Meesters van de Melkwegstraat Meesters van de Melkwegstraat

Op een herfstachtige vrijdagavond worden we uitgenodigd in een grote hal van een rauw industrieel-hip complex. Het doet Oost-Berlijns aan en straalt kracht en creativiteit uit. We geven het wachtwoord en komen via de Melkwegstraat direct in het universum van inneruu: er hangt mist uit de rookmachine en er ligt een groot tapijt waarop microfoons en allerlei mengpanelen staan. De gasten loungen op banken of liggen op kussens, met de ogen dicht starend naar een andere wereld. De consumpties zijn genoemd naar songs van het album: de ‘WEEHOO’-cocktail en ‘Overloaded’-pindasoep. Na het zien van een intieme try-out in februari voor pakweg vijftien aanwezigen is het de vraag of het universum van inneruu ook overeind blijft in een zaal met minstens honderd toeschouwers. En inderdaad, ook nu weet inneruu iedereen mee te nemen in hun ‘eigen wereld’. Dat doet de band door een zintuiglijke ervaring te bieden, waarbij publieksparticipatie belangrijk is. Anders dan bij de try-out vraagt inneruu nu minder actie van het publiek. Destijds ging er een piepschuim bal rond in het publiek, maar wie weet is dat minder praktisch in zo’n grote zaal, of had het niet het gewenste effect. Door de zintuiglijkheid en uniciteit van hun optredens is omschrijven lastig; als je ook maar enigszins nieuwsgierig geworden bent, kom dan naar hun optreden en beleef het mee. (Dat kan op 30 september 2022 bij een hernieuwde release party; zie het einde van dit artikel voor meer informatie).

Hoewel inneruu dus uniek is, zijn ze er verrassend goed in geslaagd om artiesten te vinden die ons meenemen naar hun wereld. Tara Pasveer biedt als eerste zo’n inkijkje. Haar sfeervolle optreden draait om improvisatie en concepten. Zij maakt elektronische experimentele popmuziek, waarbij ze slim in haar eentje een veelkoppige band vormt door fragmenten op het podium live in te spelen of zingen, die op te nemen met een looper en vervolgens af te spelen. Zo kan ze haar eigen achtergrondgeluiden en backing vocals verzorgen als een éénpersoons inneruu. Die achtergrondgeluiden zijn vervreemdend: een zucht als een windvlaag, een gezongen hoge noot die vervormd weg-echoot, onbestemde piepjes.

De sfeer die zij daarmee schept als die van een boos sprookje: dreigende beats en wanhopige klanken maken duidelijk dat haar hoek van inneruu geen Eden is, al zitten er ook harmonieus-melancholische nummers tussen die klinken als elfenzang uit The Lord of the Rings. Nummers duren een minuut of tien en bieden steeds wisselende effecten. De visuele elementen ondersteunen de sprookjessfeer: een bellenblaasmachine vult de ruimte met veelkleurige doorzichtige bellen als in een kinderdroom en de rookmachine verspreidt een aangename mist. Het publiek luistert ademloos, wat pas opvalt als er aan het eind iemand hoest.

Het huis van inneruu heeft vele kamers. Ook letterlijk: we worden uitgenodigd in de belendende kamer, die enorm lang is maar slechts drie meter breed. Mathilde Nobel geeft ons daar ijle, Björkachtige elektronische muziek met sopraanzangstem. Deze inneruu-variant wordt grondig verkend.

Het eerste dat we zien zijn Mathilde’s lenzen waardoor ze enorme, zwarte pupillen heeft. Het vervreemdende effect doet denken aan een insect of dit videoclip-personage. De elektronische producent staat achter een tafel vol mengpanelen, een laptop en terzijde een microfoon. De ruimte heeft ook wat huiselijks; er ligt een bruin Perzisch kleed en er staat een plantje op de hoek van de draaitafel. Het contrast met de koele beats is treffend. Mathilde loopt regelmatig naar de microfoon, soms beweegt haar linkerhand sierlijk mee met de muziek, soms staat ze met haar handen op haar rug als een onschuldig schoolmeisje, maar ze staat er juist stoer en getatoeëerd. Tijdens het draaien swingt ze mee met de muziek. Ze glimlacht dankbaar bij elk applaus, maar is daartussen ernstig, want gefocust. Haar glimlach is begrijpelijk, want het publiek maakt deels vogelgeluiden als applaus: “Rrrrraaawwwwie!”. Mathilde is eigenlijk grieperig, maar daar is tijdens haar optreden niets van te merken qua energie of performance, knap.

De hogepriesters van inneruu zijn zoals voor hen gebruikelijk in het maagdelijk wit, bassist en drummer Michiel de Haan heeft zijn witte muts op. De viermansformatie telt opeens vijf man; geluidsman Andrzej Konieczny staat vanaf de zijkant de band bij. Ze presenteren met zes nummers een groot deel van het titelalbum, maar beginnen met twee nummers die alleen nog maar werktitels hebben: het koorstuk ‘Sloefen’ en ‘Squeeze the fear away’. Het koorstuk is ontstaan na een achtervolging door een wilde hond. Veilig terug in een Vlaams huisje hervond de band zijn evenwicht door warmte: een brandende houtkachel, “sloefen” aan en thee erbij. In de daaropvolgende improvisatie ontstond een bruikbaar deel, dit koorstuk. Laat dus niemand meer zeggen dat goede muziek alleen kan ontstaan op drank en krachtpoeder!

Michiel, multi-instrumentalist Myra-Ida van der Veen en frontman Wouter Mol neuriën regelmatig tijdens het koorstuk; het is bijna verduisterd en er is rook, waar de zoeklichten en projecties van videokunstenaar Lennard van der Valk doorheen snijden. Qua belichting, grootsheid en snelle variatie van de projecties (vuurvliegjes, golven, lichtgevend gebladerte) heeft de band de laatste maanden weer een extra stap gezet.

Met ‘Burst’ speelt de band voor het eerst een nummer van hun nieuwe album; Michiel geeft op de elektrische drum het startsein, houdt een lekker beukend ritme aan en sluit aan het eind ook weer af. Wouter zingt hard en gepassioneerd met de ogen dicht, zijn kopstem klinkt fantastisch als altijd. Myra-Ida kan als tweede stem zelfs nog hoger zingen en speelt op haar spijkerxylofoon. Een nummer als ‘Overloaded’ klinkt precies als op het album, maar bij dit optreden speelt de band de meeste nummers iets sneller. Bij de laatste nummers worden er wijnglazen met water uitgedeeld, met een daarin gedoopte vinger kan het publiek de glazen harmonieus laten zingen. Groene minilampjes, die zich om de stelen van de glazen kronkelen, lichten dit bij. Het zijn net groene vuurvliegjes. Tegelijkertijd verschijnen er twee grotere, mysterieuze lichten aan weerszijden van de enorme ruimte; zij worden de hoofdrolspelers bij het volgende optreden. Na de laatste tonen van de samenzang van Michiel, Myra-Ida en Wouter in ‘Human’ laat Wouter zich theatraal achterover op de kussens vallen als een gevallen held, zijn benen omhoog: het is volbracht! Uit de groepsknuffel spreekt een ontroerende blijdschap.

Het is echter nog niet het einde van de avond. Maarten Keus sluit af met een thuiswedstrijd, want deze loods is zijn werkplaats. Deze kunstenaar is er vanavond met twee groene lampen aan buigzame stelen die minstens vijf meter lang zijn. Deze rondzwevende lantaarnwezens heten de Wiggly Wobblies en worden vastgehouden door een begeleider. Op de achtergrond klinken resonerende geluiden: elektronisch gemurmel, en wie erop let, hoort bliepjes als van bits en bytes. In een kwartier komen deze wezens tot elkaar, proberen elkaar soms te overtroeven (wie is het grootst?), schudden heen en weer en knallen soms tegen elkaar in schijnbare strijd. Soms zijn de lampen net voelsprieten, soms als twee verkennende ogen. Uiteindelijk bewegen ze synchroon en gaan gebroederlijk samen af, een verdere verkenningstocht van inneruu tegemoet.

Magische speelsheid en rauwe randjes
Hoe kennen de inneruuianen deze artiesten en hoe komt het dat alles zo goed bij elkaar past? Tara inspireerde Wouter door allemaal loopjes en effecten en vrije improvisatiezang. Mathilde zette Myra-Ida er juist toe aan om meer te doen met duistere elektronica na een kennismaking bij Sisters with transistors in de Wibar. inneruu zag Maarten Keus voor het eerst bij Füzz X Traumburg, een kunstevenement in Amsterdam-Noord.

Myra-Ida analyseert dat de drie programma’s die bij de presentatie aanwezig zijn, alle drie kanten van inneruu vertegenwoordigen, allemaal een andere. Michel licht toe: “Het past allemaal bij ons: het lieflijke en harmonieuze van Tara, maar ook de rauwe randjes en de donkerheid van Mathilde en het magische-speelse van [Maartens] lichten.”

Herkansing voor nieuwsgierigen
Had je ook bij de albumrelease willen zijn? Dat kan, want Een landelijke NS-staking op de originele releasedatum zorgde voor “weinig trains en veel rains”. Er komt daarom een herkansing op vrijdag 30 september 2022! Een locatie of tijd zijn nog niet bekendgemaakt, maar houd de bandsocials in de gaten voor de details.

Hieronder kun je, als je socials toestaat, fragmenten van 30 seconden per nummer beluisteren. Wil je het hele album luisteren terwijl je het artikel leest? Log dan in op Spotify en sta socials toe.