#RB15: Roadburnzaterdag herbergt veel prettige verrassingen

Experimentele undergroundoutfits maken dag tot succes

Maarten & Wouter de Waal ,

De oogjes worden kleiner en het weer is helaas minder uitnodigend dan gisteren, maar de echte Roadburner laat zich door vermoeidheid en dreigende neerslag niet uit het veld slaan. Dat blijkt wel uit de reeds om kwart voor drie prima gevulde Kleine Zaal, waar Briqueville het spits afbijt van een dag die voor ons in het teken zal staan van relatief onbekende, maar daarom zeker niet minder fijne acts.

De Brusselaren van Briqueville hebben in relatief korte tijd reeds een aardige naam opgebouwd in de underground vanwege hun intense, goed opgebouwde ritualistische liveshows. Ook vandaag begint het gemaskerde gezelschap heel ingetogen, om langzaamaan op te bouwen naar een allesverzengende climax. Nu ja, langzaam – de heren hebben slechts een half uur de tijd om hun muzikale vertelling te ontvouwen. Zeker geen onbevredigend optreden, maar wel voorbij voor je er erg in hebt. Voordeel van deze korte speelduur is dan weer dat we nog een groot deel van het optreden van Botanist kunnen meepakken. Deze blackmetalgroepering uit San Francisco zou je kunnen scharen onder de noemer van de derde zwarte metaalgolf, wanneer je daaronder een onderling zeer verscheiden groep van bands met als mogelijke vaandeldrager Liturgy zou verstaan. Wat deze acts gemeen hebben is een grote liefde voor het experiment met daaraan gekoppeld een drang om het traditionele blackgeluid te verrijken met invloeden uit andere genres. Bij Botanist springt alleen de instrumentatie al in het oog: harmonium en hammered dulcimer (verwant aan het hakkebord en de cimbalom) kom je niet elke dag tegen bij een metalgezelschap. Hun latere werk kent duidelijk invloeden uit de shoegazehoek, maar het geluid dat ze neerzetten is zeer eigen en herkenbaar en blijft ondanks een onmiskenbaar 'lichte' ondertoon wel degelijk iets van grimmigheid behouden. Als je er geen moeite mee hebt om iemand in raspende vocalen een nummer over de lente te horen aankondigen, zeker een band die de moeite waard is om een keer uit te checken.

Een half uur later maakt in dezelfde met gebrandschilderde ramen versierde bovenzaal van Dudok de donkere folksingersongwriter King Dude zijn opwachting. We zagen deze schimmige variant van 'The Man In Black' al eerder in Little Devil aan het werk, en zijn vermogen om het publiek voor zich in te nemen blijkt in de tussentijd ongeschonden, of eigenlijk zelfs toegenomen. Een niet onbelangrijke rol daarin spelen zijn gesprekjes met het publiek, waarin hij op ietwat ironische wijze toch onverholen zijn hart blootlegt. Zo rijgt deze eigentijdse troubadour een onweerstaanbare meezinger als 'Lucifer's The Light Of The World' aan liefdevolle overwegingen over ronddartelende lammetjes in de weiden rond Tilburg. Wanneer de King uiteindelijk zijn gitaar weglegt om een song met orgelgeluid te begeleiden, schept hij moeiteloos een duistere maar toch warme religieuze sfeer. Een bijzonder memorabele performance.

Buiten is het ondertussen gaan regenen, dus haasten we ons naar de Kleine Zaal voor het optreden van het Berlijnse drietal Sun Worship. Zij vertegenwoordigen een jongere generatie van blackmetalbands die anders dan Botanist dicht bij de basis blijven, door het publiek op een vernietigend spervuur van blastbeats en tremologitaarwerk te vergasten. Overdonderend wanneer je er voor open staat, maar we horen onze maag nog boven het geweld uit rammelen, dus besluiten we even een eetpauze te nemen om ons daarna in het kalmere vaarwater van de Cul de Sac te begeven. Roadburn heeft de sympathieke gewoonte opgenomen om een label de gelegenheid te geven daar een dag haar bands te presenteren, en dit keer valt die eer te beurt aan het Belgische Ruffstuffmusic. Een van de acts op dat label is de man die zichzelf Ashtoreth noemt, en iets na half zeven begint deze aan zijn sjamanistische muzikale reis. Om een gepaste stemming te creëren brandt hij eerst wat geurhout en staart enige tijd peinzend in de vlam. Vervolgens begint hij keelklanken voort te brengen die hij aansluitend loopt, zodat het geluid steeds gelaagder wordt. Dan komt er wat voorzichtig gitaarspel bij, dat steeds intenser wordt en uitmondt in een finale waarin een soort archaïsch gebrul wordt voortgebracht. Het geheel is sterk tranceverwekkend; je krijgt als publiek het gevoel dat je deelgenoot wordt gemaakt van de meest intieme zielenroerselen, die niet langer in woorden zijn uit te drukken. De ontlading na de set is dan ook groot en verscheidene aanwezigen schudden de artiest na afloop persoonlijk de hand. Fijn dat Roadburn ook voor dit soort roerende kleinschalige performances een plek inruimt.

Na die intense ervaring willen we wel weer eens onbekommerd rocken, dus komt het goed uit dat The Heads aansluitend in de grootste zaal van 013 spelen. De psychedelische zeventiger jaren spacerockvibe (denk Hawkwind) is nooit ver weg op dit festival, maar het zijn dit jaar ongetwijfeld The Heads die deze sfeer in de meest pure vorm weten op te roepen. Heerlijk om even mee te maken, maar toch moeten we onszelf al snel losrukken van deze met kleurige projecties gelardeerde set om tijdig bij het optreden van Kayo Dot aan te kunnen treden. Het dubbelalbum van de 'voorganger' van deze band, Maudlin Of The Well, maakte zo'n vijftien jaar geleden de nodige rondjes in onze cd-speler, maar van de act die uit de as van deze groep verrees hadden we eigenlijk nog niet zo heel veel tot ons genomen. Dat we daar bepaald verkeerd aan gedaan hebben, wordt overtuigend bewezen door de fantastische set die de Amerikanen rond Toby Driver vandaag neerzetten. De kreet 'oncategoriseerbaar' is natuurlijk een zwaktebod, dus laten we de zeer diverse klanken van deze formatie scharen onder de noemer progressieve dark metal met opvallend melodieuze zanglijnen. Veelzeggender is misschien een vergelijking met het latere werk van Ulver of het stilistisch zeer uiteenlopende oeuvre van Mike Patton. Dat hun eerste plaat is uitgebracht op John Zorns Tzadik-label zegt natuurlijk ook wat over zowel de buitenissigheid als de kwaliteit van dit beestje. Kort gezegd: Als je iemand bent die van hardere muziek houdt en je schept er groot behagen in om muzikaal voortdurend op het verkeerde been te worden gezet, dan moet je Kayo Dot een keer live meemaken, zeker wanneer men net zo'n verschroeiende, met geweldige lichteffecten getooide finale neerzet als vandaag. Simpelweg niet te overtreffen.

Om wat bij te komen van al die ongeremde experimenteerdrift nemen we even een kijkje bij de gemakkelijk in het gehoor liggende, enorm aanstekelijke en professioneel uitgevoerde gothic rock van Fields Of The Nephilim. We vernemen van iemand die het weten kan dat het geluid ten opzichte van de show van gisteren behoorlijk vooruit is gegaan, en inderdaad knallen de songs van de groepering rond Carl McCoy perfect uitgebalanceerd de zaal in. Heel enerverend, maar toch besluiten we onze avond te besluiten met de sinistere klanken van (Oost-)Brabantse blackmetaltrots Urfaust. De band uit Asten heeft in de loop van zijn ruim tienjarig bestaan een trouwe fanschare opgebouwd die de landsgrenzen ver overschrijdt – in de werkelijk bomvolle Kleine Zaal worden we omringd door buitenlandse bezoekers. De beurtelings door statig gezang en ijselijk gekrijs uitgedrukte occulte doodsverering van het tweetal, stemmig ondersteund door het expressionistische zwart/witte filmmateriaal dat achter de band geprojecteerd wordt, spreekt dan ook een taal die elk zwart hart kan begrijpen. Wel jammer dat de set prompt na de inzet van het slotnummer zo abrupt aan zijn einde komt (wegens technische problemen, zo lijkt het), maar de sfeer is dan al overtuigend neergezet. Om het festival toch nog op een hoge noot te verlaten, gaan we nog even op het balkon zitten bij de adrenalinespiegelverhogende synthrock van Zombi, maar dan houden we deze dag, die voor ons waarschijnlijk de meest verrassende van dit Roadburnfestival was, moe maar verzadigd voor gezien.