In Parijs sloegen ze toe, de koortsdromen. Ze duurden de hele nacht, als een soort ‘loop’. Elke keer als David Longstreth uitademde, kwam er een zwarte baksteen uit zijn mond, en daarop stond de naam van één van de leden van het kabinet Trump. Samen vormden ze een muur. Een gitzwarte, onneembare vesting. 'Elke steen weer moest ik moeite doen om te lezen wat er op stond en probeerde ik te begrijpen wat het betekende', zegt Longstreth. Hij doet zijn sjaal af, frommelt zijn trui over zijn hoofd, doet toch zijn sjaal weer om. Hij kucht en zegt: 'Ik moet even zoeken naar de juiste balans tussen bloedheet en ijskoud.’
Daar sta je dan met je break-up album. Opgenomen, gemixt en gemasterd, niets meer aan te doen, en dan ineens wordt Donald Trump verkozen tot president van je land. David Longstreth van Dirty Projectors kan het eigenlijk over niets anders hebben.
Longstreth reisde via Parijs van Londen naar Amsterdam om te praten over zijn zevende album onder de naam Dirty Projectors, het eerste in vijf jaar. Dat zijn we niet gewend van hem, zo’n lange periode stilte. De 35-jarige Amerikaan wist het even niet meer, na het doorbraaksucces van Bitte Orca (met daarop indie culthit ´Stillness Is The Move´) en de iets minder opvallende opvolger Swing Lo Maggelan zat hij op een dood spoor. Ja, hij verloor zijn vriendin en bandlid Amber Coffmann. Je weet wel, die van Major Lazer hit ´Get Free´. Dat was inderdaad na de laatste Dirty Projectors, en het pad dat zij koos speelt een prominente en bittere rol op het titelloze zevende album van de band. Maar eigenlijk voelt het gek om het daarover te hebben. Niet meteen in elk geval. Want behalve dat Longstreth zijn hoofd vol snot heeft, loopt het ook nog eens om van de zorgen. 'Ik ben al dagen op reis. En tussen de vliegtuigen, hotelkamers en interviews door check ik voortdurend het nieuws. Het is krankzinnig hoe snel we afglijden, volkomen idioot. Een week geleden was de inauguratie, een zwarte dag. En nu beperken we de vrijheid van pers en bouwen we een muur. Ik ben bang dat er onomkeerbare dingen gebeuren.'
Dat koutje heeft Longstreth een beetje aan zichzelf te danken. Hij was al niet helemaal fit toen hij af moest reizen naar Europa, maar in plaats van een dag te acclimatiseren in Londen, reisde hij eerst van New York naar Washington D.C. voor de grote ´Women´s March´ tegen de nieuwe president. 'Ik heb daar tien uur op mijn benen gestaan en het was fantastisch. Ik had wel eerder gedemonstreerd, toen Bush ons met bullshit-verhalen over massa-vernietigingswapens een oorlog in dreef. Maar dit was echt van een andere orde. Er was hier zo veel energie dat ik erin geloof dat we het kunnen uitbouwen tot een structurele politieke kracht. Dat moet ook wel, want wat nu gebeurt in niet te bevatten. Een minister van Milieubescherming die zijn hele carrière lang geprocedeerd heeft tégen het ministerie dat hij nu leidt. Een neurochirurg op Huisvesting die niet gelooft in sociale woningbouw. Een minister van Onderwijs die haar kinderen naar private scholen liet gaan. Trump ziet oorlog als vrede en onverschilligheid als vrijheid.'
Longstreth bracht zijn dag in Washington ook deels door in het National Museum of African American History and Culture, het pas geopende instituut dat geheel gewijd is aan de 'black experience' in Amerika. ´Het was fantastisch´, vertelt hij. Longstreth zelf is blank, maar hij heeft altijd veel gewerkt met Afro-Amerikanen. Hij schreef mee aan meerdere nummers op het laatste Solange album, een weergaloos 'black pride' document genaamd A Seat At The Table. 'Ik vind haar helemaal geweldig’, zegt Longstreth, zoals hij eigenlijk elke keer herhaalt als haar naam valt. Voor Kanye West en Rihanna schreef hij de bridge van wereldhit ´FourFiveSeconds´. En op zijn eigen nieuwe plaat werkt hij naast Solange met zwarte muzikanten als Tyondai Braxton (ex-Battles), r&b-zangeres Dawn Richards en Timbaland's rechterhand Jimmy Douglas. Hun invloed is overduidelijk te horen, van de autotune over Longstreth’s stem tot de elektronische producties en de volle, gospel-achtige harmonieën. Dirty Projectors is anno 2017 een voortvloeisel van de meest vooruitstrevende zwarte cultuur van nu. ’Zwarte muziek is altijd al extreem vitaal en vooruitstrevend geweest, van de jazz, de blues en de ragtime tot nu aan toe.’
'Trump ziet oorlog als vrede en onverschilligheid als vrijheid'
David Longstreth is het brein en het enige constante bandlid van Dirty Projectors. Hij werd op 17 december 1981 geboren in Southbury, Connecticut en woont momenteel in New York City.
Albums
The Glad Fact (2003)
Morning Better Last! (2003)
Slaves' Graves and Ballads (2004)
The Getty Address (2005)
Rise Above (2007)
Bitte Orca (2009)
Swing Lo Magellan (2012)
Dirty Projectors (2017)
©
Frank Rothenberg / Ingmar van Wijnsberge
‘Voor mij is Afro-Amerikaanse cultuur gewoon onderdeel van de Amerikaanse cultuur’, trekt Longstreth het breder. ‘Zonder iets af te willen doen aan de ‘black culture’. Maar het doet me pijn dat mensen kennelijk zoveel moeite hebben gehad met Barack Obama in het witte huis. Barack was een van de beste presidenten ooit - zo zal hij de geschiedenis ingaan - en toch vond ‘White America’ het kennelijk zo ongemakkelijk dat het nu terugslaat door de grootst mogelijke sociopaat het Witte Huis in te stemmen. Natuurlijk, er zijn een hoop factoren die meespelen, maar dit is er zeker één van.’ En wat Kanye West dan in hemelsnaam in de Trump Towers deed, op audiëntie bij de president-elect? ‘Ach’, zegt Longstreth. ‘Het is misschien niet aan mij om daar vanuit mijn luie stoel over te speculeren, maar het kwam op mij niet over als een ‘gezonde’ actie.’
Even terug naar Dirty Projectors, het album. Ja, het is een break-up album. Meerdere liedjes gaan onmiskenbaar over Davids relatie met Amber Coffmann, de zangeres die hij bekend maakte. Hij zingt over hoe hij haar ontmoette in de Bowery Ballroom, terwijl ze een Marshall-versterker kapot stond te spelen. ‘We talked for like two minutes, but I had a feeling something awkward but new between us. Something strong and appealing.’ Zij trok naar Brooklyn, kwam bij de band en ging mee op tour. De ultieme rock ’n roll romantiek: ze sliepen samen op vloeren en zagen de hele wereld vanuit een bandbus en vanaf het podium. ‘That was basically my dream and I dreamed it with you 'til we betrayed it’, zingt hij. Meerdere liedjes spreken expliciet over verlating en eenzaamheid, maar ook over botsende artistieke visies. De bubbel waarin ze samen leefden spatte uit elkaar, de dromen die ze met elkaar deelden veranderen in nachtmerries. ‘I want to sleep with no dreams. I want to be dead.’
Ja, de twee zijn uit elkaar, maar het verhaal is minder eendimensionaal dan je zou verwachten. Al was het maar omdat Longstreth ‘gewoon’ het solodebuut van Amber produceerde dat binnenkort uitkomt. ‘Mensen noemen dit een break-up album en ik snap wel waarom,’ zegt Longstreth. ‘Het is een frame om dingen te begrijpen. Ik vind het niet per se erg. In feite kan ik onder het overzichtelijke kopje ‘break-up music’ alles maken wat ik wil. Ik kan tussen de regels door ook andere onderwerpen aansnijden, en muzikaal is het een nietszeggende term. Is het nu rock wat je hoort? Is het elektronische muziek? Is het klassiek? Dat is een van de coolste dingen van het internet, dat de muren die vroeger tussen genres stonden totaal verdwenen zijn. Dat levert interessante dialogen op tussen mensen die vroeger niets met elkaar te maken hadden.’
Het is een mechanisme dat we ook op allerlei andere maatschappelijke niveaus zien, met name sinds de doorbraak van het internet. Het leidt volgens Longstreth tot de verwarring en ontwrichting die Alvin Toffler al in 1970 omschreef als ‘future shock’, een verwarrende staat van zijn waarin de mens de hoeveelheid veranderingen niet meer aan kan. En waar kunstenaar Longstreth de verwarring omarmt, hebben andere mensen de neiging te vluchten in leugens of letterlijk muren te bouwen, om ‘terug’ te gaan naar dingen die misschien wel nooit echt bestaan hebben.
‘De waarheid’ speelt een hoofdrol in politieke en maatschappelijk discussies, en de term valt ook in Longstreth’s liedje 'Keep Your Name'. Hij zet er een tegenstelling neer. ‘Zij’ heeft haar hart verpand aan haar eigen kledinglijn, aan de faam, terwijl hij iets anders wil: ‘What I want from art is truth.’ ‘Alle journalisten vragen me naar die zin, in de hoop dat ze een venijnige quote van me kunnen vangen, maar zo simpel is het niet. Het past meer in de context van waar wij het nu over hebben en het is alles behalve eenduidig. Ik heb hier veel over nagedacht tijdens het maken van dit album. Zelf kom ik uit de Amerikaanse DIY-traditie; K-Records, Discord Records, bands als Fugazi. De gedachte in die scene was: de waarheid vertellen staat haaks op commercieel succes en beroemdheid. Maar Kanye West, waar ik nu ineens mee werkte en die een grote held van me is, hangt een soort Warholiaanse visie van kunst aan, waarin faam de hoogste verwezenlijking van de mens is. Andere mensen jouw boodschap laten uitdragen, dat is een enorm machtige manier van je visie verwezenlijken. Faam kan kunst versterken, en kunst kan op zijn beurt faam context en betekenis geven. Dat inzicht staat haaks op mijn oude indierock vooroordelen.’
Hij gaat er even rechtop voor zitten. Zijn betoog is immers pas op de helft. ‘Maar hoe zit het met het verband tussen waarheid en media? Of zoals George Saunders het in een beroemd essay noemt: the braindead megaphone. De media vergroten allerlei boodschappen uit, maar de kans dat ‘de waarheid’ iedereen bereikt is klein. Soms is de waarheid minder populair, soms verstopt, soms kwetsbaar. De media en de waarheid bijten elkaar veel harder dan faam en de waarheid. En nee, ik heb niet meer de illusie dat kunst een objectieve waarheid weergeeft. Muziek kan de waarheid niet vertellen. En als dat al zou kunnen, zou het niet al te interessant zijn. Muziek vertolkt een subjectieve, emotionele waarheid. Het type waarheid dat ik niet wil horen van de Minister van Buitenlandse Zaken of van een journalist, maar wel van een kunstenaar.’