Hoe Kensington-fotograaf Bart Heemskerk zich het schompes rende in de ArenA Hoe Kensington-fotograaf Bart Heemskerk zich het schompes rende in de ArenA

Een beetje concertfotograaf kijkt zijn ogen uit bij het zien van de serie van 99 foto’s die Bart Heemskerk maakte van ‘zijn’ Kensington in de Amsterdam ArenA. Eerst met de jongens backstage om de grouphug vast te leggen, vervolgens het openingsvuurwerk vanaf achteraan het podium, dan weer frontstage, dan weer achter drummer Niles, dan weer halverwege de zaal op de tribune, dan weer bij het puntje van de catwalk, dan weer helemaal in de nok van de ArenA, en aan het einde natuurlijk weer op het podium voor de traditionele bandfoto met het viertal met big smile in elkaars armen gehaakt in de lens kijkend, en een dikke 50.000 man juichend achter hen.

Sowieso is het indrukwekkend hoeveel vrijheid Heemskerk al jaren als ‘embedded fotograaf’ krijgt bij de band (vooral sinds 2013 is–ie zoveel mogelijk mee!) en hoezeer hij met ze is meegegroeid, maar meer valt nog op vanuit hoeveel hoeken van de ArenA hij foto’s schoot. Of je nou houdt van zijn spectaculaire beelden of ze wat over the top vindt, geen enkele muziekfotograaf in Nederland doet hem dit na, want je kunt toch onmogelijk overal tegelijkertijd zijn tijdens zo’n optreden?! Reden genoeg om hem er eens over op te bellen voor een lekker nerdy fotografengesprek, gewoon omdat het kan. ‘Ik zweette me de pleuris’, vertelt hij bulderend van het lachen, ‘ik rende continu van hot naar her, joh.’

Dat zal! Ik kan bijna niet geloven dat één mens vanuit al die hoeken foto’s heeft gemaakt tijdens één show van twee uur.
‘En toch is het zo! Ik kon er in de productieweek voor de show niet eens bij zijn omdat ik op de Zwarte Cross werkte, dus ben zaterdagochtend naar de ArenA gereden, heb de setlist erbij gepakt en een route uitgestippeld. Ik heb ze al zo vaak gefotografeerd dat ik weet welke momenten voor, tijdens en na de show belangrijk zijn. De reeks Ziggo Dome-shows waren op een andere manier intens voor me: ze deden er vijf achter elkaar. Ik kon dus de ene keer focussen op het lasermoment, dat confettimoment komt morgen wel weer. In de ArenA moest alles in één keer goed gaan, en ik wilde alles vastleggen: je wil het verhaal achter de schermen vertellen, de intieme momenten, maar ook het grote plaatje van de ArenA, want hoe vaak gaat Kensington nog eens de ArenA doen in dit leven? Dat houdt in dat je twee uur lang OVERAL moet zijn. De videocrew was met 35 man, ik was in m’n eentje. Ik was doorweekt! Maar tegelijkertijd vind ik het heel cool dat de band me het vertrouwen geeft: Bart is er, het komt wel goed.’

Hoe bereid je je op zoiets voor?
‘Zoals ik zei: ik pakte de setlist erbij. Wanneer staat er mooi licht op Niles? Wanneer komt Eloi van de microfoon weg? Wanneer komt er droogijs bij ‘Sorry’ en waar wil ik dan staan? Je probeert het meeste uit die momenten te halen. Halverwege de dag ging ik met de vier gasten zitten: dit is wat ik denk, wat denken jullie? Casper gaf wat input: “Dan loop ik van A naar B, dat is een mooi intiem moment.” Eloi: “Dan wil ik wel wat momenten rennend tussen de vlammen.” Andere fotografen focussen vooral op de leadzanger van de band, maar ik vind ook juist de interactie tussen Jan en Niles vet om te fotograferen.

‘Verder heb ik een route uitgestippeld: in een tijdspan van een paar minuten moest ik van 7 verdiepingen hoog van de ene kant van de ArenA – bij het podium – helemaal naar de andere kant van de ArenA om zowel het traditionele fotomoment als de telefoonlampjes in het publiek vast te leggen. Het is wel een voetbalveld dat je dan aan het rennen bent, maar dan door krappe gangetjes. ’s Middags sprak ik de security al aan: “Kan de lift dan en dan klaarstaan?” Tegen de productie: “Kunnen de deuren in die gang open blijven?” En vervolgens heb ik het alvast getimed: hoe snel kom ik van de ene naar de andere kant? Het moment van de lampjes duurt maar 30 seconden, dat wil je echt niet missen.

‘Nog zoiets: ik pakte de streamers vanaf de zijkant, daarna voegde ik me voor het toegift bij de band, foto’s maken terwijl zij met een handdoekje backstage een drankje doen, en daarna weer het slot. Dat gaat om een tijdspanne van een paar minuten.’

(Tekst gaat door na de foto's)

Kijk eens in Lightroom, hoeveel foto’s heb je in totaal gemaakt?
‘Vanaf backstage tot het eindshot zijn dat… 4866 foto’s. Daar is een selectie van 99 foto’s uit voort gekomen, al vind ik die aantallen niet per se relevant. Dan krijg je reacties als “met zoveel foto’s kan ik er ook wel een goede uit halen”, maar het gaat erom dat veel momenten maar eenmalig gebeuren. Wanneer het vuur komt: daar heb ik er misschien honderd van, er komt maar één goede uit. Dingen zoals streamers, lasers en FX zijn een kwestie van goed belichten en de rest onder- of overbelichten. Ik selecteer alleen de beste foto, die krijgen de mensen te zien.’

Man, hoe vind je de tijd om zoveel foto’s te selecteren en bewerken?
‘Nou, om half drie ’s nachts na de show in de ArenA ging ik terug naar de Zwarte Cross, om 4 uur was ik daar en heb ik effe getukt. Zondag heb ik de hele dag Cross gedaan, daarna was ik ’s nachts om 3 uur thuis, de volgende ochtend ben ik meteen met uitzoeken begonnen, daarna had ik een meeting, maandagavond heb ik de selectie afgemaakt uitgezocht, dinsdagochtend bewerkt en die middag stond alles online.’

Welke beelden zijn je het dierbaarst?
‘Dat is lastig: enerzijds wil je iets unieks creëren, tegelijkertijd wil je registreren dat ze in de ArenA staan. De streamers en vlammenwerpers: zulke foto’s zijn spectaculair, maar die heb ik zeker vaker gemaakt. Ik ben blijer met de foto’s waar ik de meeste emotie bij voel. In ‘Do I Ever’ zit na een paar minuten hard hard hard opeens een rustmomentje. Daar voelde ik echt kippenvel: we hebben sinds 2013 dezelfde crew, en nu staan we hier. Dat zie ik zelf terug in de foto’s. En vooraf samen backstage staan, de jongens die elkaar omarmen met het gevoel: “Deze show gaan we nailen.” Dat is echt een sprookjesboekbeeld.’

Heeft de band er eigenlijk wel trek in dat jij voor zo’n belangrijke show met je camera op hun neus zit?
‘Daar probeer ik als fotograaf wel rekening mee te houden. We kennen elkaar al acht jaar en hebben alles samen meegemaakt, maar dit was een nieuw punt. Ik ben gedurende de dag af en toe de kleedkamer ingelopen om te peilen: wat is de sfeer? Steeds schoot ik een paar foto’s, maar nooit teveel. Wat ik wel belangrijk vind: het moment VOORDAT de show begint, de metaltracks draaien, de limoncello, het opjutten: “DAAR GAAN WE!” Daar ben ik altijd bij, het maakt niet uit voor welke show, of het nou de ArenA of voor een kleinere show in Duitsland is. Daar kom je echt los, en dat is waar je het echt persoonlijk maakt: net zo’n blik van Eloi vangen, of Niles die omhoog kijkt met de setlist ernaast voordat hij de trap op gaat aan het begin van de show. Wat zou er door dat hoofd gaan? Het maakt me geen reet uit wat er daadwerkelijk door zijn hoofd ging: iedereen kan zijn eigen invulling aan dat beeld geven, je kunt er je eigen verhaal bij maken. Hij had kunnen denken: “Dit is de belangrijkste show van mijn leven.” Maar ook: “Shit, was ik nog maar effe naar de wc gegaan.”’

(Tekst gaat door na de foto's)

Hoe ben je 2010 ook alweer de huisfotograaf van Kensington geworden?
‘Ze waren nog redelijk in hun beginfase en deden in de Melkweg het voorprogramma van My Chemical Romance, die ik fotografeerde. Een dag later kreeg ik een berichtje van de drummer, Niles. Hij: “Hee, heb je foto’s van ons?” Ik zei: “Ja! Die mag je hebben, maar dan wil ik ook eens jullie fotograferen.” Toen heb ik ze onder andere in de bovenzaal van Paradiso en bij afscheid van Kink FM in Tivoli Oudegracht nog eens geschoten, en ben ik een paar keer mee geweest. Dat ging een jaar of drie zo door, en sinds de Pinkpop-show in 2013 hebben we echt alle evenementen samen gedaan. Dat was het startschot voor hun carrière, maar ook voor mij. Er was geen enkele band die zo intiem zo continu een fotograaf meenam. Dat heeft me in het begin veel tijd en energie gekost, het leverde me financieel niets op, maar de voldoening die ik haalde uit het touren en oefenen met fotografie waren het waard. Het was een win-win-situatie. Na een tijd gingen mensen er echt op rekenen dat we een fotomoment deden en een aantal foto’s na de show uploaden. Dat geeft echt een goed gevoel.’

Word je inmiddels al door Fansingtons herkend?
‘Oh, jazeker. Dat is surreëel, toch? Een paar jaar geleden waren er op Werchter zelfs een paar fans uit Roemenië die een spandoek hadden gemaakt met mijn naam erop!’

Hoe veranderden je beelden van Kensington in de afgelopen jaren?
‘Ik ben ingehaakt rond Borders en was toen zoekende. Met Vultures gingen we een zwart-wit-periode in, toen hebben we ook alle backstage- en live-foto’s in zwartwit en met harde contrasten gedaan. Met de EU-tours experimenteerde ik meer: de laatste was bijvoorbeeld blauw-zwart. Op de hoes van Control zaten vegen en vage gezichten, dus heb ik in de livefoto’s veel beweging toegevoegd met double exposure. Op de festivals ben ik teruggegaan naar kleur, en de Ziggo Dome wil je gewoon weertgeven zoals hij is. Dat proces is heel leuk.’

Je zei een paar jaar geleden over je werk voor Kensington: ‘Ik doe het niet voor niets, maar krijg er ook niet heel veel voor. Het is vooral een investering’ Is dat inmiddels veranderd?
‘Daar gaan mensen zich over verbazen: nee, het is nog zoals ik in 2013 en 2015 zei. Het is voor mij nog steeds de liefde voor fotografie en muziek. Kensington is een investering, nog steeds. Maar ik haal voldoening uit het proces. Het werk, het vertrouwen. Altijd maar overal kunnen komen. De investering die ik nu maak, die ga ik op den duur terugkrijgen. Ik tour nu met Armin mee door ‘Heading Up High’, zijn single met Kensington. De festivals waar Kensington staat, boeken mij omdat ze weten dat ik vette platen maak van de headliner. Voor de ArenA-show hebben we wel een deal gemaakt, omdat het festivalseizoen stampvol zit en we natuurlijk graag samenwerken, maar zodra er weer een EU-tour aankomt, spring ik met evenveel plezier de tourbus in om voor de fun beelden te schieten.’

Terug naar de ArenA. Heb je eigenlijk nog sicke foto’s op de after geschoten, met bergen drugs op glazen tafels?
‘Nee, dat doe ik niet. Ik haal daar geen lol uit. Ik associeer dat met fotoseries van mensen die dronken tegen een hek aan liggen op festivals. Ik vraag me af: wat heeft dat voor meerwaarde voor de band of voor mij?’

Ik zou die beelden over vijftien jaar wel in een fotoboek willen zien, hoor. Daarover gesproken: wanneer komt er een fotoboek of expositie? Dat is tijdlozer dan het internet.
‘Ik denk dat je de spijker op z’n kop slaat: internet is vluchtig en snel, het moet tijdloos worden. Het moment waarop je zoiets gaat doen is superbelangrijk. Ik denk dat dat momentum er nog niet is: we hebben het verhaal tot dusver verteld, maar het is nog niet af. Ik ben al geregeld gevraagd voor exposities, maar dat houd ik voorlopig af want we groeien nog. Ik wil dat boek maken, dat ga ik zeker niet ontkennen. Het verhaal van de afgelopen acht jaar is echt supervet, maar ik wil bij RTL Late Night aan tafel zitten, bij Matthijs! Het verhaal dat ik nu aan jou vertel, dat wil ik in het boek terugzien. Ik wil niet in een kunsthal komen te hangen waar niemand komt, ik wil meteen het FOAM overnemen, al die moeilijke kunstfotografie overboord flikkeren en een fucking vet muziekding maken.

‘Ik kocht mijn eerste camera in 2010: ik had eigenlijk Pabo gedaan en zou leraar worden, maar wilde liever in de muziek werken omdat ik er zo van hou. Ik heb het gevoel dat ik nu nog midden in het proces zit, ik ben nu mijn bouwstenen aan het neerleggen en wil dadelijk écht herkenbaar zijn, iconisch zelfs. Anton Corbijn maakte ook geen boek in de eerste jaren van zijn carrière. In 2020 heb ik tien jaar een camera, dan ga ik eens kijken: wat heb ik tot dusver gedaan? Wat kan ik hiermee. Ik wil geen eendagsvlieg zijn, ik wil niet morgen vergeten zijn. Ik vind Nederland superleuk, maar wil uiteindelijk groter denken, wereldwijd zelfs. Nooit genoeg ruimte om te dromen!’

Bekijk hier de hele serie van Bart Heemskerk. Meer van zijn foto's vind je op Instagram.