoppen. Dat moet wel, anders overleef je niet in dit wereldje waar je op veel momenten de enige vrouw in de kamer bent. Om op een later moment die trauma’s weer naar boven te moeten halen is super intens.

Ten tweede: imago. Een imago creëren is een groot deel van ons vak: alles wat wij laten zien is of wordt uitvergroot. Als een zangeres één keer publiekelijk praat over seksueel geweld dat haar is overkomen, zal daar tijdens elk volgend interview opnieuw naar gevraagd worden. En voor je het weet ben je “die zangeres die ooit is misbruikt”, of, nog erger: “die zure feminist”. Los van dat dat vervelend is voor jou persoonlijk, is zo’n imago ook schadelijk voor je carrière. Want als zangeres dien je aantrekkelijk gevonden te worden, en “zure feministen” vallen lang niet bij iedereen in de smaak.

Ten derde: we worden niet altijd geloofd. De simpele waarheid is dat veel mannen dingen nog altijd eerder aannemen van andere mannen. Wat de BOOS-documentaire deed, was een versie van de werkelijkheid blootleggen die voor de meeste mannen onzichtbaar is en waarvoor ze tot nu toe dan ook makkelijk konden wegkijken. Wij snappen dat dat shockerend is. Wij waren ook in shock toen we dit voor het eerst ervoeren. Alleen zat er bij ons helaas geen beeldscherm en geen documentairemaker tussen.

Machtsverhoudingen bestaan overal. Wat desondanks uniek is in onze sector, zijn de plekken waar wij ons werk doen. Er is niet een groot pand waar “de muziekindustrie” in is gevestigd. Het zijn vele studio’s op industrieterreinen, schrijverskampen in de middle of nowhere, en chaotische backstages. Het misbruik gebeurt juist daar, niet op een groot kantoor waar toezicht gehouden kan worden. Daarnaast werken we vaak ‘s avonds en ‘s nachts. Voor de coronapandemie gebeurde netwerken vooral in poppodia en clubs, waar de mannen je (vooral wanneer je net begint) niet anders behandelen dan de meiden die geïnteresseerd zijn in hun VIP-tafel.

De Boos-documentaire was heftig, maar voor ons niet verrassend. Wij wisten dit al. Onze psychologen en therapeuten wisten dit al. Dus nu (de meesten van) jullie ons eindelijk geloven, wat gaan we eraan doen? Hoe gaan we onze industrie veiliger maken? Mensen deden lacherig over de “loketten” waar John de Mol over vertelde, maar wij hébben niet eens een loket. Dus misschien is dat het eerste wat we moeten veranderen. Wij willen een door de sector gesteund meldpunt waar alle informatie van seksueel overschrijdend gedrag verzameld kan worden, en waar vervolgens ook actie wordt ondernomen. Zoals naar iemands label of publisher stappen wanneer er meerdere klachten zijn over ongepaste opmerkingen, zodat iemand hierop aangesproken kan worden.

Verder willen we dat er getrainde en bevoegde onafhankelijke vertrouwenspersonen worden geïnstalleerd bij labels en publishers. We willen dat beginnende zangeressen voorlichting krijgen wanneer ze de industrie binnenkomen, over de situaties die zich voor zouden kunnen gaan doen, en hoe ze daarop kunnen reageren, bij wie ze aan de bel kunnen trekken. En dat er aan mannen binnen de industrie trainingen over seksueel overschrijdend gedrag gegeven worden. Niet alleen bij labels en publishers, maar ook aan managers en op muzikaal vervolgonderwijs. Waarschijnlijk zal dit het probleem alsnog niet oplossen, maar het is in elk geval een begin. Iets om ervoor te zorgen dat het meisje dat op dit moment met haar borstel voor de spiegel aan het zingen is niet dezelfde shit mee hoeft te maken als wij.