Muzikaal mastermind KC wil meer ruimte voor positiviteit als het gaat om de Bijlmer. Muziekstad op NPO3 draait aanstaande zaterdag volledig om SMIB. ‘Bewierook de creatievelingen in de Bijlmer, dan worden zíj de voorbeelden van de buurt.’

Ray Fuego ken je wel, GRGY hebben we ook al eens uitgebreid aan je voorgesteld. Maar wie is KC, het muzikale mastermind van het Amsterdamse hiphop/kunst/fashion-collectief SMIB? Wat is de achtergrond van Kees Koenders? ‘Ik heb nooit echt kunnen rappen over mezelf’, vertelt KC in de SMIB-studio, een totaal verduisterd hok in de creatieve broedplaats De Kazerne in Reigersbos, hartje Amsterdam Zuid-Oost. ‘Niemand kent Kees. Dat is best wel gek, eigenlijk. Het was tijd voor een pici van mezelf erin.’

Dus bracht hij Cedric uit, zes liedjes in 12 minuten die heel anders zijn dan je van hem kent. Het zijn ingetogen, bijna verdoofde nummers waarin KC niet alleen als producer de regie houdt, maar ook fluisterzingt over eenzaamheid, late nachten en vroege ochtenden. ‘Waar haal jij de kracht? Waar slaap jij vannacht?’, vraagt hij zich af. Er klinken jazzy pianopartijen, zelfs jubelende gospel. Hij werkte met Cedric heel conceptmatig, vertelt hij, en veel liedjes waren niet eens zozeer autobiografisch, maar toen de lockdown inging, bleken zijn teksten profetisch.

Stel de boomlange Kees Koenders er een enkele vraag over, en hij houdt niet meer op met praten. ‘Ik ben niet opgegroeid met hiphop, maar met soul en Surinaamse muziek. Bij SMIB ging ik me helemaal verdiepen in de vraag: hoe leidt je een project audiowise? Hoe dacht Dr. Dre na over The Chronic? Hoe werkte Travis Scott aan ASTROWORLD en Rodeo? Wat was de gedachte achter My Beautiful Dark Twisted Fantasy van Kanye West? Ik kwam erachter dat Rick Rubin een van de gekste mensen op aarde is, ben gaan kijken wat hij heeft gedaan, hoe zijn jeugd eruit zag. Zo ben ik ook gaan nadenken: hoe kun je drie of vier producers aan het werk zetten met een concept dat je bedacht hebt? Wat moet je ze geven? Hoe moet je ze laten vóélen?’

Toen hij met Ray Fuego het album Zwart maakte, dacht KC voor het eerst: ‘What the fuck, we hebben echt iets geks gedaan. En we kregen er de 3voor12 Award voor. Daarna heb ik met Nnelgie gewerkt aan Balans. Het was een van mijn beste productietijden in life. Ik wist: Yung Nnelg is op het punt dat hij de beste muziek wil maken, en ik kon veel leren van dat proces. Dat heeft me laten inzien: ik heb heel veel ideeën, misschien moet ik die eens voor mijzelf gaan uitvoeren.’

(tekst gaat verder na de video)

Een wilde jeugd: 'Ik raakte de kluts kwijt'

Die ideeën voor zichzelf uitvoeren? Dat werd dus CEDRIC, een plaat die hij maakte met zijn twee jonge neefjes in het achterhoofd (de ene staat met KC op de cover). ‘Zij zijn een spiegel voor wie ik vroeger was. Ik zie hoe ze negatieve aandacht opzoeken omdat ze bepaalde lieve, positieve aandacht niet krijgen. Ik wil deze pokkoes op de een of andere manier aan hen opdragen, zodat ze kunnen inbeelden hoe ik omging met bepaalde situaties.’

Want KC was ‘wild, heel wild’, zegt hij. ‘Ik had al vanaf jongs af aan anger issues. Ik ging met iedereen vechten, maakte niet uit hoe oud je was. Mijn vader was op jonge leeftijd overleden, mijn ma werkte zich kapot om alles staande te houden. Ik voelde me buitengesloten. We zijn zo vaak verhuisd. Strandvliet, Holendrecht, de Eeftink-flat, we hebben overal in de Bijlmer gewoond. We gingen van buurt naar buurt, en dat fokte me mentaal helemaal op. En mijn moeder kreeg gezeik met mijn stiefvader, hij ging m’n ma slaan en shit. Vervolgens konden we geen huis vinden, dus moesten we naar het Leger des Heils. Ik kan me die dag nog goed herinneren: mijn ma brak in tranen uit. We hadden niks meer.’

‘Op een bepaald moment ging ik de straat op. Vanaf mijn twaalfde heb ik verschrikkelijke shit gedaan. Ik was zeer makkelijk te beïnvloeden, er werd al snel misbruik van me gemaakt. Je kon tegen mij zeggen: “Deze persoon doet lastig tegen me, kun je hem aanpakken?” Dan was ik de eerste die dat deed, omdat ik loyaal was. Ze zagen: deze gast heeft lef. En op een gegeven moment dacht ik: “Ja man, ik word crimineel.” Ik chillde met gasten en zag: mannen hebben vandaag geen geld, maar morgen hebben ze dikke stacks. Ze kopen AA voor iedereen, delen biertjes uit. Dus begon ik met stelen, ik dacht dat dat normaal was. Ik raakte gewoon de kluts kwijt.’

Vader voor de buurt: 'Drill is een manier om pijn en trauma’s te expressen'

Op zijn zestiende veranderde alles voor KC: plotseling werd hij vader. ‘Toen ben ik mijn mind gaan resetten: hoe ga ik een goed voorbeeld zijn voor mijn dochtertje? Ik ben naar Rotterdam verhuisd voor de moeder, ik heb mijn diploma gehaald. Ze werd te vroeg geboren, al met zes maanden, en ze had een zwak hartje. Dus moesten we dag in, dag uit het ziekenhuis in totdat ze geopereerd kon worden. Sindsdien heeft ze een pacemakertje. Nu is ze 9 en gewoon wildin’ out. Ik heb haar zien strugglen, ze heeft het overleefd, en dat gebruik ik als brandstof: ik moet haar laten zien dat ze de wereld aankan.’

Op die manier wil hij zich ook over jongens in de buurt ontfermen, als een vaderfiguur of oudere broer die ze soms een duwtje de goede kant op geeft. Zo druppelt de ene na de andere gast binnen in de studio: zijn broertje, een vriend, zijn stagiair (‘hij is ook een geweldige producer’). ‘Met SMIB willen we er zijn voor de jeugd, want als zij safe zitten, dan is alles erna ook safe.’

Daarom steekt de berichtgeving rondom drill hem zo. ‘Die muziek is een manier om pijn en trauma’s te expressen. Het zijn geen guys die stoer doen, die guys zijn echt zo. Het messengeweld is er altijd al geweest, voor de eerste coffeeshop in de Bijlmer werden ook al mensen neergestoken en geliquideerd. De media blaast dat nu op, en wat ik zonde vind? Dat de nabestaanden nu niet alleen moeten dealen met het verlies, maar ook met al die rare aandacht. Die berichtgeving heeft consequenties, er zijn mensen die niet meer opstaan, die helemaal niks meer kunnen zeggen over het daglicht waarin ze geplaatst worden. Er zijn mannen die opgesloten zitten in de bajes, die keihard zwoegen voor hun familie en naasten. De media kent hen niet, ze lezen iets op internet en zien een opsporingsbericht. Ze beoordelen een boek op de kaft. Dat vind ik echt ingewikkeld, daarom doen wij ook niet meer zomaar interviews met iedereen.’

‘En tegelijkertijd: al die rare aandacht geeft de artiesten die slecht rappen ook aandacht. Snap je wat ik bedoel? Als er negatief wordt geschreven over een crimineel, denk je dat je hem in een negatief daglicht zet bij mensen in de buurt? Nee, de guys hier checken dat en denken: “Kil, ja man, respect!” Dan wil iedereen crimineel worden. Juist daarom moeten de creatievelingen in de Bijlmer bewierrookt worden, dan worden zíj de voorbeelden van de buurt. Je moet het mooie groter maken. Dat is wat ik probeer te doen.’

KC is zaterdag te zien in Muziekstad, met ook o.a. Ray Fuego, Yung Nnelg en GRGY. Cedric is nu uit.