Meetsysteem: stiekem dansen op de rand van het bestaan Meetsysteem: stiekem dansen op de rand van het bestaan

In april van dit jaar werd Rotterdam opgeschrikt door een onsmakelijk verhaal: in haar huis werd het lichaam gevonden van Elly Leeflang alias De Heks van Prins Alexander gevonden. De 72-jarige vrouw bleek al drie jaar dood te zijn. Nou was Elly - zie haar bijnaam - niet de populairste vrouw van de buurt, dus niemand had haar gemist. Maar er was één buurman die zich altijd over haar ontfermde, buurman Jan. Het was zijn dood die het overlijden van Elly aan het licht bracht. Wat bleek: al jaren stak uitgerekend deze buurman Jan de AOW van zijn ‘vriendin’ in zijn zak, voor én na haar dood.

Hoe zo’n what-the-fuck-berichtje uit de krant een weg vond in het nieuwe Meetsysteem album? Dankzij Gijsje Heemskerk, kunstenares en een van de vele gasten die Ricky Cherim uitnodigde. Hij vertelde haar over dat steeds terugkerende gevoel, dat hij zijn hoofd aan het verliezen was. Zij koppelt Ricky's instructie op poëtische wijze aan het onthoofde ridder uit het befaamde spookverhaal Sleepy Hollow én aan de Heks van Prins Alexander. 'Ze had niet veel nodig', zegt Cherim. ‘Ik gaf haar de tekst die ik had. Mijn fucking hoofd, ik zit er niet in.’

Ricky Cherim is geboren en getogen in Amsterdam uit een Nederlandse moeder en een Amerikaanse vader, die voor de liefde naar ons land kwam. Zij doceert aan de hogeschool, hij geeft financieel advies. De eerste jaren sprak hij geen woord Nederlands, maar inmiddels is hij volgens zijn zoon Nederlandser dan wie dan ook. Zo Nederlands dat hij zelfs zijn Amerikaanse paspoort opgegeven heeft. Dat neemt niet weg dat Ricky zelf natuurlijk een sterke band voelt met de States. Hij bezocht er jarenlang zijn opa en oma, in een voorstadje van Philadelphia. Hij woonde een jaartje in New York (maar vluchtte terug naar Amsterdam). En nu met alle spanningen rond Trump denkt hij regelmatig aan zijn neefjes en nichtjes, die nog daar wonen.

Zelf ging hij in zijn geboortestad wiskunde studeren. Niet omdat hij er per se iets mee wilde worden, maar studeren, dat deed je nu eenmaal. En het lag hem, die combinatie van abstractie en creativiteit. Hij ontmoette er zijn beste vriend Tammo Hesselink, en die nam hem mee in het clubleven. Hij stelde hem voor aan de mensen rond Nous’Klaer, een Rotterdams label dat prachtige, diepe elektronische muziek uitbrengt van artiesten als Oceanic, Konduku en upsammy. Intelligent en gelaagd. ‘Maar toch ook een soort gateway clubmuziek voor mensen die niet de hele tijd naar techno willen luisteren’, zegt Cherim. ‘Ik ben in die tijd veel naar BAR in Rotterdam geweest, heb daar heel mooie avonden meegemaakt. Daar ben ik ook met Sjoerd Oberman van Nous’Klaer gaan hangen, en ik begon zelf clubmuziek gaan maken.’

Maar die clubmuziek was niet wat Sjoerd Oberman uitkoos toen Ricky hem wat demo’s liet horen. Zijn oor viel op iets anders: de indiepop die hij maakte als Meetsysteem. Nederlandstalige liedjes, een beetje stuntelig gezongen, een tikkeltje poëtisch. Noem het vooral niet Spinvis-achtig, want daar wordt Ricky ongemakkelijk van. ‘Ja, nee, natuurlijk is hij een invloedrijke figuur, maar ik vind het lullig voor Erik worden als mijn muziek steeds aan hem gekoppeld wordt. En lullig voor mij. Het is wel echt anders, wat ik doe, toch?’

Spinvis hoeft zeker niet als een schaduw over Meetsysteem heen te hangen, want je hoort veel meer terug. Alleen komen de meeste andere invloeden van mensen waarmee Ricky Cherim zich in het dagelijks leven omringt. Kijk alleen al naar de gasten op dit nieuwe album. Melatonin Man, dat is eerder genoemde Tammo Hesselink, dj en producer. Rappers Ray Fuego en Gotu Jim doen mee, en Oceanic produceerde een track. ‘Daar had ik lang over gefantaseerd, wat Oceanic met een Meetsysteem track zou doen.’ Het is niet bepaald een dansvloertrack geworden, wel een elektronische productie. En Gotu Jim - die normaal gesproken rapt over zwemmen in champagne, zingt nu - zonder autotune! - over muren die op hem af komen.

Veel van die mensen ontmoet Ricky Cherim in het clubleven, in ‘de scene’. Hij vindt dat bepaald geen vies woord, zweert er zelfs bij. ‘Zonder die scene was Meetsysteem niet ontstaan, niet in deze vorm. Veel van mijn vrienden zijn muzikanten, en we zien elkaar in clubs. Clubs zijn fijne plekken, waar je met je vrienden naar muziek kunt gaan kijken, waar jonge, creatieve mensen bij elkaar komen en mooie dingen maken.’ Het is dat kwetsbare ecosysteem dat nu dreigt te verdwijnen in de coronacrisis, want alle clubs zijn natuurlijk al dik een halfjaar dicht. En de manier waarop Ricky Cherim erover praat maakt ook weer pijnlijk duidelijk waarom de beperkte manier van kijken naar cultuur vanuit de overheid zo dramatisch is. Nachtclubs komen in de reddingsplannen van het kabinet niet voor. Het nachtleven, dat is entertainment. Cultuur, dat is in Nederland iets waar je op een stoeltje naar gaat zitten kijken, niet iets waar je in leeft en - letterlijk én figuurlijk - in beweegt.

Met de schaduwkant van dat bewegen in het culturele leven werd Meetsysteem in aanloop naar de release pijnlijk geconfronteerd. In de misbruikzaak rond kunstenaar Juliaan Andeweg, die jarenlang vrouwen stalkte en verkrachtte, kwam ook een persoon boven waarmee Meetsysteem samenwerkt op het nieuwe album. Ricky Cherim onderneemt direct actie, en dat leidt er onder meer toe dat een volledige batch al geperst vinyl de prullenbak in moet. Hij verklaart op Instagram: ‘Om die reden is de track op ‘Cr:GO’, ‘Tweede Herfst, vervangen door ‘Derde Herfst’, omdat ik mensen die dit soort gedrag vertonen geen podium wil bieden. […] Het is volledig mijn eigen verantwoordelijkheid om dit soort giftig gedrag te herkennen, serieus te nemen en beter aan te pakken. Het moet klaar zijn dat verhalen omtrent seksuele intimidatie, misbruik en verkrachting telkens weggewuifd worden of stilletjes geaccepteerd en dat het pas serieus genomen wordt nadat meerdere slachtoffers zichzelf zo kwetsbaar hebben moeten opstellen. Dit is voornamelijk een mannelijk probleem en daar moet wat aan gebeuren.’

Opvallend genoeg noemt Ricky niet de naam van de persoon waar het om gaat. Een lastige afweging, vindt hij zelf. Hij wil de persoon in kwestie zeker niet in bescherming nemen en ondubbelzinnig stelling nemen tegen 'giftige mannelijkheid' en 'alles wat mogelijk gebeurd is in die situatie'. Maar het verhaal is - zo luidt de uitleg - ook onduidelijk en fragiel, en dat maakt het moeilijk om iemand publiekelijk te veroordelen.

Vaak voelt het alsof Meetsysteem in dit nieuwe album al reflecteert op alle chaos en frustratie die het afgelopen jaar bracht. Maar veel van de verwijzingen die geschreven lijken op dit lockdown-jaar stonden vorig jaar al op papier. ‘In ‘Sidda’ zit de zin: een kwart leven op, en de wereld is er niet. Die zin was lang voor corona geschreven, lang voor de wereld op slot ging en onze generatie te horen kreeg: sit this one out.’ En ook het openingsnummer ‘Je Wist Het Al’ - de meest binnensmondse protestsong ooit - stamt uit 2019. Na een instrumentaal intro van ruim twee minuten mompelt Ricky: ‘Stop. Je praat alsof je dom bent’. Waarom deed je niks? vraagt hij, was jij er al klaar mee? Het is een aanklacht tegen alle mensen met macht die jarenlang willens en wetens beleid doorzetten waarvan ze wisten dat het destructief is, voor het klimaat bijvoorbeeld. ‘Dat gevoel, die onrust, is dit jaar alleen maar sterker geworden. Het is ontploft dit jaar, mensen pikken het niet meer als de top van KLM een bonus krijgt. Het voelt nu positief, alsof het er allemaal uit moest komen om echte verandering mogelijk te maken. Ja, ik heb het gevoel dat het kan, maar misschien is dat blind optimisme.’

Hij merkt dat het hem allemaal best wel aangrijpt, zegt Ricky. De onzekerheid, de frustratie, het wegvallen van plekken waar je elkaar tegenkomt. ‘Ik vraag me af waarom dat is. Maar ja, we lezen wel elke dag nieuwsberichten dat we het misschien niet gaat redden om in dit land rustig oud te worden. We hebben te maken met een hectische informatiestroom waar we geen grip op hebben. Waar de overheid zelfs geen grip op heeft.’

Kortom: de generatie van Meetsysteem leidt aan een soort chronische desoriëntatie. Het fascinerende is dat het clubleven dat Meetsysteem zo graag als thuisbasis beschouwt, net zo goed speelt met desoriëntatie, maar dan expres, en esthetisch. Door gebruik van middelen, door knipperende lichten in duistere ruimtes. ‘Of door de combinatie van moeheid en adrenaline, als het langzaam licht wordt na een lange nacht dansen. Dan wordt die muziek als het ware kosmisch. Tammo zei laatst: "Ik zou zo graag weer eens met mijn vrienden om zes uur ’s ochtends aan de rand van het bestaan willen staan." Zo voelt het soms, als je tussen die heftige speakers met prachtig geluid staat. Je kunt een soort helderheid ervaren, ideeën krijgen die je op andere momenten niet krijgt.’

Als je het zo bekijkt is Meetsysteem helemaal niet zo’n vreemde eend in de bijt bij Nous’Klaer. Hij giet het misschien in een andere vorm - reflectiever, introspectiever - maar Meetsysteem komt voort uit hetzelfde levensgevoel als al die mooie melancholische dansvloermuziek. Het is niet zo verrassend dat juist uit de clubscene zoveel liefde kwam voor de popliedjes op Meetsysteem’s debuut. Maar het opzoeken van die desoriëntatie is natuurlijk ook spelen met vuur. Het best laat Meetsysteem dat zien met het ultieme sci-fi beeld: het zwarte gat. De track met Ray Fuego heet zelfs zo. ‘Het is fantastisch en euforisch, maar je kunt er ook door verzwolgen worden. Ray en ik proberen met ons hoofd zo ver mogelijk weg te vliegen, om te dealen met dingen hier. Maar of dat goed eindigt is natuurlijk de vraag. Die dubbelheid herken ik wel, ja. Dat destructieve, dat heeft iets. Iedereen weet dat het niet goed voor je is, maar het geeft ook wat terug.’