Ludwig is een echte multi-instrumentalist. Al van jongs af aan. Hoewel hij niet speciaal uit een muzikaal gezin komt, kreeg hij van zijn ouders altijd alle ruimte om zijn talenten te ontwikkelen. “M’n vader was meer van het toneel. Maar hij steunde me en zorgde dat ik muzieklessen kreeg. M’n moeder en m’n broer werden gek van de herrie, maar m’n moeder zei wel altijd dat ik mijn hart moest volgen,” herinnert hij zich. Hij begon met gitaarles op achtjarige leeftijd en later kwamen daar ook nog drums, toetsen en zang bij. Het mooiste muziekinstrument vindt hij toch wel de menselijke stem: “Met zingen kun je je het beste uiten, omdat je dan zowel de melodie als de tekst hebt waarmee je dat kunt doen.” Maar direct op de tweede plaats komen de gitaar en de toetsen: “Daarmee kun je akkoorden spelen, en zo de emotie van de muziek ondersteunen. Een nadeel van een piano is wel dat-ie erg zwaar is om te verplaatsen. Bij een gitaar hoef je niet te sjouwen, dus als ik één van die twee moet kiezen heeft dat m’n voorkeur,” zegt hij lachend.
Wil je graag zelf muziek leren maken en in een bandje spelen? In Leiden zijn er verschillende plekken waar je dat kunt leren. Maar waarin onderscheiden al die muziekscholen zich van elkaar en wie zijn de mensen die er lesgeven? Zonder uitputtend te willen zijn, gaan we deze zomer langs bij een aantal Leidse muziekscholen en stellen we enkele docenten aan je voor. Deze keer nemen we een kijkje bij The Rockschool en praten we met docent en eigenaar Ludwig Smith.
Lekker blijven hangen
Een muzikale beroepsopleiding zoals het conservatorium heeft Ludwig niet gevolgd, maar van het spelen met andere muzikanten op hoog niveau heeft hij veel geleerd. Eind jaren tachtig won hij met zijn band One Track Charlie de Grote Prijs van Nederland. Later speelde hij onder andere met de muzikanten van Funky Stuff, de toenmalige band van Candy Dulfer. “Samen met vriend en bandlid John Helder, met wie ik ook een geluidsopnamestudio had, benaderde ik de leden van Funky Stuff toen we hoorden dat Candy bij Prince ging spelen. ‘Nu is haar band werkeloos’, dachten we. We belden ze allemaal op en legden uit dat we net de Grote Prijs hadden gewonnen en een nieuwe band wilden oprichten. We vroegen of ze wilden meedoen en ze zeiden allemaal ja.” Dat resulteerde in de band Gung Ho, die begin jaren negentig enkele top 10-hits scoorde.
Toen Ludwig in 2009 The Rockschool oprichtte, gaf hij in zijn eentje alle lessen. “In alle instrumenten die ik bespeel kan ik ook lesgeven. Ik kan iedereen tot een bepaalde hoogte opleiden. Maar als leerlingen een bepaald niveau bereiken en echt details willen weten, dan is het tijd om ze over te dragen aan een andere leraar.” Een jaar na oprichting waren er al 300 leerlingen, zodat hij meer docenten nodig had om iedereen te kunnen bedienen. “Ik vind het belangrijk dat er een goede sfeer is,” zegt Ludwig. “Je moet je hier thuis voelen. Daarom is het hier ook zo ingericht dat leerlingen niet het gevoel krijgen dat ze weg moeten zodra hun les voorbij is. Bij andere muziekscholen word je dan al snel het pand weer uitgekeken. Hier kun je lekker blijven hangen. Bij The Rockschool zijn niet alleen leslokalen, maar ook een centrale ruimte waar je kunt tafelvoetballen, poolen of gewoon lekker kunt chillen. Muziek maken is immers ook een sociaal gebeuren.”
"Hier zijn niet alleen leslokalen, maar ook een centrale ruimte waar je kunt tafelvoetballen, poolen of gewoon lekker kunt chillen."
Een leraar is een vriend
Het mooiste aan lesgeven vindt Ludwig de interactie met leerlingen. Hij geniet ervan om mensen op een ander niveau te brengen. “Het is mooi om te zien als iemand heel hard z’n best doet en dan een stapje verder komt. Ik kijk daar eigenlijk ook niet naar vanuit de relatie leraar-leerling, maar beschouw iemand als een vriend. Ik vind het belangrijk dat alle docenten die hier lesgeven, een soort vrienden met hun leerlingen worden. Het werkt stimulerend als je geen oefeningen opgelegd krijgt door een leraar, maar dat een vriend die meer van de materie weet dan jij, het aan jou doorvertelt. Dat pik je sneller op.
In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, kun je bij The Rockschool veel meer dan alleen rock leren spelen. Eigenlijk bieden ze lessen aan in alles binnen het popspectrum. Niet alleen kun je er bijvoorbeeld leren drummen, zingen of gitaarspelen, maar ook dj- en producerlessen volgen. Komend seizoen worden er voor het eerst vioollessen aangeboden. Verwacht wordt dat dit een leuke kruisbestuiving in de Rockschoolbands kan opleveren.
Leren van de jonkies
Een sociaal karakter vindt Ludwig belangrijker voor een muziekdocent dan een diploma. “Uiteraard moeten ze hun instrument beheersen. Tachtig procent van de Rockschool-leraren heeft een conservatoriumdiploma, en de overige 20 procent heeft z’n sporen elders verdiend. Maar ze moeten ook aimabel zijn. Met liefde geven en geduld hebben voor een ander mens is al de helft gewonnen als je iemand iets wilt leren.” Hij is zich er sterk van bewust dat je als leraar een grote invloed kunt hebben op je leerlingen. “Je bent deel van iemands opvoeding en kunt bijdragen aan de vorming van iemands muzieksmaak. Een goede leraar kan deuren voor je openen: luister eens naar jazz, of naar metal. Als je leerlingen daarop wijst als vriend komen ze zelf ook makkelijker met dingen. Bijvoorbeeld met nummers die ze hebben gehoord en die ze willen leren spelen.”
“Andersom moet in de les ook ruimte zijn om leerlingen zelf het instrument te laten ontdekken. Dan doe je of je zelf van niets weet en laat je ze trots vertellen wat ze te weten zijn gekomen. Dat werkt motiverend voor ze.” Zelf houdt hij erg van soul en r&b uit de jaren zeventig. Stevie Wonder bijvoorbeeld, maar eigenlijk alle muziek uit die tijd. “Toen werd er wat meer over nagedacht. Nu is dat minder. In de hedendaagse muziek gaat men alleen voor extase en zijn de coupletten net zo intens als het refrein. In die oude soul zitten meer akkoorden en meer emotie. Maar hoe ouder je wordt, hoe meer je gaat openstaan. Ik luister naar van alles. Zelfs naar metal, omdat het vaak goed in elkaar zit.” De Leidse muziekscene volgt Ludwig niet heel nauwgezet, maar af en toe ziet hij leuke lokale bandjes voorbijkomen. Destructive Pinguins vindt hij bijvoorbeeld tof.
Rockschoolbands
De bands van The Rockschool oefenen wekelijks, naast de lessen die de leerlingen (zowel kinderen als volwassenen) volgen op hun instrument. Maar ook als je geen les volgt bij The Rockschool kun je in een van de bands meespelen. Er is van alles mogelijk. Door het jaar heen zijn er allerlei gelegenheden waarbij leerlingen van The Rockschool optreden op verschillende plekken in de stad. Bijvoorbeeld bij de intocht van Sinterklaas, de Lakenfeesten en op 3 oktober.
De docenten werken sterk vanuit de leerling en vanuit het op gevoel leren spelen. Alleen als een leerling geïnteresseerd is en het aankan, worden er ook zaken als noten lezen en muziektheorie aangeboden. Ook kunnen de docenten leerlingen begeleiden bij de voorbereiding op een studie aan het conservatorium of een andere muziekopleiding. In het verleden zijn al verschillende oud-leerlingen naar diverse muzikale beroepsopleidingen doorgestroomd.
Lipsyncen
Op The Rockschool zijn bands van uiteenlopende niveaus actief, die wekelijks repeteren onder leiding van een bandcoach. “We proberen de bands samen te stellen op basis van verschillende criteria, zoals leeftijd, muzieksmaak en karakter. Jonge kinderen moet je ook leren samenwerken. Als er eentje een nummer niet zo leuk vindt bijvoorbeeld, kun je uitleggen dat hij z’n andere bandleden een groot plezier doet door dit te spelen omdat zij het wél leuk vinden. Alle bands oefenen een keer per week. Dan bespreken we het repertoire: hoe moet je dit spelen; wat is de vorm van dit liedje? Er is ook ruimte voor het maken van eigen werk. Ik vind het belangrijk om dat te stimuleren. Door mijn eigen bands weet ik wat een onwijze kick het geeft als je mensen jouw tekst ziet lipsyncen terwijl je op het podium staat. Die ervaring gun je iedereen.”
Makkelijk switchen
Wie wil beginnen met een muziekinstrument, adviseert Ludwig om eerst “zelf een beetje te klooien” met behulp van bijvoorbeeld YouTube en daarna langs te komen voor een proefles. “Of je schrijft je gewoon meteen bij ons in. Wij hebben het kortste abonnement van Leiden: In drie maanden tijd kun je allerlei instrumenten proberen.” Omdat je je niet inschrijft voor een bepaald instrument, maar als leerling van The Rockschool kun je makkelijk overstappen naar een andere les. Daar wordt regelmatig gebruik van gemaakt. “Soms komen er wel eens kinderen op gitaarles, die daar helemaal geen geduld voor hebben,” weet Ludwig. “Ze moeten stil zitten en hun vingers doen zeer. Zulke ‘powerboys’ of ‘powergirls’ moeten hun energie kwijt kunnen. Dan kan het goed zijn als ze eerst een tijdje gaan drummen en pas daarna de gitaar oppakken. Ik vind het belangrijk dat mensen makkelijk van instrument kunnen switchen als het toch niet bij ze blijkt te passen. Anders heb je alleen maar verliezers.”
Proeflessen en inschrijven
Uniek aan deze school is dat je je niet inschrijft voor een bepaald instrument, maar als leerling van The Rockschool. Uiteraard word je dan wel ingepland voor lessen op het instrument van je keuze, maar dit maakt het makkelijker om over te stappen naar iets anders als het onverhoopt tegenvalt of als je toe bent aan iets nieuws. De hele maand september kun je gratis proeflessen volgen, zowel in de vestiging in Leiden, als in Voorschoten en Oegstgeest.