‘Hey, hoe lang ben jij er al?’ Ehm, tien minuten, sinds 19.15 vanavond dus. En jij? ‘Oh, sinds 4 uur vannacht.’ Het is de meest voorkomende openingsvraag van de zondagen in De School. Een manier om eventjes de temperatuur te peilen, aangezien je in het donker van die kelder, maar ook in het Muzieklokaal en in de gangen nauwelijks nog kunt zien op welk niveau van ontbinding je allerbeste vrienden verkeren, in hoeverre hun huid al doorschijnend is en of ze ooit nog van plan zijn om naar huis te gaan.

Al is het een misverstand om te denken dat weekenders alleen maar gemaakt zijn voor doorhalers die aan één nacht niet genoeg hebben. De charme is nu juist dat je op elk moment kan in- en uitstappen, waardoor iedereen hier met zijn eigen ADE-verhaal binnenkomt. In één ruk door vanaf zaterdagavond, het eerste en enige feestje, de eerste vrije avond na vier nachten werken op evenementen, het loopt allemaal door elkaar. De meest opvallende groep: de enorme hoeveelheid dj's die helemaal niet op het programma staan, maar die hier komen om zelf te dansen. Zo'n weekender heeft nog een belangrijke eigenschap: het vaste patroon van een nacht wordt doorbroken, op elk moment van het weekend kan een piek ontstaan.

Afgelopen maanden hing er wat minder hitte rondom de ooit zo legendarische neverending weekenders van De School, op de zondagmiddagen was het soms zelfs een beetje te rustig, maar vandaag is dit het heetste feest van ADE, daar waar iedereen wil afsluiten, met ook een ongelooflijke rij van mensen zonder kaartje die tegen beter weten in uren blijven wachten in de kou. ‘Acht uur zelfs!’, puft een baardige gast die kwart voor 12 uiteindelijk binnenkomt, afgepeigerd op een bankje neervlijt en eigenlijk maar met moeite nog in de nacht kan duiken. Gek is het niet dat mensen er zo graag bij willen zijn: dit is immers de allerlaatste ADE van De School, voordat de club in januari definitief de deuren sluit.
 

Geheime kamer

Vooral het Muzieklokaal is als een volgepropt vat buskruit, de dj’s vannacht hebben er maar een lucifertje voor nodig om de boel totaal te laten exploderen, keer op keer weer. Neem Roi Perez, een van oorsprong Israëlische Panoramabar-resident die house in alle soorten en maten heeft. Gillende diva’s, dikke percussiebreaks, synths als sirenes en teksten over de gekte in de wereld: alles om tenminste elk kwartier het Muzieklokaal te laten krijsen met de handen in de lucht. Het enige moment dat-ie de vierkwartstrein effe onderbreekt is voor een pittige ‘Motomami’-remix, en een baile-remix van ‘Meet Her At The Love Parade’. Amsterdammers en hartsbesties Ineffekt en Tsepo pakken vervolgens geweldig door met een iets modernere housesound, iets meer bassy, íéts minder climaxen, iets meer flarden pop (die vocals van Cardi B’s ‘Money’ klinken zoooo badass over een houseplaat).

En nog altijd is het rammetje en rammetjevol in Muzieklokaal. Zo vol dat je af en toe een onbekende elleboog in het gezicht krijgt gezwiept. En daarna een kusje. Het is hier nog veel drukker dan beneden in de kelder, waar nota bene Berghain-gigant Ben Klock staat, het type technokanon zo groot dat De School ze normaliter eigenlijk bijna niet meer boekt.

Ergens zou je willen dat DS in zo’n laatste ADE-weekender iets meer de toon zet, iets meer verrassingen boekt, iets meer uitdaagt. Die uitdaging zit vooral in het zweethokje helemaal aan het eind van de gang, links voorbij het grote vierpersoonstoilet (…). Vroeger heette die S105, tegenwoordig noemen ze dat zaaltje De Lasserij. Zelden is het geopend, maar vanavond mad miran, Cinnaman en DJ Shahmaran hun eigen take geven op high energy bass en gebroken ritmes voor gevorderden. Vooral die laatste, een übercoole nieuwe Spielraum-resident, valt op. In hun openingsplaat laat hen Loretta Holloway schreeuwen: ‘YES I NEED YOU AND I GET WHAT I WANT!!!! Light my fire!’ En daaronder schuift-ie een kersverse NY basstrack vol percussie. Hun hele usb-stick zit vol platen die het tegenovergestelde van loopy zijn, maar juist met iedere 16 bars weer een kwinkslag of verrassing.

Dan gaat om vier uur 's nachts - maandagochtend - de voordeur op slot. We hoeven nog niet naar huis, maar we moeten het doen met wie nu binnen is. Langzaam maar zeker beginnen we aan de echte finale van deze ADE, maar die finale mag nog uren duren. Het Muzieklokaal druipt van het koude zweet terwijl Anz een spervuur van rave en speedgarage over de mensen uitstrooit. Anz is in hele korte tijd uitgegroeid tot een zware publiekslieveling met haar enorm hoge energielevel, haar gulle lach en haar privéventilatortje, waarmee ze uren later nog steeds in de wandelgangen hangt.

Wat te doen nu de uren beginnen te tellen en er langzaam een klein beetje ruimte ontstaat? Je kunt op zoek naar eten, maar dat zal tevergeefs zijn. Een weekender van 36 uur, maar ontbijt serveren ze niet bij De School. Heb je honger? Dan is het tijd om naar huis te gaan, is de boodschap. Maar ha, zo makkelijk geven we niet op, we kunnen immers nog een uur naar een golvend grijs doek kijken, betoverd door de sierlijkheid van de bewegingen. We kunnen proberen hoeveel mensen er tegelijk in een toilethokje passen, of aanschouwen hoe hier, op de dansvloer, de allerlaatste deal van ADE23 gesloten wordt. Geen handtekeningen, maar komt goed!

We kunnen ons laven aan mensen met prachtige, gewaagde outfits, die zich verzamelen bij Elias Mazian, een dj die voor covid gold als trouwe resident van de club, maar die na de heropening nauwelijks nog langskwam. Weet je nog, in de stilte van de lockdowns barstte een bom onder de meest progressieve club van Amsterdam, omdat de sterk uitgedragen ambities om divers en inclusief te zijn niet waargemaakt werden binnen de organisatie zelf en ook niet altijd aan de deur. Het was zo'n lelijk episode dat een flink aantal nauwe betroķkenen er blijvend buikpijn aan over hielden, een smet op de legacy.

Mazian is zich duidelijk bewust dat dit voor velen hier de laatste keer De School is - voor hemzelf misschien ook wel. Vooraf, bij Teddy Tops in Een Uur Cultuur, kondigde hij aan vol op de emotour te gaan, maar eenmaal bezig merkt hij dat het daar nog net te vroeg voor is. De zon blijft nog even weg, het moment vraagt om een volle-vaart-set. Die levert hij dan ook, met super energieke house. Hé, daar is dan toch een Toni Braxton momentje, you’re makin’ me high! Horen we daar nou vlak voor het einde een opgepitchte ‘Moments In Love’ van Art Of Noise? Niet zomaar een plaat, want de allereerste die Job Jobse in deze club draaide, vijf jaar terug. Dat soort dingen zijn geen toeval in het universum van Elias Mazian. Hij slingert ons de ochtend in met een 90s pop-house classic van Strike… yoooouuu sure make me feeeeel like loving you!

Loslaten of vastklampen

Dan begint langzaam maar zeker het loslaten, of het vastklampen natuurlijk. ADE was een rollercoaster, een slijtageslag. Vijf dagen en nachten ontsnappen aan het dwingende nieuws over oorlog in Oekraïne en terreur in Israël en Gaza. In het donker werden we allemaal een beetje mooier, maar nu het licht langzaam terugkeert kruipt de realiteit minuut voor minuut terug het leven in. In de binnentuin is het alweer bijna helemaal licht. De prachtige outfits zien er ineens verkreukeld uit, make-up uitgelopen. Vriendengroepen vallen elkaar in de armen, eentje zwaait af, de rest gaat nog even naar binnen. Beneden in de fietskelder, bij Sandrien, trekt een stel zich terug in de spelonk die daarvoor bedacht is. Sandrien die om de een of andere raadselachtige reden als surprise act op de line-up stond. Ze bouwt haar techno laag voor laag op, soms ronduit knallen maar vaak ook met de rem erop, alle ruimte voor wat tussen de kicks gebeurt.

‘Er mag gedanst worden’, zegt een boomlange gast in het voorbijgaan, zijn kettinkje stuitert tegen zijn kin. ‘Je staat erbij als een badmeester.’ Eh ja, wel een beetje waar. In de gang is het een slagveld van gesneuvelde ravers en afhakers, maar eenmaal binnen in het Muzieklokaal gaapt niemand en staat niemand stil. Het is een soort verbond: blijf je, dan draag je bij ook. Wie blijft wil door en door en door, glibberend over de plakvloer, struikelend over lege flesjes, van zeven naar acht, naar negen, helemaal tot het middaguur. Hier gaat ADE 2023 eindigen, in de oneindige cirkels van Shanti Celeste en Fafi Abdel Nour. Ze draaien geen pop-edits of monster-buildups, maar alsmaar doordraaiende loops met niet veel meer dan percussie en bas. Energiek, maar ook zonder opsmuk, ideaal voor wie gevangen wil blijven in dit moment. Er zijn driehonderd mensen, tweehonderd, honderd, het maakt niet uit lijkt het wel, want de energie in de zaal blijft hoog, en iedereen staat tegen de booth aan geplakt. Nog een halfuurtje? Verdomd, ineens is er friet, nu wel, om elf fucking uur. Ok, alleen dat frietje nog, en een selfie op de trap voor het LTS-bord, en dan is ADE 2023 echt, echt klaar.