Je bent kind aan huis of je bent het niet. Tom Trago heeft vandaag Het Muzieklokaal, de kleine bovenzaal van club De School, als zijn oefenruimte. Waar de club gevestigd is in de pikdonkere fietskelder, is deze tweede zaal het afgelopen jaar uitgegroeid tot de ideale zondagplek. Vroeger zaten hier dertig leerlingen te blokken, nu passen er ongeveer honderd clubbers in. Trago doet er een testvlucht, om in een echte ruimte te voelen wat werkt. Hij start Ableton Live op zijn laptop, en de basistrack van ‘Bergen’ begint. Dat wil zeggen: alleen een synthmelodie en een bass, zonder beats. Tom Trago nipt aan een oranje drankje met ijsklontjes, steekt een sigaret op en begint te draaien aan zijn nieuwe effectbak, gekocht in Milaan. ‘Live spelen wil ik bewaren voor bijzondere gelegenheden, en liever niet meer in de nacht. Dit album is niet gemaakt in of voor de nacht.’
Eigenlijk is de opzet van deze live-set niet echt verrassend voor wie Tom Trago al langer volgt, in technisch opzicht dan. Links een Roland TR-909 drumcomputer, rechts zijn rode North Lead synth, volgeplakt met stickers van al zijn vrienden. In het midden de Akai MPC, de sampler waar hij zijn eerste stappen als producer mee nam. ‘Al is dit eigenlijk mijn tweede MPC, gekocht van DJ SP. De echte staat nog in Bergen. Toen ik naar Bergen verhuisde moest ik kiezen welke apparaten ik meenam voor mijn thuisstudiootje. Opvallend genoeg werden het de instrumenten waar ik ooit mee begon, heel compact. Het forceert me om veel efficiënter te werken. Ik was op zich wel productief hoor, maar ik deel mijn dagen nu heel anders in. Ik breng mijn dochter naar school en ga drie, vier uur werken. Heel anders dan in het Volkshotel, waar mijn studio zit. Daar kom je binnen, luister je wat naar de muziek van Elias Mazian, loop je even binnen bij San Proper, kom je er in je eigen studio achter dat er een kabel mist. Begrijp me niet verkeerd hoor, niets mis met het individuele producersleven wat socialer maken, maar het is ook leuk om ’s morgens een plens water in je gezicht te gooien en te zeggen: wat wilde ik ook alweer maken?’
Tom Trago draait al vijftien jaar in het Amsterdamse nachtleven, maar hij bekijkt het tegenwoordig wel van iets meer afstand. De dj en producer woont in Bergen aan Zee. Hij vernoemde zelfs zijn nieuwe album naar de Noord-Hollandse kustplaats. ‘Op de Zeeweg tussen Bergen en Bergen aan Zee valt altijd mijn telefoonnetwerk weg. Dat is het moment dat ik nadenk: wat wordt mijn volgende stap?’
Sampler op een altaar
Voor wie al die instrumenttypes weinig zeggen is het misschien zinnig om de basis - die MPC - te introduceren met een romantisch verhaal. De twintigjarige Tom Trago probeert zijn weg te zoeken in Amsterdam, helemaal aan het begin van zijn carrière. Hij vindt een haakje bij Rednose Distrikt, het illustere trio Aardvarck, Steven de Peven en Kid Sublime. ‘Zij hadden hun vaste woensdagavond in Bar West aan de Eerste Helmersstraat. Ik vond het helemaal te gek wat ze deden, zo creatief. Zaten ze daar de hele avond jazzplaten te draaien. Zodra ze iets hoorden wat ze goed vonden, ging de plaat terug en werd er live een sample gemaakt, waarbij de helft van het publiek zich elke keer in zijn drankje verslikte. Wat ook mooi was: Rednose deelde een studio met Zuco 103. Aan de ene kant van de studio stond allerlei percussie en compressors, aan de Rednose-kant alleen maar een bank - waar meestal een vaag figuur op lag te pitten - en die MPC, op een soort altaartje. Het fascineerde me dat ze hele albums trokken uit die ene sampler. Op de dag dat ik twintig werd zei Steven tegen me: "Wat wil je eigenlijk doen met je leven?" Ik zei: ik wil heel graag muziek maken. Hij antwoordde me: "Ik ben nu dertig en ik heb inmiddels geleerd: alles is mogelijk."'
Trago leende de MPC toen Steven een keer op vakantie ging en begon aan een vruchtbare carrière, die inmiddels vier albums opleverde. Tom Trago is inmiddels niet meer weg te denken uit het nachtleven. Hij was resident in Trouw en maakte de transitie naar De School. Dat wisselt hij af met gigs in het buitenland. Hij doet er wel bewust minder dan hij zou kunnen doen, liefst een weekend vrij in de maand. Wel zo gezond voor de lange termijn, en bovendien een cruciale factor in het hoog houden van zijn productiviteit. ‘Dj zijn is de tofste baan op aarde, maar ook zwaar.’ Trago had meerdere releases bij Rush Hour, en maakt nu de overstap naar Dekmantel. Misschien wel zijn mooiste bijdrage aan de Nederlandse dance-wereld is de track ‘Hidden Heart of Gold’, een ode aan dj en vriend Tim Nieburg, die overleed bij de MH17-aanslag. ‘Een track die ik in tien minuten gemaakt heb, huilend met mijn laptop op de bank. Maar zo’n track zit daarvoor al dagen in mijn hoofd.’
Die overstap naar Dekmantel is volgens Trago eerder een vriendschappelijke beweging dan een zakelijke stap. Casper Tielrooij van Dekmantel is een van de weinigen die Trago toelaat in zijn creatieve proces, samen met zijn manager. ‘Casper en ik zijn de laatste jaren door gigs en uitjes echte vrienden geworden. Hij legt echt zijn spullen opzij en gaat zitten luisteren als ik hem iets stuur. Want er is een nieuwe track van Tom, dat is belangrijk. Zijn feedback is extreem precies: op twee minuut achtenveertig hoor ik een geluidje dat me irriteert, een hi-hat die er niet hoort. Hij zei me: "ik wil graag een album met je doen, en dan wil ik graag je psychedelische kant". Het is niet alsof ik mijn leven dan omgooi voor hem, maar elke keer als ik iets maak in die categorie, gaat het in het vakje "Casper". Het is soms heel fijn om dat soort sturing te krijgen. Veel promotors doen dat niet, omdat ze de artiest in hun waarde willen laten, maar het kan juist getuigen van interesse in je werk. Oké, het kan ook verkeerd uitpakken. Als een Italiaan in een of andere vage stad zegt: "We want the hard techno", wil ik direct het vliegtuig terug pakken.’
Allersaaiste stad
Dat is waar het toch elke keer op aankomt in de dancewereld: de persoonlijke klik, de juiste vibe in een club. Het is de hardcore muziekliefde en drive die Trago ziet bij Rush Hour en Dekmantel, en die heel duidelijk kleeft aan Trago’s thuisclub De School. Er zijn meer plekken die het hebben. ‘Oost in Groningen bijvoorbeeld, ook zo’n ruimte die vroeger een andere bestemming had, die toegeëigend is. Op de een of andere manier kunnen daardoor magische dingen gebeuren. Vorige week draaide ik in club WAS in Utrecht. Ik heb programmeur Veronique wel een half uur op haar schouder staan slaan die avond: wow, kijk nou! Ik stond met mijn mond vol tanden, want Utrecht was altijd de allersaaiste stad op uitgaansgebied, en nu stond ik ineens in een van de allerbeste clubs van Nederland. Lichtplan vet, locatie, handling. De mensen stonden open voor experiment en afwisseling. Het was echt fucking sick. Dan ben ik gewoon een paar dagen gelukkig. In zulke clubs ontstaat iets dat in poppodia niet kan. Poppodia willen geen identiteit aannemen. De ene avond mag het een punkhol zijn, de volgende dag moet het flamencopubliek zich er thuis voelen. Voor mij gaat die vlieger niet op, zo kun je de dance-cultuur nooit echt omarmen.’
Na afloopt van zo’n gig rijdt Trago weer dat stukje zonder netwerk af richting Bergen aan Zee. Over de kronkelweg vol kombochten, ontworpen door een Formule 1-coureur. Althans, dat beweert Steven de Peven. Het stukje dat hij misschien wel zes, zeven keer per dag rijdt. Op weg naar de school van zijn dochter, op weg naar yoga, op weg naar alles buiten het rustoord waar hij ingetrokken is. Letterlijk, want het huis waarin hij woont was vroeger een kuuroord voor ‘bleekneusjes’ uit de stad Amsterdam, straatkinderen die voor het oprapen liggen. Het was uiteindelijk niet Steven maar Tom's vriendin - zelf een Bergense - die hem erheen lokte. ‘Ze zei: “net zat je nog in een meeting, daarna door naar Schiphol, drie landen in een weekend af. Is er wel eens een dag in je leven waarin er niks in je agenda staat en je gewoon kan doen wat je op dat moment wil doen?” Ik vind het heerlijk om in de rijdende trein te zitten, maar het is ook goed om af en toe uit te stappen, in plaats van alleen maar de robotkant van jezelf aan te spreken.’
Dit weekend draait Tom Trago maar liefst drie keer op DGTL. En oh ja, ook nog in de Panoramabar in Berlijn en in Liverpool. Het album Bergen verschijnt maandag 2 april.