De redactie hanteert het zwaard van Vrouwe Justitia en spreekt recht over wat rond is: de oogst van het zwarte goud en de glimmende schijfjes. Deze keer het debuutalbum van BOT - PLAAT.

De band

BOT is een Arnhems muzikaal-theatraal viertal bestaande uit Geert Jonkers, Tomas Postema, Job van Gorkum en Doan Hendriks. Wat begon als een experiment tussen muzikanten en machinebouwers, is in de loop der jaren uitgegroeid tot een volstrekt uniek gesamtkunstwerk. Normaal gesproken spelen de vier leden van BOT hun voorstellingen op theaterfestivals in binnen- en buitenland of op bijzondere locaties zoals een fabriekshal. Niet in het clubcircuit of in een concertzaal, ook al zijn hun theatervoorstellingen gelardeerd met liedjes. Na negen jaar muzikaal experiment werd het hoog tijd een selectie van het almaar uitdijende repertoire van BOT vast te leggen op een debuutalbum: PLAAT. Hiervoor sloot het gezelschap zich samen met producer Matthijs Kieviet (Studio Joneski) drie maanden op in de koepelgevangenis in Arnhem.

De muziek

Om te beginnen met de verpakking, PLAAT zit een rijkelijk geïllustreerd hardcoverboekje van precies de afmetingen van 7” single met op de cover een 19e-eeuwse collodiumfoto in metaal met daarop de band met één van hun creaties. De muziek is zeer divers, van breekbaar klein tot woest stampend. Vergelijkbaar met de meest compromisloze platen van Tom Waits, Einstürzende Neubaten en De Kift. BOT maakt gebruik van ongeveer dertig zelf ontwikkelde muziekmachines, die elk zorgen voor precies die geluiden de band wilde bij de twaalf composities. Allereerst wordt er ‘Zout’ in de wonden gesmeerd. Allerlei vreemde geluiden, geproduceerd door machinerie die je nergens anders tegenkomt, worden gemengd met poëtische Nederlandstalige teksten. Liedjesschrijver Job van Gorkum neemt hierbij nooit een blad voor de mond, iets wat ook geldt voor ‘Kaal En Leeg’. De in de koepelgevangenis opgenomen video laat precies zien en horen wat BOT uniek maakt.

Welke bevreemdende geluiden er ook langskomen, het is allemaal analoog geproduceerd en zo opgenomen. De stampende drums en piepen in ‘Op De Tast’, een door een plakmicrofoon op een putdeksel ‘Komt Nooit Alleen’. Zwierende polka in ‘Mee In De Modder’ en het mooi kleingehouden ‘De Witte Hand’ of de sousafoon in ‘Helemaal Los Van Mij’. Volledig instrumentaal kan ook (‘Karrevrachten Gladiolen’ en ‘Dansen Als Een Dwaas’). Dan hebben we de cello met hulpmotor, blokfluitorgel van fietspompen, Stantrompet, theremin, marimba, gong, harmonium, buisklok, Hammond, lamellenbas, vitrofoon, klarinet (en ga zo nog maar even door) nog niet eens genoemd. Er gebeurt telkens iets nieuws, het resultaat is telkens rauw en prachtig.

Het nummer

Er is goed nagedacht over PLAAT. Hoe het moest klinken, de volgorde van de nummers, noem maar op. We hadden hier misschien wel elk nummer kunnen noemen, maar we hebben gekozen voor het laatste nummer. Het heet ‘Zand Erover’ en is de perfecte afsluiter, waarin BOT nog één keer alles uit de kast haalt. Het nummer begint klein, maar gaandeweg wordt het nummer uitgebouwd tot een kakofonie van geluid. Een orgastisch slot.

Het oordeel

BOT heeft de afgelopen tien jaar een dijk van reputatie opgebouwd met hun reizende festivalshows RAMKOERS en LEK. De uitdaging was nu om deze unieke beeldtaal en muziek te vangen op PLAAT. Dat is gelukt. “Het schuift, het schuurt, het schokt” zingen ze in ‘Mee In De Modder’. Een perfecte omschrijving van de muziek, die niet bedoeld is om te behangen, maar wel om ons iets te laten voelen. PLAAT is de volgende stap in de intrigerende carrière van BOT. Zorg dat je dit ondergaat, liefs zowel live als op PLAAT.