Pandemie of niet, de Utrechtse dj Carista rolt haar masterplan gewoon verder uit. Komende week is ze co-host in 3voor12 Radio, afgelopen week verscheen een ijzersterke compilatie vol aanstormend Nederlands talent. We stellen een drietal aan je voor, en spreken Carista zelf. ‘Ik ga niet graag bij de pakken neerzitten, dan kijk ik liever naar andere opties.’

Zelfs in deze bizarre periode, een tijd waarin dj’s zonder dansvloer zitten, lijkt de Utrechtse dj Carista onontkoombaar. Al vanaf dag 1 had ze een heldere artistieke visie, vorige zomer groeide ze uit tot een heuse ster en donderde ze door de uitpuilende Bravo op Lowlands, begin 2020 deed ze een Essential Mix voor BBC Radio 1 (!) en sinds de pandemie? Ze rolt haar masterplan gewoon verder uit, via kleinschalige gigs, luistersessies en radioshows. De kroon op haar werk is het eerste compilatiealbum op haar label United Identities. Modern Intimacy Volume 1, heet–ie, en hij kreeg meteen een dikke 8,5 bij het Britse tijdschrift DJ Mag.

‘Nou ja, een masterplan? Een masterplan?’ Carista Eendragt giechelt. ‘Heel veel dingen vallen op zijn plek, op dit moment. Wat ik vier of vijf jaar geleden voor ogen had, daar streef ik stap voor stap naartoe. Daar hoort bij dat je tegen bepaalde zaken nee moet zeggen, zodat je andere dingen kunt doen. Zo’n Essential Mix opent de deur naar heel veel meer, bijvoorbeeld.’

Zo’n Essential Mix is een visitekaartje naar de grote podia, de mooiste spots op festivals wereldwijd. Haar zomer had er geweldig moeten uitzien, maar je hoort Carista niet klagen, hoor. ’Nee, hoor. De afgelopen zes maanden kon ik rust nemen voor mezelf, en kleine showtjes doen bij Doka en RadioRadio. Ik vond het alleen al heel fijn om weer voor een publiek te staan. Je gaat terug naar de essentie van waarom je muziek speelt. Ik weet nog hoe ik tien jaar geleden in een lokaal café vlieguren stond te maken, zo voelt het nu weer. Je moet nederig zijn, dankbaar dat je in ieder geval érgens mag draaien. Ik ben heel tevreden hoe de dingen zijn gelopen, hoe ik ermee ben omgegaan.’

Dat betekent: vroeg opstaan, veel sporten, selfcare. Het gaf haar de rust in het hoofd om serieus met de compilatie aan de gang te gaan die al net zo breed werd als haar dj-sets. Op de ene kant klinken zwoele pop, elektronische jazz, broeierige house vol percussie. De andere kant is dieper en donkerder, idm en acid die smeekt om stroboscopen, rookmachines en zwetende mensenmassa’s. ‘Ik wilde de compilatie benaderen zoals ik ook mijn radioshows bij NTS benader. Voor mij op NTS zit vaak Charlie Bones, en de laatste paar maanden ook vaak Jamie xx. Vaak begin ik dus met R&B, jazz, soulvolle muziek. Dan ga ik op een journey naar wat harder.’

Ontdekking 1: Jelee

Hou je van de abstractere producties van James Blake? Goeie kans dat Jelee dan ook bij je in de smaak gaat vallen. Hij opent de Modern Intimacy-verzamelaar met avontuurlijke elektronische pop. ‘Ik ben eigenlijk de hele dag aan het experimenteren in Ableton, al vijf jaar lang. Dat is zo uit de hand gelopen dat ik eigenlijk niet veel andere dingen meer doe. Het begon met samplen, Dilla, Flying Lotus, dat soort muziek. Vanuit daar ben ik steeds meer mijn eigen ding gaan doen. Nu wil ik een album maken met die retro videogame aesthetic, een stijl die reflecteert waar ik vandaan kom: hiphop én elektronica.’

Jelee

Ze had best de gevestigde namen en grote producers kunnen vragen voor Modern Intimacy Volume 1, maar dat wilde ze dus juist niet. Je hoort frisse Nederlandse talenten met een sound zoals die eigenlijk nog nauwelijks gehoord worden. Juist daardoor voelt het alsof ze een eigen golf creëert, alsof ze de scene om haar heen omhoog wil tillen. Dat deed ze al bij de Boiler Room-avonden die ze cureerde, door jongere dj’s mee te nemen naar NTS en nu dus met deze compilatie. ‘Grote artiesten zijn al in een motion, ik weet niet wat ik daaraan kan bijdragen. Artiesten als Mary Lake, Beraber en Black Cadmium zijn al jaren aan de gang, hoor, maar voor mijn gevoel staan ze op het randje van doorbreken. Het is tof om ze een extra duwtje in de rug te kunnen geven. Clubs en festivals zijn altijd al gefocust op grote namen, in deze periode is het nog eens extra moeilijk om een doorbraak te forceren, om als kleine naam een stap verder te komen. Daarover heb ik veel gesprekken met promotors, met mensen zoals Veronique van festival Soenda en de club WAS. Hoe kun je het talent meer gunnen? Er is te weinig ruimte voor talentontwikkeling in dit land.’

Daarmee samenhangend: collega-dj Job Sifre deed een onderzoek naar de vele malen dat een dj het vliegtuig in stapt voor zijn werk, en of dat niet duurzamer kan. ‘Kunnen we niet wat milieubewuster omgaan met de aarde? Juist door een podium te creëren voor de pareltjes in ons eigen kikkerlandje, hoeven dj’s ook minder te vliegen.’

Carista

Als je haar zo hoort praten, klinkt Carista nuchter en opgewekt. Maar natuurlijk was deze periode voor haar – en vele andere dj’s – ook gewoon een grote klap. Exemplarisch is het interview dat de Britse dj Sherelle gaf in BBC Newsnight. ‘De afgelopen zes maanden waren slopend voor mijn geestelijke gezondheid’, zei ze. ‘We hebben zo lang getraind om dit werk te kunnen doen, we zijn nu zwaar aan het lijden.’

‘Die verhalen herken ik wel’, zegt Carista erover. ‘Toen de lockdown begon, kwam ik net terug van een tour uit Australië en Nieuw-Zeeland. Ik zat in een high, met een adrenalinerush, laat de zomer maar komen! Maar opeens moest ik kijken: “Ga ik überhaupt wel thuiskomen?” In de weken daarop zag ik al mijn shows gecanceld worden. Ik had net geïnvesteerd in een eigen studio en had allerlei plannen. Hoe ga ik dit overleven? Een goede drie weken ben ik echt verdrietig geweest. Ik had er een gesprek over met mijn moeder, die allerlei crisis-situaties heeft meegemaakt in Suriname en hier in Nederland. Ze zei letterlijk: “Leg je er niet bij neer, blijf doen wat je aan het doen bent. Het enige zekere is de dood.” Ik dacht: wauw, dit is de real talk, hoor. Ik was verdrietig, maar het gaf me energie: wat heb ik nog meer? Misschien moet ik stappen gaan zetten met mijn label? Ik ga niet graag bij de pakken neerzitten, dan kijk ik liever naar andere opties. Als daarbij hoort dat ik wat minder geld heb, dan is dat maar zo.’

En ja, natuurlijk had ook Black Lives Matter impact op haar. Festivalorganisatoren gebruikten op een nogal pijnlijke manier foto's van haar en andere dj's om op social media statements te maken, om te vlaggen met een divers imago, zonder zich daadwerkelijk in te zetten voor diversiteit. 'Dat was erg draining en heeft absoluut invloed op me gehad, op mijn drang om me te bewijzen, en ook op het maakproces van de compilatie. Ik ben ook een gewoon mens, een vrouw, een zwarte vrouw, dj en artiest en heb absoluut ook mindere dagen.'

Ontdekking 2: Quanza

Nog een verrassing op Modern Intimacy is Quanza, het alterego van de 26-jarige Utrechtse gitarist/producer Quincy Fung-Loy. Hij laat zich inspireren door jazziconen als Paco De Lucia en Alice Coltrane, maar evengoed door footwork en nuevo flamenco. ‘Ik speel al superlang gitaar. Als 11-jarige luisterde ik psychedelische rock, Jimi Hendrix en Stevie Ray Vaughan. Zodra je het plafond raakt, ga je zoeken: wat is er nog meer? Zo kwam ik bij gekkere artiesten terecht. Ik ben gaan produceren omdat ik geen goede band kon vinden. Ik dacht: dan maak ik die drums gewoon elektronisch!’

Bij het Conservatorium en de Herman Brood Academie ‘paste hij niet in het profiel’, dus ging hij Muziekwetenschappen studeren. ‘Dat was de allerbeste keuze ooit. Ik krijg muziekcompositie en analyse, ben nu klassieke muziek uit elkaar aan het trekken, steel chord voicings om die in mijn beats te stoppen. Ik heb nog veel abstractere muziek liggen. Ik vind Flying Lotus heel vet, Squarepusher doet ongeveer wat ik ook wil: hij speelt live met bas, synths en drumcomputers. Dat zou ik met gitaar willen doen. Ik kijk nu hoe ik een level omhoog kan gaan. Daarom had ik Carista een berichtje gestuurd. Ze bleek me al te volgen, en net van plan zijn om míj te berichten. Dit was meant to be.’

Quanza

Ondertussen draait Carista mee op het niveau dat ze nog altijd aanbiedingen krijgt voor gigs in het buitenland. En het is verdomd lastig om nee te zeggen tegen een flinke zak geld én het vooruitzicht om weer voor een uitzinnige mensenmassa te kunnen draaien. Laatst nog kreeg ze een mailtje: of ze in Rusland een grote gig in de buitenlucht wilde doen, aanstaand weekend? ‘Het is niet frustrerend…’  Ze valt even stil. ‘Ik wacht liever tot alles weer op zijn plek valt. Ik ben niet gierig genoeg om naar Rusland of Portugal te vliegen, dat is echt een principekwestie. Er bestaat zelfs een Instagram-account waarop dj’s worden geshamed die toch gaan draaien. Nee dankjewel, daar hoef ik niet tussen te staan.’

Nee, dan bouwt Carista liever verder aan haar eigen golf. Nu die compilatie, tussendoor zelf ook steeds meer muziek produceren (‘ik durf mezelf nog niet echt producer te noemen, maar ik ben het eigenlijk wel’) en als stip op de horizon, misschien, ooit… ‘Het is een grote droom om óóit music director te worden van een heel tof merk. Dat is onderdeel van het masterplan. Benji B is dat bijvoorbeeld van Louis Vuitton, een logische keuze natuurlijk met Virgil Abloh aan het hoofd. Maar ik zie het wel. Ik kijk wat er op me afkomt, wat er past bij mij als persoon met mijn principes, normen en waarden. En dat doe ik met alle liefde. Eerst eens kijken hoe we die pandemie met zijn allen overleven.’

Carista is donderdag 22 oktober co-host in 3voor12 Radio op 3FM. Woensdag 21 oktober laat ze haar platencollectie zien via het online platform van Amsterdam Dance Event, Mary Lake doet twee dagen later hetzelfde.

Ontdekking 3: Mary Lake

Als dj kennen we Mary Lake al een tijdje: ze had eigen shows bij NTS Radio en Red Light Radio, draaide regelmatig in Shelter en ook op Spielraum. Maar op Modern Intimacy staat haar debuut als producer. ‘Dribble’ is een supercoole track geworden met uitzinnig acid-lijntje, dreunende kicks en onderkoelde zang.

Mary Lake: ‘In een notendop: ik ben geboren in Algerije, op mijn eerste levensjaar naar Frankrijk verhuisd en op mijn vierde naar Groningen. Daar ben ik getogen. Ik heb drie jaar in Londen gewoond, en werkte in de mode. Ik was ontevreden over de modewereld, muziek was mijn grote liefde en op een feestje vroeg iemand: “Wil je niet draaien?” Dat vond ik zo leuk dat ik dacht: laat ik dat eens gaan proberen. Ik zag nooit een vrouwelijke dj toen ik opgroeide, dus het was eerder nooit in me opgekomen om zelf te gaan draaien.’

Bijna per ongeluk kwam ze bij het vooraanstaande online radiostation NTS terecht (‘het was mijn allereerste echte gig, ik had nog nooit in een club gedraaid’) en na een paar jaar verhuisde ze terug naar Amsterdam. ‘Ik kende vrijwel niemand in de scene, dus ik ging heel veel in mijn eentje uit. Toentertijd was Young Marco mijn favoriete dj. Hij was een van de weinigen die écht eclectisch draaide, kosmische disco, quirky en out of the box. Maar over de jaren heen ben ik een meer donkere kant op gegaan. Simo Cell vind ik bijvoorbeeld te gek, je hoort ook dancehall bij hem terug, maar dan in een techno-jasje. Bjarki, een IJslandse dj en producer, vind ik ook heel verfrissend. Het is abstract, maar je hoort invloeden van alles en nog wat. Dat wil ik ook.’

Mary Lake