Het Leidse open podium Unplugged bestaat op vrijdag 30 juni tien jaar en viert dat met maar liefst negen optredens (Eigenlijk bestaan ze al 11,5 jaar maar who cares - een feestje is altijd goed!). De Vrijplaats, de nieuwe vaste stek van Unplugged, is de tempel van deze hoogmis, die ditmaal op twee niveau's plaatsvindt. De sfeer is gelukkig niet veranderd: goedmoedig, laagdrempelig en licht chaotisch.

Unplugged: nieuw en vertrouwd

Het open podium Unplugged is door de jaren nogal veranderd – van de begintijd in jazzcafé De Twee Spieghels voor een klein publiek, via afgeladen zaaltjes in Old School bij de Pieterskerk tot een vaste stek in Resistor. Langzamerhand is het ook internationale toeschouwers gaan trekken, daarom zijn de meeste aankondigingen en publieksinteracties tegenwoordig in het Engels: van open podium tot open mic.

Bij een normale Unplugged-avond treden zes acts op, elke act met drie nummers, waarvan hoogstens één cover. Op deze jubileumavond zijn de gebruikelijke regels aan de kant geschoven: sommigen spelen wel zes songs. Door het grote aantal acts en nummers krijgen we lekker veel muziek, maar loopt het programma nog meer uit dan gebruikelijk. De muzikale dwarsdoorsnede van tien jaar Unplugged is veelzijdig als altijd: er staan één tot vijf artiesten op het podium, de meesten hebben hier al vaak gestaan maar Daan van Velsen is relatief nieuw. Stilistisch gaat het van Narda’s droevige liedjes met piano tot Songs by Suzy’s vrolijke avonturenschets van schichtige huisvrouwen, op zoek naar mannen te huur voor een uur.

Bij binnenkomst worden we in de Vrijplaats begroet door een beamer die een selectie van 270 foto’s projecteert van optredens uit het verleden. Een leuke afwisseling is dat tegenwoordig de optredens allemaal op het podium van Resistor plaatsvinden, maar nu zijn de optredens afwisselend in de concertzaal en boven in de vide. De akoestiek is ook boven prachtig, maar tussendoor stijgt het geroezemoes van de bar op de begane grond op en vult mede deze ruimte. De muzikanten luisteren niet naar de stakingsoproep van stadsgenoot Marinus van der Lubbe, die als fresco toekijkt – hier wordt met hart en ziel gespeeld.

Het publiek is welwillend als altijd: het luistert aandachtig, reageert op wat de artiest doet en applaudisseert stormachtig na elk nummer. Het is dan ook geen wonder dat artiesten Unplugged als een safe space voor muzikanten ervaren, een plek waar je iets kunt uitproberen.

"I have a son, but this is cooler!"
- Presentator Zyno Mylonas

Erik Bloemendaal

De avond begint instrumentaal: Erik speelt gitaar op een manier die doet denken aan Harry Sacksioni en K’s Choice op hun rustigste momenten. Hij schept daarmee een dromerige sfeer. Hij tapt als onderdeel van zijn speelstijl, wat betekent dat hij zijn gitaar op de hals aanslaat, en tikt met zijn hand op de klankkast als percussie. Zijn repertoire is meestal vertrouwd, volgens Erik zegt hij altijd: “Are you gonna play something new? No!” Vanavond is er als uitzondering de vuurdoop van een nieuw nummer, presentator Zyno valt bijna om van verbazing.

Doolaard

Familieband Doolaard ontstond vijf jaar geleden als band bij Unplugged, dus terecht dat zij bij dit jubileum spelen. Ze spelen bluegrass-achtige country uit de jaren ’50, ’60 en ‘70 met vrolijke muziek en zielige teksten. Hun instrumenten zijn een banjo, mandoline, bas, (versterkte) gitaar en een diatonische accordeon. Voor hun retro condensator-microfoon wisselen de bandleden elkaar af voor zang en instrumentale solo’s. Ze spelen onder andere hun zelfgeschreven nummer ‘Sycamore tree’ en een medley van Bob Dylan en banjospeler Earl Scruggs: “Dit wordt echt ziek!”. Doolaard neemt ons mee op een geslaagde expeditie naar de Appalachen of de sfeer van de film O brother, where art thou?

Narda

Narda begint met een toelichting van haar schrijfproces, waarin de overheersende emotie van dit optreden al besloten ligt: “I’m only writing when I’m sad, so the last few years were great years for songwriting…” Ze blijkt een singer-songwriter van verdrietige, melancholische nummers, met haar warme, ademloze stem zingt ze onder andere over haar ongelukkige verliefdheden. Na het noemen en aanmoedigen van een niet-meezinger doet het publiek massaal mee.

Somersault Baby

In het soloproject Somersault Baby herkennen ingewijden de voormalige zangeres van Lilith, Maaike van der Voort. Haar muziek is helemaal op de gelegenheid toegesneden: “Om de tien jaar te vieren, heb ik de meest depri nummers uitgekozen”. Haar krachtige zang vult moeiteloos de bovenruimte, terwijl ze zichzelf begeleidt op gitaar. Somersault Baby is een expert in het overbrengen van haar emoties: woede (“Dit nummer gaat over wakker worden en dan meteen je hoofd tegen de muur aan stoten”), depressie en het iets minder sombere derde nummer, met kopstem gezongen.

Songs by Suzy

Suzanne leerde haar vriend Jaime kennen toen ze voor het eerst optrad bij een Unplugged-avond. Ze verwoordt het in hun eerste, hyperpersoonlijke nummer, een liefdeslied. Daarna komen de andere bandleden op het podium, die we deels herkennen van Doolaard. We horen een dwarsdoorsnede van hun kleinkunstige en originele oeuvre, met genderomkeringen in de rosse buurt, een sok die verlangt naar de string aan de waslijn en de wensen van planten. Hun Nederlandstalige teksten zijn kraakhelder, metaforisch en luchtig-komisch. Het eindigt met hun kenmerkende genderomkering in een ironische Songs by Suzy-bewerking van ‘A boy named Sue’, ‘Een meisje genaamd Bart’. Hun originele optreden is een hoogtepunt van de avond.

Daan van Velsen

Ook dit optreden is Nederlandstalig en heeft de meest eclectische bronnen van liedjes: een date in Lissabon waarin een cruiseschip hun romantische uitzicht verstoort of een oorlogskerkhof uit de Eerste Wereldoorlog (‘Kruizen in de sneeuw’). Daan weet onverwachte wendingen in zijn optreden te verwerken; als tijdens het tweede nummer (“This song is for Putin”) zijn hand even trilt, legt hij uit: “Always, my hand starts shaking when I speak about him…”. Zijn optreden heeft iets van Anne Soldaat, met zijn zachtaardige stem zingt hij met gesloten ogen.

Pieter van Vliet

Vroeger trad deze Katwijker intercontinentaal op als Port of Call, tegenwoordig is Pieter van Vliet wiskundeleraar en staat hij nog maar zelden op het podium. Hij laat vanavond horen dat we daar veel aan missen. Pieter weet melancholie in zijn verstilde liedjes te leggen, over bijvoorbeeld de wind, fingerpickend op zijn gitaar. Aan het einde van een nummer vraagt hij zich af of hij Dylan-Neil Young zal gaan: “Ik wou nog een mondharmonicasolo erna doen – of zal ik het toch gewoon doen?“ Aangespoord door het publiek doet hij het toch. Hopelijk blijft hij af en toe optreden!

Swing Lo’

Presentator Zyno Mylonas kondigt niet alleen zijn eigen act aan, maar ook zijn emigratie – de Unpluggedkaravaan trekt zonder hem verder. Zyno vertelt: “This is one of the things that make me most proud, something that gives me joy. I have a son, but this is cooler!” In de oertijd van Unplugged sprongen Jaime Korbee en Zyno regelmatig bij om gaten in het programma te vullen. Nu staan twee van de drie organisatoren voor het eerst in jaren weer samen op het podium. Als Swing Lo’ konden ze maar drie keer samen oefenen, maar de oude magie is er nog – hun stemmen klinken goed bij elkaar, die van Zyno iets lager, bij Jamie begeleid door gepast gepijnigde mimiek. Als surprise guest verschijnt Louise de Lune op het podium, gedrieën zingen ze en spelen ze gitaar. Zo loopt het ene optreden naadloos over in het andere.

Louise de Lune & Meret Soleil

“Love is a balm for my soul”, kondigt Louise met Ierse tongval aan. Ze gaat voor “kort maar krachtig” en brengt ons één nummer, ‘Forest lullaby’, waarbij ze ons als publiek serieus neemt door ons de ingewikkelde melodie te laten meeneuriën. Het is een dromerige song, ze fingerpickt erbij, haar kopstem klinkt nice en nineties. Er is suprise-Inception, want ook Louise brengt een verrassing het podium op: de glimlachende Meret Soleil. Ze zingen twee melodieuze liedjes. De gezamenlijke harmonie van hun stemmen is fijn om naar te luisteren. Bij het laatste nummer zitten ze vooraan op het podium, dicht bij elkaar, want dit nummer is zo nieuw dat ze er de tekst bij houden. Even voor één uur gaat zo de avond over in de nacht.

Meer lezen over Unplugged? Ter gelegenheid van het jubileum interviewden wij organisatoren Jaime, Marcel en Zyno – je kunt het hier teruglezen.