Aanstaande vrijdag is het zover: dan sluit Carista de mainstage van Dekmantel af. Het is een moment waar de Utrechtse dj al jáááren naartoe werkt, en daarom een uitstekend moment om haar de A La Carte voor te leggen: wij stellen een menukaart samen vol vragen, de artiest kiest welke te beantwoorden. ‘Die headlinerslots, ik ben er klaar voor!’

. Bekijk de kaart

Aperitief: Wat is je gemoedstoestand vandaag?

‘Ik kom echt nét terug van vakantie. Ik ben in Suriname geweest, Paramaribo, met mijn moeder, mijn zus en haar dochter. Echt perfect, zo middenin het festivalseizoen. Ik doe best wel veel zelf: de shows, de facturen uitschrijven, het runnen van een label. Dat zijn veel prikkels, en ik heb gemerkt dat ik iedere zes weken een rustmoment moet pakken, al is het maar een weekend. Ik heb er best wat shows voor moeten afslaan, maar ja. Je hebt maar één lichaam, zegt mijn moeder altijd.’

Wat heb je in Suriname gedaan?
‘Geslapen, de natuur in gedoken, in de hangmat gehangen. En we zijn naar het huis gegaan waar mijn moeder is opgegroeid, dat doen we zo’n beetje iedere zomervakantie sinds kinds af aan.’

Ik zag op Instagram dat je een bijzondere ontmoeting hebt gehad met een vrouw die ook een soort moeder voor je is geweest.
‘[Stralende lach] Klopt! Mijn moeder kwam in de jaren negentig met mijn zus naar Nederland. Ik kom niet van geld: mijn moeder moest alle eindjes aan elkaar knopen, ze deed zwaar werk. Vaak nachtdiensten, verschillende tijden, lang doorwerken. En toen kwam ik dus. Mijn zus is tien jaar ouder dus die paste wel eens op, maar zij moest ook gewoon naar school. Dus waren er andere mensen die op me pasten, waaronder deze dame, oma Suzan. Ze had zelf kinderen, maar lette ook op de kinderen van andere gezinnen. Als ik de verhalen moet geloven heeft Suzan me als babytje onder haar vleugels genomen. Mijn zus vertelde dat ze me om haar lichaam heen bond en zo ging schoonmaken [lacht]. We liepen over de markt, en toen herkende mijn zus haar. Suzan herkende me nog, ze hield me heel innig vast, ik zag de glinstering in haar ogen. Ik heb geen opa’s en oma’s meer om me heen, dus later, toen ik de foto’s terugzag, werd ik daar best wel emotioneel van. Ik heb destijds nooit bewust meegemaakt dat mijn moeder zo hard moest werken, en door dit soort mensen – vrouwen vooral – heb ik een carefree jeugd kunnen hebben. Het was een soort full circle moment.’

Amuse: Op welk punt in je carrière tref ik je?

‘Een kantelpunt. Ik geloof nog meer in mezelf dan voorheen, ben zelfverzekerder over wat ik al deed, meer gefocust. Ik weet heel goed wat ik niet wil: geleefd worden, dingen doen waar ik niet achter sta. We zitten nu in de studio waar ik mijn eigen geluid aan het creëren ben, dat heeft veel tijd gekost. Qua shows ben ik naar een nieuw punt aan het toewerken. Ik heb net Glastonbury gedaan, echt mega was dat. Ik wist pas drie dagen van tevoren dat ik de IICON-stage zou afsluiten, en heb het over me heen laten komen. Kappa Futur in Turijn, dat was nog zo’n festival dat ik van mijn bucketlist wilde afvinken en dat me het vertrouwen gaf: oké, mensen geloven in wat ik doe. Ik ben nu twaalf jaar bezig en het groeit gestaag. Met die Boiler Room in 2018 had ik natuurlijk een raketmoment, maar dat is inmiddels alweer bijna zes jaar geleden. Eigenlijk had 2020 het jaar moeten zijn, maar door corona loop ik drie jaar achter.’

Je bedoelt: vanuit het momentum van die Boiler Room had je in 2020 willen doorpakken, en nu pas doe je de shows die daarbij horen?
‘Precies ja! Na corona moest ik voor mijn gevoel weer opbouwen. Ik heb ook wel eens gedacht: misschien moet ik hiermee kappen. Niet zo extreem, want dit is letterlijk alles wat ik heb, maar het speelde wel met mijn emoties. Er is een hele nieuwe generatie aan dj’s opgestaan, dat is snel gebeurd en was verwarrend. Tegelijkertijd heb ik in deze crazy industrie wel mijn eigen pad gevormd. Dat realiseerde ik me bij het vijfjarige bestaan van mijn label United Identities, dat we in 2022 vierden in Skatecafé. Ik dacht: ‘Wow, er is wél animo.’ Ik had veel te veel in mijn hoofd gezeten.’

En aanstaande vrijdag staat ze op Dekmantel als headliner van de mainstage. ‘Alles gaat kapot. Man, man, man. Mensen op de schouders, mensen die stage-diven, ik wil het allemaal zien [lacht]. Die headlinerslots, ik ben er wel klaar voor ja. Palms Trax draait voor mij, ook een lieveling van het festival. Dan is het gewoon een aanzet nemen en in de goal knallen, twee uur lang.’

Voorgerecht: Wat is het ingewikkeldste aan het dj-bestaan?

‘Hmmmm. Het ingewikkeldste aan het dj-bestaan is… misschien is dat ook wel een beetje persoonlijk… Er is natuurlijk de mens, de persoon en vriendin Carista, die de mensen die het dichtst om mij heen staan zien… [zoekt naar woorden]. En dan heb je nog Carista de labeleigenaar, Carista de dj, de kant van mij die onder een vergrootglas ligt. Soms vind ik het best lastig om die kanten los van elkaar te zien, want het loopt allemaal zo in elkaar over.’

Op wat voor momenten worstel je daarmee?
‘Wanneer ik persoonlijke relaties wil aangaan, dus vriendschappen, liefdesrelaties ook. Ik heb gewoon niet genoeg tijd. Terwijl ik er als vriendin voor iedereen wil zijn, maar dan werkt mijn schema niet mee. Soms moet je voor jezelf kiezen en gewoon even SLAPEN.’

Het lijkt aan de buitenkant zo’n prachtig feestleven, maar in realiteit ben je ook aan het werk wanneer iedereen feest viert, of vakantie. Oud & Nieuw met je vrienden, dat mis je dus ook.
‘Ja, inderdaad. Een goed voorbeeld: de geboorte van mijn neefje, de zoon van mijn zusje. En ik, waar was ik? Londen, ik kwam net terug van een tour door Amerika en had daar nog één gig te spelen. Het was al kielekiele, maar het contact met mijn familie is zo sterk en zo tight. Mijn zusje zei: “Ik houd hem nog wel een weekje in!” [schatert]. Ja túúrlijk, wat zeg jij?! De dag voordat ik moest optreden werd-ie geboren. Mijn oudere zus, mijn moeder, iedereen was in die kamer mijn zusje aan het supporten en ik was er niet. Drie dagen daarna was ik weer in Nederland en kon ik ze opzoeken, maar… teleurstelling is zo’n groot woord... Ik dacht wel: oef, jeetje, had ik deze show maar niet gehad, dan was ik op tijd geweest en had ik haar kunnen bijstaan. Ze is wel echt mijn baby sister, en dit is een groot moment in haar leven. Maar ja, nu zie ik ze iedere week, daar probeer ik heel bewust tijd voor te maken. Het komt wel goed, dus.’

CV Carista Eendragt

1988: Geboren in Utrecht
2012: Wint mixtape-wedstrijd bij BIRD en heeft haar eerste dj-gig in BIRD
2017: Richt haar eigen platform/label/feestorganisatie/radioshow United Identities op
2018: Breekt door met Boiler Room-set op Dekmantel
2020: Brengt haar eigen debuutsingle uit op United Identities
2023: Werkt mee aan theatervoorstelling De Smeekbede

Tussengerecht: Welk moment zou je willen herbeleven?

‘Eigenlijk zou ik het Boiler Room-moment op Dekmantel wel willen herbeleven, want ik heb het helemaal niet zo ervaren. Gewoon, hoe de mensen stonden te springen. Ik was ook aan het springen, maar ik was niet helemaal daar. Het was zo druk en hectisch bij de stage, als bijen op zoek naar honing. Toen ik dat zag werd ik helemaal zenuwachtig, al helemaal omdat ik niet op mijn gebruikelijke Pioneer-mixer draaide. In het begin van de video zie je me ook nog de geluidsman erbij roepen, omdat ik mijn muziek niet door mijn headphones hoorde. Aaaaahhhh, wat is dit voor stress?! Hoezo bij mij?! Maar ja, dat kwam dus omdat ik die mixer niet zo goed kende, en wáár zit dan dat knopje… [grinnik].

‘Vooral van tevoren ging er van alles door mijn hoofd: wat als mensen me afbreken in de comment section? Of vinden ze het helemaal fantastisch? Wáárom heb ik hier ja op gezegd?! Maar ook: wat als je zo’n doorbraak meemaakt als al die anderen die je voor zijn gegaan? Het kan heel tekenend voor je carrière zijn.’

‘Het was zo snel voorbij, en de volgende ochtend was al helemaal overweldigend: mijn telefoon was helemaal ontploft met duizenden berichtjes. What the fuck?! Wat heb ik gedaan? Het is zóóó raar om jezelf van zo’n moment te zien genieten, terwijl ik vijf jaar later niet meer kan plaatsen hoe ik me voelde. Oké, ik zat aan de witte wijn, maar… was dat om mijn zenuwen te stillen of omdat ik het echt heel leuk had? Geen idee, zo gek eigenlijk. Als ik het nu opnieuw zou doen, dan was het misschien nog net iets beter gegaan. Maar het was wel een sick moment. Ik zou het niet willen veranderen, maar ik zou het wel opnieuw willen beleven. Of nee, ik had ook wel een betere set willen spelen. Maar ik wil altijd een betere set spelen.’ [Weer zo’n aanstekelijke lach].

Hoofdgerecht: Wat hoop je nog te bereiken?

‘Ik wil mijn album afmaken, dat duurt al een tijdje. Sinds corona uitbrak werk ik eraan, maar het begon pas echt vorm te krijgen toen ik in 2023 meewerkte aan De Smeekbede. Een theatervoorstelling met een duister verhaal over de slavernij, en ik heb de muziek gecomponeerd. Daar had ik geen ervaring in, maar de referenties waarmee ze kwamen waren Drexciya en Flying Lotus, afrofuturisme, en toen dacht ik: “Say no more! Dat kan ik wel.” Ze wilden machinefunk, muziek die op deze machines is gemaakt [wijst in de rondte naar synthesizers en drumcomputers]. Ze vertrouwden me volledig om mijn eigen ding te doen. Toen ik dat besefte, kwam het perfectionisme in me ook even naar boven. Ik heb geprobeerd om de ervaring van de personages in de muziek te stoppen: hoe ze de boot namen vanuit Suriname naar Nederland, op dezelfde boot waarmee ook andere slaven naar Nederland werden verscheept. Heel duister, dat eerie gevoel wilde ik in de geluiden stoppen.’

‘Er was één beat die voor die regisseur de essentie van het stuk omvatte, en op basis daarvan heb ik ook mijn album gecreëerd. Mijn hele soundtrack voor de Smeekbede komt op een bepaalde manier terug op dit album, het is een soort never-ending puzzel geworden. Op een bepaalde manier voelt het alsof mijn hele carrière tot nu toe hierin samenkomt.’

‘Het voelde als het perfecte moment om te zeggen: oké, ik kan wel EP’tjes en singletjes online blijven gooien, maar ik wil mijn verhaal vertellen. Misschien is dat wel de reden dat ik zo voorzichtig ben geweest met releases: ik heb vooral losse singletjes online gezet, losse tracks op verzamelaar. Ik ben ook heel lang onzeker geweest over mijn producties. Nu voel ik me zekerder over mijn kunnen, ik heb de apparatuur onder de knie. Er heeft een shift in mijn mindset plaatsgevonden, 100%.’

Vind je jezelf een goede producer?
‘Als ik anderen mag geloven wel, maar… dat is mijn ding: ik kan altijd dingen beter doen. Ik ben niet bang om te falen, maar als jong persoon en dame van kleur wil je het gewoon goed doen. Zeker vanwege die voorbeeldfunctie die ik heb. Waar ik niet om heb gevraagd, maar dat is wel hoe het wordt gezien. In het begin vond ik dat best lastig, ja. Maar het is ook leuk en lief, en nu zie ik het meer zo: het is voor hen óók een drempel om iemand te benaderen en te vertellen wat diegene voor ze betekent.’

Je liet net het woord perfectionisme vallen, zie je jezelf zo?
‘Ja… niet alles hoeft goed te zijn, maar als ik dingen zelf doe, dan wéét ik dat het goed gaat. Nu laat ik dat iets meer los: naast deze studio heb ik sinds kort een kantoor, waar ik mensen wil laten werken voor United Identities. Dan moet ik wel delegeren en taken meer uit handen geven. Dat vind ik best spannend: het enige wat ik nu uit handen geef zijn de boekingen, en alsnog heb ik dagelijks contact met mijn agent om alles door te spreken. Verder heb ik alles altijd zelf gedaan en doe dat ook met heel veel liefde.’

Eigenlijk heb je een beetje de mentaliteit van je moeder hè? Je roeit met de riemen die je hebt, je bent super pragmatisch.
‘Ja, inderdaad. Grappig dat je dat zegt, ik denk inderdaad dat het daar wel vandaan komt. Er zit ook een soort bewijsdrang achter. Terwijl dat helemaal niet hoeft: ik hoeft mezelf niet meer te bewijzen. Go with the flow, dan komt het wel goed.’

Kaas: wat voel je als het op het podium staat?

‘Ik voel zo’n opluchting. Neem bijvoorbeeld die Dekmantel-afsluiting, je leeft onbewust maanden naar zo'n moment toe. Sterker nog: het is een moment waar ik de afgelopen vijf jaar naartoe heb gewerkt, het vertrouwen is er. Dan sta je er eindelijk en komt alles samen in dat ene moment. Dat had ik ook op Glastonbury: ik keek in die zee van mensen en dacht: eindelijk, het moment is hier. En dan doe je gewoon je ultieme best.’

‘Of ik nog wel eens nerveus ben? Natuurlijk, als je niet meer nerveus bent is het eigenlijk al te laat. Een gezonde spanning, is het. Bijvoorbeeld toen ik vorig jaar op Dekmantel stond: ik had een lolly gekregen bij artist handling, maar ik was zo nerveus dat ik het papiertje niet open kreeg en iemand het voor me moest doen [lacht]. Eigenlijk valt die spanning altijd weg op het podium, als de eerste overgang goed is gegaan. Stiekem had ik vorig jaar ook een bijzondere Dekmantel: ik sloot de stage niet af, maar speelde het slot ervoor vóór Omar S, en dacht: “Oh, zo proeft het om een semi-headline-slot te spelen op een tonaangevend festival met zoveel mensen voor je.” Mooi moment: het zou de hele dag onzeker weer blijven, en letterlijk na de eerste overgang gingen de wolken aan de kant, brak de zon door en stond iedereen te springen. Heel vet. Dat moment heb ik wel heel bewust meegemaakt.’

Dessert: Met welke DJ-collega koester je een innige vriendschap?

‘Mary Lake. We zijn totaal tegenovergesteld van elkaar: ze is soms echt een zwever, ik ben wat realistischer en meer rechtdoorzee. Ze zegt dan: “Ik ben een waterman en jij bent een ram, dat is water en vuur!” Dat ziet ze dan op die manier. De allereerste track die ze ooit heeft uitgebracht staat op allereerste United Identities-compilatie. Ze zei altijd: “Als we dit samen niet hadden belopen, dan had ik dat ook allemaal niet gedaan.’ Maar ja, zij maakt de muziek dus ik kan niet alle credits pakken. We maken samen muziek, we bellen regelmatig, we gunnen elkaar.’

‘Op emotioneel en spiritueel vlak werkt het ook goed. Begin dit jaar zijn we naar Mexico geweest met een klein groepje. Zij heeft zich nog een week in een bos afgesloten, ergens in een boomhut [grinnik]. En toen hebben we elkaar later ontmoet en een huisje gehuurd. Heel leuk. Elke ochtend stond ze vroeg op, en schreef ze het eerste wat in haar opkwam en waar ze aan wil werken op in een boekje. “Dat moet je ook doen!”, zei ze. Daar hebben we het over gehad: dat ze met haar muziek een hele andere kant op wil, en dat liet ze ook aan me horen. Er is een hele sterke vertrouwensband tussen ons, niet is gek.’

Wanneer je het lastig vindt om persoonlijke relaties te onderhouden, is het natuurlijk extra fijn om close te zijn met dj’s die snappen hoe gek dit wereldje is.
‘Ja, daar hebben we het heel vaak over. Als er wat is, dan kunnen we elkaar altijd bellen, of een berichtje sturen. Ik probeer daar altijd zo snel mogelijk op te reageren. Zij neemt wel wat meer tijd in beslag, maar dat weet ik ondertussen wel [schaterlach].’