Op zondag 18 december is het buiten guur, maar binnen dampend terwijl fans, vrienden en familie binnenstromen voor de finale van de Nobel Award 2022. Vijf acts, drie plekken met een prijspakket en de winnaar van editie 2021 (Zuster Zonnebloem) om het spannende juryberaad wat vlotter te laten verlopen. Het is de eerste keer dat twee hiphopformaties die finale haalden (SKINC en Kiiro), maar bands zijn ook goed vertegenwoordigd met STAPLERS, Heath en My Thoughts Exactly.

Een zin over "alleen maar winnaars" is misschien wat kazig, maar feit blijft dat iedere artiest die het tot de finale geschopt heeft al stappen en sprongen heeft gemaakt om de muziek en performance naar een hoger plan te tillen. De avond verloopt even gladjes als de straten buiten.

STAPLERS: een stap richting stadionrock

STAPLERS krijgt in de halve finale als verbeterpunt de interne cohesie van de bandleden, en het resultaat is dat het optreden tijdens de finale een stuk gelikter gaat dan eerdere performances. Als drietal op een groot podium doen ze wat kleiner aan, maar weten met hun geluid de zaal te vullen. Vooral in de downtempo delen valt op hoeveel cleaner het klinkt. Focus ligt op de leadzanger met gitaar, die een jolige Jagger kanaliseert en fier de ruimte in trapt, maar ook niet te trots is om door te knieën te gaan voor de fans.    

Tijdens het midden van de set worden we getrakteerd op een openingsrifje waar Lemmy trots op zou kunnen zijn, en dan slaat de motor de rest van het optreden niet meer af. Van het stadion belanden we in een groezelige kroeg. Vrees van eenieder die bang was dat het te braaf zou blijven, verdwijnt zodra de set sluit met stotterende zangpartijen van de gehele band en onverwachte ritmische wendingen die een koordje bewandelen tussen vernuftigheid en chaos. De liefde voor Rinus bestaat nog, zoals prijkt op het t-shirt van de drummer - waarschijnlijk bedoelt hij zijn bassist.

Voor iedereen die nog een gaatje wil vullen tussen Kerst en Oudjaar kan je terecht bij een gig die STAPLERS samen met de Surfaders nog zal doen bij VI-KINGS op 30 december. 

SKINC: feesten is een vak

SKINC serveert haar nummers elke live set net even anders, en deze keer zijn de eerste schoten een beetje lauwwarm. Desondanks rappen de heren dat ze een beetje verliefd zijn, en het publiek geeft niets dan liefde terug. De manier waarop ze de toeschouwers mennen doet denken aan De Kraaien. Eendezelfde festivalvibraties voelen we in de bonkende techno die even later de onderlaag vormt voor altijd scherpe teksten. 'Snuiftrein' is een vaste stop in de rit die niet mag ontbreken, en dit keer is het een uptempo Thalys. 

Na een korte intermezzo waarin er wat vloeibaar medicijn naar binnen wordt gegoten gaan we over in een nummer als een zomerse en zatte liefdesverklaring, gevolgd door een jachtige rap vol slang die van de straten is geplukt, eindigend in een stukje militante hardcore over de tol van avond na avond hard gaan. De waarschuwing wordt in de wind geslagen, want het publiek gaat volledig los. Feesten is een voltijds baan die maar weinig mensen aankunnen, maar SKINC is uit het juiste steen gebeiteld. 

My Thoughts Exactly wurmt zich in je hoofd

My Thoughts Exactly geeft niet alleen goede shows, ze mogen ook showcasen bij Eurosonic Noorderslag aankomende januari. De act is van alle markten thuis, en opent met waanzinnige rock die teruggaat naar de wortels van het genre. Daarna volgt een versie van vaste prik 'Last call', die competent is maar waarbij de zang iets meer overgave mag hebben. Dan zet de zanger met een knieval het volgende nummer in en laat meteen zien hoe het wel moet, met partijen die uit de ziel lijken te komen. 

De track 'Time won't wait' is een plezierig pareltje dat aan het begin als Alter Bridge in het oor ligt, maar waarbij het gitaarspel geleidelijk richting country schuift. De band gooit het laatste restje energie in de afsluiter, waarbij alle leden enthousiast over het podium dartelen en ook echt de 'samen' in samenspel etaleren. 

Heath: tussen hipster en hippie

Heath heeft fans meegebracht die meteen herkenbaar zijn aan de vergelijkbare kleding: vintage met een psychedelische twist. Leadzanger Mees is meesterlijk op mondharmonica, en heeft ook qua stem een ruim bereik. Nummers worden gebracht als ervaringen die de luisteraar op sleeptouw nemen, en zijn dus ook lekker lang van aard. Het eerste nummer opent als een spaghetti western en doet denken aan Hendrix zodra de gitaar de leiding overgedragen krijgt van de harmonica. Als een slang kronkelt het nummer tussen toonaarden, en de leadzanger is de bezweerder.

Het escaleert steeds meer, en na een einde dat tussen prog en psychedelica lijkt te liggen, gaan we over op een iets gezapiger geluid dat zo op Woodstock had kunnen staan. Dan dringen de drums aan om vooral mee te stampen en te klappen, en de meute geeft gehoor. Wanneer Mees met mondharmonica de menigte binnentreedt, onstaat er een cirkel terwijl hij zijn longen eruit blaast. Dan volgt er folk in de stijl van Crosby, Stills, Nash & Young waarbij er een tamboerijn tevoorschijn komt en de samenzang je trommelvliezen streelt. Het gejoel van het publiek tijdens de laatste stoten van het nummer overstemmen bijna de razende harmonica. 

KIIRO: van Tokyo tot Roffa

Kiiro staat deze avond zij aan zijn met vaste companen Isko en DJ 4AM. Er worden ook visuals geprojecteerd op een scherm, maar na fragmenten uit een samurai film tijdens de eerste track zijn het voornamelijk logo's. We starten met een nummer dat een lichte Nujabes vibe heeft, en Isko en Kiiro hebben een charmante chemie. Thema's die niet mogen ontbreken zijn natuurlijk real blijven, pegels harken en de zoektocht naar identiteit. De set wordt gaandeweg meer club, en met rake teksten doorprikt de rapper elke nepperd met praatjes. 

Maar Kiiro (alias Yellow) doet ook een boekje open over hoe het is om tussen twee culturen (Tokyo en Rotterdam) te zitten en welke baggage dat met zich meebrengt. Tijdens een track die voelt als een meditatieve adempauze mag de zaklampfunctie van de smartphone aan, en een zee van licht zwaait boven het publiek. Openhartig maar nimmer melodramatisch sluit de artiest af met een rap over hoe een biculturele achtergrond zowel een stigma als een bron van kracht kan zijn.  

Zuster Zonnebloem: stralend gegroeid

Zuster Zonnebloem houdt ons zoet tijdens het juryberaad, en het eerste wat opvalt is dat er een bandlid bij is gekomen om de meer eclectische percussie voor de rekening te nemen. De multidimensionale stem van zangeres Hanne is nog altijd de spil van het gebeuren. Het koelbloedige 'Pockets filled with seeds' is nog altijd relevant met de doorlopende oorlog in Oekraïne, maar bevat dit keer een overgang met bongo's. Dan gaat de zangeres zitten voor een ingetogen en schrijnende intro voor het volgende nummer, dat uitmondt in een rockend lied waarbij ook het publiek een stukje mee mag zingen.  

De tweede helft bevat een dosis pure psychedelica, een nummer waarbij de zangeres bewapend met tamboerijn het publiek in daalt en danst met de fans tijdens een serie groovy solo's, en slotstuk 'Wildflower', dat meer een melodieuze afbouw is. Voor alle veroverde harten: 20 mei keert de band weer terug naar de kleine zaal om een EP te lanceren, en ondertussen wordt er een album op vinyl geperst.  

Uitslag

Dan bestijgen alle acts het podium om de definitieve uitslag te horen. Iedereen mag sowieso een boek mee naar huis nemen, een handleiding (bandleiding?) met alles erin waar een beginnende band aan moet denken. STAPLERS schiet champagne in het rond met het veroveren van de derde plek, Heath gaat naar huis met de tweede plek, en SKINC scoort goud.

Hiermee belandt het hiphopcollectief in een stroomversnelling die leidt naar onder andere studiotijd, shoptegoed en optredens in zowel de Velvet en Gebr. de Nobel als op Werfpop, met deskundige begeleiding om alles eruit te halen wat erin zit. Maar volgend jaar zijn er natuurlijk weer nieuwe kansen: vanaf 1 april kunnen acts zich inschrijven voor de Nobel Award van 2023.