3voor12/Tilburg: Eindejaarslijstjes 2015

De beste concerten in en rondom Tilburg volgens de redactie

Redactie 3voor12/Tilburg ,

Het einde van het jaar nadert en 2016 staat om de hoek. De hoogste tijd om terug te blikken op het afgelopen jaar. In en rondom Tilburg was er wederom veel te beleven op muziekgebied. Onze redacteuren hadden daarom ook een hele klus om een top 3 te maken van de beste concerten dit jaar, maar het is ze uiteindelijk toch gelukt. Dit vonden zij de beste concerten van 2015.

Bas van Duren (hoofdredacteur)

1. Badly Drawn Boy op Incubate
Oh, wat was de teleurstelling voelbaar in de MIDI dit jaar, en dan toch op nummer één? Jazeker, want ook al stond Damon Gough zonder band te spelen, de Badly Drawn Boy was (relatief) goed bij stem, was innemends als vanouds en speelde zonder de schroom die hem al die jaren heeft getormenteerd. Een uitermate breekbare show die niet aan iedereen was besteed, maar voor de rest die de context wel kende, een absoluut hoogtepunt.

2. Adam Green op Incubate 
En nog zo'n zonderling, maar dan wel begeleid met een gitarist. Adam Green, frontman van het ter ziele gegane The Moldy Peaches, wordt last-minute in gevlogen als vervanger van kompaan Kimya Dawson en ergens gaat er in de communicatie iets mis, want slechts een handjevol bezoekers is getuige van één van Amerika's beste songsmiths. Green laat zich niet kisten door het gebrek aan publiek en zingt, danst als een malloot en maakt grapjes tussendoor. Heerlijke vent, heerlijke show.

3. Spandex Marco - Heavy Metal Bowling 2015
Een excuus om een ode te brengen aan Heavy Metal Bowling dat na dit jaar stopt. Legendarisch waren ze: de donderdagavonden bij Dolfijn Bowling aan de Ringbaan, waar de eerste editie nog relatief bescheiden was, maar gaandeweg nog heerlijk uitzinniger. De metalpakjes werden erbij getrokken, teamnamen verzonnen en minder strikes gegooid dan goed voor mij was. En dan die held. De enige echte Spandex Marco. Koning van de metal, rockgod van Tilburg. Ik mag lijden dat hij een prachtig plekje krijgt op de komende editie, op wat voor manier dan ook.
 
 

Inge Gruijters (eindredacteur)

Douglas Dare is op het eerste gezicht een beetje nerdy, met zijn gladde haartjes en brave coltrui. Maar wát een muzikant! Zijn muziek is prachtig. De nummers zijn veelal melancholisch en heel intens, maar dankzij de luchtige verhaaltjes en geinige Britse grapjes tussendoor wordt het toch geen écht beladen avond. Mooi ook dat Dare besluit vanwege het uitgebreide applaus tóch maar een toegift te geven, terwijl het merendeel van het publiek ondertussen al in de foyer aan een wijntje zit.
 
013 was het grootste deel van 2015 gesloten. Voordat 013 haar deuren officieel heropent staat de Belgische band Balthazar al op de planken. Strak, bombastisch, muzikaal en supercool. Een geweldig optreden in een mooie ‘nieuwe’ zaal. Topavond.
 
3. John Coffey op Best Kept Secret
Precies 1 week na het ‘biervangincident’ op Pinkpop staat John Coffey op het Hilvarenbeekse festival. Het moge duidelijk zijn dat veel mensen in de tent stiekem gekomen zijn om te kijken of zanger David opnieuw een biertje vangt.  Gelukkig weten ook heel veel aanwezigen de bak herrie van deze heren op waarde te schatten; wat een feestje. De ‘John Coffey-vuurdoop’ van uw recensent is er een om met plezier aan terug te denken.
 
 

Joost Peters (eindredacteur)

Het album Transatlanticism (2003) van Death Cab For Cutie is een persoonlijke alltime favourite. Op BKS zie ik de vier indiehelden op zaterdagmiddag gloriëren in de tent, met hun intens beleden hartzeer voor gevoelige jongensmannen. 
 
2. Öhne Umlaut op Incubate
Zwaar ironisch hipstergedoe, natuurlijk. Maar het vrolijk stemmende optreden van deze lokale electropoheld gaat er op de Incubate-donderdagnacht in als dertien pitchers bier tijdens het heavymetalbowlen. 
 
3. Mark Kozelek/Sun Kil Moon op Incubate
De spanning is aanvankelijk te snijden in de helaas matig gevulde Concertzaal, maar naarmate de avond vordert ontdooit zowel artiest als publiek. Het resultaat: een zeldzaam mooi optreden van de Amerikaanse hogepriester van de melancholie.
 
 

Jenny Janssens (schrijver/fotograaf)

Op de zaterdagavond van Incubate leek de Muzetuin even te zweven. Niet alleen werd dit optreden door de redactie bestempeld als beste concert van Incubate, maar het is ook mijn persoonlijke hoogtepunt van alle shows die ik dit jaar in ons stadje heb mogen bijwonen. Funky psychrock band Unknown Mortal Orchestra nam het publiek van Incubate even mee in de rollercoaster van het turbulente liefdesleven van zanger Ruban Nielson. De band leverde dit jaar een van mijn favoriete albums af. Multi-Love is mijn meest gedraaide plaat van het jaar en ik ben nog lang niet van plan ‘m beu te worden.
 
Het hiphopduo Killer-Mike en El-P lieten op Woo Hah! zien waarom ze aan de top staan van de huidige hiphop scene. Met een ijzersterk optreden gaven de rappers een van de tofste hiphop shows weg die ik dit jaar heb gezien (en geloof me, dat zijn er een hoop). Het publiek bij de Puna Stage ging los, en hoe, met als persoonlijke hoogtepunt het nummer ‘Close Your Eyes and Count to Fuck’.
 
3. Kate Tempest op Best Kept Secret
Tempest oogt als een ontzettend schattig en eigenlijk vrij normaal meisje, maar don’t judge a book by its cover. Deze Zuid-Londense rapster heeft veel meer in haar mars dan je op het eerste gezicht zou denken. Op Best Kept Secret gaf de blonde Britse een ontzettend memorabel optreden weg, met indrukwekkende raps en dikke grime-beats. Het dikke Londense accent was charmant en aandoenlijk, evenals haar lievige glimlach toen ze zag dat mensen in het publiek ook daadwerkelijk haar teksten kenden. ‘’This feels fucking beautiful, thank you’’, aldus Tempest. Fucking beautiful, dat was het zeker.
 
 

Jessy de Cooker (schrijver)

We spreken februari van dit jaar wanneer John Coffey de Kleine Zaal van 013 vakkundig sloopt. Het befaamde biertje is dan nog ver weg, maar de Utrechters tonen nog voor het begin van het festivalseizoen aan uitstekend in vorm te zijn. Ik leerde dat er slechts een devies is bij één concert van John Coffey is, namelijk: beuken of gebeukt worden.
Maar de euforie die loskwam bij klassiekers als Romans (het begincouplet door zanger Achter de Molen a capella gezongen met het publiek) en Featherless Redheads (inclusief crowdsurfende jarige Job)  in combinatie met de duizenden papiersnippers die door de zaal werden gegooid maakten van het optreden van John Coffey voor mij de beste show van 2015.
 
St. Tropez was voor mij de verrassing van de Popronde. Waar het matig opgekomen publiek in Studio zich opmaakte voor een onbekend indiebandje stonden daar ineens de gasten van Go Back To The Zoo voor hun neus. Maar dan in een volledig nieuw jasje.
GBTTZ-zanger Cas Hieltjes staat in dit zijproject als slaggitarist achter op het podium en schenkt de spotlights aan bassist Lars Kroon, die op momenten meer tussen het publiek staat te beuken dan dat hij op het podium staat. Alles wat GBTTZ de afgelopen jaren miste, heeft St. Tropez wel. De korte nummers zijn doorspekt met gruizige uptempo gitaren, vuige lyrics en de hervonden ballen van de band. 
 
De veertigjarige Kathryn Joseph troefde begin dit jaar Paolo Nutini’s Caustic Love en Rave Tapes van Mogwai af als Album van het Jaar in Schotland. Haar Bones You Have Thrown Me and Blood I’ve Spilled wist de jury zo te verrassen dat deze volstrekt onbekende pianiste ineens met de grootste muziekprijs van Schotland in haar handen stond.
“Will you wait for death to come,” vroeg Joseph zich op Incubate 2015 af tijdens het optreden in De Harmonie. Ze leek de breekbare liedjes vol vertrouwen te brengen, maar ze gaf na The Bird toe op de dag na een optreden graag dood te willen. Joseph is een getroebleerde ziel die op Incubate bewees de prijs  verdiend te hebben. Haar liedjes zijn eerlijk en soms zelfs te eerlijk. Maar oh zo mooi.
 
 

Elke Rietveld (schrijver)

1. Gregory Porter in 013
Gregory Porter als een van de eerste in het nieuwe 013. Niet alleen was ik onder de indruk van hoe het vernieuwde 013 er nu van binnen uitziet, maar ook van de beste man zelf. De capaciteit van de zaal was met de helft gegroeid en meneer Porter wist de hele zaal stil te krijgen. Prachtig!
 
2. Rhinorino op de Popronde
Rhinorino in Cafe Berlijn tijdens de popronde dit jaar was een heel erg goed optreden! Heel erg tof ook dat ze heel café Berlijn vol kregen ondanks dat Berlijn toch een aardig eindje buiten het centrum ligt!
 
3. Slayer en Anthrax in 013
Van de Big Four (Metallica, Slayer, Megadeth en Anthrax) hoefde ik alleen laatst genoemde nog maar live te zien. Dat is die avond gebeurd. En het was fantastisch.

 

Wouter de Waal (schrijver)

1. Jasper Stadhouders' International Improv Ensemble op Incubate
Het mag de organisatie dan financieel gesproken in het nauw gedreven hebben, Incubate kende dit jaar een overvloed aan uitstekende performances, of het nu ging om de rockactie van The Melvins, het allesverzengende optreden van Cabaret Voltaire of de innemende klanken van Fennesz en Arve Henriksen, om maar enkele voorbeelden aan te halen. Een persoonlijk hoogtepunt was zeker ook de concertreeks van Jasper Stadhouders' International Improv Ensemble, die in het sterfjaar van geestelijk vader Ornette Coleman overtuigend bewees dat free jazz nog steeds springlevend is.

2. King Dude op Roadburn
Een van de grootste genoegens van Roadburn is de unieke atmosfeer van het festival, die er ieder jaar opnieuw voor zorgt dat artiesten boven zichzelf uit kunnen stijgen. Een voortreffelijke illustratie van dat fenomeen werd deze keer gegeven door King Dude, die in een goedgevuld Patronaat niet veel meer nodig had dan zijn stem en gitaar om de hele zaal te betoveren en voor even deel te laten hebben aan zijn hoogst eigenaardige, maar fascinerende perspectief op de wereld.

Het land van de rijzende zon was dit jaar prima vertegenwoordigd in onze stad, bijvoorbeeld in de personen van Merzbow (tijdens Incubate) en pianiste Tomoko Mukaiyama, die vroeg in het jaar tekende voor een schitterende, deels geïmproviseerde continue uitvoering in Het Cenakel in het kader van concertserie De Link. Te gek was ook de gepassioneerde samenwerking van lokale saxofonist Joris Posthumus met zijn Japanse collega Yuichiro Tokuda, die op de avond van de eerste april in Paradox een waar muzikaal vuurwerk opleverde.
 
4. Noura Mint Seymali op Festival Mundial
Naast ongecompliceerde feestbands voorzag Mundial dit jaar ook in een heel aantal ongewone performances. Voordat Méta Méta de dag erop de reusachtige koepelhal deskundig leeg speelde met een prachtig mengsel van traditionele en gedurfde moderne klanken, kon een kleine schare van liefhebbers zijn hart al ophalen bij Noura Mint Seymali, de Mauritaanse die met haar felle vocale uithalen en geweldige psychedelische band de woeste Sahara een ogenblik naar Tilburg bracht.
 
5. Vanderbuyst (afscheidsshow) in Little Devil
Aan alle goeds komt een eind, dus ook aan de reis rond de wereld van Nederlands hardrocktrio Vanderbuyst. Gelukkig konden de liefhebbers nog wel genieten van een geweldige tweedaagse finale in Little Devil, waarbij op de laatste dag het Belgische voorprogramma Bliksem ook nog luid en duidelijk liet zien de afgelopen jaren enorm gegroeid te zijn als band. Een waardig afscheid.
 
6. Gifgrond 49 op Gifgrond
Het leukste terugkerende subculturele feestje van Tilburg is en blijft Gifgrond, dat dit jaar heel fijn afsloot met een drietal acts die het experimentele en speelse karakter van dit op het grensvlak van analoge en digitale media opererende initiatief voorbeeldig representeerden. De gratis sandwiches met pindakaas en jam die we na afloop bij Señor Sandwich konden verkrijgen, waren overigens ook heel welkom.
 
 

Maarten de Waal (schrijver)

Door gezondheidsproblemen hebben we deze Incubate helaas slechts op halve kracht meegedraaid, maar dat heeft ons niet belet heel wat moois mee te pikken. De rustige, sfeervol melancholieke zondag in het Natuurtheater van Oisterwijk was er zeker één om te onthouden, maar het meest heilzaam was misschien wel de alles omver blazende set van Merzbow op de vroege dinsdagavond, die zo verkwikkend werkte dat ze ons voor de rest van de week heeft opgeladen. Hopelijk kunnen we nog lang van deze Tilburgse festivaltrots genieten.
 
Een prachtig undergroundinitiatief van Niels Duffhues, met veel ruimte voor improvisatie en al dan niet vrolijke gekte dankzij bijdragen van onder meer Otto Kokke en Colin Webster, Senga Etna en natuurlijk ook de uit zijn graf verrezen Elvis. Een van die zeldzame muzikale avonden waarop alles lijkt te kunnen.
 
Een ander mooi DIY-initiatief van het meer jeugdige team Tim & Meis. Ook hier vinden we een ruime variëteit aan klanken, van fluisterzacht en breekbaar tot verzengend en snoeihard. In die laatste categorie waren er gedenkwaardige optredens van Tsar Bompa, The Fifth Alliance en naadloos in elkaar overvloeiende sets van Svartvit en Slakkengang. Een zeer geslaagde samenkomst, die we misschien nog wel hoger hadden ingeschaald wanneer we een naar verluid explosieve show van Gewoon Fucking Raggen door andere (ook aangename) concertverplichtingen niet hadden gemist. Ga zo door, Monomentum! 
 
4. Zaum + Snailking + Galvano in Little Devil
Little Devil had dit jaar een bijzonder goede en gevarieerde programmering en prolongeerde daarmee wat ons betreft de status van beste muziekcafé van Tilburg. Vele memorabele concerten hebben we hier mogen bijwonen, onder meer van het Øresund Space Collective, Joe Buck Yourself, MDC en natuurlijk ook de albumpresentatie van lokale grootheid The Light Brigade. Recentelijk zagen we nog een intrigerende mix van metal en traditionele Mongoolse volksmuziek bij het optreden van Nine Treasures, maar het meeste is ons misschien nog wel de 'Middle Eastern Mantra Doom' van het Canadese duo Zaum bijgebleven. Benieuwd wat het nieuwe jaar hier voor ons in petto zal hebben.
 
Roadburn kende ook deze editie weer vele hoogtepunten, waaronder het carrièreretrospectief van Anathema, de bijzondere samenwerking van Enslaved en Wardruna en vernietigende performances van Bongripper, om er maar een paar te noemen. Minstens zo verrassend waren echter enkele optredens van meer obscure acts als Botanist en, later diezelfde dag, Kayo Dot, dat erin slaagde elementen van metal, modern klassiek en r&b op wonderlijke wijze in elkaar te laten vervloeien.
 
6. Méta Méta op Festival Mundial
Het Mundialfestival heeft ons ook deze jaargang een aantal keer prettig verrast, zeker op de kleinere podia. Daar zagen we zaterdag al de energieke Chinese reggaepunkers van Long Shen Dao aan het werk, en tegen de avond van die eerste dag maakten de rockende gitaarlicks bij Noura Mint Seymali ook grote indruk. Aziza Brahim trapte vervolgens de zondag fraai af, maar het gaafste vonden we misschien wel de vervreemdende samba/free-jazzmix van het Braziliaanse Méta Méta, dat aansluitend in de grote koepelhal te bewonderen was. Dat de experimentele klanken van dit gezelschap niet iedereen konden bekoren, werd wel bewezen door de aanzienlijke leegloop van de toch al niet al te gevulde ruimte (misschien was een kleiner podium in dit geval een geschiktere keuze geweest), maar bij enkele woest dansende enthousiastelingen was het kwartje duidelijk wel gevallen. In alle opzichten een grensverleggend concert.