Op 15 staat de psychedelische desert-metal van Bismut, een Nijmeegs drietal dat elkaar in 2016 vond tijdens een jamsessie. Debuutplaat Schwerpunkt ("zwaartepunt") telt slechts vier nummers, maar haalt desondanks een totale lengte van 41 minuten. Recensent Erik Damen was lovend in de Dag des Oordeels: "Het is niet makkelijk om met instrumentale muziek de aandacht van de luisteraar vast te houden. Gelukkig weet het Nijmeegse trio Bismut op hun eerste full length zoveel interessants aan te boren dat Schwerpunkt geen moment gaat vervelen."
Wat waren de beste Gelderse releases van 2018? Wie gaven de beste optredens op Gelderse bodem? Het zijn de standaardvragen op de 3voor12 Gelderland-redactie in december, voor traditioneel de stemformulieren rondgaan en alles bij elkaar wordt opgeteld. Hieronder zie je het resultaat: de beste Gelderse albums en ep's van 2018 volgens onze redactie, aftellend van 15 naar 1. Scroll helemaal naar beneden voor de individuele lijstjes, met daarin ook de favoriete optredens van elk redactielid.
Ruim voor de - van oorsprong Brabantse, maar tegenwoordig in Nijmegen wonende - Wijnhoven-zussen hun kerstshow in Doornroosje speelden, brachten ze derde plaat Afblijven uit. Een plaat met een koerswijziging: het duo werd uitgebouwd tot volledige band, en voor het eerst werd de band [op Down the Rabbit Hole] aangekondigd met termen als zomerse indiepop. Of zoals Loes Wijnhoven zelf zei in een interview met Theo Miggelbrink: "ik heb een band achter me, we staan nog steeds naast elkaar, we zingen nog steeds Nederlandstalig, maar nú staat iedereen te dansen in de zon."
Het gaat goed met Waltzburg: de band gaf onder meer een sterke show op het Valkhof Festival, tourde in het najaar uitvoerig met de Popronde en bracht ondertussen haar eerste ep uit sinds de naamsverandering van Wolves Dressed in Sheep. Een korte ep waarvan de helft al als single verscheen, maar dat weerhoudt de band niet van een plek in deze top-15. De upbeat indie is tegelijk zowel catchy upbeat als melancholisch, met een diepgang die goed naar voren komt in de video van tweede single 'Neon'. Cécile van Wijnsberge noemde het nummer al een "zomers gitaarpopliedje met een duister randje" - het vat de muziek van Waltzburg mooi samen.
Op vierde plaat Salvo heeft Navarone alles 'zo live mogelijk' opgenomen, maar verder is het een vertrouwde Navarone-plaat: de scherpe gitaar van Kees Lewiszong en de uit duizenden herkenbare stem van Merijn van Haren domineren de classic rock-sound van de Nijmegenaren, die vooral het nieuws haalden met hun deelname aan The Voice of Holland. De blind auditions kwamen ze door met een cover van Led Zeppelin, niet toevallig één van de grootste invloeden op hun eigen sound. Met Salvo tourt de band begin 2019 weer uitgebreid door Nederland.
Nog een Popronde-band die dit jaar doorbrak: Nieuwegrond, met onder meer Matthijs Stronks van Donnerwetter in de gelederen. De Achterhoekers knipogen rijkelijk naar de jaren tachtig van de (doorgaans als fout bestempelde) popmuziek. Debuut-ep Meisjes werd door Erik Damen vergeleken met Doe Maar en de soundtrack van Miami Vice. Over single 'Beter Is' was hij in dezelfde recensie lyrisch: "Dit is een instant hit, dit moet een hit zijn geweest, sterker nog; waren dit nog altijd de jaren 80, dan was dit ook echt een serieuze Top 40-kneiter geweest."
Dat doet February Moon knap: een jaar na de derde plek in de Gelderse jaarlijst, is de Nijmeegs-Enschedese band terug in de top 10 met de vervolg-ep. Op Woodstock Sessions spelen de voormalig Roos van Nijmegen-winnaars vier nieuwe live tracks, opgenomen in de nieuwe Woodstock Recording Studio in Enschede. Door de sterk aanwezige cello staat de melancholische indiefolk hier nadrukkelijker op de voorgrond dan op het soms naar post-rock neigende debuut, maar al met al hoor je vooral een snel volwassener wordende band. Dat belooft wat voor de komende jaren.
Nijmegenaar Niek van Hilten kent men in Nijmegen al jaren van Het Liedjescollectief, een muzikale samenwerking van regionale muzikanten, waaronder o.a. You Should Get To Know Us. Na zijn debuut-ep uit 2016 is er nu een volledig album. The Carnage Lane is een integogen folkplaat voor liefhebbers van het vroege werk van Bon Iver of The Decemberists, aldus Erik Damen in zijn recensie. "Ondanks een beperkt instrumentarium (over het algemeen alleen zijn stem met een akoestische gitaar) weet hij de hele plaat lang je aandacht te vangen. Dan komt door zijn aangename stemgeluid, maar ook vanwege de sterke liedjes met teksten die ook echt iets te melden hebben."
De Nijmeegse southern soul & rock-band Living Room Heroes bracht dit jaar het vervolg uit op Days Well Spent (2016). Het verhaal achter het ontstaan van nieuwe plaat Welcome to the Circus mag met recht een, uhm, circus heten: voor het kunnen maken van dit nieuwe album nam hun bassist ontslag van zijn baan als vormgever bij Ferrari, kwam de drummer terug uit China en zong de zanger zelfs alles in terwijl zijn vrouw beviel van hun kind. Opnieuw staat de southern rock centraal bij de Living Room Heroes: dit is een plaat voor liefhebbers van Tedeschi Trucks Band en The Black Crowes.
Het Arnhemse viertal van BOT kennen we in Gelderland al jaren van hun populaire muziektheaterproducties. Van verlaten steengroeves tot bibliotheken, van kassen in Beuningen tot de oude Electrabel-centrale in Nijmegen: iedereen zag BOT al wel eens door een verlaten gebouw trekken met hun eigenzinnige machinale composites en vaak zelf gebouwde of ter plekke samengestelde instrumenten. Nu is daar plots een album, met overwegend liedjes binnen de vierminutengrens, maar met eenzelfde theatraliteit en focus op het ongewone dat van BOT zo'n geliefde Gelderse act maakte. "Zorg dat je dit ondergaat, zowel live als op Plaat," aldus recensent Erik Damen.
Met drie leden uit het voormalige Nefalem is het Arnhemse Oorsuys geen volslagen onbekende in de Gelderse muziekscene, maar dat het vijftal het met debuutplaat Chiron meteen tot een topnotering schopt in deze lijst is opvallend. Niet voor wie de band al live zag: de snoeiharde en strakke live-reputatie van Oorsuys snelde de release van Chiron vooruit. Ook Dag des Oordeels-recensent Bertus Elings was positief over het debuut, met veel lof over de vocalen van zanger Maarten: "Zangers die alles schitterend aan elkaar kunnen grunten zijn er genoeg. Vocalisten die allebei kunnen worden al zeldzamer, maar zij die daarnaast ook nog eens heel mooi een middenweg kunnen neerleggen, moeten met een lampje worden gezocht."
Ten tijde van de albumrelease was hij nog geen achttien jaar oud, deze Arnhemse Noah Baan, en toch schopt hij het met debuut Please Be Quiet tot de top 5 van 2018. Minder verrassend is het dat zijn lo-fi bedroom sound de aandacht trok van het Brighter Records-label, thuishaven van onder meer Jellephant. Over Please Be Quiet schreef Erik Damen in zijn recensie: "De ene keer is het prachtig klein gehouden (‘My Luck’), maar hij heeft ook nummers die zelfs bijna uplifting zijn te noemen (‘Stop The Riots’). Wonderschoon ook is afsluiter ‘Castle’. Een ontwapend liedje van een jongeman, die droomt van het leven dat komt."
De hoogste Nijmeegse notering is voor Shaemless, die dit jaar met de releaseparty van hun derde ep al voor - echt waar - de tiende keer in Merleyn speelden. Dat de band komend jaar tien jaar bestaat is dan ook geen verrassing meer. De scheurende gitaarriffs en tempowisselingen, gecombineerd met het plagerige spel van afwachten en inlossen, kennen we inmiddels van het viertal. En toch blijft de vraag van recensent Erik Damen wanneer Shaemless het nou eens buiten Nijmegen gaat waarmaken, ondanks dat "de Nijmeegse band laat horen weer beter te zijn dan twee jaar geleden toen de vorige ep uitkwam." We gaan het vanzelf merken.
3. Donnerwetter - The Boy With The Joker Gun
Na een tweede plek in 2016 is Donnerwetter terug in de top 3 van 2018 met de ep The Boy With The Joker Gun. Mede dankzij de jaarlijkse Donnerwetter Day is de Achterhoeks/Arnhemse formatie inmiddels uitgegroeid tot een van de smaakmakers van de provincie. Een band die bovendien het expermient niet schuwf, en de jacht naar creativiteit boven gemak stelt. Ook op The Boy With The Joker Gun, opgenomen in mobiele studio's tijdens een muzikale reis door Europa, valt de samenhang pas na meerdere luisterbeurten op zijn plek. Knap, vindt Erik Damen in zijn Dag des Oordeels: "Vanaf de fantastische opener ‘All Due To The Dopamine Drop’ tot het lange slotnummer, het is allemaal razend knap in elkaar gevlochten." Naar verluidt is deze ep bovendien het begin van een trilogie.
2. Jellephant - Skeletons
Als er ooit een oeuvreprijs wordt uitgereikt binnen Gelderland, kan Jelle Haagsma deze nauwelijks ontgaan. Voor het derde jaar op rij noteert hij een top-4-notering met een langspeelplaat. Dit keer gaat de eer naar Skeletons, met nummers die grotendeels geschreven zijn tijdens en vóór de opnames van Kick The Swamp! (2016). Nieuw dit keer is het betrekken van zijn vaste live-band The Phantoms in het opnameproces, maar het psychedelische slaapkamergeluid is nog altijd vertrouwd Jellephant: sterke gitaar- en basloopjes genoeg, en de Quentin Tarantino-vibe is nooit ver weg. "Frisser en feller" schreef Erik Damen al in zijn Dag des Oordeels. Respect.
1. Snow Coats - Take The Weight Off Your Shoulders
De beste Gelderse release van 2018 is het debuut van het Doetinchemse Snow Coats, die met hun indiefolk aanhaken bij populaire acts als Mumford & Sons en The Lumineers. Indiefolk, soms met banjo, die dankzij catchy zanglijnen direct in het hoofd van de luisteraars blijft hangen. Geen wonder dat de band, nauwelijks twee jaar na de oprichting, al geselecteerd werd voor de Popronde. Erik Damen schreef het al treffend: "Om Snow Coats enkel veelbelovend te noemen doe je de band te kort." Single 'So Sincere' noemde hij daarnaast "een erg sterk nummer, dat het in zich heeft om net zo’n grote radiohit te worden als ‘Ho Hey’ of ‘Little Lion Man’."
Dat de rest van de plaat daar niet voor onderdoet blijkt wel uit de stemmen van de redactie: liefst negen mensen namen Snow Coats op in hun eindlijst, waarmee de Doetinchemse formatie knap Jellephant en Donnerwetter achter zich houdt. Op naar een muzikaal 2019!
Bertus Elings
Favoriete albums/ep's:
1. Shaemless - 3
1. Oorsuys - Chiron
1. Asgrauw - Gronspech
1. Mother Bass - Mother Bass
1. Heidevolk - Verzet van Vuur
Favoriete optredens:
1. Eminem - Goffertpark
1. Guns N' Roses - Goffertpark
1. VUUR - Doornroosje
1. Fleddy Melculy - Doornroosje
1. Watain + Rotting Christ - Doornroosje
Egbert Middelink
Favoriete albums/ep's:
1. Snow Coats - Take The Weight Off Your Shoulders
2. Donnerwetter - The Boy With The Joker Gun
3. Jellephant - Skeletons
4. Fluisteraars/Turia - De Oord
5. Levi Noah - Please Be Quiet
Favoriete optredens:
1. Tim Knol - Luxor Live
2. Slaves - Doornroosje
3. Grandbrothers - Grasnapolsky
4. Birth of Joy - DRU Cultuurfabriek
5. Magic Fish - DRU Cultuurfabriek
Eric Veltink
Favoriete albums/ep's:
1. Jellephant - Skeletons
2. Levi Noah - Please Be Quiet
3. Shaemless - 3
4. Mummy's a Tree - Goodbye Stratosphere
5. Waltzburg - Latest News
Erik Damen
Favoriete albums/ep's:
1. BOT - Plaat
2. Donnerwetter - The Boy With The Joker Gun
3. Shaemless - 3
4. Bismut - Schwerpunkt
5. Levi Noah - Please Be Quiet
Hans van Wijk
Favoriete optredens:
1. Nick Cave & the Bad Seeds - Down The Rabbit Hole
2. Jon Hopkins - Down The Rabbit Hole
3. Ólafur Arnalds - De Vereeniging
4. The Soft Moon - Doornroosje
5a. A Place To Bury Strangers - Doornroosje
5b. Bodega - Valkhof Festival
5c. IDLES - Down The Rabbit Hole
5d. Nils Frahm - Down The Rabbit Hole
Heyta Melssen
Favoriete albums/ep's:
1. February Moon - Woodstock Sessions
2. Living Room Heroes - Welcome to the Circus
3. Snow Coats - Take The Weight Off Your Shoulders
4. BOT - Plaat
5. Donnerwetter - The Boy With The Joker Gun
Favoriete optredens:
1. The Naked Sweat Drips - Doornroosje
2. Tony Joe White - Doornroosje
3. The Skatalites - Doornroosje
4. Magic Fish - DRU Cultuurfabriek
5. Mauro Pawlowski - Doonroosje
Jacky-Zoë de Rode
Favoriete albums/ep's:
1. Niekse - The Carnage Lane
2. Shaemless - 3
3. Mummy's a Tree - Goodbye Stratosphere
4. Geminga - Bipolar
5. Bert Barten - Talking Trees
Favoriete optredens:
1. Franz Ferdinand - Doornroosje
2. Jake Bugg - Doornroosje
3. Warhola - Valkhof Festival
4. Nick Mulvey - Doornroosje
5. Linde Schöne - Valkhof Festival
Jan Snel
Favoriete albums/ep's:
1. February Moon - Woodstock Sessions
2. Oorsuys - Chiron
3. BOT - Plaat
4. De Raad van Toezicht - 84
5. Snow Coats - Take The Weight Off Your Shoulders
Favoriete optredens:
1. Martyr - Bevrijdingsfestival Wageningen
2. Shame - Doornroosje
3. O, Kutjes - Popronde Wageningen
4. Daredevils - Bevrijdingsfestival Wageningen
5. Look What The Cat Dragged In - Muziek Bij De Buren Wageningen
Kim de Jong
Favoriete albums/ep's:
1. Waltzburg - Latest News
2. Mr Weazly - 5 Minutes
3. Lea Kliphuis - De Witte Vos
4. Nieuwegrond - Meisjes
Favoriete optredens:
1. Mr Weazly - Luxor Live
2. Luna Mae - Popronde Zutphen
3. Mr Weazly - Popronde Nijmegen
4. Speciaal Onderwijs - Spijkerrok
5. Jeangu Macrooy - St. Walburgiskerk
Marcel Rommens
Favoriete albums/ep's:
1. Jellephant - Skeletons
2. Shaemless - 3
3. Clean Pete - Afblijven
Favoriete optredens:
1. Intergalactic Lovers - Doornroosje
2. Johan - Doornroosje
3. Black Bottle Riot - Luxor Live
4. J.D. Wilkes and the Legendary Shack Shakers - Luxor Live
5. Repetitor - Valkhof Festival
Matthijs Mekking
Favoriete albums/ep's:
1. Niekse - The Carnage Lane
2. Waltzburg - Latest News
3. Nieuwegrond - Meisjes
4. Snow Coats - Take The Weight Off Your Shoulders
5. STASJ - Soft Forces
Favoriete optredens:
1. De Jeugd van Tegenwoordig - Merleyn
2. Lagwagon - Luxor Live
3. Guns N' Roses - Goffertpark
4. For I Am King - Fortarock
5. Wannabeastar - Zwarte Cross
Patrick Schimmel
Favoriete albums/ep's:
1. Oorsuys - Chiron
2. Levi Noah - Please Be Quiet
3. Nieuwegrond - Meisjes
4. Jellephant - Skeletons
5. Niekse - The Carnage Lane
Favoriete optredens:
1. The Soft Moon - Doornroosje
2. Heidevolk - Luxor Live
3. Parquet Courts - Valkhof Festival
4. Charlie & The Lesbians - Valkhof Festival
5. Protomartyr - Doornroosje
Patrick Struijker Boudier
Favoriete albums/ep's:
1. Snow Coats - Take The Weight Off Your Shoulders
2. Shaemless - 3
3. BOT - Plaat
4. Nieuwegrond - Meisjes
5. Donnerwetter - The Boy With The Joker Gun
Favoriete optredens:
1. The Naked Sweat Drips - Doornroosje
2. Marlon Williams - Valkhof Festival
3. Tshegue - Upon the My-o-My
4. Whiskey Myers - Doornroosje
5. Monophonics - Valkhof Festival
Pieter Sloot
Favoriete albums/ep's:
1. Navarone - Salvo
2. Oorsuys - Chiron
3. Donnerwetter - The Boy With The Joker Gun
4. Paracetamøl - Scissor
5. You Should Get To Know Us - Useful Casanovas
Favoriete optredens:
1. Greta Van Fleet - Doornroosje
2. Franz Ferdinand - Doornroosje
3. Guns N' Roses - Goffertpark
4. Iguana Death Cult - Zwarte Cross
5. St. Tropez - Merleyn
Robin Hogenboom
Favoriete albums/ep's:
1. Bismut - Schwerpunkt
2. Snow Coats - Take The Weight Off Your Shoulders
3. Donnerwetter - The Boy With The Joker Gun
4. Vissers & Jansen - De Deale
5. Asgrauw - Gronspech
Favoriete optredens:
1. Nick Cave & The Bad Seeds - Down The Rabbit Hole
2. Amenra - Doornroosje
3. Kamasi Washington - Doornroosje
4. Queens of the Stone Age - Down The Rabbit Hole
5. David Byrne - Down The Rabbit Hole
Robin Oostrum
Favoriete albums/ep's:
1. Jellephant - Skeletons
2. Fluisteraars/Turia - De Oord
3. Levi Noah - Please Be Quiet
4. De Raad van Toezicht - 84
5. Louwie - Of Course The Mirror Is Broken But I Guess I'm Doing Fine / Louwie XIV, Marie Antoinette and Other Bullshit Wives / Come On It's Just A Dog
Favoriete optredens:
1. David Byrne - Down The Rabbit Hole
2. Yo La Tengo - Doornroosje
3. Kamasi Washington - Doornroosje
4. Fever Ray - Down The Rabbit Hole
5. Donny Benét - Valkhof Festival
Silvia Hendriks
Favoriete albums/ep's:
1. Navarone - Salvo
2. Living Room Heroes - Welcome to the Circus
3. Cynbel - Unspoken Tales
4. Snow Coats - Take The Weight Off Your Shoulders
5. Louwie - Of Course The Mirror Is Broken But I Guess I'm Doing Fine / Louwie XIV, Marie Antoinette and Other Bullshit Wives / Come On It's Just A Dog
Favoriete optredens:
1. Morrès - Loburg Live
2. Forever Saturday - Loburg Live
3. Living Room Heroes - Loburg Live
4. Pandae - Trianon
5. The Academic - Merleyn
Theo Miggelbrink
Favoriete albums/ep's:
1. Clean Pete - Afblijven
2. Jellephant - Skeletons
3. You Should Get To Know Us - Useful Casanovas
4. Living Room Heroes - Welcome to the Circus
5. Snow Coats - Take The Weight Off Your Shoulders
Favoriete optredens:
1. The Visual - Grasnapolsky
2. Marlon Williams - Valkhof Festival
3. Clean Pete - Doornroosje
4. Lavalu - Musis Sacrum
5. EUT - Luxor Live
Willem Melssen
Favoriete albums/ep's:
1. Donnerwetter - The Boy With The Joker Gun
2. February Moon - Woodstock Sessions
3. Living Room Heroes - Welcome to the Circus
3. Navarone - Salvo
5. Snow Coats - Take The Weight Off Your Shoulders
Favoriete optredens:
1. The Naked Sweat Drips - Doornroosje
2. Mauro Pawlowski - Doonroosje
3. Tony Joe White - Doornroosje
4. Magic Fish - DRU Cultuurfabriek
5. Claw Boys Claw - Festival op 't Eiland