Freek Koster: "Metal is levendiger dan ooit!" Freek Koster: "Metal is levendiger dan ooit!"

Al sinds 2009 staat het FortaRock festival jaarlijks op de kalender, maar daarvoor was Doornroosje al begonnen met concerten onder diezelfde naam. Het opzetten van een festival is echter altijd al de insteek geweest. Freek: “Toen we in 2006 in contact kwamen met Robert Kostanje (directeur van FortaRock) wilde hij met Doornroosje meer metal en hardrock programmeren, het liefst in de vorm van een festival. We zijn toen begonnen met clubavonden om meer draagvlak voor een dergelijk festival te creëren. De eerste avond met Gojira en Textures was meteen een succes. In 2009 kregen wij van de gemeente een vergunning voor een festival in park Brakkenstein. Daar begonnen we met de eerste editie en in de loop van de tijd werd het geheel steeds professioneler.”

Helemaal vlekkeloos ging het de jaren erna niet. In 2011 was de organisatie niet helemaal tevreden over het festival dat ze hadden neergezet. “We hadden niet de namen die we graag wilden hebben, maar we besloten om het festival toch door te laten gaan. In 2012 moest het goed gaan. Daarom zijn we gaan samenwerken met Mojo, die ons heeft geholpen om er een geweldige editie van te maken.” Het bleek ook direct de laatste editie in park Brakkenstein te zijn: voor de vijfde editie verhuisde FortaRock naar het veel grotere Goffertpark.

Dat deze verhuizing plaats zou gaan vinden stond al vast, met welke bands dat zou gebeuren was in eerste instantie nog niet bekend. Tot Mojo met Rammstein kwam. Freek: “Het was nooit de bedoeling om een festival voor 50.000 man op te zetten, maar Rammstein is een absolute topband. Daarom hebben we er voor gekozen om ter gelegenheid van de vijfde editie een XL editie op te zetten.”

Voor Janis was dit de eerste editie waar ze bij betrokken was: “Door het FortaRock XL te noemen wilden we duidelijk maken dat we eenmalig zo groot uit zouden pakken want dat niveau vasthouden kan gewoon niet. Toch waren de verwachtingen na deze editie torenhoog.” Freek: “Idealiter bouw je een festival langzaam op, net als dat een metalband langzaam groeit. Die doen er in veel gevallen 20 tot 30 jaar over om de top te bereiken, uitzonderingen daargelaten. Kijk bijvoorbeeld naar Gojira en Mastodon. Het duurt even voordat je geloofwaardig bent en echt geaccepteerd wordt. De groeispurt bij de vijfde editie zorgde ervoor dat mensen ieder jaar een Rammstein, Metallica of AC/DC verwachtten.”

Freek: “Dat het dit jaar niet doorgaat heeft puur met het aanbod te maken. Het zou dit jaar een week eerder zijn in verband met Pinkpop, maar dat bleek te vroeg in het seizoen. Het was daardoor onmogelijk om een goede headliner te vinden. Toen we de optie bekeken om het twee weken later te doen, waren de bands in die periode al volgeboekt. Op dat moment loop je achter de feiten aan en moet je eerlijk zijn naar jezelf en naar de fans toe. ” Dus maakte de organisatie de keuze om een pauze in te lassen en het festival in ieder geval gezond te houden.

Freek: “We zijn altijd eerlijk geweest, het aanbod viel tegen dus er was een te matige basis voor een festival. We konden dit jaar beter niets doen en zonder problemen overeind blijven, dan een halfbakken line-up neerzetten en volgend jaar in de problemen komen.” Dat het een gecontroleerde actie was om het FortaRock festival een jaar over te slaan was bij de fans niet altijd even duidelijk, bleek juist bij de aankondiging dat het in 2018 wél weer plaats zou gaan vinden: ”Wij hebben altijd geweten dat het een pauze was, maar niemand geloofde dat echt. Dat werd pas duidelijk toen we een paar weken geleden het berichtje van de nieuwe editie de wereld instuurde en er overweldigend werd gereageerd. Het is fijn om te weten dat het dan nog zo leeft.”

De metalwereld gaat een spannende tijd tegemoet. Het aantal absolute topbands in de metal is klein en lijkt de komende jaren alleen maar kleiner te worden, aangezien het grootste deel van deze bands al decennia meegaat. Freek: “Veel oude bands zijn al gestopt of zijn met hun laatste tours bezig. Black Sabbath is al gestopt, Motörhead is natuurlijk verleden tijd, AC/DC lijkt ook klaar en daarnaast bereiken bands als Iron Maiden, Metallica en Slayer ook bijna de pensioengerechtigde leeftijd. Maar ondertussen zijn er in de middenmoot of de subtop genoeg bands die graag de stap naar headliner willen maken. De afgelopen jaren zijn Slipknot en Volbeat al gepromoveerd op FortaRock, maar ook bands als Gojira, Sabaton, Ghost, Nightwish, Amon Amarth en Mastodon zouden een prima headline zijn op een ‘kleiner’ festival. Gojira is dit jaar headliner op Dynamo Metal Fest in Eindhoven en Bloodstock, met 20.000 bezoekers een van de grootste metalfestivals van Engeland, boekte Amon Amarth als headliner. Wacken Open Air (Duitsland) durfde het zelfs aan om de relatief kleine band Emperor tot headliner te bombarderen. En dat op een festival van 80.000 man!”

Niet alleen internationaal, ook in de Benelux staan er genoeg nieuwe spannende bands op vertelt Freek. “Wat betreft commerciëlere bands lijkt er niet zoveel gaande, al doen bands als Textures en Epica het wel enorm goed, zowel in eigen land als wereldwijd. In de Benelux doet ook de underground het nu heel goed. In België is er natuurlijk de Amenra scene, maar ook hier in Nederland doet die harde, duistere underground metal het heel goed. Kijk maar naar bands als Laster, Verwoed, Dodecahedron en Ulsect.” Helaas kondigde Textures een dag na het interview aan in december te zullen gaan stoppen (red).

Doorbreken is in Nederland niet makkelijk voor beginnende rock- en metal-bands en dat merkten ze ook bij Buma Cultuur. In 2013 begonnen ze daarom met Buma ROCKS!, een platform waarbij beginnende artiesten in contact kunnen komen met (inter)nationale grootheden van de industrie. Janis: “Het komt niet allemaal vanzelf, het is moeilijk om op te vallen. Daarom willen we met Buma ROCKS! bands de mogelijkheid geven om in contact te komen met mensen die hen verder kunnen helpen, zowel nationaal als internationaal.”

En hoewel Janis vaak te horen krijgt dat metal dood is, bewijst Buma ROCKS! dit jaar het tegendeel: “Dit jaar hebben zich 145 bands aangemeld. En niet zomaar bands, er was enorm veel kwaliteit. Dus het is er wel degelijk. Het leeft nog steeds.” Freek vult aan: “Metal is levendiger dan ooit!”

Een evenement waarbij jonge artiesten in aanraking komen met experts van de muziekindustrie komt vaker voor, maar is in de metal uniek. “In 2016 hadden we nog Thomas Jenssen, directeur van Wacken Open Air, in het panel. Hij is nog altijd vol lof over ons evenement” vertelt Freek. “Dat bewijst maar weer hoe belangrijk het is dat jongeren direct laten blijken waar ze behoefte aan hebben qua medialandschap.”

Helaas is niet voor alle nieuwe talenten ruimte bij een evenement dat gedeeld wordt met FortaRock. Freek: “De bands die je in de spotlight zet moeten natuurlijk wel passen in  bij het festival. Daarom hadden we dit jaar voor het eerst ook een panel op het Roadburn festival en presenteren we op Eurosonic Loud & Proud. Op Eurosonic is over het algemeen weinig hardere muziek, en met dit concept proberen we wat stevigere bandjes onder de aandacht te krijgen van een groter publiek.”

Ook volgend jaar zal Buma ROCKS! weer een prominente rol krijgen op het FortaRock festival. Janis: “We proberen elk jaar nieuwe stappen te zetten en willen het volgend jaar weer groter opzetten. Het is ook de bedoeling om Buma ROCKS! te integreren met het festival in het Goffertpark in plaats van het los in de Doornroosje te organiseren, zodat de drempel nog lager wordt.”

Freek: “Volgend jaar gaat 100% door. Het aanbod is goed, maar men moet geen mega-headliner meer verwachten. We gaan uitvoeren wat in de eerste instantie de bedoeling was: een gezond festival voor 15 tot 20 duizend mensen. Dat is ook beter te realiseren voor de langere termijn.” Wel beamen ze dat het tegenwoordig een stuk moeilijker is om iedereen tevreden te houden. Freek: “In de laatste 10 jaar is het metalgenre verdiept, met meerdere subgenres waar mensen echt voor leven. Vroeger werden verschillende soorten bandjes op een hoop gegooid en liet je je als bezoeker verrassen, maar dat lijkt minder het geval. Door social media is het natuurlijk ook een stuk makkelijker om kritiek te leveren.”

Freek: “We willen op FortaRock alles aan bod laten komen, maar niet alles op één editie. Daar is het festival gewoon te klein voor. We kiezen daarom ieder jaar een aantal genres dat aan bod zal komen, en zorgen dat er van ieder genre meerdere bands te vinden zijn. Het mag niet zo zijn dat we een thrash metalband boeken zonder dat er iets staat wat er niet op lijkt.”

Op Graspop, Hellfest en Wacken is dit probleem door het aantal dagen en het grotere aantal podia veel minder een probleem, concludeert Freek: “Dan kun je van alle subgenres een straatje met bandjes programmeren. Als er een paar leuke bands staan is het voor fans genoeg.” Reden genoeg voor FortaRock om ook volgend jaar een editie van twee dagen neer te zetten:  “Het is relatief gezien makkelijker om een meerdaags festival breed in te vullen dan een eendaags festival. Daarnaast maak je dan beter gebruik van de productie die er toch al staat. Daarom is FortaRock volgend jaar ook weer twee dagen.”

Maar eerst gaan we ons opmaken voor FortaRock In The City. De kaartverkoop loopt goed, dus het is 27 mei volle bak in Doornroosje. Zijn er nog bands die we zeker niet mogen missen? Freek: “Je kunt alles zien, je hoeft niets te missen! Dus ga alles zien!” Janis: “Check vooral de vier Buma ROCKS! bands, dat is de toekomst! En muzikanten, maak vooral gebruik van de Heavy Chat mogelijkheid: het is een laagdrempelige manier om in contact te komen met internationale hotshots!”

FortaRock dendert de komende jaren vrolijk door. Aan de organisatie zal het in ieder geval niet liggen: zij zijn er van overtuigd dat de fans terug blijven komen voor de sfeer en omdat ze kunnen vertrouwen op een degelijke line-up. En met deze ambities zal die de komende jaren sowieso staan, blijkt alleen al uit de absolute wensband van Freek en Janis: “TOOL natuurlijk!”