Je hebt het over een blik wormen – een ‘can of worms’ – bij een situatie waarin het op proberen te lossen van een probleem, alleen maar meer problemen op doet doemen. Ofwel: misschien (voor nu) beter het lekker te laten rusten, je er niet te veel zorgen over maken. Zoiets moet de gedachten geweest zijn toen post-sludge/post-hardcore/post-allesband Throwing Bricks gevraagd werd om op 21 december in Patronaat, Haarlem een showcaseavond van de Utrechtse underground te organiseren en ze ervoor kozen er een estafetteshow van te maken. De avond kreeg de naam ‘Can of Worms’, zes bands in ruim anderhalf uur tijd. Het klinkt als herculeswerk, een logistieke nachtmerrie, maar toch liet de Utrechtse band zich niet afschrikken. Gelukkig maar, want met ‘Can of Worms’ heeft Throwing Bricks een avond georganiseerd waarin ze met een schare bevriende bands het schijnbaar mogelijke oprekten.
Met ‘Can of Worms’ stelde Throwing Bricks een avond samen waarop ze samen met vijf bevriende bands de Utrechtse underground triomfantelijk ten tonele voerden. Met genregrenzen die, net als de bezetting van de bands, steeds verder vervaagden was het een avond van muzikale souplesse en spannende samenwerkingen.
Startschot
In de hechte Utrechtse underground is er behoorlijke overlap tussen de vriendengroepen waar bandleden deel van uitmaken en de bands zelf, zoals uit ons gesprek met Throwing Bricks-frontman Niels Koster eerder dit jaar bleek. Het is een groot, creatief, vervlochten geheel, en dat is ook meer dan merkbaar op deze avond. De bandleden van de verschillende bands dartelen continu door de zaal heen en juichen mee bij elkaars shows. Gedurende de optredens wisselen bandleden regelmatig van plek, en zangers (m/v/x/) die het podium opspringen om op een of twee nummers nummer mee te brullen zijn eerder regel dan uitzondering. Nadat Koen Bouman de avond met een texturaal rijke, soms naar IDM neigende, ambientset opende, en we een rondje langs de expo’s van Etta Harbar, Rutger van Aken en 3voor12 Utrecht’s eigen Sabrine Baakman gemaakt hebben, klinkt het startschot van de estafette. Throwing Bricks zet als eerste band een sprintje in. Hun geluid is verpletterend als altijd, met een mix van sludge, blackmetal en post-hardcore waarin overweldigende zwaarte en atmosferische passages elkaar afwisselen.
Al kijkend en luisterend komt snel de indruk op dat het genreoverstijgende van de band ook de rest van de avond zal tekenen. Second Guessing-zanger Rutger van Aken die een nummer meezingt en vervolgens blijft staan wanneer zijn band het stokje overneemt staat symbool voor de vervlochtenheid van alle bands die de avond voorbij komen. Het optreden van Second Guessing is vervolgens net zo’n stilistische wervelwind. Met in dit geval chaotische screamo die de boventoon voert, maar dan misschien nog net een tik zwaarder dan je normaal bij het genre verwacht. Toch is het niet enkel chaos, met ook harmonische stukken met cleane vocals en atmosferische passages.
Raakvlakken
Derde band aan bod is folk/post-screamo-belofte Karnabahar (met bandleden van Second Guessing). De muziek die de band maakt is een fantastische wisselwerking tussen prog-ingevoerde folkpassages en overdonderende screamo. Op papier klinken het als verschillende werelden, maar Karnabahar vormt het schijnbaar moeiteloos tot één geheel. Misschien wel het hoogtepunt van de avond. Drie nummers later begint er ons toch een gevoel te besluipen: een optreden van een kwartier is logisch gezien de context, maar voelt bij de optredens die echt aanslaan soms wel kort.
Puta Triste, een nieuwe samenwerking tussen leden van Throwing Bricks en Ontaard, beleeft op ‘Can of Worms’ hun livedebuut. Een fuzzy, meer doommetalachtige versie van Ontaard, zou je het kunnen noemen, met een spoken word-deel van Shira van der Wouden dat thematisch in lijn is met wat we vervolgens bij Ontaard ook weer horen. Bij dit optreden klinkt het echter nog afschrikwekkender, met een effect achter haar stem dat aan ‘The Exorcist’ doet denken. Vervolgens knalt de instrumentatie er weer in en wordt duidelijk wat ze met dit project proberen: nóg zwaardere muziek maken. Om niks af te doen aan het optreden van Ontaard dat volgt, waarin ze wederom laten horen dat ze binnen het post-metalgenre een van de meer unieke geluiden heeft. Een optreden – wat je in emotioneel opzicht samengevat zou kunnen vatten als een fusie tussen wanhoop en woede voelt – dat met recht fel te noemen is.
Eindsprint
Contrasterend met Ontaard voelt Birth of Manuel (leden van Throwing Bricks, Ontaard) nadrukkelijk luchtiger. De wissel tussen de twee bands is daarmee een van de iets minder natuurlijk aanvoelende overgangen van de avond. Voor het publiek lijkt het alsof er na alle emotionele zwaarte van hiervoor een ventiel opengedraaid wordt. Gelijk bij het eerste nummer – een hardcoreduet tussen Koster en Van der Wouden – ontstaat er een moshpit die de rest van het optreden aanhoudt. Het speelplezier spat er bij de band vanaf. Tenslotte speelt Throwing Bricks, dat na de avond te openen hem ook afsluit, nog een paar nummers. Noem het een ererondje, want met zes bands en zeven optredens in ruim honderd minuten mag deze showcase van de Utrechtse underground geslaagd heten. Ondanks de uiteenlopende stijlen van de bands voelde het als een vervlochten geheel, en die paar kleine aanmerkingen? Ach, als we een avond als deze ervoor terugkrijgen doen we daar echt niet moeilijk over.
Gezien: Can of Worms met Throwing Bricks, Ontaard, Birth of Manuel, Karnabahar, Second Guessing, Puta Triste en anderen, donderdag 21 november 2023 @ Patronaat Haarlem