Jarenlang heeft Eefje de Visser gebroed op Heimwee, de intieme opvolger van haar meesterlijke album Bitterzoet. Ter ere van de release een A la carte-interview: zeven gangen aan luchtige, zwaardere en persoonlijke vragen over de plaat, haar liefde, haar ouders en haar binnenwereld. ‘Je vindt daar niks, je stuit daar op een doolhof, een grote chaos waarin je helemaal verdwaald kan raken.’

. Bekijk de kaart

Aperitief: Hoe laat ging je gisteren naar bed (was dat voor jouw doen vroeg of laat?)

‘Elf uur, half twaalf. Een beetje aan de late kant, omdat ik natuurlijk een kind heb. Ik heb een paar rommelige nachten gehad, dus ik ben eigenlijk een beetje moe. Ik probeer ’s avonds niet te werken, want dan word ik hyperactief. Maar we hebben net twee bandrepetities achter de rug. Dat zijn heftige dagen, joh. Je bent eigenlijk gewoon van tien tot vijf een concert aan het geven. Je moet continu zingen en gitaar spelen. Maar het zijn ook nummers waarbij iedereen superveel moet onthouden. Iedereen vergeet wel even een partij, dus het is continu weer stoppen, opnieuw dingen uitzoeken. Daarna ben ik helemaal overprikkeld.’

Wat deed je gisteren om te ontspannen?
‘Eerlijk???’ Ze begint te lachen. ‘Nee, dat ik ga ik niet zeggen.’ Nog een lach. ‘Oh, het is niks seksueels hoor. Hahaha. Heel burgerlijk eigenlijk: ik zit gewoon podcasts te luisteren of recepten op te zoeken, te kijken naar plaatjes van eten. En ik heb toch nog een beetje gewerkt: opnames van de repetities zitten uitwerken, het geklets eruit knippen en MP3’s bouncen, dat zijn geheugensteuntjes voor de band.’

Zit daar veel werk in?
‘Ja, vooral in de voorbereiding: de akkoorden en juiste stempartijen naar iedereen doorsturen, dat alles consequent is, dat de lage stem altijd de lage doet en de hoge de hoge, dat iedereen alle partijen in de Google Drive heeft staan. Maar dat doe je eenmalig, daarna is het klaar. Tot je weer nieuwe liedjes gaat spelen. Repeteren is nooit leuk, hè? Het hoort er gewoon bij, even zwoegen, je moet er doorheen.’

Amuse: Wat is het grootste misverstand over je?

‘Mensen denken wel eens dat ik ontzettend serieus ben, als je mijn muziek hoort zou je kunnen denken dat ik een serieuze, mysterieuze vrouw ben die niks zegt. Maar in de gewone omgang valt dat mee.’

Betekent dat dat jij thuis de grappenmaker bent?
‘Ja, toch wel hoor. In de band, met bepaalde vrienden ook. Ik ben wel iemand die de neiging heeft om aan de lopende band…. lollig te doen en veel grapjes te maken.’

Wat is jouw type humor?
‘Aaaah, dat kan ik echt niet uitleggen, hoor! Dan is het ook helemaal niet grappig! Maar ik ben een heel groot Gummbah-fan. Ik hou van absurdistische grappen, ook een beetje grof, en ik relativeer dingen graag. Terwijl mijn muziek natuurlijk heel serieus is.’

Voorgerecht: Welke les zou je je jongere ik willen meegeven?

Ze kijkt eens goed naar de kaart. ‘Ik vind dit hartstikke leuk. Lijken ik en mijn tweelingbroer op elkaar? Nou, daar kan ik héél lang over praten. En ben ik wel eens in therapie geweest? Nou ja, wie niet! Hoe gedraag je je in conflicten? Die ga ik overslaan… Nou ehm… Welke les zou ik mijn jongere ik willen meegeven?’

Ze denkt even na. ‘Die slechte nachten zijn ook niet goed voor je hersenen.’

‘Wat ik mijn jonge ik zou meegeven: “Richt je op de buitenwereld.” Mensen zeggen altijd: “Je moet meer naar binnen kijken.” Ik denk nu weleens: volgens mij moet je dat helemaal niet doen, je vindt daar niks, je stuit daar op een doolhof, een grote chaos waarin je helemaal verdwaald kan raken. Sommige mensen zijn daar hun hele leven mee bezig, die komen om de zoveel tijd met iets nieuws dat ze bij zichzelf willen zoeken, met zelfhulpboeken, enzo. Dat is ook iets van deze tijd, van onze generatie, maar het op jezelf gericht zijn via "self love" en "self care" kan ook ontzettend navelstaarderig zijn. Richt je op de mensen met wie je leeft, je vrienden en familie, de mensen waar je muziek voor maakt en mee samenwerkt. Daar zit de magic. Je bent ook alleen jezelf in relatie tot anderen.’

Dus dit ging bij jou vroeger verkeerd?
‘Ja, absoluut. Zeker in de tijd van Het Is worstelde ik er heel erg mee. Daar komt een soort eenzaamheid uit voort. Ik dacht: “Er is iets mis met mij.” Maar er is met iedereen wel iets mis, dat ga je niet helemaal kunnen ontcijferen. Ik kan met een enorm vergrootglas gaan kijken naar wat ik mis in mijn leven, maar ik kan beter met dat vergrootglas inzoomen op wat ik wél heb.’

Daar zing je over op Hoe Doe Je Dat: je kijkt van een afstandje hoe iemand vrolijk het huishouden runt, en vraagt je af hoe dan?!
‘Dat idee dat andere mensen het allemaal heel makkelijk vinden, en jíj niet. Maar je moet eigenlijk proberen om daaroverheen te stappen in plaats van iets proberen op te lossen. Fake it till you make it.’

'Hoewel het ook weer niet zo simpel is, besef ik tegelijk. Soms zijn er gebeurtenissen en gemissen die verwerkt moeten worden en die een gevoel van geluk en verbondenheid in de weg staan. Iedereen heeft zijn eigen proces.'

Tussengerecht: Ben je chaotisch?

‘Ja, obviously ben ik chaotisch! Dingen vergeten, kwijtraken, rommel in huis, dingen uitstellen, rekeningen die je vergeet te betalen. Aanmaningen krijgen. We zijn een BV, of in België heet dat dan een BVBA, en we hebben een complexe situatie met ons huis en de studio. Ik kan dat allemaal niet zo bevatten en voel me dan alsof ik weer op school zit. Ik was een hele nette, ijverige leerling totdat ik ging puberen, daarna werd ik een hele slechte leerling die nooit meer iets heeft gedaan voor school. Het is ook nooit meer goedgekomen, ik heb nooit een studie afgemaakt.’

Je had Rockacademie gedaan, toch? Maar voortijdig heb je een koprol naar buiten gemaakt?
‘Zeker. Ik had wel het voornemen om het af te maken, en ik vind het ook jammer, want er is een heel nieuwsgierige kant in mij die graag dingen wil leren en een bepaalde verdieping mist. Dan zie ik vriendinnen, vrienden of mijn tweelingbroer, die wel allemaal universiteit hebben gedaan, en dan merk ik” Fuck, ik mis dat eigenlijk!” Dat ik niet zo diep kan gaan in die kennis, dat ik daar het concentratievermogen niet voor heb.’

Vormt jouw chaos ook wel eens een probleem?
‘Van mijn management krijg ik niet echt klachten. Maar voor mijn man PieterJan is het wel heel vervelend, omdat ik aan de lopende band dingen kwijt ben. En het is vooral heel lastig voor mijzelf. Voor mijn bandleden ook wel. Ik merk dat anderen geordender zijn dan ik, en me aan mijn mouw trekken: “Maak eens even duidelijke planningen! Zorg dat alles op tijd in de Google Drive staat!”’

Tegelijkertijd ben ik verbaasd om te horen dat jij dit nog allemaal zelf doet, veel artiesten van jouw kaliber geven veel meer uit handen.
‘Ja… de planning voor repetities laat ik mijn management wel doen, hoor. Maar die mp3’s bouncen? Dat doe ik omdat Pieterjan ook heel druk is en ik het uiteindelijk ook zelf kan doen. Waarom zou ik dat dan aan hem vragen? Zo werkt het nou eenmaal, denk ik. En we zijn chaotisch, maar er gebeurt wel van alles en we doen heel veel. Wat zeggen ze nou over chaos? Uit chaos ontstaat alles. Chaos and creation in the backyard, zo’n mooie titel van Paul McCartney zijn plaat!’

Hoofdgerecht: Lijk je meer op je vader of op je moeder?

‘Qua uiterlijk lijk ik heel erg op mijn vader, mijn broers en zussen en ook mijn zoontje Pablo hebben allemaal dezelfde ogen. Grote neuzen en donker haar ook, dat komt allemaal van mijn vaders kant. En ik heb ook zijn motivatie en ambitie. Toen hij nog met mijn moeder samen was, was hij ambtenaar. Maar daarnaast had hij een hobbyproject: hij was thuis allemaal koorarrangementen aan het maken van allerlei classic pophits. Wet Wet Wet, ken je dat nog? Toto met Africa.’ Begint meteen te zingen: ‘I bless the rains down in Africa!’ ‘En dat dan gewoon zevenstemming, thuis in de woonkamer, met een recorder. Later werd dat in een zaaltje in het dorp, Popkoor Moordrecht, Pokomo. Mijn moeder zong ook in dat koor, en wij gingen altijd kijken als kinderen. Later heeft hij er zijn beroep van kunnen maken, hij had een systeem ontwikkeld met cd’tjes waarmee mensen thuis hun stempartij konden ontvangen en thuis konden repeteren voor hun eigen koor. Eén keer per jaar kwamen al die koren samen. Dan kon iedereen zich inschrijven en had je een koor van duizenden mensen. Een keer zelfs met 3000 man, daarmee kwam hij zelfs in het Guinness Book of Records. Katrina and The Waves zijn er zelfs een komen zingen, en Sister Sledge!’

Wauw.
‘Ja! Pas de laatste jaren besef ik hoe cool dat eigenlijk was. Hij was dus wel echt altijd aan het werk. Wij moesten ook altijd helpen met envelopjes en tasjes maken voor al die mensen die aan het koor meededen. De drive om evenementen op te zetten, met mensen samen te werken, dingen op poten te zetten en het zélf te doen, dat heb ik wel van hem. En mag ik ook nog over mijn ma zeggen? Zij is eigenlijk een hele rustige vrouw met veel diepgang, en ze oordeelt weinig. Voor een deel heb ik dat ook in me.’

Je hebt in een enkel interview uitgebreid verteld dat jullie ook wel een moeilijke tijd hebben gehad, maar ik proef dat je daar nu niet zo’n zin in hebt.
’Nee. Zij kiezen er niet voor om in een krant of blad te komen, het ligt ook best gevoelig, en soms zeg ik dingen die ik eigenlijk niet zo goed kan vertellen, of worden bepaalde nuances die ik heb benoemd niet opgeschreven, en dan heb ik achteraf spijt. Maar ik heb ze niet voor niks gevraagd om op de plaat te zingen. Mijn moeder zingt één zinnetje, op het einde van “Wolk Breekt”. Mijn tweelingbroer Tim ook, en mijn vader ook.’

Waarom wilde je ze graag op de plaat hebben?
‘Ja, omdat we vroeger zoveel zongen samen, die samenzang heb ik heel erg vanuit huis meegekregen. En mijn pa is bijna 80. Ik dacht: ik móét hem wel nu vragen, want anders… ja, dan is hij er straks misschien niet meer. En ik vind dat ze hele coole stemmen hebben. Mijn pa heeft echt zo’n goeie Fleetwood Mac-stem. En ik vind dat de stem van mijn ma ook heel mooi van klank is. Heel krachtig.’

Kaas: Waar gaat je nieuwe album nou écht over?

Lachend: ‘Ik kies er toch steeds voor om dat grotendeels voor mezelf te houden.’

Dit is de vraag die we iedere artiest stellen in deze serie.
‘En iedereen geeft antwoord?’

Eh, ja, je hebt meestal toch een plaat te promoten.
‘Ja, ook op dat tekstuele? “Wat speelt er zich af in je leven waardoor die teksten zo zijn geworden?” Dat ga ik je niet vertellen, dat is privé. Maar wat ik wel kan zeggen, is dat het gaat over de hand uitreiken naar de mensen met wie je samenleeft. Het gaat over ideaalplaatjes los te laten, bepaalde verwachtingen loslaten van hoe je leven gaat verlopen en ís verlopen. Het gaat over terugkijken naar vroeger en tegelijk vooruit willen.’

Mag ik er een wilde interpretatie op loslaten?
‘Graag, misschien leer ik er ook wat van!’

Ik kan me voorstellen dat je, op het moment dat je zelf moeder werd, ook bent gaan nadenken over allerlei relaties, je eigen jeugd, de band met je ouders, wat je gemist hebt en zelf beter wil doen. Meermaals zing je ook over de angst om stil te staan, de wil om te veranderen, en het gaat natuurlijk over heimwee naar betere tijden.
‘Ja, het klopt allemaal wel wat je zegt, maar het is supermoeilijk te vatten en het gaat over dingen die ik helemaal niet in de media wil hebben, waar ik niet met iedereen over wil praten. Dat is natuurlijk zo moeilijk aan wat ik doe. Ik moet denken aan Nick Cave, die bijvoorbeeld zijn kinderen heeft verloren. Dat is heel concreet. Maar bijvoorbeeld zo’n PJ Harvey vertelt ook niks. Ik ben dan zó benieuwd wat er in haar leven afspeelt. Hoe is haar familie, haar vrienden, hoe is het toeren en hoe zou het voor haar zijn om dan weer thuis te komen na wereldwijde tours? Voelt ze zich dan heel ontheemd? Ik wil weten wat die vrouw denkt!’

Maar toch doe je het zelf ook niet.
‘Nee, dat kan ik niet goed, en dat wil ik ook niet. Uiteindelijk heb ik ontzettend veel geluk met heel veel dingen, en ik omarm alles wat goed gaat. Maar er zijn altijd dingen die ontzettend moeilijk blijven. Dat heeft ook te maken met afstand: het gaat ook over mensen die dichtbij me staan, maar ook over mensen waar ik nu afstand toe voel. Het gaat over een afstand die ik probeer te overbruggen, of een soort gevecht tegen een afstand die niet te overbruggen valt. Hoewel het ook zeker een hoopvol album is.’

Dessert: Waar was je nooit terecht gekomen zonder je partner?

‘Ja, in België natuurlijk! Ik heb veel geleerd door voor Pieterjan naar België te verhuizen, door met hem samen te werken, door nu ook de liveshows met hem te doen. Door met iemand samen te zijn waar je zo goed mee gaat, durf je ook bepaalde beslissingen makkelijker te maken. Hij is een hele goede sparringpartner.’

Hij lijkt me, ook letterlijk, wel iemand die zich volledig in het avontuur stort en op vakantie zegt: “Hey, zullen we hier eens naar binnen lopen? Dit ziet er raar uit!”
Ja, volledig! Hij organiseert graag thuis veel feesten, op vakantie heeft hij de behoefte om zoveel mogelijk te zien. Hij is echt een go-getter. En die studio hadden we niet gehad als hij dat niet geïnitieerd had. En de verhuizing heeft me sterker gemaakt, flexibeler, uit mijn comfortzone gehaald, in een nieuwe inspirerende muziekscene. Ik heb ook veel geleerd van Sylvie Kreusch, van mijn management dat werkt met o.a. Balthazar, dEUS en destijds ook Tamino. Ik denk dat ik hier nu niet had gestaan als ik niet voor hem naar België was verhuisd.' 

Eefje de Visser live

16 oktober: Van Gogh Museum Amsterdam (akoestisch, tijdens Amsterdam Dance Event)
6 en 7 november: Paradiso, Amsterdam
8 en 9 november: Koninklijk Circus, Brussel
13 en 14 november: TivoliVredenburg, Utrecht
19 november: Amare, Den Haag
20 november: De Oosterpoort, Groningen
8 en 9 februari: De Roma, Antwerpen
14 februari: AFAS Live, Amsterdam
18 februari: Ancienne Belgique, Brussel