Kun je dansen in oorlogstijd? Is het decadent om te feesten als een paar kilometer verder flatgebouwen en speeltuintjes opgeblazen worden door Russische raketten? Het klinkt als een lastig dilemma, maar volgens Timur Basha van de Oekraïense nachtclub Closer komt het meest heldere antwoord van zijn vrienden die momenteel in het leger dienen: ‘Leef, dans, geniet, draag bij aan de economie. Waar riskeren onze dappere soldaten anders hun leven voor?’
Het nachtleven van Oekraïne gonsde de laatste jaren, en club Closer was daar een belangrijke hub voor, samen met ∄ (ook wel bekend als K41). Breakfast Club programmeur Pieter Jansen zag dat ook: hij was eind vorig jaar - voor de oorlog uitbrak - in Kiev en was zo onder de indruk van de club en de mensen dat hij een showcase boekte voor ADE. Voor de inval van Rusland dus. De club zit in een meer dan honderd jaar oude fabriek, net ten noorden van het centrum van Kiev. ‘Ik weet niet of je wel eens in Kyiv geweest bent, maar de stad ligt op heuvels’, legt Timur Basha uit. ‘De fabriek staat tussen twee heuvels in, met het terras tegen de voet van een heuvel. Als je om je heen kijkt heb je het idee dat je in de middle of nowhere bent. De fabriek is een creatieve plek, je vindt er geen muur zonder graffiti.’
Tijdens de zondag van Breakfast Club op Amsterdam Dance Event kun je dansen bij grote namen als Jeff Mills en Helena Hauff, maar er is ook zaal gereserveerd voor een bijzonder stel gasten: een delegatie van Closer, de belangrijkste undergroundclub van Kyiv. De residents van de club komen vanuit het belegerde land en vanuit de hele wereld naar Amsterdam. ‘Het wordt bijzonder om weer bij elkaar te zijn.’
Naar het front
In de loop van bijna negen jaren wisten al heel wat internationale dj’s de weg naar Closer te vinden, ook al is het voor Richie Hawtin, Ricardo Villalobos en Seth Troxler eigenlijk een veel te kleine club. ‘We proberen elk weekend een dj van buiten te halen’, legt Timur Basha uit. ‘Soms een vriend van de club, zoals Nicolas Lutz, soms nieuwe namen. Maar grote internationale namen zijn voor ons net zoveel waard als dj’s uit onze eigen scene. Net zoals ons streven is dat iedereen zijn sociale status, salaris of leeftijd achterlaat bij de ingang. Closer is geen VIP club.’
Zo ging het dus tot begin dit jaar, maar inmiddels is alles natuurlijk anders. Timur Basha zelf had ‘geluk’: hij was op vakantie toen de invasie op 24 februari begon. Inmiddels heeft hij onderdak gevonden in Israël, waar zijn ouders sinds een jaar of drie wonen. ‘Ik woon er in een kleine kamer in hun appartement, en het is best wennen om na twintig jaar op mezelf ineens weer bij mijn ouders te wonen, die intussen ook twintig jaar ouder geworden zijn. Maar ik mag niet klagen, er zijn heel wat mensen die het minder getroffen hebben dan ik.’
Dat klopt, want in principe mogen mannen onder de militaire wet die van kracht is het land helemaal niet uit. Sommige vrienden en crewleden van de club hebben zich aangemeld bij het leger. 'Het hoofd techniek, de kleedkamermanager. Onze geliefde schoonmaakster werkt nu in een medisch centrum. We zien af en toe messages langs komen in de groepschat, of stories op Instagram. Ze zijn erg dapper en hebben een goede moraal. Ze voelen zich sterk. Maar ze nemen een groot risico en sommige van onze vrienden zijn gewond geraakt. We weten dat er mensen zijn die normaal gesproken bij ons kwamen dansen, die inmiddels hun leven verloren hebben. Het is een echte oorlog.’
Clubben in ballingschap
Closer werd in de eerste maanden na de invasie een vrijwilligerscentrum. ‘Iedereen doet wat hij kan, vaak gerelateerd aan je capaciteiten. De kok van het restaurant in de fabriek serveerde met zijn crew dagelijks zo’n 300 maaltijden aan het leger, mensen met technische kennis zetten die nu in voor de strijd. Al ons spaargeld is opgegaan aan off road auto’s voor het leger, die onze crew zelf in camouflagekleuren geschilderd heeft. Ik ken niemand in of buiten Oekraïne die zijn steentje niet bijdraagt. Zelfs de daklozen van Kyiv verzamelden lege flessen voor het maken van molotov cocktails.’
In de loop der maanden hervond Kyiv bizar genoeg het normale leven stukje bij beetje. Na de aanvankelijke belegering van de stad vindt de strijd nu een stuk verder plaats (al werd de stad deze week bestookt met raketten), en veel inwoners van de stad gaan toch maar door met leven. Na de aanvankelijke alle-hens-aan-dek-mentaliteit kwam er ook weer meer ruimte voor culturele activiteiten. ‘Niet per se dansavonden, maar in eerste instantie vooral exposities en gesprekken. Kunstenaars reageren op de oorlog, en wij willen dat tonen.’
Maar heel voorzichtig wordt er intussen weer gedanst in Kyiv. Deze week viert Closer zijn negende verjaardag, en ook in K41 stond weer een evenement met lokale dj’s op het programma. En zondag 23 oktober treffen de residents van Closer elkaar dus op vreemde bodem, tijdens Amsterdam Dance Event. ‘Het kostte heel wat moeite om de jongens uit Kyiv hierheen te krijgen, maar het is gelukt. Het gaat bijzonder worden om elkaar weer in het echt te zien!’
Closer Kyiv op Breakfast Club:
10:00-12:45 Ponura & Timur Basha
12:45-15:30 Karine & Shakolin
15:30-18:15 Borys & Noizar
18:15-19:15 Volodomyr Gnatenko LIVE
19:15-22:00 Sasha Zlykh b2b Trippsy
Check hier de Soundcloud van de club voor Closer Kyiv vibes.