Organische magie Organische magie

Zoek je bewijs dat Zuster Zonnebloem naast een band ook een democratische discussie is? Je kan dat al merken voor het interview begonnen is. Een schijnbaar onschuldige ijsbreker van fotograaf Lisenka, “Hoe noemen jullie nou de muziek die jullie maken?”, lokt een diepgaand intern debat uit. Ze komen tot “psychedelisch/symfonische ’70s pop-rock die momenteel poppier wordt”, in het kort: symfonische ’70s rock. Zuster Zonnebloem vindt dat je hun muziek kunt vergelijken met Pink Floyd, Jefferson Airplane (zangeres Hanne tenminste, drummer Lars: “Echt?!”) en Queen. “Onze afwisselende muziek is zowel onze kracht als onze valkuil,” legt toetsenist Sem uit; “daardoor komen puristen niet aan hun trekken, maar spreekt het een breed publiek aan.” Vervolgens mondt dit uit in een discussie tussen vooral Lars en Hanne over hoe commercieel je je songs moet schrijven: puur artistiek, wat Lars vindt, of ietsje commerciëler, waar Hanne voor pleit. Sems mening zit dichter bij die van Hanne, maar sust: ”Het is allemaal een spectrum.”

De Leidse kennismaking met Zuster Zonnebloem was tijdens de Nobel Award van 2021. Drummer Lars spreidde “voor meer gigs” hun net breed uit: “Toen de bevestiging binnenkwam, was ik alweer vergeten dat we ons hadden opgegeven!” De band ging er niet in met de insteek “We doen mee aan een wedstrijd”, en dat was erg succesvol. Jury en publiek vielen voor hun dynamische performances van symfonische rock. Na het winnen van de voorronde werd het ook goud in de finale: de waardecheque ging mee naar Gouda.

Het zette Zuster Zonnebloem op de kaart: alle toeschouwers leverden de band de grootste lokale fanbase op en veel connecties. De Nobel werd de grotere popzaal waar ze het meest speelden: tweemaal in de Grote Zaal en vijf keer in de Kleine. Ook qua spel bracht het hen veel: consistentie, zelfvertrouwen en ervaring, waaronder die van het spelen in een grote zaal. Het openen van Werfpop, ervaren als een zonnig, kleinschalig festival met een groot podium en een gezellige sfeer, vonden ze ook een mooie prijs.

Soms ga je de studio in om een single op te nemen en blijkt je oogst een EP. Nóg een Nobel Award-prijs was namelijk opnametijd in Wisseloord Studios. Eind augustus 2023 mochten ze er twee dagen spelen en namen daar driekwart op van hun aanstaande EP ‘Live in ’23’. Het zijn "oude songs in een nieuwe outfit,” zoals zangeres Hanne het bondig samenvat. Ze gaan van hun debuutsingle ‘Without Time’ uit 2020 (toen nog met zang van Luna Becking) tot ‘Folklore’, dat ze live al uitvoerden, maar in 2023 voor het eerst op plaat verscheen. Zo hoorde je deze nummers niet eerder; door geweldige mix van Martijn Groeneveld hoor je heel veel nuances: rijk en kraakhelder.

Het tempo van de nummers ligt heel anders, vooral ‘Big Blue Carousel’ en 'Folklore’ zijn flink veranderd. Dat eerste nummer kent een veel uitgebreidere intro, met een korte aanslag van de toetsen, die klinkt als het gepluk aan harpsnaren. De drums zijn veel sterker aanwezig, ze stuwen het nummer meer. Sems toetsen nemen de partij over die vroeger door de banjoachtige gitaar werd gespeeld. ‘Folklore’ is anderhalve minuut langer geworden met extra solo’s. (Live is het nummer inmiddels uitgerekt tot elf minuten: net als bij sterrenlicht is elke opname een weergave van het verleden). Sem schreeuwde een paar keer van verrukking tijdens het spelen omdat het nummer zo lekker ging. Dat kun je krijgen als je wat studiotijd over hebt en in een flow zonder druk kunt spelen. “Gitarist Rick en ik hebben elkaar nog nooit zo goed aangevoeld als die opnamedag,” vertelt Sem.

Waarom koos Zuster Zonnebloem ervoor om een livealbum te releasen dat is opgenomen in een studio? Deels om te laten horen hoe hun nummers evolueren, deels om te laten horen: “Zo klinken we live.” Die live-luisterervaring komt mede door hun opnameproces: de band nam alle instrumenten en de zang op, zonder overdubs, en accepteert altijd eventuele kleine foutjes. Té strak spelen haalt het leven uit hun muziek, vinden ze.

Hoe gaat Zuster Zonnebloem om met creatieve frictie binnen de band? Hanne vertelt: “Overal gaan urenlange verhitte discussies aan vooraf, want we zijn allemaal heel eigenwijze mensen.” Door die discussies komen ze tot een beter eindresultaat. Ze ziet daarbij een extra voordeel van recentste aanwinst Sem: “Dankzij hem zijn we met zijn vijven, dus geen stakende stemmen meer!” Daarnaast probeert de band makkelijk een idee uit; ook al blijken dingen dan niet te werken, toch voelt iedereen zich daardoor meer gehoord. Ten slotte zorgt de zakelijke kant van Hanne sinds haar intrede in februari 2021 voor “momentum,” zoals Lars het samenvat: focus en richting.

Sem, in 2023 toegevoegd aan de band, is zijn proefperiode voorbij en volwaardig bandlid. Die werd symbolisch afgesloten, verklapt Lars, “toen Sem het zesde vinyl kreeg van ons album ‘Show Don’t Tell’, gesigneerd door alle bandleden.” Hij heeft, vervolgt Lars, een sterke drijfveer, maar is ook rationeel. Dat komt allebei naar voren in het creatieve proces: “Hij is vasthoudend en weet vet veel van muziektheorie.”

Wat ook opvalt qua samenwerking, is dat bij de songwriting credits alle bandleden worden genoemd. Dat komt omdat ze alles samen schrijven en ieder zijn eigen partijen inkleurt, zoals Hanne uitlegt, maar dan nog: niet elke band geeft dat krediet ook als bandleden het verdienen.

Naast samenwerking is er ook ruimte voor eigen projecten; zo bracht Hanne in 2022 een solo-EP uit, ‘To the core’, “en er komt binnenkort meer aan, maar daar kan ik nog niks over zeggen.”

Sluit je ogen en denk aan Zuster Zonnebloem. Wat komt als één van de eerste punten bij je op? Hun sterke liveperformance. Wat de bandleden nodig hebben om live te presteren blijkt heel verschillend, al gaat het bij alle drie om focus. Hanne: “Mijn stem: door mijn hoge bereik hoor je verkoudheid meteen en daarnaast moet mijn mentale gezondheid in orde zijn. Verder moet de tijdsplanning kloppen en wil ik van tevoren zowel sociaal doen als een paar minuten voor mezelf.” Sem: “Ik merk bij het eerste nummer al of het make of break is. Als ik dan gefocust ben, dan gaat het lekker, maar is die focus er niet, dan komt die ook niet meer.” Lars’ voorbereiding is het meest spiritueel: hij moet tien minuten alleen zijn voor een snelle meditatie om in het moment te zijn. Ook hij weet meteen of het optreden een succes wordt: “Als ik goed zit,” zegt hij simpelweg. Zo niet, dan leidt dat dusdanig af dat het niks wordt. Hanne let als frontvrouw het meest op het publiek: “Ik was altijd erg gefocust op de lichaamstaal van het publiek, bijvoorbeeld als mensen met hun armen over elkaar stonden te luisteren. Die hyperfocus wordt nu gelukkig minder.”

Tijdens concerten heeft Zuster Zonnebloem een bijna jazzachtige manier van spelen, verklapt Sem: “Gitarist Rick en ik hebben dezelfde rol: we spelen de harmonie en de lijntjes tussendoor. We spelen volgens een vaste basis. Daarop variëren we met interpretatie; de ander herkent dan een quote uit bijvoorbeeld een obscuur stukje Pink Floyd en reageert daarop.” Het is een mooi voorbeeld van wat drummer Lars “organische magie” noemt.

Wie voor het eerst bij een concert van Zuster Zonnebloem is, merkt opeens dat Hanne van het podium verdwenen is. Tijdens de lange instrumentale solo’s van ‘Folklore’ doet ze namelijk haar signature move: ze danst vooraan in het publiek fanatiek mee. Waarom doet ze dat? Hanne somt op: “Voor zeventig procent is dat omdat ik, net als de fans, benieuwd ben naar wat de band dan improviseert; voor tien procent is het dat ik niet wil dat ik niks doe op het podium als ik zo lang niet zing, en voor de laatste twintig procent: ik heb dan al heel veel aandacht opgeëist. Het is voor het publiek, de band en voor mezelf wel zo verfrissend als dat even wegvalt.”

Vier van de vijf leden studeren momenteel aan het Conservatorium van Amsterdam; alleen bassist Timo Verlaan zoekt het nog hogerop met een PhD-plek in bio-engineering. Hanne, Lars en Rick hebben eerder de Herman Brood Academie afgerond, maar kiezen als succesvolle popartiesten toch voor een vervolgstudie. Hanne en Lars leggen uit: op de HBA leer je de praktijk en doe je ervaring op, op het conservatorium leer je je af te vragen: “Waarom speel ik deze noot en waarom doe ik dat?” Daarnaast, vult Sem aan, leer je er hele goede muzikanten kennen en is het een goede netwerkplek. Hij is zelf een levend voorbeeld daarvan, gezien de andere drie hem scoutten op hun opleiding.

Tegen de muziekpodcast Bandpraat vertelden ze dat beroepsmuzikanten worden hun doel is. Sem zegt erover: “Je moet het spelen als werk zien. Ik heb geen plan voor een andere carrière.” Lars vult aan: “De wens om dit pad serieus te nemen creëert urgentie en die urgentie creëert weer de wens om te schrijven en te maken: het versterkt elkaar.” Ze liggen naar eigen zeggen op koers; ze worden veel geboekt en met een EP, een album en een live EP ziet hun cv er mooi uit. Ze hebben veel grote plannen, waarvan ze ons op de hoogte zullen houden via de vaste kreet op hun socials: “Dear sunflowers,…”

‘Live in ‘23’ is op 31 mei uitgekomen; je kunt die hier beluisteren. Binnenkort speelt de band driemaal in Leiden: op het Vintage minifestival (31 augustus in Resistor), waarschijnlijk tijdens de Popronde (19 september, eventuele locatie: n.n.b.) en op het Psychedelicious II-festival (28 november in de Nobel).