LGW18: The Avonden heeft geen haast meer LGW18: The Avonden heeft geen haast meer

De wintertijd is net ingetreden als de tram stopt voor een oud schoolgebouw in Den Haag. Het is koud en al bijna donker. Binnen – in wat het kantoor van de conrector schijnt te zijn geweest – werkt Marc van der Holst zijn administratie bij. ‘Normaal doet mijn vader dit, omdat het bij mij al zo vaak fout is gegaan.’ In een onhandelbaar Excel-bestand heeft hij alle mensen verzameld die geld gedoneerd hebben om het nieuwe album van zijn band The Avonden mogelijk te maken. 'De rest vind ik dat ik de baas ben.' Stiekem vond Van der Holst het best moeilijk om op die manier geld aan mensen te vragen. ‘Het is toch een beetje alsof je aan mensen vraagt of ze van je houden. Als je aan een jongen of meisje gaat vragen of hij of zij van je houdt, ben je ook een beetje schuchter. Ik in ieder geval wel.’ Uiteindelijk wende het idee wel. ‘Toen 121 mensen zo vreselijk veel van ons bleken te houden dat ze geld wilden doneren, was het eigenlijk best leuk.’ Overigens beloofde de band plechtig geen drugs van het geld te kopen, zoals vroeger. 'Die belofte zijn we bijna nagekomen.'

Vroeger dus, daar gaat een groot deel van Wat een cirkel is over. Van der Holst vertelt verhalen over de middelbare school waar hij samen met bandgenoten Mark van Rijnberk en Ineke Duivenvoorde naartoe ging. De middelbare school waar ze zes lange jaren doorbrachten om te leren wat een cirkel is, en het vervolgens weer vergaten. ‘Ik had in die periode niet de reputatie dat ik de vrolijkste was’, vertelt Van der Holst. ‘Maar ik heb op de middelbare school ook een paar hele leuke jaren gehad, hoor.’ De tijd waarin Marc nog een ambitieuze muzikant was die met ‘andere Mark’ in grungeband The Post speelde, bijvoorbeeld. Daaruit stamt ook de jeugdfoto van Marc met lang, sluik haar die zo’n dertig jaar later op de hoes van het album prijkt. ‘Nu ik ouder ben, begrijp ik beter wat er in die tijd allemaal gebeurde. Op het moment zelf was het vooral een duistere chaos in mijn hoofd. Je weet op je zeventiende niet hoe je met dingen om moet gaan. Je weet niet dat je niet te veel moet drinken of dat je niet zonder rijbewijs in een auto moet stappen. Dat moet je allemaal leren.’

Dat Van der Holst ooit zelf jong was, is niet de enige reden dat Wat een cirkel is min of meer over jonge mensen gaat. Het album gaat ook over een periode pas zo’n vijf jaar geleden, waarin Van der Holst kort ('heel kort') in een crisisopvang zat. Hij had gewoon wat rust nodig, maar zag er jongeren die er veel erger aan toe waren. ‘Ze waren vaak enorm in de war en hadden het heel moeilijk met zichzelf. Met mij was verder niet zoveel aan de hand.’ Liedjes als ‘Misschien Is Er Iets Mis Met Mij’ en ‘Je Kunt Hier Rondlopen’ gaan er heel direct over, net als ‘De 2e Deur Gaat Pas Open (als De 1e Is Gesloten)’. Het nummer legt uit hoe kut het is dat je alle aanwezige tijdschriften op een gegeven moment uit je hoofd kent en hoe het beter kan gaan dan eerst, maar nog steeds niet echt goed. ‘De routebeschrijving die ik daarin zing, klopt ook echt’, vertelt Van der Holst. Bij de rotonde de derde afslag linksaf, rechtdoor en met de weg mee rechtsaf, dus. ‘Dan ben je bij de GGZ in Voorhout. Als je vanuit Noordwijk komt, tenminste.’

Is Noordwijk ook dat ‘godvergeten kutdorp’ dat Van der Holst bezingt in albumopener ‘Laat de Kerken Branden’? Nee, dat gaat over buurtdorp Katwijk. ‘Een tamelijk protestants dorp is dat, waar de zwartekousengemeenschap nog best aanwezig is. Maar er is ook een hele levendige metalscene, dat weten misschien minder mensen.’ De metalfans komen bijvoorbeeld aan hun trekken in jeugdcentrum Scum (‘een afkorting voor iets dat ik niet meer weet’), waar in 1985 een optreden van Slayer plaatsvond. ‘Best fascinerend dat die twee kanten naast elkaar bestaan eigenlijk. Maar toch kom ik zo min mogelijk in Katwijk.’

Het bewuste nummer zit vol zinnen waarvan zelfs het grote chagrijn aan het schaterlachen slaat, maar moest volgens Marc van der Holst ook weer niet té grappig worden. Het plan om een kinderkoor aan het liedje toe te voegen, werd vrij snel naar de prullenbak verwezen. ‘Dan wordt het meteen zo ‘Brick in the Wall’.’ Nee, leuker vindt Van der Holst zijn vondst helemaal aan het begin van het liedje. Daar onthult een achterstevoren afgespeelde plaat een geheime boodschap: ‘In the name of God, let the churches burn.’ Komt uit een track van de Noorse black metalband Darkthrone, vertelt de gelukkige vinder. ‘Ik had wel bedacht dat ik zo’n achterstevoren afgespeelde plaat op het album wilde, omdat ik dat ook echt gedaan heb toen ik zestien was. Gek genoeg vond ik toen het perfecte fragment. En Darkthrone bleek ook nog best een fantastische band te zijn.’

Zo diep zit Van der Holst verder niet in de black metal, bekent hij. Die zinnen over ‘echte metal’ in ‘Laat de Kerken Branden’ komen dan ook niet echt van zijn lippen. Ze zijn een ode aan Van der Holsts oude klasgenoot Davy van der Putten, die ook in de grungeband zat en op de albumhoes is afgebeeld. Zo’n metalnerd waarvan er op iedere middelbare school wel eentje rond lijkt te lopen, dat was Davy. ‘Hij stroomde in de vierde klas van de havo bij ons in, dat was echt gaaf. Ik luisterde toen nog helemaal geen metal, draaide alleen maar de hele tijd ‘Freak Scene’ van Dinosaur Jr. op m’n koptelefoon. Jarenlang alleen maar dat nummer, keihard. Maar dat is niet herkenbaar genoeg voor in een liedje, dus maakte ik er metal van. Dat snapt iedereen tenminste dat je het over ‘fuck you’-muziek hebt.’
 

Nee, van echte metal heeft Van der Holst niet zoveel verstand, al vond-ie het eerste album van Metallica wel aardig. Van echte lo-fi des te meer. ‘Ik las al ergens dat deze plaat lo-fi is, maar dat is-ie dus absoluut niet.’ Van der Holst rolt zijn stoel naar zijn computer en zet 'Lab Rat Blues' van The Mountain Goats aan. ‘Hier, dit is lo-fi. Tuurlijk hebben we esthetische keuzes gemaakt die passen bij het geluidsbeeld van de jaren negentig. Ineke drumt bijvoorbeeld met kwastjes en rietjes, daar wordt alles meteen wat kleiner van. Maar het frequentiegebied is wel bijna net zo groot als dat van The Beatles, hoor. En we hebben hele dure microfoons gebruikt.’

Van der Holst nam Wat een cirkel is met zijn bandgenoten op in Katzwijm, de studio in de bollenstreek waar hij al stamgast was in de periode waarover de liedjes op het album gaan. De studio was het levenswerk van Corno Zwetsloot, het lid van de Nederlandse noiserockband Space Siren dat in 2014 overleed. ‘Corno speelde in de kring rond Subroutine Records een heel belangrijke rol’, legt Van der Holst uit. ‘Hij had een hele grote bek en was een hele grote vriend.’ Zwetsloot droeg zijn studio voor zijn overlijden over aan zijn vriendin Ineke Duivenvoorden, die nu drumt in The Avonden. Net als het debuutalbum van haar Amsterdamse garagerockband Howrah is Wat een cirkel is aan Zwetsloot opgedragen.

Best een samenloop van omstandigheden dus, dat Van der Holst zijn plaat over jong zijn opnam op de plek waar hij zelf een flink deel van zijn jeugd spendeerde. Komt die donkere chaos van toen niet soms wat te dichtbij? ‘Het is juist leuk als een liveshow wat emotie heeft, daar kan ik bij vlagen wel aardig bij. Het is ook een leuke plek om weer naartoe te kunnen gaan, het heeft iets melancholisch. Ik weet dat die periode voorbij is, dus dat is niet pijnlijk meer.’ Er staat eigenlijk maar één liedje op de plaat dat Van der Holst moeilijk vindt om te zingen. De prachtige afsluiter ‘Hou Een Plek Voor Me Vrij’ is het, een tranentrekker die The Avonden zelden live speelt. ‘Als we dat wel doen, moet ik wat dingen uitzetten’, legt Van der Holst uit. ‘Dat nummer gaat gewoon over Corno. Met mij zal vast ook nog wel iets mis zijn, maar zo erg als vroeger is het niet meer. Corno is nog steeds dood, dus dat ligt een beetje anders.’

Zonder Corno Zwetsloot had Wat een cirkel is niet geklonken zoals het klinkt, zoveel is zeker. Het was Zwetsloot die Van der Holst hielp zijn stem te vinden toen hij in het Nederlands begon te zingen. ‘Je loopt in het Nederlands al snel het gevaar dat je gaat klinken als BLØF of Herman van Veen. Dat moet je maar net willen, en ik wilde dat niet. Corno zei: "Ik wil wel jou horen als je zingt." Dat was een ingewikkelde doch goede raad.’ Inmiddels slaagt Van der Holst er steeds beter in, vindt-ie. ‘Ik hoor mezelf wel een beetje als ik zing.’ Sowieso is de man die zichzelf nooit een compliment zal geven best tevreden met het eindresultaat. ‘Iedereen heeft heel goed gespeeld. Ik kan gewoon echt niet goed gitaar spelen, maar heb ook best weinig verkeerde akkoorden gepakt. Komt misschien omdat ik er ook maar drie gebruik, die passen gek genoeg overal onder.’

Zo belangrijk is het ook niet dat je altijd de goede akkoorden pakt. ‘Ik weet nu al heel lang dat het belangrijker is om het naar je zin te hebben. Daarom heb ik ook zo graag vrienden in de band, dan heb je gewoon een goeie tijd samen.’ En dan maakt het ook helemaal niet uit als die tijd wat langer duurt en de albumrelease een paar keer wordt uitgesteld. ‘In de Katzwijm Studio lopen inmiddels wat meer bands rond. Die hadden vaak meer haast dan wij. Vroeger had ik ook altijd haast, maar die tijd is voorbij.’

The Avonden speelt op zondag tussen 18.30 uur en 19.10 uur op Le Guess Who? in dB’s. Wat een cirkel is komt vandaag uit via Subroutine.