Grooveshark stopt: “We hebben heel ernstige fouten gemaakt”

Dienst bood muziek aan zonder licenties

Atze de Vrieze ,

Muziekdienst Grooveshark is door de knieën gegaan. De Amerikaanse dienst hing een gigantische rechtszaak boven het hoofd, met een grote kans op verlies. Vorige week al stelde een Amerikaanse rechter dat het bedrijf moedwillig auteursrechten geschonden had door zelf muziek te uploaden naar de dienst. Nu heeft Grooveshark een schikking getroffen met de major labels. Een van de voorwaarden: stoppen, direct.

736 miljoen schadevergoeding
Eigenlijk hing er vanaf het begin al een visluchtje rond Grooveshark. De Amerikaanse site werd opgericht in 2007, maar kwam nadrukkelijker in de aandacht rond 2010, in de tijd dat Spotify in Nederland lanceerde. Grooveshark bood in een web based dienst in feite hetzelfde als de Zweden: een enorme catalogus aan muziek, waar je met een abonnement eindeloos toegang had. Belangrijkste verschil met Spotify: de Amerikanen hadden geen toestemming gevraagd aan de rechthebbenden van die muziek. Fans konden zelf muziek beschikbaar stellen aan andere gebruikers van de dienst. Sterker nog, zo blijkt nu uit interne mails die in de rechtszaak gebruikt zijn: het bedrijf riep zijn medewerkers op zoveel mogelijk content zelf te uploaden. De rechter stelde vast dat met 4.907 liedjes het geval is. Per liedje kan een schadevergoeding van $150.000 geëist worden, wat neerkomt op $736 miljoen, een bedrag dat Grooveshark uiteraard nooit te boven zou komen.
 
Op hun website bekent het Grooveshark team nu schuld: “We zijn bijna tien jaar geleden begonnen met als doel fans te helpen met het delen en ontdekken van muziek. Maar ondanks dat we daar de beste bedoelingen mee hadden, hebben we heel ernstige fouten gemaakt. We hebben geen licenties gesloten met rechthebbenden van de enorme hoeveelheid muziek op de dienst. Dat was verkeerd. We bieden daarvoor onze excuses aan, zonder terughoudendheid.” Als onderdeel van de schikking met de majors heeft Grooveshark per direct al hun diensten en patenten aan hen overgedragen. 
 
Fan-vriendelijke, betaalbare diensten
Dat Grooveshark zo opportunistisch te werk ging is misschien niet gek. Eind vorige eeuw werd door Napster voor het eerst de grote droom waargemaakt: een oneindige hoeveelheid muziek, te bereiken met slechts een toetsenbord en een internetverbinding. En hoewel het met die dienst slecht afliep, bleven nieuwe diensten het proberen. Kazaa bijvoorbeeld, een peer to peer programma dat zelf geen bestanden aanbood, maar alleen de techniek bood waarmee gebruikers met elkaar konden delen. In 2007, toen Grooveshark lanceerde, was The Pirate Bay nog in volle vaart. Pas in 2009 kwam de befaamde uitspraak, waarin de oprichters van die Zweedse site persoonlijk veroordeeld werden tot gevangenisstraffen, die ze uiteindelijk ook uitzaten. In Nederland was Stichting Brein in die periode in een hevige strijd gewikkeld met usenetforums, en probeerde het bij de internetproviders een blokkade van The Pirate Bay af te dwingen.
 
Grooveshark zegt daar zelf over: “Toen wij lanceerden, boden maar weinig diensten de muziekervaring die wij wilden bieden - en die jullie als gebruikers verdienen. Gelukkig is dat niet langer het geval. Er zijn nu honderden fan-vriendelijke, betaalbare diensten om uit te kiezen, waaronder Spotify, Deezer, Google Play, Beats Music, Rhapsody en Rdio.” Dat wraakte zich eigenlijk al zodra die diensten in beeld kwamen. Anders dan de iTunes Store, zorgden diensten als Spotify en Deezer voor een echte revolutie: voor het eerst was daadwerkelijk de hele popgeschiedenis (nou ja, min of meer) beschikbaar, legaal en betaalbaar. Het was de tijd dat zelfs de meest hardnekkige weigeraars zich stilaan bekeerden tot de digitale wereld. In 2010 wist Apple zelfs The Beatles over te halen hun muziek via hun downloadportal te verkopen. De streamingdiensten zouden vast snel volgen, dachten we destijds ten onrechte.
 
Belangrijke overwinning voor artiesten
Grooveshark CEO Sam Tarantino zei destijds: “De sleutel is het bouwen van een fanbase. Uiteindelijk verdienen artiesten hun geld doordat de fans betalen voor de belangrijkste inkomstenbronnen (tours, merch, etc). Natuurlijk krijgen artiesten en labels een deel van onze omzet, maar het zijn de fans die voor de omzet zorgen.” De platenmaatschappijen namen daar uiteraard geen genoegen mee. In de loop der jaren regende het rechtszaken. Begin 2010 al klopte Universal, de grootste van de (toen) vier majors aan de deur. In 2011 claimde het bedrijf maar liefst $17,1 miljard tegoed te hebben. Apple trok de Grooveshark app een paar dagen na zijn lancering in augustus 2010 terug uit de App Store. EMI ging wel een overeenkomst aan met Grooveshark, maar daagde het bedrijf in 2012 wegens het niet betalen van royalties. 
 
De RIAA, de Amerikaanse branchevereniging voor de platenindustrie, reageert verheugd op het besluit van Grooveshark. “Dit is een belangrijke overwinning voor artiesten en voor de hele muziekindustrie. Voor veel te lange tijd bouwde Grooveshark zijn business zonder artiesten, songwriters en andere betrokkenen bij die geweldige muziek te compenseren. Deze schikking beëindigt een belangrijke bron van rechtenschending.”