De vakantie ging door, scholen en universiteiten openen schoorvoetend de deuren, op Zandvoort mag geracet worden. Langzaam maar zeker begint Nederland weer normaal te worden. Natuurlijk, corona is er nog steeds, maar we willen vooruit met zijn allen. Alleen de cultuursector blijft nog een beetje achter. Vooral de popmuziek, waar alles draait om dicht tegen elkaar aan staan, wild springen en hard zingen. De aarzeling bij het kabinet om weer toe te staan wat anderhalf jaar geleden nog zo normaal leek is groot. En dus breekt de komende maanden een cruciale fase aan. Dit zijn de vijf belangrijkste vragen die boven de sector hangen.
Het einde van de anderhalve meter is in zicht. We kunnen het ons nauwelijks voorstellen, maar als alles meezit is over een maand het afstand houden verleden tijd. Maar dat betekent niet dat aan de onzekere tijden voor de popmuziek een einde komt. Deze vijf grote vraagtekens hangen nog altijd boven de muziek.
Wat mag er nou precies na 20 september?
De wortel waar we met zijn allen achteraan lopen is op dit moment 20 september. Het eerstvolgende ijkpunt van het kabinet en idealiter het moment dat de anderhalve meter verdwijnt. Maar wat mag er dan precies in een popzaal of op een festival? Dat heeft het kabinet nog niet gespecificeerd. Concerten met testen? Gewoon zonder enige beperking naar binnen? Binnen anders dan buiten? Zo lang dat nog niet duidelijk is kun je als programmeur effectief niets. De aarzeling om de agenda vol te plannen zal ook groot zijn. Het is intussen al zo vaak voorgekomen dat investeringen en hoop in rook op gingen.
Hoe erg is het dat de generieke steunmaatregelen afgeschaft worden?
Per 1 oktober verdwijnen de generieke steunmaatregelen NOW en TVL, waarmee bedrijven hun salarissen en vaste lasten gedekt zagen. Maar nu het land grotendeels weer open is zitten die maatregelen de arbeidsmarkt in de weg. Immers: bedrijven die normaal om zouden vallen houden nu personeel vast. Op zich een logische stap dus, maar voor de cultuurwereld komt het opheffen net te vroeg. Door de onzekerheid waar je net al over las is het nauwelijks mogelijk al serieus te programmeren. Ook het internationale tourleven is nog lang niet op gang, niet in oktober, waarschijnlijk de rest van het jaar niet meer. Het afschaffen van deze steun zou wel eens de fatale klap voor een aantal cultureel ondernemers kunnen worden.
Wat is het verschil tussen avondprogramma en nachtprogramma?
Alle generieke maatregelen verdwijnen dus, maar specifieke steun voor evenementen (het garantiefonds) en nachthoreca blijft. Clubs en feestcafés moeten immers nog tot zeker 1 november dicht blijven, is nu het idee. Maar wat is precies nachthoreca? Hebben we het dan over een bepaald type programmering of over het tijdstip? Mag je Reinier Zonneveld wel om 20.00 uur in Paradiso zetten en met dezelfde set-up niet om 02.00 uur? Mag club Shelter een daytime rave organiseren of moet de ruimte dicht blijven omdat het gelabeld is als nachtclub? En hoe werkt die steun voor nachthoreca? Voor popzalen is de nachtprogrammering goed voor een aanzienlijk deel van de omzet. Dit alles is door het kabinet niet of nauwelijks gedefinieerd, en dus onwerkbaar. Vooralsnog lijkt het erop dat het kabinet doodsbang is voor wat er in de nachtelijke uurtjes gebeurt. Dat zagen we al eerder bij het alcoholverbod in winkels, en even later bij de paniek toen de heropening van het nachtleven in de soep liep.
Bewijzen landen om ons heen dat het wel kan?
Ondertussen vliegen de Instagram filmpjes en verhalen ons om de oren. Romy en HAAi die in Engeland een festival op hun kop zetten. Tienduizenden mensen op EXIT festival in Servië, honderdduizenden op Lollapalooza in Amerika, Goldband en Tim Knol die in de Machine vertellen hoe vet het was in België. Maar levert dat dan geen superspreaders op? Af en toe duiken er berichten op, bijvoorbeeld over 5.000 besmettingen rond een surf-muziek-festival in Cornwall. Maar luider is de oorverdovende stilte rond andere grote evenementen. In Novi Sad werd na EXIT nauwelijks een piek opgemerkt, na Lollapalooza werden niet meer dan 200 besmettingen gemeld met bijna 400.000 bezoekers. Kortom: er is eigenlijk nauwelijks bewijs dat festivals in de buitenlucht leiden tot besmettingshaarden. Had het toch gewoon gekund?
Hoe gaat de afwikkeling van het garantiefonds?
Achter de schermen hoor je het nodige gemopper en geschuif over het garantiefonds. Heel wat festivals uit de drukke maanden augustus en september zullen momenteel in de weer zijn met bonnetjes en Excel-sheets. Alles moeten ze in kaart hebben. Leveranciers en artiesten beginnen alvast te morren, want krijgen ze wel het hele bedrag? Hoe wordt omgegaan met contractuele afspraken? Staat in een deal bijvoorbeeld dat een festival als het evenement een maand van tevoren afgelast wordt toch 50% voldaan moet worden, kan de leverancier dan bij het garantiefonds regelen op het hele bedrag of op de helft? Is die upgrade van 80% naar 100% vergoeding nou definitief? Er is nog veel onzeker, maar in feite moeten alle betrokkenen geduld hebben en scherp blijven.