Baanbrekend, ambitieus, bijzonder, compromisloos, do it yourself, ondernemend. Het zijn enkele begrippen die worden genoemd wanneer we mensen spreken over We vs. Death, de invloedrijke Utrechtse postrock-/slowcoreband die tussen 2000 tot 2010 actief was.
Na een pauze van twaalf jaar speelde het legendarische We vs. Death op vrijdag 9 december 2022 een reünieshow in dB’s. Het optreden was in no-time uitverkocht. Een goede aanleiding om uitgebreid terug te kijken en stil te staan bij de betekenis van de band.
Geschiedenis
In onze aankondiging van de reünieshow hebben we de geschiedenis van de band al op een rij gezet. We vs. Death bestond van 2000 tot 2010 en bouwt in die periode een internationale reputatie op met meeslepende en spannende postrock. De band brengt eerst een single en een aantal split-EP’s uit, waarna ze (pas) in 2006 debuteren met het sterke We Too Are Concerned / We Are Too Concerned. In datzelfde jaar vertrekt gitarist Bart de Kroon om zijn eigen muzikale pad te volgen. Met Thomas Sohilait vindt de band snel een nieuwe gitarist. In 2009 verschijnt het tweede album A Black House, A Coloured Home, waarop de band een dynamischer geluid laat horen en drummer Gerben Houwer ook is gaan zingen. In 2010 verlaat Gerben Houwer de band. Volgens bassist Marten Timan moet dat vertrek alleen worden gezien als het einde van een periode, het einde van de eerste tien jaar We vs. Death. En hoewel de meeste bandleden muziek blijven maken komt er echter geen doorstart van We vs. Death. Tot nu dus.
Het ontstaan van de band is redelijk typerend voor het muzikale dna van de bandleden en de manier waarop ze muziek maakten. In een interview met Front is deze anekdote te lezen. ‘Voordat hij bij We vs. Death terecht kwam probeerde Gerben Houwer eerst muzikale zielsverwanten in Engeland te vinden. Na een jaar ronddolen met zijn gitaar keerde hij met lood in de schoenen terug naar Utrecht om te gaan studeren. In de lokale muziekwinkel hing plots een bandadvertentie met ein-de-lijk de juiste referenties: ‘klinkt als’ Karate, Songs: Ohia, Red House Painters, Palace Brothers. Het enige probleem: de band in kwestie zocht een drummer, geen gitarist. Dat hield Gerben dit keer niet tegen: “Het maakte ons niet uit wie welk instrument bespeelde, wij wilden gewoon déze muziek maken.”’
De genoemde muzikale referenties zijn ook belangrijk om het genre te duiden waarin de band actief is. Voor het gemak wordt dat meestal postrock genoemd en daar is zeker veel van terug te horen. We vs. Death is echter meer dan dat: ook elementen van slowcore, mathrock en indiefolk komen terug in hun nummers.
(tekst gaat verder onder de foto)
We vs. Death
Gerben Houwer (2000 - 2010, 2022 -)
Bart de Kroon (2000 - 2006)
Marten Timan (2000 - *)
Paul Hoek (2000 - *)
Wouter Kors (2000 - *)
Thomas Sohilait (2006 - *)
* formeel is de band nooit gestopt
Discografie
MK Ultra - single (2001, Zabel)
The Message Is, split met Tom Sweetlove (2003, Zabel)
Split met Green Concorde (2004, Zabel)
We Too Are Concerned / We Are Too Concerned - album (2006, Zabel)
A Black House, A Coloured Home - album (2009, Beep! Beep! Back Up The Truck)
Bloedserieus, ondernemend en Do It Together
De bandnaam sluit aan bij de ambities van de band: ‘Wij tegen de dood’, met volledige overgave gaan voor de muziek, de band en daarbij een eigen koers varen. Daarvoor zette de band alles in het werk: een internationaal muzieknetwerk opbouwen, zelf je tours regelen om albums te promoten, releases samen met andere bands en opvallend artwork. Gerben Houwer organiseerde daarnaast ook (samen met Nicolai Adolfs en Sacha van den Haak) terugkerende avonden, onder de naam Vette Analoge Shit, waarop hij muzikaal of qua mentaliteit gelijkgestemde nationale en internationale bands liet spelen. Die serieusheid en ambities leidden onder andere tot een samenwerking met het Utrechtse label Zabel Muziek.
Jelle Buma en Mark Zuidema van Zabel daarover: “We vs. Death kwam in 2001 bij Zabel met de release van de MK Ultra single. We hadden Zabel een paar jaar daarvoor opgericht, eigenlijk vooral om de muziek van onze eigen bands (o.a. Mercy Giants en Stillwell) op uit te brengen en we zochten aansluiting bij aanverwante bands. Al snel bleken veel bands in hetzelfde vaarwater te zitten en kwamen er veel verzoeken van bands om aan te sluiten bij het label, waaronder We vs. Death. We vs. Death was echt een aanwinst voor het label, niet alleen omdat de muziek goed paste maar ook omdat de bandleden zo enthousiast, ondernemend en overtuigd van hun kunnen waren. Echte netwerkers, denk aan hun splitreleases met buitenlandse bands, en tournees in o.a. Rusland, Denemarken en Engeland. Eigenschappen die een label dat zijn vleugels begon uit te slaan goed kon gebruiken. Ik ben er dan ook zeker van dat We vs. Death veel heeft bijgedragen aan de bekendheid van het label en het feit dat er zelfs nu nog wel eens verwezen wordt naar het ‘roemruchte’ Zabel.”
Ook Koen ter Heegde van Subroutine Records komt rond deze periode in aanraking met de band en wordt door hen beïnvloed: “Ik heb een ruim twintig jaar lange persoonlijke geschiedenis met We vs. Death. Hun narratief valt samen met de periode dat ik tijdens mijn studietijd in Groningen, samen met een studiegenoot, begon met een eerste onafhankelijk labeltje. De band was in die tijd een graag geziene gast in de Groningse scene, en speelde overal en nergens. (gast-, red.) Violiste Margot werkte bij de lokale Plato. Ik herinner me shows in achtertuinen, op feestjes en uiteraard in de onvolprezen kelderbar van VERA. Ik leerde via de bandleden over onafhankelijke labels als Zabel en [drga-drga] en bands waar ik nog nooit van had gehoord. Van het één kwam het ander, en het concept voor Silent Minority Records ontstond. De eerste release was de Silent Minority Sampler, met onder anderen 'My Dog is Watching Me' van We vs. Death. De presentatie daarvan organiseerde ik in Paradiso, waar We vs. Death in 2004 in de grote zaal speelde. Silent Minority viel niet lang daarna uit elkaar, maar de vriendschap met de leden en liefde voor de band bleef. Jaren later resulteerde dat in de Subroutine samenwerking met The Fire Harvest, maar ook die met Homemade Empire, Bart de Kroon was immers de eerste gitarist.”
Stefan Breuer van Combo Qazam, The World of Dust en Tiny Room Records leerde de band kennen toen hij naar Utrecht verhuisde. “Ik kwam in 2005 naar Utrecht. Ik had, toen ik nog in Rotterdam woonde, al wel gehoord van de Utrechtse postrockband We vs. Death. Een vriend van me uit Den Haag vond het de beste band aller tijden.
Eenmaal in Utrecht aanbeland op mijn achttiende, kwam ik al heel snel in contact met de mensen uit deze band. Met name Gerben, die boekte me gelijk op dB’s avondjes. Ik herinner me ook nog gesprekken over labels (hij runde toen Zabel, waar ik echt fan van was) en undergroundmuziek. Een specifiek gesprek in Leeuwarden hierover maakte diepe indruk en vormde mijn kijk op muziek maken. Do it yourself, do it together, met vrienden mooie dingen maken, avonturen beleven voorop laten staan, je lokale scene supporten. In 2008 schreef ik dit nummer over die ontmoeting.
Die ideeën over wat muziek kan betekenen voor mensen, wat de waarde is van deze invulling, heb ik zeker mede te danken aan Zabel, Gerben en We vs. Death. Het voelt ook logisch dat de jongens, en ook de mensen eromheen, uiteindelijk mijn vrienden zijn geworden. Het contact met onder andere Gerben gaat al heel lang veel verder dan alleen over muziek.”
(tekst gaat verder onder de foto)
Band met een verhaal
“We vs. Death is een band met een verhaal” schreef Casper Sikkema in een interview in 2009, na het verschijnen van het tweede album. We vs. Death was een band die dingen anders deed. Naast het Do It Yourself-gehalte was ook de vormgeving (vaak van fotograaf/grafisch vormgever Roel Dalhuisen) altijd een belangrijk onderdeel van de band. Zowel We Too Are Concerned / We Are Too Concerned als A Black House, A Coloured Home zagen er verbluffend mooi uit. We vs. Death was ook één van de eerste bands die hun releases gratis weggaf via een legale torrentsite. “Wij willen inderdaad laten zien dat een cd release een totale presentatie kan zijn van muziek, vormgeving en inhoud”, vertelde de band destijds tegen online magazine Kindamuzik: “We hebben met getalenteerde mensen uit onze omgeving gewerkt en het is een geheel van interactie op elkaars kunstdisciplines geworden.” Dat beeld werd soms ook vertaald naar de live optredens. Tijdens de releaseshow van A Black House, A Coloured Home in De Helling was de zaal bijvoorbeeld gevuld met schemerlampen, kamerplanten en een standbeeld van een hond.
Die show was op meerdere manieren ook belangrijk voor Stefan Breuer: “Een specifieke show en plaat die me bij is gebleven was de release van A Black House, A Coloured Home. Ze deden dit in De Helling, het was een waanzinnige plaat en liveshow, veel meer al richting The Fire Harvest. Ze hadden I am Oak gevraagd al support. Ik had I am Oak ook al een paar keer geboekt en was bevriend geraakt met Thijs (liedjesschrijver/gitarist, en feitelijk I am Oak, red.). Ik wilde heel graag een keer in De Helling spelen dus bood ik aan voor die show mee te gaan als bassist. ‘Op zo’n groot podium heb je echt lage tonen nodig.’ Ik lulde me succesvol in die band, om er vervolgens acht jaar mee te blijven spelen. Ook dat komt door We vs. Death.”
(tekst gaat verder onder de foto's)
Nalatenschap
Ondanks de goede timing van hun geluid en de regelmatige internationale tours is We vs. Death niet zo groot geworden als sommige internationale generatiegenoten. Wellicht was dát niet eens hun ambitie. De invloed van de band voor de Utrechtse en deels ook Nederlandse undergroundscene gaat veel verder dan de muziek. Met hun DIY-houding en organisatievermogen hebben ze talloze andere mensen geïnspireerd. Stefan Breuer vertelde daar eerder al iets over.
Koen ter Heegde van Subroutine: “We vs. Death is voor mij die invloedrijke baanbrekende band die onbekende deuren opende en liet zien dat je door non-commerciële, grassroots samenwerking je eigen scene en daarmee de internationale DIY underground kan bouwen. Dat doe ik feitelijk nog steeds, maar op een iets grotere schaal. Voorts is 'Wave Goodbye With Your Little Hand' een ondergewaardeerde Nederlandse underground hit.”
Jelle Buma en Mark Zuidema van Zabel: “Het is mooi om te zien dat de (ex-)leden van de band het anno 2022 niet kunnen laten om mooie muziek te maken, solo of in andere bands, en daarmee nog steeds hun stempel drukken op de Utrechtse muziekscene. We waren ook heel blij om te horen dat er een reünieshow van We vs Death aan zat te komen en dat deze waanzinnige band weer even tot leven komt. Er zijn trouwens op dit moment voorzichtige plannen om ook weer muziek onder het label Zabel uit te brengen.”
(tekst gaat verder onder de foto's)
Reünieshow in dB’s
Over naar de reünieshow, die min of meer toevallig tot stand kwam. “Het idee was eens samenkomen in dB’s, muziek maken en vooral bijpraten omdat we elkaar lang niet meer gezien hadden”, lichtte Gerben Houwer eerder al toe. “Een keer samen spelen, en zo is het balletje weer gaan rollen”, vertelde Paul Hoek tijdens de show. Houwer: “Langzamerhand kwam de ambitie om de nummers weer goed te kunnen spelen. Toen dat gloorde dachten we dat het in ieder geval leuk zou zijn om nog eens in de huidige dB’s te spelen. We zijn ooit begonnen op de Jekerstraat maar hebben hier veruit het meeste tijd doorgebracht!” Ook Hoek noemt tijdens het uitverkochte optreden nog even dB’s: “Voor ons is dat een heel bijzondere plek. Waarom laten ze dingen niet een tijdje staan”, verwijst hij naar de aanstaande verhuizing van het muziekcomplex aan de Cartesiusweg, “dat het dan goed is.”
De band heeft zich goed voorbereid op deze show. In het weekend van Le Guess Who?/U? brengen ze een groot deel van hun tijd door in Studio Patrick om te repeteren. Op de zondag van U? is er op diezelfde plek een try-out, gehost door Stefan Breuer.
Stefan Breuer: “Onze muzikale en persoonlijke levens bleven al die tijd verweven, daarom was het laatst in Studio Patrick des te bijzonderder om ze weer samen in één ruimte te zien. Het was magisch, emotioneel, heel erg goed. Iedereen wist dat daar iets bijzonders gebeurde, qua muziek (het was een goede show) maar zeker ook met het begrip tijd. Wat doet de verstreken tijd met je, wat heb je geleerd, wat is hetzelfde gebleven, en bovenal: waar is die tijd gebleven? Voordat ik met mijn ogen knipperde stond ik nog in De Helling met We vs. Death, of zat ik nog met Gerben flessen port weg te tikken en over undergroundlabels te praten. En toch is er zoveel gebeurd in vijftien jaar. Ik vind dat machtig interessant. En de reünie van deze band vervult me uiteindelijk met trots en tevredenheid over de invulling van mijn eigen (muzikale) leven, daar ben ik ze heel dankbaar voor.”
Het was fijn om die subtiele, door elkaar gevlochten gitaarloopjes, de melancholieke trompetklanken en de gedreven drums en bas weer te horen. Ook goed om te zien dat met Maarten Houwer (geluid) en Gibson Houwer (licht) het hele team weer compleet was. Misschien wel belangrijker was echter de energie op het podium en het spelplezier van de band. We vs. Death besloot het optreden zowaar met een nieuw nummer. “Anders ben je een coverband van jezelf, dan slaat het nergens op”, is de droge toelichting van Paul Hoek. Dat nummer vormt (wederom) een verbreding van het muzikale spectrum van We vs. Death, maar past tegelijkertijd ook gewoon in deze set. Misschien is het heilige vuur weer gaan branden tijdens de repetities in Studio Patrick en moeten we later wellicht nog een keer een vervolg op dit retrospectief maken …
Setlist 10/12/2022
The Things You Did
And How to Translate It
Pictures From Stanford
Snow Cushioned the Fall
Hands
The Sun
Golden Medals
Black Map
Consertina
Nieuw