Encore: al vijf jaar de leukste clubnacht zonder VIP en flessen Encore: al vijf jaar de leukste clubnacht zonder VIP en flessen

Vrijwel elke zaterdagnacht staat er rond half twee een dikke rij langs de Amsterdamse Lijnbaansgracht. Brede gasten met gloednieuwe sneakers staan achter skaters met afgetrapte Vans, stijlvolle meisjes voor studentikoze jongens. Binnen, in de Melkweg, is de razend succesvolle clubnacht Encore in volle gang. Wekelijks trekken ze tussen de 1000 en 1500 man, al vijf jaar lang, en daarmee is het een van de meest consistente en vooral coole clubnachten voor hiphop en R&B in Nederland. 

Initiatiefnemers/dj’s Waxfiend en Prime haalden als eerste J. Hus en Post Malone naar Nederland en introduceren ook in hun dj-sets wekelijks nieuwe hiphop aan een hongerig en geïnformeerd publiek. Prime time draait Waxfiend vannacht in twee stappen van baile funk naar Rae Sremmurd en Yung Nnelg, van een bizarre UK-plaat met trommels naar MHD en van ‘Challas’ naar ‘Blasé’ en ‘Bad and Boujee’. Die flauwe tropical house-golf slaat Waxfiend steevast over, de plattere Nederlandse afrotrap zul je er ook niet horen in zijn sets. Het feest is een bastion voor de smaakvolle hedendaagse hiphop, en het Encore-imperium behelst inmiddels ook een eigen festival op de NDSM-werf, een wekelijkse radioshow op FunX en een hele berg aan mixtapes. Aanstaande vrijdag vieren ze hun jubileum in AFAS Live met liveshows van Cardi B, Sevn Alias en Ronnie Flex. 

Wesley Texel (34) alias Waxfiend weet nog precies hoe hij ook ooit als hongerige negentienjarige muziekliefhebber op zoek ging naar een goed hiphopfeestje. Maar daarvoor moest-ie helemaal naar Beek, Limburg. ‘Ik zat op de middelbare school, en de discotheek Mondial was de go-to-plek voor hiphop. Het is tweeënhalf uur rijden, vlakbij Maastricht, maar als Diddy in Europa kwam had-ie daar een feestje. De dj’s hadden het lef om nieuwe platen te draaien die je nog nergens in Europa hoorde, maar in Amerika al de shit waren. Ze waren heel streng: je moest 21 zijn, maar ik probeerde al met vrienden binnen te sneaken. Ik heb jongens gezien die geweigerd werden en in de auto moesten slapen terwijl de rest binnen zat. En Mondial trok een heel internationaal publiek, want Duitsland, België en Frankrijk zijn om de hoek. Er waren Amerikaanse legerbasissen vlakbij in Duitsland, en die Amerikanen vonden het geweldig: eindelijk een club in Europa die klonk als thuis.'

Wat Wesley probeert te zeggen: Encore vervult die rol inmiddels ook. Circa een derde van het publiek is internationaal. Gasten als Dizzee Rascal en Waka Flocka Flame zijn kind aan huis en zelfs Justin Bieber is er binnen geweest. Nou ja, eventjes maar, want er was geen VIP-booth voor hem geregeld. ‘We krijgen heel veel publiek uit Londen dat drie maanden vooraf mailt: “Hee, we komen naar Amsterdam en willen naar Encore.” Of: “Tof dat jullie die act hebben geboekt, we plannen er een weekendje omheen. Kunnen we een VIP-tafel kopen?” Die vraag volgt altijd, maar dat kan dus helemaal niet bij ons. In de tijd dat we begonnen waren alle hiphop-feesten ontzettend gericht op flessenpubliek: kijk mij met mijn flessen en sterretjes in de VIP staan! Het draaide om alles behalve de muziek. Prime en ik hebben heel lang gebrainstormd hoe we Encore eruit wilden laten zien, en meteen al was duidelijk: we willen een draagvlak creëren voor de scene om te groeien. We zagen dat hiphop in Nederland begon te groeien: ‘Hindabuilding’ van Hydroboyz was net uit, een plaat die je ook gerust in Brabant kon draaien. Mensen die naar techno-feestjes gingen, luisterden een dag later thuis ook gewoon hiphop.’

Hoeveel tracks draai jij op een avond?
‘Veel meer dan op een techno-feest natuurlijk. In een uurtje knal ik er waarschijnlijk veertig doorheen, dus tweehonderd op een avond. En tien jaar geleden draaide ik nog een stuk sneller, omdat hiphop toen qua arrangement en productie nog wat monotoner klonk. Mannen als Travis Scott zijn het genre echt aan het heruitvinden, de opbouw van een track is nu meer nodig om het geheel te snappen. Zo’n track laat je wat langer lopen, misschien wel twee minuten.’ 

Hoe bouw je zo’n Encore-nacht op?
‘Mensen komen binnen en doen hun eerste drankje met Majid Jordan, dvsn, Ty Dolla Sign misschien, met rustige R&B of soulvolle hiphop. Tussen een en twee bouwen we het energieniveau rustig op, er zijn wat meer herkenningspunten, een albumtrack of ‘All Falls Down’ van Kanye. Het is nog niet: “Laten we gaan moshpitten met z’n allen!” Maar het is wel gezellig. Misschien wat dancehall of reggae ertussen, een ander genre om het wat frisser of sexyer te maken. Dat is ook het moment om nieuwe tracks te introduceren. Bij een hit maakt het niet zo uit hoe je hem erin brengt, maar bij een track die mensen nog niet zo kennen? Dan is het echt belangrijk dat de manier waarop die 808 erin knalt on point is, dat het arrangement al goed te horen is en hij de ruimte krijgt om erin te komen. Dat oefen ik thuis echt wel, met zo’n track als ‘Rap Saved Me’ van 21 Savage bijvoorbeeld.’
‘En dan beslissen we: nu gaan we vol gas, springen en CO2 aan. Meestal doen we dat pas rond drie uur, en als het energieniveau zo hoog zit, vind ik het ook belangrijk dat je de ballen hebt om weer een stap terug te doen als dj. Je hebt verschillende soort hoogtepunten: die waar iedereen staat te springen, en die waar iedereen met z’n ogen dicht staat mee te zingen en genieten. Die tweede is net zo belangrijk. In het laatste uur is iedereen op zo’n level dat je kunt doen wat je wil. Rare shit met de juiste energie, uitstapjes naar UK bass of dancehall. Mensen zijn al in hun zone, dan.’

Als je je publiek leest, kijk je dan naar die paar guys die vooraan staan te springen, of de meisjes achteraan?
‘Je kunt je heel snel laten meeslepen door die guys vooraan, maar je moet echt verder kijken. Soms gaat dat vanzelf, zit je op een lijn met het publiek en gaat het automatisch, soms zit je echt op een andere vibe. Soms is er een publiek dat meer hits wil horen, dat vind ik als dj wel moeilijk: ik moet dan echt mijn hersenen uit zetten en ze twintig minuten die hits geven, zodat het effe gezellig is en ik daarna weer een andere kant op kan gaan. Ik kan er wel jaloers op zijn: mensen komen op techno-evenementen veel minder om één bepaalde track te horen. Ze staan wat meer open: breng me maar naar waar jij me wil brengen! Hoewel dat misschien ook wel met andere dingen te maken heeft.’

Haha. Ik heb juist het gevoel dat er sinds een paar jaar ook wel meer pillen worden gebruikt op hiphop-feestjes.
‘Zeker! Tien jaar geleden was het hier not done om te zeggen dat je harddrugs gebruikt. Zo is dat in de zwarte cultuur, period, zo ben ik ook opgegroeid. Erover rappen dat je dealt en er money mee maakt? Dat is een business, cool. Maar zeggen dat je het gebruikt? Dan ben je een junkie. In de afgelopen drie jaar is dat echt geswitcht, de nieuwe generatie staat meer open voor allerlei manieren van experimenteren. Of dat goed of slecht is? Dat mag je zelf beoordelen, maar voor de sfeer op een avond en de manier hoe ik als dj kan draaien is het heel leuk.’

Op een hiphop-festival als Woo-Hah zie je dj’s van internationale acts van begin tot eind alleen maar hits aan het vlammen. 
‘Ik krijg daar zo’n fucking hoofdpijn van! We zijn er heel veel mee bezig en zijn nu in discussie met het management van Cardi B. Ze heeft een dj die tien minuten vooraf “de crowd wil opwarmen”, in zijn ogen, door in vijf minuten heel veel hits te draaien. Maar wij hebben met de dj’s die avond een lijn uitgezet en doorgesproken hoe we de avond willen opbouwen, wanneer de climax is, wanneer de grootste hits als ‘Goosebumps’ mogen langskomen. Dat ga je niet doen wanneer de mensen net komen binnenlopen. Tegelijkertijd is het heel lastig om te zeggen dat dit niet kan, want ze is gewoon de headliner.’

Iets anders: de Nederlandse hiphop-industrie is in een paar jaar echt geëxplodeerd. Zelfs kleine labels en onafhankelijke artiesten pakken miljoenen views op YouTube. Zorgt die ontwikkeling dat mensen ook anders in de club staan?
‘Ja, gedeeltelijk. Als je kijkt naar het percentage Nederlandse muziek dat er wordt gedraaid in veel clubs: dat is insane, er zijn clubs waar 75 tot 80 procent Nederlands is.’

Bij jullie is het veel lager, toch?
‘Ja, eerder 20 à 25 procent. Er komt heel veel toffe shit uit Nederland, maar ook uit Engeland, Amerika, Canada en Frankrijk. Ik vind het jammer dat bepaalde artiesten alleen nog maar tracks proberen te maken voor de clubs, ik wil liever dat ze wat eigenwijzer zijn. Overigens zijn die clubtracks wel echt iets anders dan hiphop. Ik weet het: genres zijn achterhaald, maar er mag wel wat meer onderscheid gemaakt worden en je kunt laten zien waar muziek eigenlijk vandaan komt: uit Brazilië, of Kaapverdië, of Jamaica.'
‘Twee jaar geleden kwamen Justin Bieber en Jason Derulo ongeveer tegelijkertijd met een album uit. Die van Bieber werd gecategoriseerd als pop-album, terwijl het van begin tot einde een smooth-ass-bedroom-R&B-album was. En Derulo werd R&B genoemd, terwijl het gewoon een pop-album is. Kennelijk is huidskleur meer bepalend voor het genre dan de muziek die je maakt?’

Ik hoorde je wel ‘Chamos’ van Yung Nnelg draaien, ‘Challas’ en ‘Opgekomen’ van Ronnie Flex, maar niet de standaard afrohouse of Broederliefde en Boef. Ik kan me voorstellen dat het best een dunne lijn is tussen wat wel en wat niet bij Encore past. Misschien heb je zelfs een lijst met verboden tracks?
'Die hebben we ook! Hij moet wel worden geüpdatet, maar toen we begonnen hebben we hem heel streng aangehouden. Daarop stond Eve met ‘Who’s That Girl’, DMX' 'Party', alles met Fatman Scoop, alles van Lil Jon. Dat wordt niet gedraaid. Qua Nederlandse muziek doen we dat niet, maar het gaat om balans: er kan best een afrohouseplaat van Broederliefde langskomen, maar niet twintig Broederliefde-wannabe's achter elkaar die eigenlijk precies hetzelfde klinken.’ 

Hoe belangrijk zijn visuals op een Encore-nacht?
‘Heel belangrijk, we willen er de komende jaren nog veel stappen in maken. Ik ben een keer op Sensation geweest, die muziek doet me niets maar de show is insane. Awakenings ook, op een hele andere manier. Kanye en Kendrick zijn in de hiphop zo’n beetje de enigen die qua visuals de grenzen opzoeken, verder gebeurt het nauwelijks. Wij doen het wel, als er een coole clip uitkomt stuur ik die meteen door naar onze VJ. Maar ook grappige shit: toen die ‘Man’s Not Hot’-freestyle uitkwam, zijn wij hem meteen gaan draaien, inclusief de video en dat rare interviewtje. Of toen Joe Budden boos wegliep bij dat Migos-interview op de BET Awards? Wij draaien ‘Bad and Boujee’ en laten dat filmpje vervolgens zien. Dat is het moment dat de hele zaal z’n telefoon pakt en mensen beginnen te lachen. Zo creëer je echt een moment, we proberen op hedendaagse internetcultuur in te spelen met Kanye-memes en de kop van Drake.'

Er staan ook regelmatig live-acts bij Encore. Ik zag Migos op Lowlands, een dag na het Encore-festival, en het was echt héééél slecht. 
‘Hmmm, ja, wat moet ik hier nou weer over zeggen? Ja, het is vaak heel slecht.’

Baal je daar van?
‘Ergens wel, maar aan de andere kant: Young Thug deed hier in de Melkweg z’n eerste Nederlandse show, ik moest vooraf draaien. Al vanaf mijn eerste track sprong iedereen die binnenkwam gelijk in de moshpit. Toen Young Thug begon, vlogen ze bijna van het balkon af. Hij stond daar stoned naar z’n publiek te mompelen met een MP3tje van zijn track, want niemand gebruikt meer instrumentals. Ja, ik kom uit een andere tijd en vind het keihard om The Roots of Nas te zien. Maar Young Thug? Die gooide midden in een nummer zijn mic op het podium en liep weg, toen was het klaar. Lil Yachty was hetzelfde verhaal. Het is bijna alsof ze het expres doen: “Wij geven geen fuck.” Ik vond Young Thug tegelijkertijd het nepste en beste wat ik heb gezien. Die man deliverde niets, maar de crowd ging er heerlijk op. Achteraf kwam een jongetje naar me toe rennen: “Is-ie al klaar? Komt-ie nog terug? Dit was het vetste dat ik in mijn hele leven heb gezien!”’

Het hiphop-publiek weet vaak ook niet beter, misschien.
‘Ja, maar als ze een hele strakke live-act als Anderson .Paak zouden zien, denken ze ook niet meteen: “Wauw, dit is echt heel goed.” Ze zouden er de kunst wel van inzien, maar het gaat bij veel jonge acts om de energie. Voor dj’en geldt hetzelfde. In Nederland zijn we extreem kritisch hoe technisch mensen draaien, maar een voorbeeld: ik draaide op de Caraïben, en de dj voor me ging superslordig van 130 BPM naar 90 naar 110 naar 80. Wij stonden daar te kijken: “Hey, die shit is belachelijk, we gaan dit helemaal afmaken.” Ik begon te draaien, deed een netjes gemixte set, maar zakte als dj want de dansvloer liep gewoon leeg.’

Om zo’n succesvolle clubnacht te organiseren, moet je ongetwijfeld ook veel over sfeerbeheer nadenken.
‘Het valt wel mee hoeveel opstootjes er zijn, en dan wordt er gewoon ingegrepen. Heel Leidseplein heeft er afspraken over: als iemand zich misdraagt, kun je een waarschuwing of ontzegging krijgen voor een bepaalde periode. Dan hangt je foto in de kantine bij de security en dan kom je echt niet meer binnen. We zijn een poppodium, we zijn geen club, dus we doen geen VIP club-praktijken: “Jij mag wel naar binnen, jij niet.” Iedereen is in principe welkom. Maar door geen VIP-tafels te doen, ontlast je jezelf van bepaalde problemen. Dan heb je meer haantjesgedrag, mensen die willen opscheppen: “Ik heb flessen en Louis Vuitton”, die gaan ergens anders naartoe waar ze het wel laten zien. Bij ons sta je gewoon tussen de rest van de mensen.’

Hoe kijk je zelf naar VIP-tafels?
‘Ik heb altijd met een been in beide werelden gestaan, maar mijn eigen evenementen doe ik in Melkweg en Paradiso omdat ik wil dat muziek voorop staat. Er zijn echt wel clubs die zien wat we met Encore doen, en dat graag binnen willen hebben. Soms is het moeilijk om die verleiding te weerstaan als ze heel veel geld hebben. Maar elke keer dat ik zoiets deed omdat ik dacht er potentieel veel money mee te maken, ging ik op mijn bek en heeft het fucking veel geld gekost. Het is niets voor mij. Iemand die een evenement organiseert waar tafels worden verkocht, die heeft zelf ook een netwerk nodig met mensen die tafels willen kopen.’

Sfeerbeheer raakt natuurlijk ook aan de #metoo-discussie. 
‘Er zijn meisjes op Encore die er ontzettend van balen als jongens straight to the point zijn, en er zijn meisjes die het als een compliment zien. Zo’n clash krijg je als je werelden samenbrengt, we hebben daar de afgelopen twee jaar echt stappen gemaakt.’

Op wat voor manier?
‘We hebben hele grappige posters in de wc’s opgehangen over de slechtste manieren om een chick te benaderen. In de kont knijpen, andere domme shit. De boodschap was: “Dit doe je niet, het gaat gewoon niet werken.” In de vrouwen-wc hingen we een poster op met: “Het is flattering als iemand je wil benaderen, maar vind je iets ongemakkelijk? Laat het ons effe weten.” En we hebben natuurlijk security die goed oplet welke mannen vervelend zijn, wie er onder het trappetje staat te wachten. Het gaat op een avond misschien om vijf gasten die het kunnen verzieken voor dertig meisjes. Op een Caribisch feest is het tegelijkertijd heel normaal om te dansen met een vrouw die je niet kent, en dan ook écht te dansen op een manier die elders seksuele intimidatie zou heten. Vinden ze het niet leuk? Dan laten ze het gewoon weten, dan heb je een blauwtje opgelopen en ga je weg. Dat is echt een cultuurverschil.’

Nog een vraag: wat denk je, zit de Nederlandse hiphop al op een piek?
‘Ik weet het niet, man, maar we hebben het er echt veel over. Ik denk eigenlijk dat het pas in zijn kinderschoenen staat in Nederland, en er komt sowieso een tegengeluid, want mensen willen altijd iets anders. Zo’n Jacin Trill vind ik heel tof, bijvoorbeeld, die heeft compleet schijt aan alles. Ik denk dat die commerciële golf wel weer omslaat, en ben zo benieuwd naar een jongen als Sevn Alias. Hij is een jaar of twintig, kapot jong, en doet nu een poppodium-tour voor grotendeels vijftien- en zestienjarige blanke kids. Die gaan met hem opgroeien, terwijl hij een groei doormaakt als artiest. Ik ben heel benieuwd waar artiesten als Sevn hiphop gaan brengen de komende paar jaar.’

Aanstaande vrijdag viert Encore zijn vijfjarig bestaan in AFAS Live. Zaterdag – zoals elke zaterdag – is er weer een editie in de Melkweg.