Cultuurwethouder Touria Meliana zou het doodzonde vinden als de festivalcultuur en het nachtleven in de stad Amsterdam sneuvelen. Om bedrijven te helpen risico te nemen in deze onzekere tijd steunt ze de oproep van de evenementensector om te komen met een garantiefonds naar Duits model. Die oproep doet ze hier samen met Ruben Brouwer, CEO van Mojo Concerts. ‘Cultuur is dansen, cultuur is zweet, ontmoeting en ervaring.’

Het is hét onderwerp van gesprek in de ESNS-week: een garantiefonds voor evenementen. Al maanden wordt er in Den Haag gesproken over een regeling die het mogelijk maakt voor bedrijven om risico te nemen in een wereld van dreigende lockdowns en lonkende vaccins. Op ESNS lieten regeringspartijen als VVD, CDA en D66 weten positief tegen het plan te staan. GroenLinks Kamerlid Niels van den Berge lichtte eerder vandaag op 3voor12 al toe hoe hij zo’n plan voor zich ziet. Nu breekt opnieuw een duo een lans voor het plan: de Amsterdamse cultuurwethouder Touria Meliani wilde graag samen optrekken met een van de belangrijkste spelers uit het veld: Mojo Concerts.

Waarom is een garantiefonds belangrijk voor de stad Amsterdam?
Touria Meliani: ‘Neem een festival als ESNS, nu in Groningen. Ik ben daar regelmatig geweest, en was altijd onder de indruk van wat het zo’n stad brengt. Creativiteit, talent, werkgelegenheid. Voor een stad als Amsterdam is dat ongelofelijk belangrijk. Wij hebben iets opgebouwd waar andere landen met jaloezie naar kijken. Als we niet uitkijken, verdwijnt alle expertise die nodig is om bijvoorbeeld een evenement als ADE te organiseren. Te vaak wordt de evenementensector over een kam geschoren met horeca. Terwijl dat vaak bedrijven zijn die morgen weer kunnen beginnen als het weer mag, hebben evenementen een langere aanlooptijd nodig.’

Waarom is de deadline voor zo’n garantiefonds 1 februari? Waarom moet dit nu gebeuren?
Ruben Brouwer: ‘Dat heeft alles te maken met de lange voorbereidingstijd voor evenementen. Normaal gesproken begint de start van een zomerevenement al in september het jaar ervoor. Je maakt al allerlei kosten: vormgevers inhuren, spullen in optie zetten, et cetera. Dat kun je voor je uit schuiven, maar voor evenementen in juni moet je er begin februari wel een klap op geven. Het heeft ook te maken met vergunningstrajecten. Daarin moet je ook tijdig aangeven hoeveel hekken je bestelt en waar ze staan. Hoeveel beveiligers huur je in, en op welke posten zullen ze staan.’

Hoe zou zo’n garantiefonds eruit moeten zien? Hoeveel geld moet daar in en onder welke voorwaarden kunnen bedrijven er gebruik van maken?
Touria Meliani: ‘Ik denk niet dat het een ingewikkeld fonds is. Het is simpelweg een manier om te zorgen dat de sector niet omvalt. Maar het is geen cadeautje.’
Ruben Brouwer: ‘We praten hier al langer over met de ministers, en het voorstel dat we de regering gedaan hebben is: reserveer nou een bedrag in de orde van grootte 500 à 600 miljoen. Stort dat in een fonds, waarop je een beroep kunt doen als je evenement een paar dagen van tevoren moet worden geannuleerd. Je kunt dan een deel van de kosten vergoed krijgen, niet alles. Als deze zomer helemaal zoals gepland door gaat, hoef je dat fonds dus niet aan te spreken. Voor de goede orde: als de branche die 500 miljoen zelf op de bank zou hebben staan, hadden we nu zelf zo’n fonds opgericht. Wel gaan we er met commitment van de hele branche voor zorgen dat het fonds weer aangevuld wordt. Als iedereen een klein bedrag – zeg een euro – op elk ticket doet, kunnen we samen een fonds opbouwen waar we bij een volgende pandemie gebruik van kunnen maken.’

Met andere woorden: de garantie wordt geen gift, zoals dat in Duitsland wel het geval is?
Ruben Brouwer: ‘Kijk, het is niet alsof wij geen steun gehad hebben. We zijn hard geraakt, zijn wel 90, 95 procent van onze omzet kwijt, maar veel bedrijven hebben een beroep kunnen doen op de NOW of de TVL-regelingen. Natuurlijk zou het geweldig zijn als het een gift wordt, maar we kennen ook de economische realiteit op dit moment.’

Waar hangt dit op in Den Haag?
Touria Meliani: ‘Wat ik mooi vond aan de laatste persconferentie is dat de cultuursector een paar keer genoemd werd. Dat heeft alles te maken met de continue lobby, onder meer vanuit de taskforce, maar ook door als grote steden samen met de sector het verhaal goed te vertellen. Cultuur is niet alleen voor de leuk, het is wie wij zijn. We zijn internationaal een voorbeeld, dat mag niet verloren gaan. En al het geld dat je erin steekt, komt op een andere manier vijf keer terug. De afgelopen periode is dat veel meer op het vizier gekomen. Ik heb dat ook aan de sector vaak aangegeven: je moet er niet vanuit gaan dat je zichtbaar bent.’

Er is in de loop der maanden wel wat veranderd aan die beeldvorming. Aan de andere kant: vlak voor het laatste cultuurdebat in de Kamer schreef u samen met cultuurwethouders uit andere grote steden een oproep om ook het nachtleven serieus te nemen als cultuur. Ik heb niet de indruk dat die brief echt geland is bij de minister.
Touria Meliani: ’Veel te weinig, inderdaad. Het zijn allemaal ondernemers, die moet je steunen, dat wordt wel begrepen. Maar wat het precies inhoudt, dat kunnen mensen zich niet goed voorstellen. Daarom kom ik in Amsterdam met een nachtvisie. Wat gebeurt er nu precies in de nacht? In de nacht zit die belangrijke leeftijdsgroep van jonge mensen die niet uit kunnen, die elkaar niet kunnen ontmoeten. In de nacht komen verschillende disciplines samen. Dat idee moeten we op de kaart zetten. Met één open brief is het nog niet klaar.’

Ik heb vaak de indruk dat cultuur gezien wordt als iets waar je op een stoel naar moet kijken, niet iets waar je in beweegt en leeft.
Touria Meliani: ‘Cultuur is dansen, cultuur is zweet, ontmoeting en ervaring. Dat moet je beter uitleggen, vind ik. Als jonge vrouw begon ik om tien uur ’s avonds op te leven. Nu begint het. Cultuur is een omarming van artiest en publiek in Paradiso. Daar ontstaat iets geweldigs, iets dat je optilt en ergens anders heen brengt. Dat soort sferen ontstaan ook vaak in de nacht, op een heel andere manier dan in het museum. Door corona worden we gedwongen beter uitleggen wat het met ons doet om met honderden, duizenden mensen tegelijk bij elkaar te zijn. Nachtcultuur is veel meer dan drinken in de kroeg.’

Heb jij vertrouwen dat het dit jaar nog tot zo’n ‘omarming’ gaat komen?
Ruben Brouwer: ‘Zeker. Ik weet niet wanneer, maar dit jaar wordt sowieso een beter jaar. Dat we ergens weer ‘aan’ gaan, daar durf ik mijn geld wel op in te zetten.’
Touria Meliani: ‘Met een garantiefonds, toch?’
Ruben Brouwer: ‘Zeker, met een garantiefonds.’