De Nederlandse hiphop heeft dringend behoefte aan New Wave 2 De Nederlandse hiphop heeft dringend behoefte aan New Wave 2

Zijn onze gebeden gehoord? Zou er dan eindelijk een tweede New Wave-compilatie komen? Afgelopen dagen postte Top Notch op Instagram korte filmpjes van een gigantisch writerskamp met nieuw hiphoptalent. We spotten daar in Centerparcs zoal: Siggy en D1ns, nieuwe Noah's Ark-signing Brokezart, de veelbelovende zanger Shadi, producer p.Ape (van o.a. ADF Samski), maestro sor en Top Notch-Head of A&R Mo Fouradi, naast een aantal gezichten die we nog helemaal niet kennen. Er waren zelfs in totaal rond de honderd (!!!) artiesten en producers bij aanwezig, die zelfs zo'n 170 tracks hebben gemaakt. Jammer dat we de klassieke matrassen-studio niet voorbij hebben zien komen, maar er wordt in ieder geval keihard gewerkt en even hard FIFA gespeeld.

Hallelujah! Iedere Nederlandse hiphopfan zal erkennen: we hebben dringend behoefte aan een tweede New Wave. Waarom? Omdat de rapgame in de afgelopen paar jaar ten onder ging aan zijn eigen succes, en dringend een nieuwe impuls nodig heeft.

Laten we even terugspoelen naar 2015. Onder de radar borrelde het al rondom artiesten als Lijpe, SFB, Jonna Fraser. Ronnie Flex en Lil Kleine waren al wat bekender, maar toch nog zeker geen bekende Nederlanders. Bokoesam en Idaly hadden wat coole releases uitgebracht, maar eerlijk? Eigenlijk was de Nederlandse rapwereld veranderd in een dorre woestijn. De grote successen van De Jeugd van Tegenwoordig en The Opposites lagen al een paar jaar achter ons, Hef’s Papierwerk stamde alweer uit 2012, Kempi’s laatste album zelfs uit 2011, met ‘Feesttent’ leek Kraantje Pappie’s carrière een surrealistische andere weg in te slaan, nieuwe sterren waren niet in zicht. Tuurlijk waren er uitzonderingen (Feis' debuutalbum Hard Van Buiten, Gebroken Van Binnen, en Lobi Da Basi van Typhoon bleek zijn meesterwerk!), maar het was tijd voor iets nieuws.

Dus stuurde Top Notch een hele voetbalselectie aan hongerige en talentvolle rappers op schoolreisje naar Schiermonnikoog. ‘Dit is net het Buiten Westen-gevoel, maar dan tien jaar later’, vertelde Top Notch-medewerker Erik Zwennes toentertijd aan 3voor12. ‘Het is een hele groep die elkaar kent, hoewel ze door het hele land zijn verspreid, van Vlissingen tot Oosterhout, Amsterdam tot Rotterdam, Eindhoven tot Utrecht. Ze maken samen al tracks, maar ze zijn nooit met z'n allen tegelijk samen geweest. Dit is onze utopie.’ Het doel was, als het even meezit, een album. Maar druk lag er totaal niet op: ‘Als er niet voldoende uitkomt is het een EP of wordt het helemaal niets, maar dat is ook niet erg.’
 

Nou, New Wave oversteeg uiteindelijk alle verwachtingen, en Top Notch wist de Nederlandse muziekindustrie er voorgoed mee te veranderen. Aanvankelijk werd New Wave al prima ontvangen, maar de echte impact volgde toen na een paar maanden iets geks gebeurde: ‘Drank & Drugs’ (niet eens bedoeld als single!) werd een gigaaaantische hit, en de ophef (er werden zelfs kamervragen over gesteld!) zorgde er alleen nog maar voor dat méér tieners ja zeiden tegen mdma. 

New Wave werd een startschot van een lading aan nieuwe hits, uitverkochte shows en de definitieve lancering van Ronnie Flex, Lil Kleine, Frenna en Jonna Fraser. 2015 was hun jaar. New Wave werd dat jaar het meest gestreamde album op Spotify in Nederland. New Wave kreeg de Popprijs. Lekker awkward was dat in de Groningse Oosterpoort. De zaal bleef gewoon doodstil toen New Wave uit de envelop tevoorschijn kwam. New Wave? Wat is New Wave? Geen Kensington?! De zaal stond vol fronsende boomers, en Giel Beelen maakte de boel nog eens extra ongemakkelijk met zijn schreeuw om ‘ballonnen!’.

Zo werd New Wave de wegbereider, een katalysator van commerciële en artistieke groei. Geluiden die al een tijdje borrelden in de underground, raakten opeens geaccepteerd door de mainstream. In de jaren na New Wave wisten de betrokken artiesten succes te behalen met hun solocarrières. Echt alle ogen waren gericht op Ronnie Flex, en dat heeft ongetwijfeld meegeholpen om van zijn tweede album Rémi zo'n succes te maken. Het album wist zonder aankondiging op nummer 1 binnen te komen in de Album Top 100. Lil Kleine scoorde de ene na de andere hit met hulp van producer Jack $hirak. Frenna stapte uit de schaduw van SFB, en werd een superster. Lijpe bleef in de luwte zijn ding doen, maar zijn fanbase werd alleen maar groter en groter. En ook artiesten die niet op het schrijverskamp aanwezig waren konden ervan profiteren. Artiesten als Sevn Alias, Broederliefde, Mula B en SBMG floreerden. Boef wist op de golf mee te surfen. Opeens stonden de hitlijsten vol met nieuwe klanken, van baile funk tot Caribische dansmuziek, van trap tot ehm…. tropical smurfenhouse-rap. En óók een movement als SMIB kon zegevieren, juist door zich af te zetten van de mainstream en een tegenbeweging te vormen.

Miljoenen streams op een Nederlandse hiphopsingle werden in die periode de normaalste zaak van de wereld en Kees de Koning leek zowaar te lijden aan de vloek van koning Midas: alles veranderde in goud. Misschien is dat ook wel het begin van het einde geweest. Het succes leek de Nederlandse muziekindustrie naar het hoofd te stijgen. Er ontstond bij alle major labels een goudkoorts naar nieuw hiphoptalent. Ook partijen die nog geen half been in de culture hadden staan, wilden een graantje meepikken en tekenden de ene na de andere jongen die anderhalve bar kon spitten over generieke trapbeats. Of nog erger: over tropical house. Brrrrrr. 

Het resultaat: elke week hoorde je in de Woordenschat-playlist dertig nieuwe releases die hetzelfde klonken. Rappers begonnen roofbouw te plegen op de muziekgeschiedenis, en coverden steeds gezapigere liedjes van Bløf, Abel, Guus Meeuwis, Van Dik Hout, Veldhuis & Kemper. Zelfs influencers als Famke Louise sprongen op de hiphop, met euro-tekens in de ogen. 

Eigenlijk lijkt die golfbeweging wel op de manier waarop gabber in de jaren negentig explodeerde, en met de komst van happy hardcore en een geldbeluste muziekindustrie al even gauw weer implodeerde. 

Zo’n implosie zagen we de afgelopen jaren ook in de hiphopwereld. Tuurlijk kwamen er nog mooie albums en tracks uit, maar door de hoeveelheid rotzooi die óók verscheen, was er nog maar weinig ruimte voor kwaliteit of vernieuwing. Het resultaat: ook de luisteraar haakt af, jongeren stapten volgens deze analyse van Spotify-data massaal over van hiphop naar pop. Zeker de doorgewinterde hiphopfan deed het pijn, deze ontwikkeling, en zelfs de grote pleitbezorgers in het genre raakten verveeld, uitgekeken op de grote grijze eenheidsworst van releases. ‘Er gebeurt niks vernieuwends of spannends, lijkt het’, tweette de creative director van hiphop-platform Complex Armin Shah begin dit jaar nog, en hij kreeg flink bijval.

Hoewel de gevestigde namen nog steeds kunnen rekenen op het nodige succes, zijn we eigenlijk terug in 2015: er is weliswaar een hongerige nieuwe generatie aan rappers, maar waar blijft de golf waar ze op kunnen springen? Hoe ontstaat er weer ruimte voor nieuwe hiphopsterren, voor een nieuw geluid? Heel simpel: een tweede New Wave.

Ook hiphopgrootmacht Top Notch/Noah’s Ark was het opgevallen dat er dringend behoefte is aan verandering: al in mei 2020 kondigden ze New Wave 2 groots aan op socials. Onder anderen S10, Ashafar, QLAS en BLACKA en Jack mochten hun koffers pakken voor een bij voorbaat legendarisch schrijverskamp, maar nadat de covid-epidemie ook door deze vakantie een streep zette, bleef het verdacht stil rondom dit project. Lange tijd leek het volledig van de baan. Zou een gebrek aan talent de oorzaak zijn? Of gaf de titel New Wave 2 de druk mee om de eerste plaat te overtreffen danwel evenaren, terwijl dat bijna onmogelijk was?

Nu heeft Top Notch, als we Instagram mogen geloven, alsnog een breed schrijverskamp georganiseerd voor een hele nieuwe generatie aan talentvolle rappers. Dit is uiteindelijk een nieuwe New Wave, hoewel ze zelf (ongetwijfeld bewust) nu die titel niet gebruiken. Want juist om zo’n project te doen slagen, moet de sfeer ongedwongen blijven, de artiesten hongerig om zich te bewijzen zonder al teveel druk. Dus is het zelfs bij Top Notch nog onduidelijk of dit tot één release leidt, tot drie of misschien zelfs tot tien. Eerst maar eens met open vizier kijken wat het resultaat is, precies zoals bij de eerste New Wave het idee was.

Laten we dus, zonder al teveel praktische bezwaren (om maar wat te zeggen: getekend bij een ander label dan Top Notch of Noah's Ark) dromen over een ideale lineup. Te beginnen met de straatrap: eigenlijk gebeurt er in die hoek elke release friday wel iets interessants. Van KA tot Eves Laurent en Lusho, het zijn beeldende vertellers die een eerlijk doch rauw beeld schetsen van de realiteit. Ook straat, maar veel breder toegankelijk is het duo Siggy & D1ns. Zij zijn jeugdig, hebben geweldig gevoel voor melodie en hooks, maar ze verliezen hun verhaal en geloofwaardigheid nooit uit het oog. Hun debuut-EP is een solide project waar de potentie van af spat. 

Een New Wave-compilatie heeft natuurlijk ook pioniers nodig, visionaire producers die altijd al met een oor in de toekomst zitten. Natúúrlijk denken we dan aan sor, die op ongekende wijze klassiek weet te vermengen met jersey club en drill. En wat te denken van S10’s producer Sim Fane, die cutting edge elektronische muziek en hyperpop in zijn producties meeneemt. Of p.Ape, een guy die juist opvalt door zijn trap vol te stoppen met melodieuze samples. Misschien komt ADF Samski dan ook meteen mee. 

Laat New Wave 2 weer die springplank zijn die het jaren geleden was. Niet per se om miljoenen streams te genereren. Nee, juist om de nieuwe generatie rappers het podium te geven dat ze verdienen. Om de scene weer op te schudden. Dan kan een nieuwe generatie boomers alvast de frons gaan oefenen in de spiegel, voor de Popprijs 2023. Let’s go!