Peel Slowly and See 2024 - dag 2: verdwijnpunt Peel Slowly and See 2024 - dag 2: verdwijnpunt

De Leidse saxofonist Bart Wirtz was al twee keer eerder met verschillende projecten te zien op Peel Slowly and See, maar voor vanavond kreeg hij carte blanche om het openingsconcert te verzorgen. Daarvoor stelde hij een band samen met ervaren muzikanten uit Leiden en min of meer nabije omgeving; een zevenmansformatie die naast Bart zelf bestaat uit Matthijs Sepers (trompet), Emiel van Rijthoven (toetsen), Timothy van der Holst (elektronica), Robin van Baaren (basgitaar), Lucas Meijers (gitaar) en Jimmi Hueting (drums). Een avond plaatjes draaien met Peel Slowly and See-programmeur Mark Siera leverde de nodige inspiratie op, wat resulteert in een diverse set. Wirtz is vooral bekend als jazzmuzikant, maar vanavond laat hij in de grote zaal van de Nobel horen dat hij ook graag experimenteert met andere genres. Zo horen we onder meer invloeden van The Velvet Underground, brengt de band een nummer met een zomerse reggae-feel en horen we een wat rustiger track met een waterdruppel-sample, die op momenten aan Massive Attack doet denken. Niet alleen qua genre, maar ook qua instrument verlegt Wirtz zijn grenzen: meestal speelt hij altsax, maar vanavond is hij op een tenorsaxofoon te horen. Ook waagt hij zich zelfs aan zang en spoken word. Al met al een geslaagde en veelzijdige opening en een kleine voorbode voor de muzikale avonturen die we vanavond gaan beleven.

(Cisly Burcksen)

Dolphin Hyperspace is een duo op bas en sax, vergezeld door ongekunsteld loops uit een laptop. In de kleine zaal van het Scheltema doen ze eer aan het ‘hyper’ gedeelte van hun naam, want de muziek is een spitsuur van brass, baslijnen en beats die door elkaar kronkelen zonder ooit in botsing te komen. Het vrolijke duo geeft steeds het stokje aan elkaar qua leiding, met een bassist die helemaal in zijn sas is en dan weer een saxofoniste die het onderste van haar longen laat zien. Hun nummer ‘Baby Parakeet’ is in staat om garage romantisch te laten klinken, met schetterende en sensuele ouvertures die niet zouden misstaan in een film uit de jaren tachtig.

Soms wordt er gas teruggenomen met een jazzy pauzemomentje, dan neemt een zware drummachine of zelfs een piano uit de computer het voortouw, en dan gaat er weer een dikke laag distortion over de bas heen. Het blijft gissen hoeveel improvisatie er in de act zit, want de set loopt soepeltjes en de zonnige uitstraling van de muzikanten verzwakt geen moment. Met een half uur is het optreden sneller voorbij dan je lief is, want het voelt alsof het tweetal nog meer in de koker heeft zitten. Hopelijk strijken ze vroeg of laat opnieuw neer in Leiden.

(Bas Kleijweg)

Op de plaat doet Martha Da’ro denken aan Die Antwoord, maar dan gezongen door Kovacs. Live is haar performance verfijnder en minder elektronisch dan de Zuid-Afrikanen. Haar genre wordt platgeslagen tot soul of r&b, maar is met spannende elektronische ritmes, stemvervormingen en afwisseling veel meer dan dat. Dit is een act van een kwaliteit die we in Leiden zelden zien.

De setting in de Theaterzaal van Scheltema is meteen beeldend en toneelmatig. Tegen een projectie van brandende gloeilampen op de achterwand rinkelt er op het toneel een ouderwetse, zwarte telefoon. We horen de proloog van haar album ‘Philophobia’. Martha komt op, pakt de hoorn op, en begint te zingen met een donkere, sensuele stem, die ze, zo blijkt later, ook Björkachtig ijl kan maken. Haar set komt van dat album, met een titel die “angst voor liefde” betekent.

Deze glimlachende zangeres deelt het podium met een drummer en een synthesist, net als zij helemaal in het zwart gekleed. Ze zingt in een draadloze microfoon, vrij om te dansen – aha, daarom staat er dus geen microfoonstandaard op het podium. Martha danst met soepele heupen soms een flamenco, soms met haar bovenlijf bijna horizontaal naar achter gebogen. “She’s so beautiful!,” verzucht de Française naast me, betoverd door Martha’s charisma. Dat is wat zelfvertrouwen, sterke dans en een geweldige performance teweegbrengen: publieksverleiding geslaagd.

(Rogier van Nierop)

The Ex heeft een torenhoge reputatie en een indrukwekkende catalogus aan eerder werk, waar de bezoekers in de grote zaal van de Nobel deze avond niets van te horen krijgen. In plaats daarvan bestaat de setlist volledig uit nieuwe nummers, waarvan dit de tweede keer is dat ze live worden gespeeld. Natuurlijk merk je dat niet, want de band schrokt je aandacht op met gretigere gitaren die over elkaar heen buitelen, waarna de dolle drums er bovenop springen. Soms dient een schoenborstel of plastic deksel als vervanging van een plectrum, wat je een nieuw perspectief op je keukenla bezorgt.

De band heeft een virtuoze vitaliteit waar je u tegen zegt, gepaard met een nuchterheid van ‘zeg maar jij’. De teksten gaan hard op de maatschappij maar zijn lief voor de mens, en sporen aan tot actie. Over actie gesproken: het is een beetje jammer dat de toeschouwers meer een luister- dan een danspubliek lijken te zijn tijdens dit optreden. Een rustiek nummer met de muzikanten hel blauw verlicht, 'Strum und Drang' (geen spelfout) dat uitmondt in een extatische breakdown en een track waarbij drummer Katherina Bornefeld de zang doet (met een stem die niet zou misstaan bij een Keltische folkband): het kan allemaal rekenen op dezelfde geconcentreerd luisterende respons. Volledig begrijpelijk, maar soms moeten naast de trommelvliezen ook de benen wapperen.

(Bas Kleijweg)

De Amsterdamse beeldend kunstenaar Paul Thomas Hoek zou oorspronkelijk op deze editie van Peel Slowly and See spelen met zijn postrockband We vs. Death, maar in plaats daarvan treedt hij vanavond op met zijn dit jaar opgerichte gezelschap Hoek & de Verdwijners. Met z’n vijven spelen ze een aantal Nederlandstalige nummers van Hoeks onlangs uitgebrachte album ‘Dromer’, aangevuld met ouder werk. Het zijn compacte tracks die, hoewel ze wel degelijk herhaling van bepaalde elementen bevatten, vaak niet zijn opgebouwd als een traditionele rocksong met coupletten en een refrein. De beeldende teksten, die Hoek overigens niet zingt maar eerder voordraagt als een gedicht, worden ondersteund door catchy gitaarriffs, steady dienende drums en hier en daar een stuwende baslijn. Zelf declameert Hoek niet alleen de teksten, maar speelt hij ook gitaar en trompet. Met kleine onderwerpen zoals een leraar die met de trein naar zijn werk reist, een gelezen boek waar iets in is geschreven of opgroeiende jongens en meisjes, behandelen Hoek en de Verdwijners op een treffende manier grote thema’s als isolatie en vergankelijkheid. De onconventionele structuur en het opzeggen in plaats van zingen geven de songs iets ongepolijsts en authentieks dat de inhoud onderstreept.

(Cisly Burcksen)

Kleurrijk gekleed, met een geschminkte smiley op haar voorhoofd, polkadots op haar panty en pompoms op haar schoenen stuitert de IJslandse dj. flugvél og geimskip (in het Nederlands: vliegtuig en ruimteschip) op het podium in de foyer van Scheltema. De IJslandse muzikante, die in het dagelijks leven de naam Steinunn Eldflaug Harðardóttir draagt, neemt ons met haar speelse collage van elektronica en psychedelische visuals mee op een sprookjesachtige technotrip naar het ontstaan van de Aarde. Wat volgt is een originele en dansbare interpretatie van hoe de Big Bang moet hebben geklonken. Behalve het aansturen van de beats en bliepjes zingt de IJslandse ook nog en speelt ze keyboard, mondharmonica en otamatone, een Japans elektronisch instrument in de vorm van een muzieknoot met een gezicht erop, dat een eigenzinnig bliep-geluid maakt. Als ze even haar handen vrij heeft, fladdert ze als een dansend elfje over het podium. De kleurrijke visuals en happy hardcore-achtige beats doen denken aan de jaren negentig. Uw recensent krijgt er zin van om te gaan hakken, maar helaas lijkt de rest van de toeschouwers er niet voor te voelen om uitbundig te dansen. Tot twee keer toe stapt flugvel og geimskip het publiek in, maar een echt opzwepend effect heeft dat niet. Toch vraagt de zaal na afloop om een toegift. Die krijgen we: in de vorm van een IJslands slaapliedje waarbij het publiek mag meezingen.

(Cisly Burcksen)

Zijn er acts met zo’n specifieke sfeer dat beschrijven lastig is, ”je moet erbij geweest zijn”? Zelden. Het Iraaks-Belgische Use Knife, dat elektronische muziek mengt met Arabische ritmes en zang, zit er echter een haarbreedte vandaan.

In de Kleine Nobelzaal hangt het podium vol fijnmazige gazen sluiers die doen denken aan klamboes. Daar wordt tijdens het optreden op geprojecteerd: Arabische letters, Rorschach-achtige vlekken, een bovenaanzicht van water met bewegende wolken, als een live weerkaart. De drie artiesten zitten verscholen achter de sluiers: Stef Heeren en Kwinten Mordijck staan achter de synthesizers en Saif Al-Qaissy is de percussionist: hij speelt op darboeka en een tamboerijnvariant: de daf of riq. De daf wordt van onderop verlicht, wat een poëtisch effect geeft; net de volle maan. Gedurende de performance zijn er wat variaties: Kwinten speelt op een baritonsaxofoon en net als we denken dat de artiesten de hele voorstelling verborgen blijven, komt Stef ontsluieren. Hij zingt voor op het podium en in het publiek in het Engels, langzaam telt hij in zijn zang af naar nul, ondersteund door industriële beats met MENA-kruiding. Net als in de omgebouwde foyer hiernaast verandert ook de Kleine Zaal in een club met dansende menigte.

(Rogier van Nierop)