Het is inmiddels een jaar geleden dat Trump is verkozen, de Brexit ziet ernaar uit een feit te worden en wereldwijd komen vrouwen (en mannen) naar buiten met de waarheid over ongepast seksueel gedrag. Het is een understatement om te zeggen dat 2017 een turbulent jaar was. In het muzieklandschap zijn er genoeg artiesten die hun platform gebruiken om hun mening te uiten.

Father John Misty

We zijn allemaal geobserdeerd met onszelf, religie is de grootste onzin aller tijden en politici zijn niet representatief, maar zo egocentrisch als de pest. Een kleine samenvatting van het nieuwe album van Father John Misty. De titeltrack 'Pure Comedy' steekt de draak met heersende ideologieën van de samenleving zoals de man/vrouw-verdeling ('So somebody's got to go kill something while I look after the kids ... He says as soon as he gets back from the hunt, we can switch'). Daarnaast ontleedt hij religie als een cynisch sprookje:
'Oh, their religions are the best
They worship themselves yet they're totally obsessed
With risen zombies, celestial virgins, magic tricks, these unbelievable outfits'

Josh Tillmans plaat is nihilistisch en ironisch, en laat je met een glimlach nadenken over je eigen rol in de maatschappij.

De zin: 'And how's this for irony: their idea of being free is a prison of beliefs
That they never ever have to leave'

© Emma Elizabeth Tillman

Father John Misty

Fever Ray

“This country makes it hard to fuck!”, schreeuwt Zweedse artiest Fever Ray aan het eind van het nummer ‘This Country’ op haar laatste album Plunge. Het nummer zit verder vol feministische leuzen en vecht tegen het Twitter-tijdperk.
Op Plunge klinkt Dreijer manischer en ingewikkelder dan haar debuut, maar het gebrek aan nuance maakt het album des te sterker. Ze heeft de samenwerking met haar broer in The Knife op pauze gezet en is zich muzikaal opnieuw aan het uitvinden. In het nummer ‘Musn’t Hurry’ blijft ze observaties als ‘babies pushing boundaries’ herhaaldelijk roepen. Een referentie naar de onvolgroeide Amerikaanse president? Of naar de nieuwe generatie vrijheidsvechters die hem probeert te stoppen? Fever Ray’s apocalyptische plaat verklaart de oorlog. Met wie is voor elke interpretatie anders vast te stellen, maar dat er een volledige escalatie op volgt, is zeker.

De zin: 'Take your time and stay off the channels
We’re not attracted to this country’s standards'

Fresku x Mocromaniac

Hij spreekt nogal voor zich, die videoclip van ‘Witlof’ door Fresku en MocroManiac. Een zwarte man gaat aan tafel letterlijk witlof zitten eten, en wordt door alsmaar door meer witte mensen op zijn hoofd geaaid en op zijn schouders geklopt. Voor de tafel hangen de gezichten van onder andere Typhoon, Ali B en Najib Amhali, allemaal gekleurde mediapersoonlijkheden die op zoek gaan naar liefde van de oh-zo-witte mediawereld. Je ziet hoe een andere zwarte man boos wordt dat de hoofdpersoon witlof vangt en assimileert. Beelden flitsen langs: mishandelde en geketende slaven, de Ku Klux Klan, Michiel de Ruyter, Zwarte Piet, mensen die tegen AZC’s protesteren. Het wordt steeds erger, en eindigt met Hitler, Donald Trump en Geert Wilders. Uiteindelijk kotst de hoofdpersoon alle witlof uit, en lopen de witte mensen om hem heen geschrokken weg. Het is eigenlijk de opvolger van ’Zo Doe Je Dat’ uit 2015, waarin Fresku zich wit schminkt als commentaar op het witte Hilversum. ‘Met die eerste track wilde ik op een probleem wijzen’, zei Fresku erover, ‘nu wilden we iets vrolijks maken dat speelt met het thema, en mensen er bewust van maakt. Het is een logisch gevolg. Maar toen ik hoorde dat hij werd uitgeroepen tot 3FM Megahit? Er borrelde wel een klein stukje paniek in me op, ja.’

De zin(nen): 'Oh, nu komen jullie nice doen?
Ik pak die witlof, noem een nigga Typhoon
Taalkundig gekwalificeerd
Praat Nederlands met me, ben geassilimeerd
Dat is a.k.a. ge-Najib Amhalificeerd'

© Timo Pisart / 3voor12

Fresku en MocroManiac

© Gorillaz

Gorillaz Humanz

Gorillaz

De plaat Humanz is gemaakt voordat Trump verkozen werd, maar Damon Albarn en zijn bandleden speelden al wel met het idee. In de trant van: 'Weet je wat echt gestoord zou zijn..?' Die duistere fantasie is in de tussentijd werkelijkheid geworden, en dat maakt de plaat des te gekker. De keren dat Trump's naam in de teksten werd genoemd zijn weggehaald, en Obama's naam is weggebliept. Het is niet de eerste keer dat de band politiek laat doorsijpelen in de muziek. De dystopische fantasie van Demon Days (2005) is twaalf jaar later alleen nog maar verder uitgewerkt. ‘Ascension’ - zonder twijfel de grootste hit van het album - stelt meerdere dingen aan de kaak, maar vooral de spanningen tussen de politie en de zwarte gemeenschap ('Police everywhere/It's like a nigga killed a white man'). Misschien wel de meest maatschappijkritische dansplaat van afgelopen jaar.

De zin(nen): 'This the land of the free
Where you can get a glock and a gram for the cheap
Where you can live your dreams long as you don't look like me
Be a puppet on a string hangin' from a fuckin' tree.'

Hurray For The Riff Raff

De bevolking van Puerto Rico heeft redenen genoeg om woedend te zijn op de Amerikaanse regering. Orkaan Maria liet het land achter in puin, maar vergeleken met Harvey werd er beduidend minder aandacht en geld aan besteed. Daarnaast maakt het land feitelijk wel deel uit van de Verenigde Staten, maar meestemmen over wie er regeert is uit den boze. Samen met haar band Hurray For The Riff Raff balt Alynda Segarra haar vuist en strijdt ze voor een samenleving waar Puerto Rico niet het buitenbeentje is.

De in de New Yorkse Bronx opgegroeide zangeres zingt over een fictieve futuristische stad in 'Rican Beach', waar ze al haar culturele eigenschappen verloren heeft. Semi-autobiografisch, omdat ze vroeger altijd als wit werd gezien, en daardoor haar roots een beetje uit het oog verloor. En 'Pa'lante!' (spreektaal voor 'voorwaarts!') klinkt als een strijdlied, maar was ook de naam van de krant van de Young Lords, de groep Puerto-Ricaanse activisten in de jaren '60 en '70. In het nummer is Pedro Pietri te horen, die zijn gedicht Puerto Rican Obituary voordraagt. Maar eigenlijk is ‘Pa’lante’ een lijflied voor iedereen ter wereld die zich onderdrukt voelt en als minderheid wordt gezien.

De zin: 'Now all the politicians, they squawk their mouths.
They say: "We’ll build a wall to keep them out"'

© Sarrah Danziger / Hurray for the Riff Raff

Hurray for the Riff Raff

Jay-Z

Jay-Z’s nieuwste werk 4:44 is een openhartige en eerlijke plaat, waarin hij zich op meerdere fronten fragiel opstelt. Van een spijtbetuiging voor het vreemdgaan, tot de vrede die hij nu heeft met de geaardheid van zijn moeder. De track die het meeste stof deed opwaaien was ‘The Story Of O.J.’, en dan vooral de videoclip die erbij hoorde. In de stijl van de jaren ’30 Disney-animatie wordt er kritiek geuit op hoe donkere mensen jaren lang gerepresenteerd worden. De clip zit vol stereotypen, zoals Jay-Z die watermeloen eet, en het slavernijverleden wordt op confronterende wijze gevisualiseerd. De rapper rolt zijn ogen wanneer O.J. Simpson met een brede glimlach zegt: 'Ik ben niet zwart, ik ben O.J.' Oké. Kort door de bocht: maakt niet uit hoe succesvol je bent als Afro-Amerikaan, of je nou O.J. of Tiger heet, je bent en blijft zwart. En hoe ga je dan met je succes om? En belangrijker nog, hoe ziet de maatschappij je dan? 

De zin: 'House nigga, don't fuck with me
I'm a field nigga with shined cutlery'

Fleet Foxes

‘Hoe kon alles instorten in een dag? Waren we zo overmoedig?’, vraagt Robin Pecknold van Fleet Foxes zich verslagen af in de eerste zinnen van de prachtige piano-ballad ‘If You Need To, Keep Time On Me’. Vervolgens vraagt hij zich af of je je koffer pakt en naar een ander land trekt, wanneer Amerika als een kaartenhuis in elkaar dondert. Het liedje speelt zich af op 20 januari 2017, de dag van de inauguratie van Trump. ‘Ik voelde me die dag verschrikkelijk en moedeloos’, vertelde Robin Pecknold in dit openhartige en geestige interview over zijn Instagram-tijdlijn. Hoe het land is veranderd sinds die dag? ‘Ik hoor veel over hate crimes en vandalisme. Veel van mijn vrienden zijn ontmoedigd. Tegelijkertijd dacht ik tijdens het presidentschap van Barack Obama: “We hebben een goeie man zitten daar, er gaat niets gestoords gebeuren dus ik hoef niet over politiek na te denken.” Achteraf voel ik me daar schuldig over, er heerste een stortvloed aan populistische sentimenten waar ik niets van doorhad.’

De zin: ‘Who knows what State is in store?
If they all turn, will you run?’

 

© Robin Pecknold

Robin Pecknold en zijn vader

Sheer Mag

Matt Parker, songschrijver van Sheer Mag, stond er midden in in Washington, tussen de flessengooiende demonstranten. Met zijn neus bovenop de onrust en kwaadheid van jong en links Amerika. Daar moest ongetwijfeld een heel protestalbum uit voortvloeien. Zangeres Tina Halladay vertolkt als geen ander de frustraties die heersen en je kan niet anders dan haar serieus nemen. In ‘Expect The Bayonet’, bijvoorbeeld, een nummer over sociale ongelijkheid en institutioneel racisme. ‘Suffer Me’ is vervolgens een verwijzing naar de Stonewall Riots, een befaamd protest in de jaren zestig dat gezien wordt als cruciaal in de emancipatie van homo’s in Amerika:
'The streets outside were stained
At the Stonewall on June 28th
Blood runs cold into the gutters
And into the drain'

Ook een zeer actueel onderwerp in het Amerika van nu, maar we gaan langzaam vooruit. In steeds meer landen wordt het homohuwelijk namelijk gelegaliseerd. Er hangt een sfeer van rebellie in de hele plaat. Laat Sheer Mag die revolutie maar leiden.

De zin: 'You better atone, or you’ll surely regret.
And if you don’t give us the ballot, expect the bayonet.'

Kendrick Lamar

Hoe kan je je punt over politiegeweld nog beter maken? Door Mr. World Peace himself uit te nodigen natuurlijk. Niemand minder dan Bono zingt mee op het refrein van Kendrick Lamar's 'XXX.' Een vrij vaag en onsamenhangend refrein, maar gelukkig wordt het punt in Lamar's coupletten wel gemaakt. Hij probeert te verklaren hoe gang violence in stand wordt gehouden ('I can't sugarcoat the answer for you, this is how I feel: If somebody kill my son, that mean somebody gettin' killed.') en omschrijft hoe Amerika als 'wereldpolitie' optreedt. 'De geweldige Amerikaanse vlag wordt met explosieven omwikkeld', rapt K.Dot. Waar Amerika zichzelf graag ziet als lichtend voorbeeld in de wereldpolitiek, is de rapper van mening dat de VS te vaak buiten haar boekje treedt. Daarnaast omschrijft hij hoe de komst van Trump ervoor zorgt dat de critici van Obama zijn afwezigheid beginnen te betreuren. Lamar biedt een spiegel voor een confronterende realiteit.

De zin: 'Donald Trump's in office,
We lost Barack and promised to never doubt him again.'

© Kendrick Lamar

Perfume Genius

Mike Hadreas van Perfume Genius heeft veel van zijn werk gewijd aan persoonlijke worstelingen: het accepteren van zijn geaardheid, zijn lichaam, zijn schooltijd. No Shape, het album dat dit voorjaar uitkwam, klinkt positiever. Niet dat alles overwonnen is, maar de focus is veranderd. De blik is verschoven van individu naar collectief. Zo benadert hij in titeltrack ‘Slip Away’ zijn omgeving in wij/zij termen. Laat ze maar praten, ons zullen ze nooit breken. Er is een hoop geschreven over Trump’s bewind in teken van de LGBTQ-community. Het verbieden van transgenders in het leger bood ongekend veel weerstand. Wereldwijd kwamen mensen ongeacht geaardheid in opstand. ‘Slip Away’ klinkt hoopvol en opzwepend, maar wel met een bitterzoete nasmaak als je kijkt naar de actualiteiten.

De zin: 'If you never see 'em coming
You'll never have to hide'

© Perfume Genius / pers

VANT

Terwijl de podia onder de voeten van VANT steeds groter werden, brak het Verenigd Koninkrijk met de EU en werd Donald Trump gekozen tot President van Amerika. Het had misschien niet beter uit kunnen komen voor de sociaal bewogen punkers, maar desondanks blijft frontman Mattie Vant zich zorgen maken. ‘We worden als band relevanter dan ooit,’ vertelde hij in een interview. En dat terwijl ze een paar weken geleden aangaven een pauze van VANT te gaan nemen.

VANT is het Londense punkbandje dat muziek gebruikt om frustraties en ontevredenheid met de wereld uit te drukken. Met inspiratiebronnen als The Clash en Rage Against The Machine proberen de mannen een politiek tegengeluid te creëren, en debuutalbum Dumb Blood liet zien dat ze het belangrijk vinden om politieke zaken bespreekbaar te maken. ‘Put Down Your Gun’ beschrijft de angstcultuur waarin we leven: 'We’re still shot for being black or gay. You know it’s law that lets them pull the trigger. But seem confused by another dead.'

De zin: 'We don’t approve of your kind around here
Your lazy acquisitions lacked ambition and decisions
And resulted in this constant state of fear'

Sef

Vroeger beperkte Sef het engagement in zijn muziek voornamelijk tot een enkele terzijde over de Telegraaf-lezer, maar op zijn nieuwe album Excusez-Moi kijkt hij rechtstreeks in de ogen van xenofoben en Wilders: ‘Ik zie allemaal dingen als ik kijk naar jouw gezicht, maar waarom zie ik geen liefde, dan?’ In het nummer vraagt hij als kersverse vader begrip voor vluchtelingen, want wat nou als jij ergens in een boot drijft omdat er bommen vallen op de plek waar jouw huis staat? Jij bent toch ook maar per toeval geboren aan de ene kant van een landsgrens, en niet aan de andere kant?

De zin: 'Jij bent ook maar per toeval geboren aan de kant van de streep, waar iedereen het veel beter heeft en veel beter leeft. Je hebt niks hoeven doen voor wat je allemaal claimt, waar is je empathie?’

© Vince Staples

Vince Staples - Big Fish Theory

Vince Staples

Vince Staples wil dat we blijven groeien. Eén zwarte Amerikaanse president is niet genoeg. Hij wil dat we nog verder ontwikkelen. Staples pleit voor meer vrouwen aan de macht. Zwarte vrouwen om precies te zijn. 
Het tweede album Big Fish Theory dient als vergrootglas voor Amerikaanse misstanden. Over het kapotte gevangenissysteem, over rassenoorlogen, en over mensen die hij heeft verloren dankzij de gangs uit geboorteplaats Compton. In nummer 'Bagbak' kijkt de rapper kritisch naar het Witte Huis. Want deze man gaat niet stemmen totdat de kandidaat zwart is. 'Until they love my dark skin, bitch I'm goin' all in'. 

De zin: “We need Tamikas and Shaniquas in that Oval Office, Obama ain't enough for me, we only getting started”

Song van het Jaar 2017

Wat was dé Song van het Jaar 2017? Welk nummer luisterde jij eindeloos op repeat? Welk liedje was het mooist, het meest bijzonder of het moeilijkst te ontwijken? De stemmbussen zijn inmiddels gesloten, maar je kan wel bij de ontknoping zijn.

De top 100 en de winnaar worden bekendgemaakt op het Song van het Jaar festival, op 8 december in TivoliVredenburg. En dat is nog niet alles: er komt ook een hele lading toffe artiesten! Moss, Warhaus, Naaz, Sevn Alias en veel meer zullen komen optreden. Wil je erbij zijn? Dat kan! Kaarten kun je hier bestellen.