Er was altijd al animo in het buitenland voor Mondriaan Jazz. Echter, dit jaar kijken er daadwerkelijk mensen mee van over de hele wereld (zoals o.a. de Franse radiozender TSF JAZZ) naar de livestream van Mondriaan Jazz Festival. De introductie en presentatie is deze keer dan ook in het Engels. De huidige situatie zorgt er alleen wel voor dat de live ervaring voor ons net zo ongrijpbaar is geworden als voor liefhebbers in Chicago. Wij zijn eens goed op onze bank blijven zitten om dit 4,5 uur durende programma mee te maken en vast te leggen.

De livestream is vanavond lekker to the point, er is geen commentaarsectie wat de afleiding beperkt. Tussen de muziek door is het angstig stil, maar er zijn uitzonderingen. Bij Yannick Hiwat hoor je halverwege luid gejoel. Het schakelen tussen acts gaat vlekkeloos en commentaar tussen de acts door beperkt zich alleen tot het noodzakelijke. We hoeven in ieder geval niet meer te snellen van het Koorenhuis en terug om geen enkele artiest te missen.

Een traag begin

De stream start met Han Bennink (drums), Reinier Baas (gitaar) en Ben van Gelder (saxofoon). De improvisatie van Han Bennink is heerlijk technisch, maar een tikkeltje rommelig. De heren zitten in een eigen wereld en pas aan het einde van de set krijgen de drie de smaak pas echt te pakken. Dat is wanneer saxofonist Ben van Gelder een mysterieus terugkerend motief inzet. Je zou ze zo nog een uur geven om dit nog verder uit te bouwen, want deze formatie was nog maar net begonnen. En dat begin smaakte wel naar meer.

Wanneer de stream switcht naar die van Tineke Postma is er, voor de formatie met Sun-Mi Hong en Fuensanta Méndez, maar een paar seconde nodig om aan de slag te gaan. Het saxofoonspel van Tineke Postma is te gek en de experimentele manier waarop Sun-Mi Hong drumt maakt het geheel lekker onvoorspelbaar. Alleen de zang van Fuensanta complementeert het geheel niet, waardoor het geheel ondanks overduidelijk sterk muzikantschap niet echt goed uit de verf komt.

ALEXANDER, de groep achter Alexander van Popta is een stap de goede richting op. We horen werk van aankomend album 'Methods to Madness'.  En de set trapt af met de net uitgebrachte track ‘Bokkenpoot’. Het babbelt lekker door en is een aangename verrassing voor echte jazzfanatiekelingen. Degenen die meekijken voor het experiment komen echter bedrogen uit.

Tekst gaat verder onder de foto.

De melancholiek tegemoet

Dan is het aan pianist Harmen Fraanje en cellist Ernst Reijseger om het stokje over te nemen. Bij de eerste noten lijkt het, in vergelijking met voorgaande acts, een toegankelijke set te worden. De prachtige pianostukken worden briljant ondersteund door de cello; kalm als een beekje. Als je aandachtsspanne niet zo groot is ben je dit na tien minuten wel zat. En precies dan gaat de muziek tegen het dissonante aanzitten. Grauwe cellonoten, die bijna ronkend richting Harmen worden gestuurd creëren een mooie spanningsboog. En die spanning houden de twee met gemak vast tot het einde van de set. Harmen en Ernst zijn niet in dialoog, maar spelen samen een melancholische zwanenzang.

Marco Santos @ Mondriaan Jazz 2020

Marco Santos

Als je alleen het drumstel ziet staan op de stream voor de volgende act, dan vraag je je toch af of dat wel boeiend blijft. Marco Santos is van oorsprong drummer, maar vanavond is Marco Santos alleskunner. Met behulp van sampling en een keyboard bouwt Marco een sombere backingtrack op waarmee hij bewijst dat extra muzikanten niet nodig zijn in zijn bijzijn. Terwijl de toetsen, gesproken clips en sampling een treurig beeld vormen is het drumwerk juist vlot. Zonder de drums zouden alleen de lome synths overblijven. Dit is tevens de enige act waar er meer gebeurd op de stream zelf, een aantal filters zorgen voor een verstoorde stream. Het zorgt voor een indrukwekkende, doch neerslachtige, totaalbeleving.

Tekst gaat verder onder de foto.

De diepte in met opvallende instrumenten

Niet elke act is traditioneel, en dat komt vooral door de instrumentatie op moment. Zoals bij Yoràn Vroom (drums), die debuteert met zijn ‘Group of Friends.’ Opvallend is de EWI (Electronic Wind Instrument) van Itai Weissmann. Door de aanvullende percussie is het tijdens deze set net alsof je in een ander continent beland. Die reis naar een andere plek is helemaal compleet als we aankomen bij Yannick Hiwat, Laura Trompetter, Bill Scott Mookhoek en Alessandro Russo. Dit kwartet speelt hoogst eigenaardige muziek. Niet alleen omdat het gespeelde werk geïnspireerd is op de zwarte pest uit de renaissance, maar door de bijzondere instrumentkeuze. Dat zit hem vooral in wat Yannick vasthoudt, een 7-snarige viool en later een minuscule gitaar. Vooral die viool is uitzonderlijk. Het geeft de muziek een klassieke associatie en geeft tegelijkertijd een enorm bereik. De set is zo goed dat het tot de verbeelding spreekt.

De samenwerking van Yuri Honing, met Joost Lijbaart en Matteo Myderwyk is intens. De drie heren voelen elkaar zo goed aan, dat de dynamiek op alle vlakken wordt versterkt. Als Yuri de rust opzoekt door op fluitertoon te spelen, valt zelfs de opzettelijk flauwe pianoaanslag van Matteo op. Ondertussen gaat Joost zachtjes over op ritselende percussie en bouwt Yuri de spanning weer op. De drie muzikanten zijn multidisciplinair bezig en dat brengt diepgang.

Met Niels Broos en Jameszoo als experimentele producers plus Jamie Peet op drums is daar reden voor een fijne afsluiter. De aandacht is gelijk getrokken doordat de heren zichzelf introduceren met een portie ronkende jazzelektronica, de vonken springen nog net niet van de synthesizers af. De rest van de set is een zoektocht in gestructureerde chaos. Hier en daar druipt de urgentie wat af, maar tegen het einde aan draaien de beatbakkers aan alle knoppen om tot een knallend einde te komen.

Tekst gaat verder onder de foto.

Conclusie

Het festival zou echt wel iets meer van artiesten als Jamie Peet, Jameszoo en Niels Broos kunnen gebruiken. Gezien deze heren echt de barrière tussen hiphop, jazz en elektronica openbreken. Terwijl andere acts van deze avond toch meer het pad van de moderne jazz bewandelen.

Toegegeven, deze line-up is al enorm breed. Wat betreft kwaliteit is er deze weinig op te merken, er was voor iedereen wat wils. Laten we er vanuit gaan dat we dit volgend jaar gewoon weer in persoon kunnen meemaken. Want eerlijk is eerlijk, zo’n livestream kan niet tippen aan de ervaring van livemuziek.

Stiekem missen we toch het haasten tussen het Koorenhuis en PAARD om de volgende act mee te pikken.