Song van het Jaar: de meest opmerkelijke samenwerkingen van 2015

Waarom Franz Ferdinand het doet met Sparks, Major Lazer met MØ, Disclosure met Lorde en Janne met Torre

Timo Pisart ,

Als je kijkt naar die lange lijst nummers uit 2015, valt op dat daar ook een heleboel gekke samenwerkingen tussen staan. In aanloop naar de Song van het Jaar leggen we ze eens onder de loep. Hoe schreven de Schotse rockers Franz Ferdinand en die ecclectische Amerikanen van Sparks samen een album vol? Hoe kwam Drank & Drugs van New Wave op Schiermonnikoog tot stand? Waar vond Major Lazer de Deense zangeres MØ? Op wat voor 'n wonderlijke wijze kwamen Oscar & The Wolf en dj Raving George bij elkaar? De meest opmerkelijke samenwerkingen van 2015.

FFS – Call Girl
Ze schelen bijna dertig jaar, Alex Kapranos (43) en de 70-jarige Ron Mael. En toch was het zo’n gekke combinatie nog niet: het Schotse Franz Ferdinand en jaren ’70 artrocksensatie Sparks uit Californië. Beide acts hebben een gouden oor voor humoristische, supercatchy en een beetje weirde popliedjes. Dat leverde een heerlijk samenwerkingsalbum op en een bijzonder vermakelijk interview. Ja, zelfs ondanks een songtitel als ‘Collaborations Don’t Work’.

Lil’Kleine en Ronnie Flex – Drank & Drugs
Sowieso een van de meest ambitieuze samenwerkingsprojecten in Nederland dit jaar: New Wave. Hoe zat het ook alweer? Top Notch stopte de nieuwe generatie aan rappers en producers (of ze nou uit Maarssen, Amsterdam of Zeeland kwamen) allemaal samen op de boot naar Schiermonnikoog. In een sneeuwrijk weekje maakten ze een verzamelalbum, temidden van de potjes Fifa en de nodige drank en drugs. Echt hoge verwachtingen waren er niet, maar de regel “Alle tieners zeggen ja tegen mdma” werd de meest omstreden tekstregel van het jaar en ook alle andere tracks pakten miljoenen views en plays.

Major Lazer ft. MØ – Lean On
Als Diplo van je hoort op Twitter, schijn je een samenwerking met ‘m te kunnen aangaan. Het overkwam Boaz van de Beatz, die aan vrijwel alle Major Lazer-tracks sleutelde, maar het overkwam ook de Deense zangeres MØ. In een Airbnb in Amsterdam maakten ze Lean On, vertelden ze op Lowlands. Of zat het toch anders? Boaz beweerde eerder al dat MØ Lean On al had geschreven om aan een grote ster als Rihanna te slijten, maar Diplo wilde MØ er zelf op hebben. Hoe het ook zij, een uitstekende samenwerking.

Raving George ft. Oscar & The Wolf – You’re Mine
Charlotte Dewitte alias Raving George ontmoette Max Colombie van Oscar & The Wolf voor het eerst op Pukkelpop, toen ze crowdsurfend het publiek over ging en hij bijzonder onder de indruk was. Ze wisselden telefoonnummers uit, bleven in contact en maakten uiteindelijk de zwoele zomerhit van België. Raving George vertelde al eens in 3voor12 Radio dat de track – die verhaalt over obsessieve, destructieve liefde – in een dagje is geschreven.

Disclosure ft. Lorde – Magnets
Het tweede album van de Britse housebroertjes Disclosure bevat een berg aan samenwerkingen: liefst negen gastartiesten staan er op. In de meeste gevallen ontstaan zulke collaboraties per mail, maar niet in het geval van Disclosure, ze vlogen de hele wereld over om fysiek met de vocalisten in de studio te gaan zitten schrijven. “Iedere artiest werkte anders, sommigen wilden focussen op tekst, anderen op de melodie”, vertelde Guy Lawrence van Disclosure eerder dit jaar aan 3voor12. “Lorde? Zij is een echte controlfreak, en wilde bij elk aspect betrokken worden. Ze begon zelfs over het veranderen van drumgeluiden en songstructuren. Dat vinden we heerlijk, dat is een échte samenwerking waarbij je elkaar uitdaagt. Met haar aanpassingen is Magnets zeker 10 procent beter geworden.”

Fresku ft. Go Back To The Zoo – Zo Doe Je Dat
Met het controversiële Zo Doe Je Dat liet Fresku een bom vallen op Hilversum: het medialandschap was een veel te blank bolwerk waar gekleurde hiphop geen plaats heeft, was kort door de bocht de boodschap. Op de track een verrassende feature van Go Back To The Zoo, die halverwege het karikatuur van een stel witmangs mag spelen. Achteraf lijkt de band niet zo tevreden over de samenwerking, ze wilden er vorige week in 3voor12 Radio niets meer mee te maken hebben.

Janne Schra – Everything I Do Ooh Ooh
Het zat er natuurlijk al even aan te komen: zangeres Janne Schra en haar lief Torre Florim (De Staat) wonen al jaren samen in Nijmegen. Toen zij aan haar nieuwe plaat begon, was het niet zo gek gedacht dat hij die plaat zou produceren. Maar tegelijkertijd moet je het maar aandurven: je album thuis opnemen met je vriend als producer. Kun je nooit de deur achter je dichttrekken en op de bank gaan zitten met je twee katten, zonder aan die plaat te denken. “We werden soms wel een beetje gek van elkaar”, zei Florim erover. “Niet per se aan te bevelen, het album was op deze manier onontkoombaar. Ik was veel aan het toeren met De Staat, als ik dan ’s avonds laat thuis kwam moest ik meteen weer nieuwe dingen van Janne luisteren. Aan de andere kant: het grote voordeel is dat je direct je bed uit kan rollen als je inspiratie hebt.”

Jamie xx ft. Popcaan & Young Thug – I Know There’s Gonna Be (Good Times)
Veel mensen zagen ‘m niet aankomen: die droefsnoetproducer Jamie xx van The xx met Atlanta-weirdo-rapper-van-het-moment Young Thug én de Jamaicaanse dancehall-artiest Popcaan, in een supertropisch feelgood-zomerliedje. Popcaan en Young Thug wisten overigens niet dat ze beiden op de track zouden komen. Jamie xx: “Ik vroeg Young Thug en Popcaan en ze deden beiden andere versies. Uiteindelijk besloot ik de twee samen te voegen, omdat hun stemmen zo goed samenwerken.”

Jack Ü ft. Justin Bieber – Where Are Ü Now
Op papier klonk het als een bijzonder slecht idee: überlompe dubstepgrootheid Skrillex die met producer Diplo een heel album vol maakt. Het grootste gedeelte van die Jack Ü plaat is net zo subtiel als tien olifanten in een porseleinkast, maar de track met kindersterretje Justin Bieber? Dat bleek dus een bijzonder verfijnd pianoliedje met subtiele housebeat en smaakvol vervormde vocalen. “De stem en de mond, samen met de vorm van de schedel, vormen een soort organische synthesizer”, zegt Skrillex erover tegen de New York Times. “De stembanden creëren een trilling, en die beweegt helemaal door het hoofd naar boven. De vorm van je hoofd en de manier waarop je je mond opent, verandert de frequenties.” Diplo: “Iedereen kan elke synthesizer kopiëren. Je kunt gemakkelijk presets vinden, maar als je vocalen manipuleert, kom je echt tot iets origineels.” Ja, én het bleek een gigantisch grote hit die ook nog eens het begin betekende van de herwaardering van Bieber. Check dat supercoole filmpje van The New York Times waarin het nummer wordt ontleed.

Mark Ronson ft. Kevin Parker – Daffodills
Oké, helaas is het nooit een single geworden, maar toch een waanzinnig interessante samenwerking: Kevin Parker van Tame Impala dook in de studio met sterproducer Mark Ronson voor diens laatste album, en Pulitzer Prize-winnende schrijver Mark Chabon zat ondertussen in een hoekje van de studio furieus op zijn tekstverwerker te rammen. Mark Ronson: “Het was bijna alsof ik met gigantische supercomputer uit de jaren 70 werkte, waar je data in voert, waarop hij de songteksten terugspuugt”, zei Ronson erover. Daffodils is een fantastische psychedelische gelaagde discotrack geworden, en de samenwerking bleek diepe indruk te hebben gemaakt op ook Parker. ‘In het verleden veronderstelde ik dat iemand die zo succesvol was wel een sell-out moest zijn: met het schrijven van zulke hits hadden componisten ongetwijfeld de intentie om geld te verdienen. Mark opende mij de ogen en deed me realiseren dat je ook op dat niveau van populariteit te gek te werk kunt gaan. Ik heb inmiddels heel wat pop- en indierockmuzikanten mogen ontmoeten: er is geen enkele correlatie, er zijn ook klootzakken in de credible wereld en hele sympathieke jongens in de popmuziek.’