Tuurlijk keerden deze zomer allerlei bekende gezichten terug op de Nederlandse festivalweides. Maar er stonden ook veel nieuwe talenten op. Op de aftrap van de Popronde bijvoorbeeld, het rondreizende showcasefestival dat dit najaar nog door het hele land trekt. De Amsterdamse singer-songwriter la loye stak in Nijmegen haar hoofd boven het maaiveld uit met gevoelige liedjes die geen moment pathetisch worden. Ze kreeg de doorgaans wat rumoerige Popronde direct stil en liet alle aanwezigen zwijmelen met de ogen op oneindig.
Weer te zien: gedurende de hele Popronde
Dit waren de 30 beste festivalshows van 2019
Van Down The Rabbit Hole tot Draaimolen: deze acts maakten de meeste indruk
Een vloek en een zucht. Daarin vloog de zomer dit jaar weer voorbij. En zo'n beetje ieder weekend vond er wel een festival plaats. Van Best Kept Secret en Down The Rabbit Hole tot Pinkpop en Lowlands, van Dekmantel tot Draaimolen en van Loose Ends tot Into The Great Wide Open: deze dertig shows gaan het collectieve geheugen in.
30. la loye
Popronde
29. Personal Trainer
Into The Great Wide Open
Al een week voor Into The Great Wide Open begon, reisde Personal Trainer per zeilboot af naar Vlieland. Het Amsterdamse collectief rondom Willem Smit van Canshaker Pi nam er in een bunkercomplex een album op met allerhande special guests. Pip Blom leverde een bijdrage, net als leden van The Homesick, Lewsberg en andere favorieten uit de Nederlandse indiescene. Uiteindelijk speelde de supergroep een knotsgekke show op het festival, bijgestaan door een Vlielands kinderkoor. Apenkooien voor gevorderden.
Weer te zien: als voorprogramma van Pip Blom
20 september - Hall of Fame, Tilburg
21 september - Bibelot, Dordrecht
26 september - Nieuwe Nor, Heerlen
27 september - Paard, Den Haag
28 september - Metropool, Hengelo
28. black midi
Motel Mozaique
Nadat black midi vorig najaar zijn eerste Nederlandse show speelde op Le Guess Who?, stelde het experimentele viertal uit Groot-Brittannië zich dit jaar uitgebreid voor aan het Nederlandse festivalpubliek. De band maakte de hype waar op Eurosonic Noorderslag, speelde op Valkhof Festival en bekroonde zijn festivalseizoen met een show in de X-Ray op Lowlands. Maar het best, dat was black midi in de Rotterdamse Arminiuskerk tijdens Motel Mozaique.
27. Rosa Terenzi
Dekmantel
De Australische dj Roza Terenzi is een frisse Dekmantel-darling. Op haar EP Let’s Ride klinkt een subtiele mix van electro, house, IDM en breakbeat. Haar set op Dekmantel was een uitvergroting van die smaken. Terenzi is een high-energy mixer vol ongeduld, die iedere minuut een volledig andere kant uit lijkt te schieten. Laat ze het ene moment snoeiharde acid overlopen in het type subtiele track dat ook op haar eigen Dekmantel EP staat, dan draait ze twee minuten later een pittige electroplaat, maar altijd met die focus op vette breaks en een flinke dosis rave.
26. Crack Cloud
Best Kept Secret
De Canadese supergroep blijkt op Best Kept Secret een dansbare stuiptrekking die driekwartier voorbij laat vliegen. De band speelt de puntigste postpunkshow van het weekend en jakkerde ongenadig door met een vastberaden groove. Blikvanger is drummer Zach Choy, die het kloppend hart van de band is en daarom ook pontificaal in het midden van het podium is neergezet. Hij laat zijn sticks zo ongenadig over zijn drumstel heen razen dat het voelt alsof hij ieder spoor van frustratie eruit probeert te rammen. Als hij zich dan weer stort op een kloppende mars, trekt de gehele Five in het gareel om zich door hem te laten hypnotiseren.
25. Christine and the Queens
Best Kept Secret
Na de ingetogen Bon Iver op vrijdag en de statische robots van Kraftwerk gisteren is de headliner op de zondag van Best Kept Secret een brok dynamiek. Chris(tine) danst, zingt, laat het vuurwerk knallen, rijst naar de nok van het podium. Kortom: een spektakel waar je mond van open valt. En vergeet niet: ze heeft ook nog wat te vertellen. In 'Saint-Claude' laat de Française zichzelf ophijsen aan de lichtinstallatie terwijl ze het verhaal vertelt over een jongen die ze op een Parijs treinstation uitgelachen en beschimpt zag worden omdat ie er afwijkend van de norm uitzag. Ze durfde destijds niet in te grijpen, geeft ze toe. Want nee, ook zij is geen dapper mens. Haar moed, zo stelt ze, richt ze op het podium.
24. Objekt b2b Stingray
Draaimolen
Draaimolen was dit jaar wederom een walhalla van speciale b2b's. KI/KI en Afra openen de ravekuil, Lena Willikens en Philip Jondo kietelen met struikelhouse en headliners Four Tet en Hunee doen een quatre-mains op het allerkeinste podium. Maar het allermooist is het huwelijk tussen Objekt en DJ Stingray. Ze plakken allerlei doorjakkerende electroplaten aan elkaar met de vingervlugheid van hiphop-dj’s, Stingray mixt er af en toe een blaffende hond doorheen en wanneer Objekt het overneemt, trakteert de reus uit Detroit de eerste rij op glaasjes wodka. En dan schuift hij zijn iconische bivakmuts omhoog om de fles zelf aan de mond te zetten.
23. J.I.D
WOO HAH!
Natuurlijk draait de zondag van WOO HAH! 2019 om Travis Scott. Maar de spannendste show van de dag wordt eigenlijk gegeven door J.I.D, een jonge gast uit de Dreamville-hoek van J. Cole. Het is bijna wonderlijk hoe vaak hij van flow switcht, van een nasaal hoog stemmetje naar stoer en masculien, tot keihard krijsend. Het leukste is nog hoe hij laat horen waar zijn beats vandaan komen. Dan laat hij een stukje A Tribe Called Quest horen, een mooie oldschool soulplaat of een zwoel stukje jazz, voordat hij er zelf overheen begint te rappen. Goed om te zien dat ook hier ruimte voor is op WOO HAH!, en het publiek helemaal gek wordt wanneer hij eenmaal vuur begint te spuwen. J.I.D zelf laat zien megadankbaar te zijn, en hij kijkt met pretoogjes toe.
Weer te zien: 29 november - Melkweg, Amsterdam (uitverkocht)
22. Kate Tempest
Best Kept Secret
Hoe moet je tegen alle narigheid in de wereld opboksen? Het antwoord van Kate Tempest is simpel: met liefde. Tijdens liefdesverklaring ‘Firesmoke’ verandert opeens haar hele gelaatsuitdrukking, en daarmee ook de sfeer in de hele tent. Liefdevol en teder praatzingt ze. ‘Explosives have nothing compared to these sparks so let’s fall apart.’ En de conclusie waarmee ze afsluit is al even mooi: ‘There is so much peace to be found in peoples faces.’ Wat een impact heeft ze ermee, je pikt de mensen bij wie het keihard binnenkomt er zo uit: mensen die niet meer kunnen praten, zo hard moeten ze huilen. Schokkend en met rode ogen. Knock out.
Weer te zien: 23 oktober - Paradiso, Amsterdam
21. Barker
Draaimolen
De techno van Engelsman Barker is vrijwel kickloos, maar wel heel ritmisch door korte synthlijnen die op hoge snelheid over elkaar heen schuiven, alsof er een soort knetterende chemische reactie plaats vindt. Daarbij maakt hij optimaal gebruik van het stereoeffect, door geluiden van links en rechts door elkaar te laten vliegen. Het is intens en fel maar ook echt mooi. En zowaar nog best dansbaar ook als je het vergelijkt met alle andere experimentele sets op het kapelpodiumpje van Heleen Blanken.
20. J Balvin
Pinkpop
J Balvin houdt het een uur lang feest. Hij zingt beter dan je zou denken en imponeert met zijn visuals. Een kunstcollectief uit L.A. ontwierp de kleurrijke 3D-animaties vol lachende wolkjes en ballonbeesten. Om het nog wat hysterischer te maken: gedurende de show komen acht dansers ook steeds weer het podium op in outfits die gebaseerd zijn op die beelden. Enorme dansende paddenstoelen, een leger van sexy dansende wolken, en tot slot opblaasdieren en een reuzekoekjesmonster. Compleet belachelijk, maar het plezier spat er van af.
19. Fontaines D.C.
Loose Ends
De zonovergoten (lees: bloedhete) eerste editie van Loose Ends was vooral een viering van de Nederlandse indiescene. En toch was het een buitenlandse band die het meeste indruk maakte: Fontaines D.C.. De Ierse punkpoëten speelden in Amsterdam een bezielde show en braken - een paar maanden na de release van hun debuut Dogrel - definitief door in Nederland. Hun show in Bitterzoet die kort na Loose Ends aangekondigd werd, moest al snel verplaatst worden naar Paradiso's grote zaal. Ook die is inmiddels uitverkocht.
18. Billie Eilish
Lowlands
Nee, ook in deze lijst ontkom je niet aan de nieuwe superster aan het popfirmament. Al in september kunnen we concluderen dat 2019 het jaar van Billie Eilish was. Tot ver buiten de Alpha sloegen fans van alle leeftijden het fenomeen gade. En Eilish veroverde ongetwijfeld veel nieuwe harten. Want: Billie Eilish zien is Billie Eilish volgen. Ze kan met gemak drie uiterst trage nummers spelen en de aandacht volledig overeind houden door haar charisma, haar talent en dat voorkomen met lichte mysterieuze droomogen waarachter iets buitenaards schuilt.
17. Stormzy
WOO HAH!
Tuurlijk, zo lengendarisch als Stormzy's headlineshow op Glastonbury werd het niet. Maar toch: de set van de Britse grimerapper behoorde absoluut tot de hoogtepunten van het Nederlandse hiphopfestival. Het is een fraai gezicht om de rapper met het postuur van het Oscarmannetje vanuit de verte te aanschouwen, het middelpunt van een caleidoscopische lichtshow in een pikdonkere nacht. Ieder woord komt glasscherp binnen, en rapt hij zelfs zó helder dat het live amper van het album te onderscheiden is.
16. Eefje de Visser
Into The Great Wide Open
Aankomend voorjaar komt Eefje de Visser met een nieuw album, nu werkt ze vast aan haar nieuwe liveshow. Niet achter de schermen, maar gewoon op het podium, in het volle zicht. Op de Open Plek van Into The Great Wide Open - waar iedere show zo'n beetje vanzelf een hoogtepunt wordt - presenteert ze een uitertst ambitieuze set. Wat is die lichtshow magistraal hè? En wat voegen die dansers veel toe. Je zou bijna vergeten dat De Visser inmiddels ook beschikt over een arsenaal aan mooie liedjes vol poëtische zinnen.
Weer te zien:
20 maart 2020 - Paard, Den Haag
21 maart 2020 - Paradiso, Amsterdam
26 maart 2020 - TivoliVredenburg, Utrecht
4 april 2020 - Doornroosje, Nijmegen
15. IDLES
Lowlands
IDLES is niet vies is van grappen en grollen. Maar het Britse vijftal is ook - nee, vooral! - een steengoede liveband. Met name bij de tracks van debuut Brutalism, waaronder het luidkeels meegebrulde 'Mother', valt op hoe loeistrak de band speelt, met bassist Adam Devonshire en drummer Jon Beavis als fundament dat zelfs door zijn bandgenoten niet verstoord wordt. En dat zegt wat, want gitaristen Mark Bowen en Lee Kiernan duiken op de haverklap van het podium het publiek in.
14. Robyn
Down The Rabbit Hole
Drie nummers doet Robyn erover om te ontdooien in haar ijspaleis. De Zweedse popzangeres heeft het podium behangen met sneeuwwitte doeken en ornamenten, haar band in het wit gestoken en zelf een jurkje aangetrokken dat matcht met haar spierwitte haar. Heel rustig daalt ze de trap af tijdens het eerste nummer, stokstijf zingt ze het tweede. Maar bij het derde - 'Indestructable' - stroomt de warmte ineens door de tent. Dit wordt een ode aan de club, een ode aan dansen om te vergeten.
13. Marie Davidson
Draaimolen
Dit is mijn allerlaatste liveset ooit’, schreeuwt Marie Davidson zeker drie keer op het Strangelove 1-podium van Draaimolen. Ze vuurt keiharde drumsalvo’s af op de kuil, zet haar technokicks nog eens extra dik aan en klimt al scanderend op de tafels. Kap nou eindelijk eens met die telefoons op de dansvloer, schreeuwt ze cynisch, maar met het smachtende ‘So Right’ verklaart ze nog een keer de liefde aan de club. Stingray staat in een hoekje goedkeurend te knikken en Job Jobse deelt vuurkaarsen uit terwijl Davidson begint aan haar laatste nummer, ‘Work It’, haar bonafide clubhit met een boodschap die honderd procent bij Draaimolen aansluit.
12. Vampire Weekend
Down The Rabbit Hole
Oh Vampire Weekend, wat geef je een prachtig vrolijke show. Ezra Koenig komt al met een joviaal vingertje wijzend het podium op. En hij en zijn band sprankelen van begin (het voorthuppelende ‘Bambina’ en oudje ‘White Sky’) tot eind (een fraaie cover van Dylans ‘Jokerman’ met een nogal onverwachte afslag richting krautrock). Daartussen laten de jongens met hun preppy intellectuele studentenimago (kom op, wie schrijft nou een song over de ‘Oxford Comma’) maar eens horen hoeveel ontzettend leuke, vrolijke liedjes ze hebben. Echt teringveel.
Weer te zien: 19 november - AFAS Live, Amsterdam
11. De Staat
Lowlands
Best een gok: toen The Prodigy na de dood van Keith Flint zijn headlineshow op Lowlands annuleerde, ging de organisatie niet op zoek naar een grote buitenlandse vervanger. In plaats daarvan werd De Staat naar voren geschoven, de immer ambitieuze Nijmeegse formatie die de afgelopen jaren op allerlei podia en op allerlei manieren bouwde aan een gigantische livereputatie. Op Lowlands bewees de band de belangrijke spot moeiteloos aan te kunnen. Met een weergaloos lichtplan en een verstelbare catwalk verbaasden Torre Florim & co. vriend en vijand.
Weer te zien: tijdens een volledig uitverkochte tour
21 november - De Muziekgieterij, Maastricht
22 november - 013, Tilburg
23 november - De Oosterpoort, Groningen
24 november - TivoliVredenburg, Utrecht
26 november - Paard, Den Haag
27, 28 & 29 november - Doornroosje, Nijmegen
10. Batu
Dekmantel
Het is wonderlijk om naar Batu te kijken: dj en Timedance-labelbaas uit Bristol staat achter zijn CDJ’s alsof hij heel voorzichtig een modeltreintje in elkaar zit te lijmen onder extreme tijdsdruk, en hij compleet is vergeten dat hij in een stomende Greenhouse staat te draaien. Werkelijk ongelooflijk hoe hij zwaar contrasterende tracks naadloos in elkaar weet te zetten. Van opzwepende digitale percussie en bass naar uit elkaar brokkelende techno, van baile funk tot opgefokte smurfendancehall en van Acid Arab naar Fatima Al Qadiri en Egyptische trap. En dan laat hij ritmes tegen elkaar opbotsen, om over te schakelen op 170 BPM footwork en jungle.
9. Zwangere Guy
Lowlands
Op Lowlands vindt Zwangere Guy zijn tweede thuis tussen de vele alternatieve rappers (Ares, Willem, Dave) die van hun hart geen moordkuil maken. In dat rijtje is Guy degene met de grootste liefde voor oldschool boombap. Hij rapt zonder backing track met een geweldige scheurende zware stem, en naast een dj heeft hij een gast op toetsen die lekker jazzy partijen speelt. En niet alle muziek van Zwangere Guy is zo zwartgallig, ook mooie vibetracks als ‘Brussels State of Mind’ en harde modernere rammers waarin je ScHoolboy Q en $uicideboy$ zou kunnen terughoren. Hij brengt ze stuk voor stuk mega-krachtig, met grootse gebaren en af en toe een manische lach.
Weer te zien: 29 september - Melkweg, Amsterdam
8. Antal
Lowlands
In de slotnacht van Lowlands 2019 leiden alle wegen naar Antal. Tijdens zijn 5,5 uur durende set bewaakt hij constant zijn eigen grenzen. Antal duwt en stuwt wanneer hij kan, schakelt terug wanneer hij dat nodig acht en schiet alle kanten op. Soul, disco, jazz-funk, acid, house, italo, downtempo, platen die hij uit iedere uithoek van de wereld heeft gevist, soms stevig aangezet, dan weer vredelievender, maar de verbindende factor zit hem in het middenrif, de onlosmakelijke groove. En dan dat laatste uur...
7. The Cure
Pinkpop
Meer nog dan goed geluid, goede liedjes is het vanavond vooral een band die na dertig jaar nog steeds in topvorm is. Smiths stem lijkt nooit ook maar iets ouder te zijn geworden, de felheid en scherpte van de rest niets minder geworden. Hoor bijvoorbeeld hoe opgejaagd ‘A Forest’ vandaag nog steeds gespeeld wordt, alsof de inkt van het schrijven nog maar net opgedroogd is, en voel hoe het publiek reageert op de eerste noten van ‘Pictures of You’. Geen vuurwerk, geen vlammen of lasers, The Cure heeft weinig meer dan zichzelf nodig om Pinkpop bijna tweeenhalf uur lang plat te spelen.
6. Lizzo
Best Kept Secret
Lizzo heeft nu al genoeg uitschieters in haar genrehoppende repetoire zitten. ‘Juice’ is natuurlijk de afsluitende dansbare hit, maar hiphop-popsingle ‘Truth Hurts’ is nog spannender. Ze brengt het nummer met een bruidssluier voor haar gezicht. De Lizzo-show heeft vele gezichten en geeft uiteindelijk ook nog ruimte haar dwarsfluitkunst te vertonen. Lizzo speelt het klaar om in Nederland te debuteren met een show waarin zoveel gebeurt dat het publiek haast vergeet wat voor een superstrot ze wel niet heeft. Lizzo is meer dan een zangeres, ze is haar eigen beweging.
©
Jelmer de Haas
Kevin Parker lijkt het zelf ook te voelen: dit is een avond waarop alles klopt. De muziek komt glashelder over je heen, ondersteund door prachtig licht, confetti en… lasers! Volop lasers. De scherpe lichtstralen in rood en wit jagen over ons hoofd tijdens ‘Elephant’, nog eens bij het down tempo nummer ‘Eventually’. We wanen ons zowaar even bij een trance-show. En dan komt A$AP Rocky, die Tame Impala's 'Why Won't You Make Up Your Mind' samplede, ook nog even meedoen. Zo krijgt een headlineset dat beetje extra waarop je hoopt.
©
Timo Pisart
In haar optreden brengt Rosalía flamenco en abstracte elektronica samen met hitgevoelige reggaeton. Die vier zangeressen op links vormen een prachtig melodramatisch flamenco-koor, dat ook fel gesyncopeerd in de handen klapt. De geweldige uithalen van Rosalía zelf worden onderstreept door temperamentvolle akoestische gitaren, maar ook samples van messengeschal en gebroken glas. En dat alles is vormgegeven als een grootse popshow. Van de kleinste details (met diamanten belegde nagels, haar haar wapperend in de windmachine) tot onmogelijk te missen elementen (danseressen die als een opgehypte energy crew om haar heen staan te springen, de gigantische LED-verhogingen waar ze overheen rent).
©
Timo Pisart
Wat een karakter, die Slowthai, een straatschoffie uit Northampton met een borst vol slordige tatoeages, een tong gescherpt in de grime en een onmiskenbaar punkhart. Hij geeft een van de meest opwindende shows van Down The Rabbit Hole. Slowthai wil dat we een gat in de aarde stampen om een vijfde dimensie te creëren. Doen we. Hij wil dat we een grootse ‘circle of friends’ maken. Check. Hij wil ons godverdomme zelfs laten jodelen. En wij, wij jodelen onze strot helemaal schor. Omdat hij fucking geweldig is, maar vooral ook om die ongelooflijke duivelse grijns op zijn gezicht te kunnen toveren.
Weer te zien: 22 oktober - Paradiso Noord, Amsterdam
©
Timo Pisart
Moet je kijken hoe mooi ze daar staan: in een halve cirkel, continu oogcontact makend, teder glimlachend terwijl ze hun persoonlijke folkrockliedjes laten schitteren op deze snikhete festivaldag. Big Thief geeft precies het type show waar je op hoopt op Best Kept Secret: een album (U.F.O.F.) dat in de indiewereld al de hemel in wordt geprezen en een band die haar prachtnummers live simpelweg heel erg mooi speelt. Zonder fratsen, zonder showelementen. Zangeres Lenker heeft een stem uit duizenden, ze kleurt de nummers in met een breekbare kopstem die live nog net wat meer craquelé vertoont. En het mooiste moment van U.F.O.F. blijkt ook live geweldig. Slowcorenummer ‘Contact’ barst opeens open met zingende feedback en een ijzingwekkende gil van Lenker. Verpletterend mooi.
Weer te zien: 6 maart 2020 - Paradiso, Amsterdam
©
Bibian Bingen
Toen Thom Yorke vorig jaar als solo-artiest in Carré stond, zagen we een man aan het werk, geconcentreerd op het maakproces dat onder zijn handen plaatsvindt. Dat proces leidde tot Anima, het album dat net voor Down The Rabbit Hole uitkwam en gezien wordt als de kroon op zijn solowerk. En wat blijkt: op het podium blijkt ook alles op zijn plek te vallen. Vanaf het allereerste begin leidt Yorke de tent zijn toch bepaald niet makkelijke solowerk binnen. Hoe hij de spot pakt als ie opkomt, hoe ie danst op 'Impossible Knots' en 'Black Swan', hoe hij vervolgens alles stil laat vallen door achter de piano 'Dawn Chorus' in te zetten, het mooiste liedje van zijn Anima. Radiohead-producer Nigel Godricht doet er een paar subtiele toevoegingen aan, terwijl Nederlander Tarik Barri zorgt voor waanzinnige visuals.