Het verbod op evenementen heeft grote gevolgen voor de muzieksector. Tot 1 september zijn er geen festivals en optredens en het is nog maar de vraag of en wanneer de situatie weer normaal zal worden. Behalve de festivals en podia, worden ook muzikanten, boekers, tourmanagers en licht- en geluidstechnici geraakt. De meeste platenzaken zijn nog open maar hebben ook te maken met de maatregelen van het RIVM. Hoe slaan zij zich door deze lastige periode heen? We vroegen het aan een aantal winkels in de provincie Utrecht. Deel 2: Koffie Leute, waar we spraken met (mede-)eigenaar Dirk van der Maarel.

Koffie Leute is geen platenzaak in de klassieke zin; het maken en verkopen van koffie (en ontbijt en lunch) vormt de hoofdmoot. Naast koffie zijn de drie eigenaren echter ook grote fans van vinyl. Sinds begin 2018 hebben ze een eigen inpandige recordstore, waarin ze een selectie van Nederlandse labels en onafhankelijke artiesten aanbieden.

De koffiezaak aan de Westerkade is dubbel geraakt door de coronacrisis. Net als veel andere horeca is de zaak, én dus ook de recordstore, na 15 maart gesloten. Daarnaast zouden ze op zaterdag 14 maart hun vijfjarig bestaan vieren met een uitverkocht feest in De Nijverheid. Door de twee dagen eerder aangekondigde maatregelen ging dat echter ook niet door. We spreken Dirk van der Maarel op een vrijdag, terwijl hij en mede-eigenaren Martijn Engels en Olivier Vos de laatste voorbereidingen treffen om de maandag erna weer open te gaan.

In beweging en zichtbaar blijven
“Uit moreel bezwaar hebben we heel snel besloten om de koffiezaak helemaal dicht te gooien. We vonden het een vervelend idee om mensen uit hun huis te halen en bij elkaar te brengen.  Maar nu zijn we langzaamaan manieren aan het verzinnen om dat toch te kunnen doen”, verwijst Van der Maarel naar de aanstaande heropening. In de periode daarvoor hebben ze echter niet helemaal stil gezeten. Meteen in de eerste week bedachten ze om een bezorgservice te starten. “We moeten in beweging blijven, zichtbaar blijven en onszelf niet gaan vervelen. We konden mensen van koffiebonen voorzien en we hadden al die merchandise liggen van het feestje dat niet door ging, t-shirts en posters met speciale ontwerpen van een jongen die hier ook werkt. Dat kunnen we ook nog verkopen, dachten we.”

Het drietal dacht niet alleen aan hun klanten en zichzelf maar maakte zich ook zorgen over zowel de culturele- als de muzieksector. Op het feestje zouden verschillende acts spelen en de inpandige platenzaak ging ook dicht. Daarom zijn ze begonnen om in de bezorgservice ook platen aan te bieden. “Het is een beetje hetzelfde als hoe we nu denken over koffiebonen en koffie verkopen: dat zet financieel geen zoden aan de dijk maar het houdt de boel wel in beweging en je houdt jezelf onder de aandacht. We hebben nu van een aantal artiesten een plaat verkocht, wat hopelijk bijdraagt aan het draaiende houden van het wereldje."

Selectie
Elke week maakten ze een selectie uit het aanbod, die via social media gedeeld werd. Verantwoordelijk voor die selectie is Olivier Vos. “Olivier is er het meest mee bezig”, licht Van der Maarel toe. “Die is ook het meest bezig met de platenzaak. We hebben samen bedacht dat we geen overkill aan aanbod willen. Op die manier kun je verschillende labels en artiesten uitlichten en daar een stukje over typen, waardoor je ze iets meer onder de aandacht kunt brengen. Mensen gaan het dan ook eerder lezen in plaats van wanneer je er honderd tegelijk post, dan slaan ze dicht.” Het selecteren (eigenlijk cureren) past bij de focus van hun platenzaak. “We hebben in de platenzaak al een hele duidelijke selectie aan de hand van labels. Elk label heeft zijn eigen vak en daarin ligt een aantal platen van hun. Dat kapstokje is er al.”

© Tess Janssen Photography

“Het is mondjesmaat, een stuk of drie in de week ongeveer”, antwoord Van der Maarel op de vraag hoe de verkoop loopt. Dat is echter wel meer dan ze hadden verwacht. “Het is maar iets minder dan we in een normale week in de winkel hebben, met veertig mensen erin”, licht Engels toe. “Het bereik is even groot en ik denk dat de mensen het ook appreciëren dat we het niet alleen voor onszelf doen.” “Je ziet ook hele leuke reacties van labels en artiesten die het op instagram weer reposten”, vult Van der Maarel aan. “Het geeft op zijn minst veel aandacht aan alle labels en artiesten en er wordt ook nog aardig wat verkocht.”

Open voor to go
De maandag na ons gesprek gaan ze weer open voor koffie en cake to go. Ook de plaatverkoop gaat dan op bescheiden schaal weer beginnen. Van der Maarel legt uit hoe dat in zijn werk gaat: “Je gaat links naar binnen en dan hebben we daar een setje platen, cassettebandjes en andere dingen neergelegd. We willen niet dat mensen gaan bladeren in bakken, dus we maken een selectie van tien. Als die collectie heel snel gaat dan vullen we hem weer aan met nieuwe.” “We hebben net nog een sandwichbord geschilderd met in en uit, dat dan hiervoor komt te staan”, zegt Engels. “Dan zou het zo goed mogelijk moeten werken.”

Als we het over de platen hebben die ze de komende week uit gaan lichten steekt Olivier Vos zijn hoofd om het loket en geeft alvast een tip: “SoHaSo heeft een nieuwe plaat. Een unlimited editie en daarvan komen ze er ook een paar brengen.” 

De andere medewerkers van Koffie Leute zitten thuis, hun kosten worden net als bij andere bedrijven aangevuld door de overheid. Dat geldt echter niet voor de drie eigenaren. “Het bezorgen en open gaan voor to go is ook een manier om de  vaste lasten een beetje te dekken en qua hoeveelheid werk kunnen we het prima  aan. We hebben heel erg veel zin in maandag om weer koffie te maken.”

© Tess Janssen Photography

Social distancing
Weer open gaan zorgt voor een gezonde spanning. Van der Maarel: “We hopen dat iedereen zich aan de regels houdt, zodat we het volgens de voorwaarden kunnen doen. Het voelt een beetje alsof we opnieuw voor het eerst open gaan.” “Je bent allemaal dingen aan het voorbereiden en je bent nog dicht maar mensen die langskomen vragen ‘wat gaat er gebeuren?’”, vult Engels aan. “De angst zit niet in het vallen of staan van dit concept, maar  meer of iedereen zich aan de regels kan houden.” Dat levert wel een rare paradox op zegt Van der Maarel. “Voor ons is een koffiezaak ook iets heel sociaals en nu moeten we daar heel streng in zijn. ‘Het is leuk dat je hier komt om een praatje te maken maar eigenlijk moet je meteen weer weg.’”

“Dat is ook de reden waarom we op zaterdag en zondag nog niet meteen open gaan”, vult Vos aan. “Het weekend is het moment waarop de stijger aan de Oosterkade vol zit. Die wilden we even skippen. Eerst maar even kijken hoe het gaat.” Engels: “Iedereen wil je wel ondersteunen maar de manier waarop je dat het beste kunt doen is – technisch gezien – door binnen te blijven. Maar daar zijn de meningen ook over verdeeld. We weten het alleemaal niet precies. Iedereen doet zijn best.” Van der Maarel: “We hebben ook geen spijt dat we eerder dicht gebleven zijn. We volgen ons gevoel en verstand en dat zegt nu dat we dit kunnen doen. We moeten vooral alert zijn op mensen die op de stoep willen zitten. Ze mogen daar zitten volgens de regels maar als je wilt dat we dit kunnen blijven doen ga dan lekker een rondje lopen.” “Ik moet meteen aan koffieshops denken”, zegt Vos lachend. “Die hebben zo’n standaard regel dat je geen wiet mag roken rond de koffieshop omdat de bewoners anders gaan klagen”.