Het is in 2025 dertig jaar geleden dat Mobb Deeps iconische album ‘The Infamous’ tijdens de hoogtijdagen van de hiphop ten tonele verscheen. De rapformatie Mobb Deep, bestaande uit Havoc en wijlen Prodigy, drukt nog altijd hun stempel op de huidige hiphop-scene. Om deze grote muzikale erfenis levendig te houden, tourt Havoc dit jaar Europa door, nu samen met rapper Big Noyd. Al vanaf de start van Mobb Deep, is hij nauw verbonden met het duo. Samen pogen ze de Nobel mee te nemen naar de voor het rapduo gouden jaren negentig, hetgeen met wisselend succes lukt.

DJ Rockid

DJ Rockid krijgt de eer de avond te openen, en doet dit met verve. Hij zet vanaf het eerste moment de toon, door zowel zijn draaitechnieken als zijn muziekkeuze. Rockid neemt je namelijk mee naar de Golden Age van de hiphop, van midden tot eind jaren tachtig. Het genre verspreidde zich in die periode vanuit New York over de gehele oostkust van de Verenigde Staten. Hoewel het genre veel lof kreeg in deze tijd, keurde de overheid de muziek niet altijd goed. Dit kwam omdat sommige rapgroepen politieke kritiek uitten, verhalen vertelden over het leven in de getto, expliciet taalgebruik gebruikten of een voorkeur voor criminaliteit toonden. Dit wordt gezien als een vroeg voorbeeld van de gangsta rap, die aangeduid wordt met de term hardcore rap. Ook Mobb Deep bracht met hun duistere beats en rauwe straatpoëzie een vorm van hardcore rap de wereld in. Daarmee wisten ze de harde realiteit bloot te leggen van het straatleven in Queensbridge, een gigantisch complex van sociale huurwoningen in Queens, New York City.

Rockid zet echter niet alleen qua muziekkeuze de toon. Zijn manier van draaien doet namelijk denken aan dat van old skool rappionier Grandmaster Flash. Grandmaster Flash kwam begin jaren tachtig met een uitgebreide theorie over de aspecten die hij tijdens het draaien toepaste, en noemde dit de Quick Mix Theory. Zo maakte hij gebruik van scratching (het heen en weer bewegen van een plaat om ritmische geluiden te creëren), punch phrasing (het isoleren van korte segmenten van muziek, vaak ‘punches’ genoemd, die ritmisch over beats worden gespeeld) en back spinning of beat juggling. Dat laatste is het idee van een soort jongleren van beats, waarbij je vloeiend van de ene naar de andere beat op de draaitafel gaat. Ook Rockid laat zien een grootmeester achter de draaitafel te zijn, door deze technieken moeiteloos en tot in de puntjes toe te passen. Met een grote lach brengt hij de nummers uit dit gouden hiphop tijdperk ten gehore. Toch moeten de aanwezigen, van wie er al best een aantal zijn, nog even loskomen. Een enkeling beweegt zijn of haar hoofd zachtjes mee met de muziek, maar het overgrote deel bevindt zich nog aan de zijkanten van de zaal. Rockid lijkt dit niet zoveel te doen: hij blijft z’n gang gaan, en interacteert zelfs met een enkeling die zijn bewondering uit voor de manier waarop hij draait. Maar aan al het moois komt een eind, en zo ook aan Rockids set. Iets voor achten moet de DJ plaatsmaken voor de veranderende set-up van Havocs team.

Kriisie

Na afloop van Rockids set neemt DJ L.E.S. het stokje van hem over. Met een nummer van the Fugees schudt hij de zaal wakker: nu gaat het beginnen. Naast een paar cliché opwarmtrucjes, zoals het stilleggen van de muziek en het publiek laten zingen en wat vraag- en antwoordspelletjes – die overigens wél werken! – maakt hij de zaal even duidelijk wie er precies aan het draaien is. Achter het pseudoniem L.E.S gaat producer Leshan Lewis schuil. De producer, die net als Havoc en Prodigy afkomstig is uit de wijk Queensbridge, heeft een roemrijke carrière achter zijn rug en kent samenwerkingen met DMX, 50 Cent, LL Cool J en natuurlijk Mobb Deep. Terwijl L.E.S. deze nummers in sneltreinvaart ten gehore brengt, vertelt hij over zijn samenwerkingen met de artiesten en zijn invloed op de hiphopwereld. Ondertussen begint de spanning in de zaal merkbaar te stijgen. Want, na deze korte opwarming zullen Havoc en Big Noyd toch écht het podium betreden!

Maar helaas, in plaats van Havoc aan te kondigen, roept L.E.S. rapper Kriissie het podium op. Met 261 maandelijkse luisteraars op Spotify, is deze dame uit Philadelphia nog hard aan de weg aan het timmeren in de hiphop wereld. Dat ze zichzelf in het voorprogramma van Havoc heeft weten te krijgen lijkt ze echter meer te danken te hebben aan de juiste connecties. Waar haar flow – de manier waarop een rapper woorden ritmisch en melodisch over een beat plaatst – nog enigszins indruk maakt, doen haar teksten en beats dat allesbehalve. Haar teksten staan in groot contrast met de poëtische flows van Mobb Deep, en zijn voornamelijk seksueel getint en pocherig. Daarnaast lijkt ze ook haar eigen raps niet helemaal bij te kunnen houden en struikelt ze hier en daar over haar tekst, wat haar backingtrack gelukkig op weet te vangen. Toch weet Kriissie een deel van het publiek wél mee te nemen in haar wereld, en wordt er ritmisch meebewogen door het publiek. Dat neemt niet weg dat het overgrote deel toch enigszins verbaasd naar het tafereel op het podium aan het kijken is. Na een tergend lang kwartier verdwijnt ze met een “I’m out” van het podium, waarna Havoc en Big Noyd bijna geruisloos het podium betreden.

Havoc

Compleet gehuld in het zwart, met een leren jas, pet, grote gouden ketting en een dikke zonnebril op zijn neus verschijnt Havoc op het podium. Samen met zijn energieke wederhelft Big Noyd, die de grote schoenen van Prodigy op moet vullen, vertolken ze ´Survival of the Fittest´: een van Mobb Deeps bekendste nummers. Havoc lijkt echter nog even te moeten wennen aan het Leidse publiek. Dit komt mede door het contrast met de – bijna overdreven – energieke Big Noyd, die met veel gebaren en lichaamsbewegingen de nummers ten gehore brengt. Een andere oorzaak is de grote zwarte zonnebril, die Havoc niet alleen een mysterieuze maar ook een wat afwezige houding geeft. Gelukkig warmt hij gedurende het optreden op, net als het publiek, en staat hij steeds losser en relaxter op het podium. Na ´Survival of the Fittest´ volgen nog drie andere nummers van hun veelgeprezen album ´The Infamous´. De duistere stijl van het album, evenals de invloed dat het heeft gehad op het herdefiniëren van de hardcore hiphop hebben het album de status van een hiphop klassieker gegeven. Hoewel Havoc en Big Noyd een groot deel van het publiek zichtbaar mee weten te voeren naar deze roerige jaren negentig, staat er achter in de zaal een achterban die ofwel geruisloos van de muziek geniet ofwel niet geraakt kan worden door de rauwe beats en harde teksten.

Voor de mannen op het podium is het allesbehalve een rustige avond. De nummers worden vloeiend achtereenvolgens gespeeld, met weinig ruimte voor interactie met het publiek of om even op adem te komen. Nummers  van de albums ´Hell on Earth´ en ´Murda Muzik´ worden afgewisseld met samenwerkingen en soloprojecten. Zo rapt Big Noyd zijn eigen nummer ´Shoot´Em Up, Bang Bang´ en passeert ook Mobb Deeps samenwerking met 50 Cent de revue. Dit alles wordt op de achtergrond begeleid door een groot scherm dat een videocompilatie toont van de nummers. Maar naast werk uit de rijke Mobb Deep-erfenis, kondigen ze ook nieuwe muziek aan en laten die horen! Volgens Havoc wordt het dertig jaar na het uitbrengen van ‘The Infamous’ tijd om weer een album uit te brengen, waarna hij het publiek trakteert op een track hiervan. Het nummer wordt, net als de rest van het concert, wisselend ontvangen door het publiek. Sommigen zitten er direct in en bewegen enthousiast mee, terwijl anderen dit ´nieuwe´ oude Mobb Deep geluid nog even moeten laten bezinken. Het nummer heeft dezelfde duistere klanken als Mobb Deeps oude werk, maar mist tekstueel het rauwe randje dat Prodigy vroeger toevoegde met zijn scherpe en poëtische straatverhalen. Hoewel het enerzijds indrukwekkend is om zo’n groot en divers deel van Mobb Deeps werk te horen, laat het programma weinig ruimte over om stil te staan bij de impact van hun muziek. Dit maakt dat het programma af en toe wat gehaast aanvoelt. Pas tegen het eind van de avond vindt er een moment van rust en bezinning plaats, wanneer Prodigy´s ‘Keep It Thoro’ wordt gedraaid. De rappers verdwijnen naar de achtergrond van het podium om ‘ruimte te maken’ voor Prodigy, en bewegen enkel mee met de beat. Na een “lights up for Prodigy!” worden de twee laatste nummers ingezet. Het rustmoment van Keep It Thoro wordt geheel ongedaan gemaakt wanneer de eerste klanken van Mobb Deeps bekendste nummer ‘Shook Ones Pt. II’ door de zaal klinken. De zaal licht op door de grote hoeveelheid telefoons die de lucht invliegen, en nog een laatste keer wordt de zaal meegevoerd naar de thuisbasis van Havoc en Prodigy.