Nog ongeveer een week en dan is het weer zover: het Goffertpark gaat open voor alweer de tiende editie van het Fortarock festival. Een jubileum, dus een mooi moment om het Nijmeegse festival extra in het zonnetje te zetten. De komende dagen blikken we vanuit 3voor12 Gelderland terug en vooruit in meerdere artikelen op de metal tweedaagse. Vandaag bijten we het spits af met een overzicht van 10 jaar Fortarock festivals en duiken we de archieven in om heavy herinneringen op te halen.

Cijfertjes!

Tijdens de afgelopen negen edities vonden er 156 optredens plaats van maar liefst 130 verschillende bands. Een behoorlijk hoog aantal als je bedenkt dat de grote Europese metalfestivals regelmatig het verwijt krijgen van het herkauwen van line-ups. Meshuggah was de eerste band die het aandurfde om terug te komen. Samen met Gojira, Parkway Drive en Kreator stonden die ook het vaakst op het festival - 3 keer – al wordt dat lijstje de komende editie uitgebreid met Behemoth en Amon Amarth.

Overigens hoef je niet bang te zijn dat je veel herhaling te zien krijgt in 2019, want de behalve de headliners hebben alleen Enslaved en Decapitated al eerder op het festival gestaan, en voor Decapitated was dat al vóór de verhuizing naar het Goffertpark. De Nederlandse eer op de lijst wordt hooggehouden door Delain en Heidevolk met beide twee keer op het festival. Voor alle Nederlandse act die dit jaar geboekt zijn, wordt het de eerste keer op Fortarock, al stonden enkele leden van Temple Fang vorig jaar nog met Death Alley op het festival.

Fortarock 2019

Zaterdag 1 & zondag 2 juni, Goffertpark Nijmegen

Met headlineshows van Amon Amarth en Behemoth, maar ook optredens van Children of Bodom, Hammerfall, Amorphis, Cult of Luna, Symphony X, Myrkur, Animals As Leaders, Katatonia, Bloodbath, Monolord en nog vele anderen.

Info & tickets via www.fortarock.nl

Heidevolk - Fortarock 2009

2009

In 2009 zijn er in Nijmegen maar liefst twee nieuwe metalfestivals te bewonderen: naast het kleinschalige Fortarock festival is ook de eerste editie van de commerciële metalgigant Sonisphere in de Gelderse stad. Die laatste zien we, ondanks een line-up met grootheden als Metallica, Slipknot en Korn, nooit met meer terug. Fortarock daarentegen kent in Park Brakkenstein een vliegende start en blinkt in 2009 uit met ervaren, technische bands.

The Dillinger Escape Plan werd op de pre-party door onze Sebastiaan van der Lans al als fenomeen bestempeld en doet dit op het festival nog eens dunnetjes over. Ook Meshuggah komt een jaar na het uitbrengen van het album obZen langs om die grote hit ‘Bleed’ voor het eerst door Nijmegen te laten donderen. “Moonspell blijkt uiteindelijk een zeer terechte headliner,” oordeelt Sebastiaan. Het Fortarock festival “heeft een plek veroverd op de metalkaart!”

Fortarock Affiche 2009

Ensiferum - Fortarock 2010

2010

Naast Sonisphere verdwijnt ook Wâldrock in 2010 van het toneel. Tijdens de tweede editie krijgt het festival echter concurrentie van een heel andere orde: diezelfde avond is namelijk ook de kwartfinale van het WK 2010 tussen Argentinië en Duitsland. Door de wedstrijd op een groot scherm uit te zenden,  hoeft echter niemand thuis te blijven. De line-up kenmerkt zich door een mooie afwisseling tussen oude rotten en de grote metalcore bands van dat moment.

Fear Factory en Suicidal Tendencies weten Jasper Konijnenbelt en Michael Weijers te overtuigen, net als Kreator: “Eigenlijk is een uur te weinig voor deze legendarische trashers, maar het was genieten!” Headliner Bullet For My Valentine is met Scream Aim Fire wellicht net naar de top van de metalcore-scene geschoten, het is toch Killswitch Engage dat echt weet te overtuigen. “Dat de mannen een foutloos uitgevoerde set weten te koppelen aan een uiterst opzwepende en vooral vermakelijke performance mag een prestatie van formaat genoemd worden. (…) Een welhaast perfecte performance met de grootste cirkelpit van de dag als beloning.”

Fortarock Affiche 2010

Parkway Drive - Fortarock 2011

2011

Een stukje metalhistorie”, zo noemde organisator Freek Koster de boekingen van genrebepalende bands Triptykon (vanwege de link met Celtic Frost), Sacred Reich en Immortal voor de editie 2011. Met terugwerkende kracht zijn het echter drie andere bands die misschien nog wel meer opvallen. Zo gaf Ghost, ondertussen uitgegroeid tot een succesvolle pop-metal crossover, hun eerste Nederlandse festivalshow.

Voor Jasper Konijnenbelt en Michael Weijers de grote verrassing van de dag: “Muzikaal is het alles goud dat er blinkt. Kraakheldere en bezwerende rockjuweeltjes rollen de tent in en aan het slot staat het kippenvel rijendik op de armen.” Ook Gojira, vijf jaar later genomineerd voor een Grammy, zet een ijzersterke show neer. En wat te denken van Parkway Drive? “Tegen een dergelijke set verwoestende metalcore is geen factor-40 opgewassen,” aldus de heren van 3voor12 Gelderland. Niet heel vreemd dus dat ze 7 jaar later als headliner zouden aantreden.

Fortarock Affiche 2011

2012

Pak de poster van 2012 erbij en je kunt je voorstellen dat we bij deze editie niet weten waar we moeten beginnen met hoogtepunten. De eerste Nederlandse show van een zenuwachtig Steel Panther? De afscheidstournee van Nasum? Het spijkerharde speelkwartier tijdens Lamb of God? Of toch gewoon de naam Slayer die fier bovenaan het affiche prijkt? Jasper Konijnenbelt en Eelco van Eldijk het dan ook heel terecht “een affiche vol edelmetaal” en het is allesbehalve vreemd dat het festival (voor het eerst!) gemakkelijk uitverkoopt.

Ook 7 jaar later is dit misschien nog wel de sterkste line-up die het Fortarock festival tot nu toe heeft gehad. Wij twijfelen er in elk geval niet aan dat je met het vijfluik Anthrax - Meshuggah - Machine Head - Lamb Of God - Slayer nog steeds zonder problemen een metalweide vol zou krijgen. We worden alweer enthousiast als we er alleen al over typen…

Fortarock Affiche 2012

Motörhead - Fortarock 2013

2013

In 2013 bestaat het Fortarock festival 5 jaar, dus wordt er eenmalig uitgepakt. Onder de noemer Fortarock XL verhuist het festival voor een extra grote editie naar het Goffertpark. En met succes: niemand minder dan Rammstein komt het park in vuur en vlam zetten. “Het heftige en sterke optreden van het vurige Rammstein is de perfecte apotheose van deze festivaldag,” aldus Eelco van Eldijk dat jaar.

Het gehalte extreme metal dit jaar aanzienlijk lager is ten gunste van gangbaardere hardrock/metal-groepen als Volbeat en Airbourne, al valt Airbourne wel degelijk op als frontman Joel O’Keeffe naar het dak van het podium klimt om een gitaarsolo te spelen tijdens ‘Raise Your Flag’. Ook het legendarische Motörhead is van de partij, al vragen veel festivalgangers zich hardop af hoe lang dit met Lemmy nog goed kan gaan. Het blijkt hun laatste Nederlandse festivalshow; in 2014 is de band nog een laatste keer in Zwolle te zien, eind 2015 overlijdt Lemmy kort na zijn zeventigste verjaardag.

Fortarock Affiche 2013

2014

Hoewel de fans van het eerste uur hoopten dat Fortarock na hun lustrum weer kleinschaliger verder zou gaan, blijken we ook in 2014 weer in het Goffertpark te staan voor een grote editie. Zonder XL, maar mét het legendarische Iron Maiden. “De hardrockers hebben nummers van een uitzonderlijk niveau. Hit na hit passeert de revue. Gebracht met en uit liefde en een inzet en spelsouplesse waar menig jong bandje nog veel van kan leren,” zo concludeert Eelco van Eldijk.

Slayer, Trivium en Anthrax besluiten na twee jaar weer een tussenstop in Nijmegen te maken en ook legendarische bands als Dimmu Borgir en Carcass staan op het affiche. Bijzonder is ook de terugkeer van Ghost en Gojira. Beide bands zijn ondertussen een stap verder in hun carrière en keren dit jaar de tent probleemloos binnenstebuiten.

Fortarock Affiche 2014

2015

Na jaren met Rammstein en Iron Maiden zijn de verwachtingen in 2015 huizenhoog. Met Slipknot staat er dit jaar een ‘kleinere’ headliner, waarvan het alweer acht jaar geleden is dat ze voor het laatst in Nijmegen (op Sonisphere) stonden. Parkway Drive en Venom sluiten de andere podia af en laten daarbij mooi de variëteit van Fortarock zien: waar de laatste band teert op muziek van 30 á 35 jaar geleden, daar heeft Parkway Drive nadrukkelijk de weg naar boven gevonden.

Lager op de festivalbill wordt de Amerikaanse eer hooggehouden door succesvolle shows van Godsmack, Lamb of God en Hatebreed, maar in de aanloop is het een andere band die in opspraak raakt. De bandnaam Dying Fetus valt bij een gynaecoloog van het Radboud UMC niet in goede aarde, maar Bertus Elings ziet dat het optreden van de band bij de boze jeugd wel degelijk in de smaak valt. Vanzelfsprekend zetten de heren van Slipknot een geweldige show neer, waarbij vrijwel alle klassiekers de revue passeren.

Fortarock Affiche 2015

King Diamond - Fortarock 2016

2016

Een primeur: in 2016 mogen we ons opmaken voor twee dagen Fortarock! In samenwerking met Buma ROCKS! zet de organisatie de avond voor de bekende festivaldag acts als Within Temptation, Gojira, Heidevolk en Legion of the Damned in het Goffertpark. Headliner op de tweede dag is niemand minder dan Volbeat.

Op basis van de headliner zou je zeggen dat dit het meest toegankelijke Fortarock festival tot dusver is, maar acts als Obituary, Abbath en King Diamond wordt dat meer dan gecompenseerd. Genoeg opvallende namen deze editie: Disturbed komt in de slipstream van hun ‘Sound of Silence’ cover, Babymetal geeft hun eerste show op Nederlandse bodem en de eerdergenoemde King Diamond bouwt een compleet landhuis op het podium voor de integrale uitvoering van het album Abigail (1987).

Fortarock Affiche 2016

Down daarentegen schittert door afwezigheid. De band stond gepland, maar werd na een Hitlergroet van zanger Phil Anselmo door de organisatie van het affiche verwijderd. “We willen duidelijk maken dat er geen ruimte is voor racisme of fascisme op FortaRock”, aldus de organisatie. Nee, Fortarock hoort te verbroederen. En dat gebeurt ook weer gewoon, ziet ook Matthijs Mekking:

Gezellig is niet een woord dat snel in verband wordt gebracht met muziekstromen als death metal, hardcore en andere stevige muziek die vandaag te horen valt. Maar er hangt een gemoedelijke sfeer in het Goffertpark en de snoeiharde gitaren brengen het publiek zichtbaar vreugde.” Met nummers als ‘Still Counting’, ‘Seal The Deal’ en ‘Lola Montez’ weet Volbeat deze gezelligheid probleemloos om te zetten tot een geslaagde show.

2017

Op 17 november 2016 brengt de organisatie naar buiten dat er in 2017 geen editie van het Fortarock festival zal plaatsvinden. De reden: het aanbod in mogelijke weekenden is te matig om een goed festival mee neer te zetten. Voor de organisatie was de insteek altijd om een jaar pauze te nemen, de fans hielden hun hart echter vast. De vreugde was daarom groot toen de definitieve aankondiging voor 2018 naar buiten werd gebracht.

2018

En ja hoor: in 2018 mogen we weer twee festivaldagen van de hardere gitaarmuziek gaan genieten. De Australiërs van Parkway Drive komen deze keer als headliner terug en ook aan Nightwish, met de Nederlandse Floor Jansen in de gelederen, is het de eer om een dag af te sluiten.

Het affiche is een mooie doorsnede van de metalscene: (relatief) nieuwe bands als For I Am King, Thy Art Is Murder en Avatar worden afgewisseld met ouwe rotten als Kreator, Body Count, Death Angel en Satyricon. Watain geeft een overtuigend visitekaartje af en weet later datzelfde jaar ook Doornroosje vol te krijgen. Ook Meshuggah zet een verschrikkelijk strakke show neer.

Fortarock Affiche 2018

For I Am King - Fortarock 2018

Nightwish - Fortarock 2018