DTRH18: Het liefdevolle verzet van IDLES DTRH18: Het liefdevolle verzet van IDLES

‘Ik dacht dat we pas over een half uur hadden afgesproken, maar dit is prima! Kun je me goed horen?’ Waar hij op het podium voornamelijk korte zinnen brult, is de 33-jarige Joe Talbot in gesprek juist spraakzaam, uitermate beleefd, de rust zelve. Ik bel hem als hij net in de auto zit in zijn thuisstad Bristol. ‘Ik woon net buiten de stad met mijn partner Beth. Ik ben nu onderweg naar de pub waar ik vroeger werkte, The Louisiana. Een fantastische tent, die gerund wordt door een Siciliaanse familie. Bristol wordt gemaakt door de mensen, het heeft een hele goede gemeenschap. Het is mijn favoriete plek.’

IDLES heeft al menig popzaal in Nederland gesloopt in de nasleep van debuutalbum Brutalism (2017), een album vol postpunk-anthems over werkende moeders, giftig machogedrag en de treurige staat van de Britse politiek. Op het podium is de vijfkoppige formatie een fenomeen, vol woede en waanzin, met Talbot als schreeuwend, spugend middelpunt. Op 31 augustus komt opvolger Joy as an Act of Resistance uit, en dit weekend brengt IDLES de gekte naar Down The Rabbit Hole.

Talbot ziet in Nederland dezelfde levendige muziekgemeenschap als in Bristol: ‘We hebben nu al op een paar plekken gespeeld waar veel vrijwilligers de community rondom nieuwe muziek draaiende houden, zoals Vera in Groningen en EKKO in Utrecht. Dat is echt een coole mentaliteit die de Nederlanders hebben.’

Ik was bij die show in Utrecht. Ik vond dat van tevoren best spannend. Ik nam mijn zusje mee. Ze is maar een paar jaar jonger, maar ik voel nog steeds een soort beschermingsdrang.
‘Natuurlijk.’

Ik ben wel eens bij shows geweest van harde bands waar de sfeer op z’n zachtst gezegd niet echt toegankelijk was voor jonge vrouwen. Maar bij IDLES bleek dat ik me zorgen maakte om niks. Mensen waren wel boos en agressief, maar niet naar elkaar. Eerder naar iets wat zich buiten de muren van de zaal afspeelde.
‘Dat is precies wat we willen! Ik sta zelf bij shows altijd achterin de zaal met mijn hoofd mee te knikken, ik ga niet echt de moshpit in. Liever neem ik de sfeer in me op en focus ik me op de band. Ik wil dat iedereen zich veilig voelt om dat te doen, of juist om te moshen. Ik wil dat vrouwen vooraan kunnen staan zonder zich onveilig te voelen. Ik denk dat we dat wel aan het bereiken zijn – langzaam, maar het gaat de goede kant op.’

Hoe doen jullie dat eigenlijk? Jullie hebben er niks over gezegd op het podium.
‘Ik wil nooit het publiek vertellen wat ze moeten doen. De beste manier om een inclusieve atmosfeer te creëren is volgens mij door liefde te tonen naar het publiek en naar elkaar. We omhelzen elkaar altijd op het podium. Onze muziek klinkt misschien gewelddadig, maar dat komt eerder voort uit passie. Als je ons ziet spelen, voel je dat, en dan reageer je daar niet op met woede. Het komt toch doordat we het goede voorbeeld geven, denk ik.'

Tekst loopt door onder de foto.

'Toen we speelden in… Ah crikey, ik weet het niet meer precies, maar ik geloof dat het een Nederlandse show was. Er stonden in elk geval een hoop grote mannen vooraan, die elkaar maar bleven duwen. Dat zorgt ervoor dat de mensen eromheen zich niet kunnen vermaken, omdat die zich zorgen moeten maken om hun eigen veiligheid. Dus toen zijn we elkaar maar gewoon gaan zoenen op het podium, om dat machogedrag te ontbinden. Het is een hele snelle manier om aan te geven dat we geen typische “mannenband” zijn. We willen helemaal geen “mannen” zijn, maar gewoon… liefhebbende individuen, of zoiets. Het werkt wel, geloof ik.’

De sfeer bij jullie show voelde ook niet agressief, maar eerder euforisch.
‘Het idee achter Joy as an Act of Resistance is ook een ontbinding van het ego, om in plaats daarvan liefdevoller te zijn naar elkaar toe. Jezelf beter leren begrijpen door een gemeenschap op te bouwen. Met dat in je achterhoofd kun je naar een show gaan en wel allemaal dat gevecht voelen, maar dat gaat ook om een intern gevecht. Het gaat om kijken naar het individu en van jezelf houden. Van jezelf houden als daad van verzet betekent dat je anderen respecteert, en een community bouwt op basis van het vieren van elkaars individualiteit. Zo breng je mensen samen onder een gemeenschappelijke boodschap, in plaats van dat ze vechten met elkaar.’

Dat is een interessant idee. ‘Resistance’ niet in de zin van verzet tegen een regime of politieke beweging, maar als een innerlijke daad. Jezelf als individu verzetten tegen de giftige invloed van de maatschappij.
‘Absoluut. Dat is een belangrijk aspect van het album. Kijk, het album kwam rond de tijd dat mijn dochter overleed.’

Joe zegt het kalm, midden in zijn verhaal, nog altijd achter het stuur van zijn auto. Drie maanden na de release van Brutalism gebeurde het. Zijn dochter overleed bij de geboorte. Op het nieuwe album staat een liedje voor haar, ‘June’, een pijnlijk simpel portret van de tragische gebeurtenis: ‘A stillborn, but still born / I am a father / I’ll mend’. Het is de tweede keer dat Talbot een immens verdriet op zijn album verwerkt. Toen hij Brutalism schreef, overleed zijn moeder. Ze was zes jaar ziek geweest, en hij was terug naar Newport verhuisd om tot haar dood voor haar te zorgen. Maar deze tragedie kwam plotseling, het verdriet was anders. Dus vroeg het om een andere manier van verwerken.

‘Mijn partner Beth en ik moesten hard werken om onszelf weer op te bouwen, weer van onszelf te leren houden, en te durven leunen op vrienden en familie om dit trauma te boven te komen. Het heeft gewerkt, we zijn nu sterker dan ooit. Ik ben gestopt met drinken. Joy as an Act of Resistance draait om het vol plezier weerstaan van maatschappelijke druk om perfect te zijn. Ook als je leven niet loopt zoals je dat wilt. Het gaat om van jezelf leren houden om je leven beter te maken. En het werkt! Ik ben me op dit moment vol plezier aan het verzetten, terwijl ik door Bristol rijd.’

Je hebt al eens eerder gezegd dat eerlijkheid belangrijk is voor jou als schrijver. Maar is het dan niet moeilijk om zulke tragische gebeurtenissen in je leven continu op te moeten baggeren op het podium, of aan de telefoon met vreemden in een ander land?
Resoluut: ‘Nee. Het maakt het makkelijker. Ik denk dat een groot deel van de reden dat er zoveel jonge mannen zelfmoord plegen is dat er geen uitlaat is voor hun emoties. Ze uiten zichzelf niet genoeg. Dat geldt natuurlijk ook voor vrouwen, maar als man wordt het zwaar ontmoedigd. En ik denk, uhm, dus…’

Even is het stil.

‘Sorry, ik ben aan het parkeren. Daar ben ik – fuck – daar ben ik fucking klote in. Dus misschien ben ik een beetje afgeleid. Ah fuck, ja, ik heb het verpest. Nou ja.’

Talbot valt meteen weer terug in zijn verhaal. De rust waarmee hij de zware materie behandelt is indrukwekkend. Dat harde werken aan zelfreflectie en acceptatie heeft inderdaad gewerkt, lijkt het. ‘Mijn partner hielp me in te zien dat ik mijn gevoelens niet genoeg toonde. Ik dacht dat ik heel goed bezig was, omdat ik niet hele ladingen drugs aan het gebruiken was en niet de hele tijd zat te huilen. Maar niet huilen was eigenlijk helemaal niet goed, ik was juist alleen maar aan het opkroppen. Mijn manier van omgaan met die gebeurtenis was eigenlijk om er helemaal niet mee om te gaan… Sorry, ik vroeg me even af wat er net kraakte, maar zo te zien heb ik achteruit tegen een boom aan geparkeerd. Geeft niks.'

'Maar goed. Ik leer nu dat ik toen helemaal niet oké was. Het delen van mijn problemen en gewoon kunnen zeggen hoe ik me voelde juist was juist bevrijdend. Ik ben er een beter mens van geworden. En nu ik dit platform heb van een hele kleine hoeveelheid roem, kan ik misschien anderen aanmoedigen om zich vrijer te voelen, om eerlijker te zijn, naar de buitenwereld en naar jezelf toe. Ik was er eerst wel nerveus over, maar uiteindelijk wordt het er juist makkelijker van.’

Tekst loopt door onder de foto.

De zin 'joy as an act of resistance' kwam Talbot tegen op het internet, nog voor het tweede IDLES-album enige vorm aan had genomen. 'Ik wist meteen dat dat de titel zou worden. Op dat moment voelde het heel relevant, omdat er in Europa, Amerika en in het bijzonder in Engeland een gevoel van verloren identiteit is. Dat is voor een groot deel te wijten aan media en politici die mensen het gevoel geven dat ze dom en dik en lelijk en lui zijn. Door dat verlies in zelfvertrouwen stoppen mensen met stemmen voor hun gemeenschap, en gaan ze in plaats daarvan stemmen voor veiligheid, defensief gedrag en sektarisch denken. Dat heeft geleid tot de Brexit en een conservatieve regering. Ik denk dat als mensen van zichzelf leren houden, ze zich meer open zouden stellen voor anderen, en belangrijker, minder defensief zouden stemmen. Daarom sprak “joy as an act of resistance” me zo aan.'

'Toen mijn vriendin en ik onze dochter verloren, moest ik die zin ook als levensfilosofie leren gebruiken, om mijn leven, mijn relatie en mijn carrière te redden. Een van de grote problemen voor het feminisme in deze tijd is dat er veel boze jonge mannen zijn die geen idee hebben hoe ze zichzelf moeten zijn. Ze zijn alleen maar bezig met hun levens inrichten naar de maatschappelijke verwachtingen van wat een man zou moeten zijn. Dat is vaak bruut, gewelddadig en zelfzuchtig. Daar komen veel van de problemen in onze wereld uit voort. Ik wilde daarom juist in mezelf kijken, stoppen met alcohol en stoppen met mezelf verdoven. In de slechtste periodes van mijn leven was ik juist het meest verdoofd, had ik drugs en alcohol nodig om me er doorheen te slepen. Nu voel ik meer woede en pijn, voor mijn dochter en voor mijn land, maar daardoor voel ik juist dat ik leef.'

Joy as an Act of Resistance, het nieuwe album van IDLES, komt op 31 augustus uit via PIAS. Dit weekend staat de band op Down The Rabbit Hole.
Meer over DTRH vind je in ons #dtrh-dossier.