We verzamelen in het theatercafé van Scheltema, waar we nog even kunnen opwarmen voordat we een frisse avondwandeling tegemoetgaan. Bij binnenkomst krijgen de deelnemers een wollen draadje in de kleur van het groepje waarin ze worden ingedeeld. Aan de draadjes zitten kaartjes met filosofische teksten als "Wandelaar, een weg is er niet. De weg wordt al gaande gemaakt" en "You are exactly where you need to be". Toepasselijk als je bedenkt dat organisator Elma toegepaste psychologie studeert. Ze hoopt dat we tijdens de wandeling in gesprek gaan over de spreuken die we hebben gekregen, vertelt ze in haar welkomstspeech. Want naast het ontdekken van nieuwe acts en bijzondere locaties, kunnen immers ook verrassende ontmoetingen onderdeel zijn van een Wijsje. “Laat je inspireren door wat je gaat zien, proeven en meemaken!” besluit ze haar welkomstwoord. Dan vertrekken de groepen een voor een, onder leiding van gidsen met grote gekleurde vlaggen.
Afgelopen vrijdag organiseerde Elma Keijzer het tweede Wijsje van Leiden. In september maakte het Leidse publiek voor het eerst kennis met deze muzikale en culturele speurtochten dankzij het Wijsje van Kirsten. Dit keer is het Elma’s beurt om ons te verrassen. Elma’s Wijsje is uitverkocht en blijkt tot ver buiten Leiden belangstellenden aangetrokken te hebben: zelfs uit Amersfoort en Limburg.
Huisfeestje
Onze gids leidt ons langs sfeervol verlichte hotspots als de Leidse Schouwburg, de Hartebrugkerk, de Waag en de Koornbrug. We houden stil bij de vintage kledingwinkel VNTG, waar de Backstreet Boys te horen zijn als we binnenkomen. De nostalgie slaat toe en een paar deelnemers willen direct hun boybandmoves tonen. Andere bezoekers blijven afwachtend: komt er nu een act of staan we echt in een foute ninetiesdisco? Het lijkt een beetje krap om te dansen met zoveel mensen. En waar laten we onze warme winterjassen? Enkele prachtig uitgedoste dames bieden iedereen aan om hen te schminken met bioglitter: huid- en milieuvriendelijke schmink met aloë vera. Als de Macarena voorbijkomt, ziet een aantal mensen ondanks de beperkte ruimte toch kans om te laten zien dat ze de pasjes nog niet zijn verleerd. We nemen er een drankje bij, raken in gesprek met andere deelnemers en hé, er is zelfs bellenblaas! “Net een huisfeestje,” zegt een studentikoze bezoeker. Een leuke opwarmer voor wat ons verder nog te wachten staat.
Luchtgitaar
We vervolgen onze weg naar een groot huis aan het Rapenburg. Elma zelf laat ons binnen en vol verwachting komen we in een lege, schaars verlichte kamer. Danseres Rosa Allessie danst in deze minimalistische setting een prachtige solo, getiteld ‘Movement Perpétuem’. Haar dans is dynamisch, en tegelijk raadselachtig. De begeleidende viool- en pianomuziek uit de laptop heeft iets meditatiefs. Wanneer Jamie de Groot van Dance Company The Kitchen opkomt, zitten we echter meteen in een compleet andere sfeer. Voor zijn solo ‘Casual to Street’ komt hij op met een roze koptelefoon, een stapel kleren en een paar sportschoenen in zijn handen. Al dansend, playbackend en luchtgitaar spelend probeert hij zich aan te kleden, maar dat gaat natuurlijk niet zomaar. Een komisch gezicht en een geslaagde verrassing.
Beamer op de strijkplank
Naar de volgende locatie in de Houtstraat is het slechts een paar meter lopen. We worden welkom geheten in de woning van Melle, waar in de huiskamer een provisorische bioscoop is gemaakt met een beamer op de strijkplank en kussens op de grond. Hier maken we kennis met twee korte films die zijn geselecteerd voor het Leiden International Shortfilm Festival. Eerst kijken we naar het Duitse ‘Herzilein’, een humoristisch verhaal over een man die een oude liefde voor zich probeert te herwinnen, terwijl zij bezig is hem Tupperwareservies te verkopen. Als tweede zien we een Franse animatiefilm, getiteld ‘Negative Space’, waarin de relatie tussen een zoon en zijn afwezige vader op een speelse, fantasierijke en tegelijk indringende manier in beeld wordt gebracht.
Warm, rauw stemgeluid
Allemaal hartstikke leuk, maar op een Wijsje is meestal vooral live muziek en we hebben nog geen muzikant gezien. Zouden die nog wel komen? We vervolgen onze weg door de kou naar de rand van het centrum, vakkundig begeleid door onze gids die, wanneer dat nodig blijkt, voor klaar-over speelt en haar grote blauwe vlag inzet om ons allemaal veilig te laten oversteken. Wanneer we aankomen bij Brouwerij Pronck moeten we nodig opwarmen met een speciaalbiertje. Eenmaal geacclimatiseerd zien we eindelijk het eerste muzikale optreden van de avond. Singer-songwriter Charl Delemarre zingt ontroerende Nederlandstalige liedjes, waarbij hij zichzelf begeleidt op een akoestische gitaar. Na drie nummers speelt hij op verzoek van een fan het lied ‘Zonder jou’ als afsluiter. “Als jullie balen van het trieste einde is het Saskia’s schuld”, grapt Charl. Maar het nummer is prachtig en hij weet ons helemaal voor zich te winnen met zijn poëtische teksten en zijn warme, ietwat rauwe stemgeluid. We willen eigenlijk niet meer terug de kou in, maar nog meer lekkere brown ale drinken en ons laten meevoeren door de songs van Charl.
Today
Toch moeten we de brouwerij helaas verlaten. Als we buiten komen staat de volgende groep al te wachten. Voor de laatste act wandelen we weer wat meer richting centrum en ditmaal worden we ontvangen in Elma’s woonkamer. Daar wacht ons een sterk optreden van Jan Stroomer en Marianne van Calcar. Zij vertegenwoordigen The Stream; normaal een vijfkoppige band, maar dat zou niet in deze ruimte passen. “Of anders passen jullie er niet meer bij,” grapt Jan. Tegen de achtergrond van een huiselijke tegelwand spelen Jan en Marianne vier nummers. Voor Marianne lijkt het soms wat lastig om onversterkt zingend boven het keyboard uit te komen, maar niettemin klinken de songs als een klok. Jan kletst alles vlot aan elkaar en vertelt bij het slotnummer ‘Today’ dat dit de eerste single is van hun nieuwe album, dat in april op vinyl zal verschijnen.
Intiem en veelzijdig
Terug in Scheltema, waar we onze route begonnen, weet een dj de voetjes van de vloer te krijgen. Naarmate de avond vordert, worden ook de grote gekleurde Wijsje-vlaggen in de dans betrokken: om onderdoor te limboën of gewoon om vrolijk uitgelaten mee te zwaaien en aan elkaar door te geven. Met relatief veel in huiskamers geprogrammeerde acts benadrukt deze avond de intieme en kleinschalige opzet van de Wijsjes. Hoewel de bezoeker die komt om nieuwe bands te ontdekken de oogst misschien wat mager zal vinden, heeft Elma laten zien hoe divers cultureel Leiden kan zijn. Met glitters, film, dans, live muziek en een dj heeft ze een bijzonder veelzijdig Wijsje neergezet.