Peel Slowly And See 2025: zaterdag Peel Slowly And See 2025: zaterdag

Speellocatie M10 is, ondanks de spionnennaam, meestal de werkplaats van schilder Casper Faassen. Diens enorme schilderij van een danseres hangt aan de muur. De vitrinekast op de achtergrond lijkt die van een negentiende-eeuwse wetenschapper: hij bevat boeken, een boeddhahoofd, een enorm slakkenhuis en een ibis.

Het Leidse kunstonderzoeksinstituut ACPA mag elk jaar een act programmeren. Dit jaar kozen zij voor hun promovendi Aart Strootman en Margherita Brillada. Aart vertelt dat dit de eerste keer is dat ze samen optreden. Zijn houten elektrische gitaar heeft hij zelf gebouwd als onderdeel van zijn promotie-onderzoek. Alle fretten zijn weer onderverdeeld en de zes snaren geven zes outputs. Die leiden elk naar de Italiaanse, elektronische componist Margherita Brillada. Terwijl hij gitaar speelt, bedient zij de draaiknoppen van een mixer en zorgt voor feedback loops. Aart verzorgt dus de input, Margherita bepaalt de output.

De kracht van herhaling
Het duo speelt één lange compositie van een half uur. Eerst herhaalt Aart steeds twee akkoorden die dan worden teruggeloopt. Langzaam worden akkoorden verlengd en vertraagd, als in ‘The End’, tot de twee pitches bijna als keelzang gaan klinken. In dit samenspel met hemzelf wordt de spanning opgebouwd, want het tempo wordt langzaam opgeschroefd. Met fingerpicking speelt deze gitarist er vervolgens langzaam een lieflijke melodie overheen, eerdere lagen worden ondertussen herhaald. Dit stuk is daarmee opgebouwd als de verflagen op een schilderij of de jaarringen van een boom.

Na twintig minuten vertraagt Aart steeds meer tot hij een verstild tempo speelt, de achtergrondgeluiden filtert Margherita steeds meer weg. Uiteindelijk speelt hij elke twee seconden een akkoord. Aan het slot haalt hij een inbus langs de snaren voor glijdende distortion en slaat een paar keer een enkele snaar aan voor een doordringend effect dat aan Ligeti doet denken.

Dit was verstild en prachtig. (RvN)

Met verbluffend eenvoudige gimmicks weten de Braziliaanse heren een bizarre sfeer neer te zetten. Gekleed in zwarte broeken, zwarte hoodies en Hawaïaanse (kunststof) bloemenkransen en tegelijkertijd met zeer traditioneel en vriendelijk ogende instrumenten in de hand, vormen ze een prachtig verwarrend contrast.

Duivelse dwarsfluit
De intro is ronduit lief te noemen. Minimale geluidjes, zacht gespeelde dwarsfluit en aangenaam getokkel op de cavaquinho (een kleine viersnarige gitaar) klinken over een merkwaardige onderlaag. Waar gaat dit heen?

Naar iets dansbaars natuurlijk! Er wordt lekker gedrumd onder plagend gespeelde antimuziek; alles tegendraads, maar nergens agressief. De bassist kleunt de syncopen er duivels naast met een bijzondere swing als gevolg.

Pek, verwarring en cavaquinho
De gitarist wisselt de cavaquinho in voor een elektrische gitaar en er ontstaan surf-sound-nummers met veel onverwachte ritmewisselingen. Ik moet mijn verwachtingen wel flink bijstellen qua vlammenzeeën, maar geef me met plezier over aan deze Zuid-Amerikaanse circusstoet van Jeroen Bosch, die een spoor van pek en verwarring achterlaat op de maanovergoten stranden van Brazilië.

Dan is er plots een percussiesolo met een doosje lucifers, waarmee de muzikanten een vrolijke ode rammelen aan hun infernale meester. Afwisseling en humor zijn de sleutelwoorden,

Daarna sleept de muziek weer voort. Het geluid is zwaar en wat zompig (helaas). In de traagheid lijkt men elkaar soms bijna kwijt te raken maar vervolgens eindigt de set uptempo en wakkeren de vlammen op; het publiek hier en daar mooi in beweging brengend. De samba is tenslotte een dans. (StN)

Ook tijdens een bezoek aan dit avontuurlijke festival kun je op safe spelen: met Arp Frique & the Perpetual Singers is het gegarandeerd feest. Met hun opgewekte mix van soul, funk en gospel heeft dit tienkoppige gezelschap de grote zaal van de Nobel in no time aan het dansen. De Rotterdamse multi-instrumentalist en frontman Arp Frique (in het dagelijks leven bekend als Niels Nieuborg) was in 2019 al op PSAS te zien met een eerder project. Met zijn Perpetual Singers stond hij in januari nog op Eurosonic Noorderslag en vanavond dus in de sleutelstad. Voor dit nieuwe initiatief werkt hij samen met o.a. Rocq-E Harrel en Brandon Delagraentiss. Net als de andere zangers introduceren zij zichzelf zingend tijdens het voorstelrondje na het derde nummer, wat daardoor een minutenlange show oplevert. Opvallend bij het voorstellen van de muzikanten is het massale applaus als bassiste Marilonah Copra wordt genoemd. Ze heeft blijkbaar haar eigen fanclub meegenomen. Haar spel is – net als dat van de anderen – groovend en technisch indrukwekkend, dus dat applaus is overigens geheel terecht.

De voorste rij muzikanten draagt duidelijk de show. Zij maken contact met de zaal met hun uitnodigende mimiek en energieke performance. De muzikanten op de ‘tweede rij’ zijn deels amper te zien en zij dragen dan ook eenvoudige zwarte T-shirts, in tegenstelling tot de uitbundige glitter-outfits van Arp en de vijf zangers vooraan het podium. “It’s a rock & roll kind of church!” zegt Arp enthousiast tegen de dansende zaal. Want zijn songs mogen zich dan prima lenen voor onbezorgd dansen, voor wie ervoor open staat bevatten de nummers ook een diepere, religieuze boodschap. Zo wil de band graag hoop brengen, zonder dogmatisch te zijn.  “Gospel betekent eigenlijk ‘goed nieuws,’” legt Arp uit. Samen muziek maken kan op zich al voelen als een religieuze ervaring, net als het genieten van goede muziek. Zo kan spiritualiteit tijdens een ontspannen uitgaansavond toch dichterbij zijn dan je denkt. (CB)

Atol Atol Atol klinkt als een Poolse variant op Tora!Tora!Tora! Dit is echter polyritmische post-funk uit Wrocław, de stad van honderd bruggen. Hun muziek is ritmisch, maar de bas en de drum spelen tegelijkertijd een andere onregelmatige maatsoort. In combinatie met hun energieke geluid maakt het hun postpunk dansbaar, maar voor gevorderden. Vanwege het belang van diens ritme stuwt drummer Artur Soszyński de band. Daarnaast is hun geluid zo amelodisch mogelijk.

Een paar keer worden in de zang korte klanken herhaald: ‘Punk punk punk’,’Yo yo yo’, of ‘Atol Atol Atol’ (met een sirene op de achtergrond). Klinkt dat al enigszins dadaïstisch, wat er uit de keyboard van Agata Horwat komt, versterkt dat. Het zijn geloopte, disharmonische klanken als van SNACKBAR the Ambassador of een ontstemde accordeon. Ten slotte zijn teksten van hun nummers ook lekker gek. De band speelt songs van hun album ‘Het einde van de Thousand Islands-saus’ (‘Koniec sosu tysiąca wysp’), met daarop het nummer: ‘Map Ref. 17°03'15.59"E 51°07'11.28"N 02:07’. (Op die plek, in een park in Wrocław, ligt een eilandje).

Hartje
Naast keyboard speelt Agata Horwat vanavond veel meer: tamboerijn, hi-hat, shaker, en is ze afwisselend achtergrond- en frontzangeres. Binnen hetzelfde nummer switcht die rol steeds tussen bassist Łukasz Plata en haar. Gitarist Hubert Kostkiewicz speelt in ‘Blok’ een surfrockriffje, maar dan met veel delay en heel ijl klinkend, als een xylofoon.

De band sluit de reguliere set af met het razendsnelle punknummer ‘2025’ en geeft een toegift, ongebruikelijk bij festivals. De band lijkt zich helemaal begrepen te voelen door de warme ontvangst: Hubert glimlacht blij en Agata vormt, heel internationaal, een hartje met haar vingers. (RvN)

De intieme locatie van Marktsteeg 10 is perfect gekozen voor de minimalistische muziek van Jozef van Wissem, die hij grappig genoeg vertolkt op een instrument dat vaak met barok geassocieerd wordt: de luit. De uit Maastricht afkomstige componist en muzikant bracht sinds 2000 tientallen platen uit, deels op zijn eigen label Incunabulum. Daarnaast is hij bekend van zijn in Cannes bekroonde soundtrack voor de vampierfilm ‘Only lovers left alive’. Met zijn lange haar, eyeliner en zwarte kleding, een groot kruis om zijn nek en een armband met spikes om zijn linkerpols, is Van Wissem een mysterieuze verschijning. Tijdens het optreden speelt hij haast ononderbroken en zegt niets, behalve “thank you” en “good night”.

Er zit een suspense in zijn muziek, die je een ontlading laat verwachten, maar die in stand gehouden wordt. De repetitieve klanken van het openingsnummer zijn meditatief en hypnotiserend. Helaas gooien technische problemen nog even wat roet in het eten, maar gelukkig zijn die snel opgelost. In het tweede nummer wordt de luit vergezeld van een soundscape met geluiden die wat aan opstijgende vliegtuigen doen denken. Verhoudingsgewijs klinken die helaas nogal hard. Het lijkt daardoor niet echt een waardevolle toevoeging, hoewel de combinatie van moderne techniek en de analoge luit interessant is. Na een nummer waarin elektronische beats aan het luitspel worden toegevoegd, brengt Van Wissem een nummer waarin hij niet alleen speelt, maar ook zingt. Zijn diepe, lage stem geeft een krachtige, duistere lading aan de muziek. Steeds dieper wordt het publiek meegezogen in het klankuniversum dat Van Wissem weet neer te zetten. Vol overgave laten we ons door hem meevoeren, maar het mysterie blijft. (CB)

De heren van Ni - de bewakers van het heilige woord - doemen op uit sfeervol verlichte rookwolken. Alles klinkt nog stemmig, maar al snel ontstaat een boeiend ritme dat vooral door de bassist maniakaal wordt neergezet. Als een merkwaardig insect met ongekamd haar springt deze energiek heen en weer, versterkers, kabelbossen en medemuzikanten ternauwernood ontwijkend. Dit optreden wordt een hele belevenis...

Tovenaars met tegenritme
Drummer Nicolas Bernollin strooit met complexe ritmes en tempowisselingen. De twee gitaristen (Anthony Beard en Francois Mignot) spelen hun metalriffs gewiekst tegen elkaar in, terwijl ze af een toe lange stromen van prachtig vervormde feedback over elkaar heen leggen. Math metal lijkt een aardige omschrijving, maar er is absoluut meer aan de hand.

Bassist Benoit Lecomte gebaart ons dichter bij het podium te komen. De combinatie van  doorwrochte structuren en rauwe, directe agressie zweept de menigte op. De headbangers kunnen hun lol op. Met grote aandacht en liefde bewaken de muzikanten de textuur van hun buitenwereldlijke geluidstapijt. Daarmee lijkt alles dat ze spelen verhalen te vertellen die je op geen andere manier de wereld in kan brengen. Het is waanzin, maar gek genoeg nergens negatief. Geen 'doom' hier. Er wordt iets kleurrijks gemaakt.

Frans absurdisme in vrije val
Op het gevaar af voor nationalist versleten te worden, zou ik zeggen: iets absurdistisch en Frans. Ik hoor een verre echo van Magma en Camenbert d'Electrique qua bizarheid en qua 'nu' absoluut een Igorrr-vibe. En wat blijkt; Ni heeft (uiteraard) ook met Igorrr samengewerkt.

Ni sluit af met het slepende Cathelot: een heerlijke muur van uitgerekte noten die op onregelmatige, hoekige wielen richting de afgrond wankelt…en uiteindelijk in vrije val wegsterft.

Na afloop wissel ik een paar woorden met Benoit die aangeeft nu eerst alles te moeten opruimen, maar later tijd heeft voor wat vragen. Helaas komt dat er niet meer van. Hopelijk een volgende keer! (StN)